水調歌(ge)(ge)頭,詞牌名(ming),又名(ming)“元(yuan)會曲”“凱歌(ge)(ge)”臺城游(you)“水調歌(ge)(ge)”“花(hua)犯(fan)念奴(nu)”“花(hua)犯(fan)”。以毛(mao)滂《元(yuan)會曲·九(jiu)(jiu)金增(zeng)宋重(zhong)》為(wei)正體,雙調九(jiu)(jiu)十(shi)(shi)五(wu)字,前(qian)段(duan)九(jiu)(jiu)句(ju)(ju)四(si)平(ping)(ping)(ping)韻(yun),后段(duan)十(shi)(shi)句(ju)(ju)四(si)平(ping)(ping)(ping)韻(yun)。另有雙調九(jiu)(jiu)十(shi)(shi)五(wu)字,前(qian)段(duan)九(jiu)(jiu)句(ju)(ju)四(si)平(ping)(ping)(ping)韻(yun)、兩仄韻(yun),后段(duan)十(shi)(shi)句(ju)(ju)四(si)平(ping)(ping)(ping)韻(yun)、兩仄韻(yun);雙調九(jiu)(jiu)十(shi)(shi)五(wu)字,前(qian)段(duan)九(jiu)(jiu)句(ju)(ju)四(si)平(ping)(ping)(ping)韻(yun)、五(wu)葉(xie)韻(yun),后段(duan)十(shi)(shi)句(ju)(ju)四(si)平(ping)(ping)(ping)韻(yun)、五(wu)葉(xie)韻(yun)等(deng)變(bian)體。代表作(zuo)品(pin)有蘇軾(shi)《水調歌(ge)(ge)頭·明月幾時(shi)有》、陳亮《水調歌(ge)(ge)頭·送(song)章(zhang)德(de)茂(mao)大卿(qing)使虜》、毛(mao)澤東《水調歌(ge)(ge)頭·游(you)泳》等(deng)
“水(shui)(shui)(shui)調(diao)(diao)(diao)歌(ge)(ge)頭(tou)”詞(ci)調(diao)(diao)(diao)來來源于《水(shui)(shui)(shui)調(diao)(diao)(diao)》曲。《水(shui)(shui)(shui)調(diao)(diao)(diao)》曲,為(wei)隋(sui)煬(yang)(yang)帝(di)所制。唐(tang)(tang)劉餗《隋(sui)唐(tang)(tang)嘉話》說(shuo):“煬(yang)(yang)帝(di)鑿汴河(he)(he),自(zi)制《水(shui)(shui)(shui)調(diao)(diao)(diao)歌(ge)(ge)》。”《脞說(shuo)》也說(shuo):“《水(shui)(shui)(shui)調(diao)(diao)(diao)》《河(he)(he)傳》,煬(yang)(yang)帝(di)將幸江(jiang)都時自(zi)制,聲(sheng)韻悲(bei)切(qie),帝(di)喜之。樂工王令言謂其(qi)弟(di)子(zi)曰:‘不返(fan)矣,《水(shui)(shui)(shui)調(diao)(diao)(diao)》《河(he)(he)傳》但有去聲(sheng)。’”(《碧雞漫志》卷四引(yin))杜(du)牧《揚州》詩“誰家唱水(shui)(shui)(shui)調(diao)(diao)(diao)”句自(zi)注(zhu)(zhu)亦說(shuo):“煬(yang)(yang)帝(di)鑿汴河(he)(he)成,自(zi)造《水(shui)(shui)(shui)調(diao)(diao)(diao)》。”(《樊(fan)川詩集注(zhu)(zhu)》卷三(san))雖然《水(shui)(shui)(shui)調(diao)(diao)(diao)》究竟是開(kai)汴河(he)(he)前(qian)還是汴河(he)(he)開(kai)成后(hou)所制,三(san)家說(shuo)法不一,但為(wei)煬(yang)(yang)帝(di)自(zi)制,則無(wu)異(yi)辭(ci)。
到了(le)唐(tang)(tang)代,《水(shui)調(diao)(diao)(diao)》成為(wei)傳(chuan)唱不(bu)衰的名曲。盛唐(tang)(tang)王昌齡有(you)《聽(ting)流人水(shui)調(diao)(diao)(diao)子》詩:“嶺色千重(zhong)萬重(zhong)而,斷弦收與淚痕深。”玄宗朝(chao)樂(le)家許和(he)子,開元末選入宮,改名永新(xin)(xin),“善歌(ge)(ge),能變新(xin)(xin)聲”。安史亂后(hou),避地(di)揚(yang)州,于舟中(zhong)“奏(zou)《水(shui)調(diao)(diao)(diao)》”,金吾(wu)將軍韋(wei)青一聽(ting),即知是(shi)“永新(xin)(xin)歌(ge)(ge)也”(段安節《樂(le)府(fu)雜錄·歌(ge)(ge)》)。可(ke)見當時《水(shui)調(diao)(diao)(diao)》之(zhi)為(wei)人所(suo)熟悉的程度。玄宗本(ben)人也喜聽(ting)此(ci)(ci)曲,逃奔蜀(shu)中(zhong)之(zhi)前,登樓置酒(jiu),令善唱《水(shui)調(diao)(diao)(diao)》者登樓而歌(ge)(ge),“聞之(zhi),潸(shan)然(ran)出涕”(李德裕《次(ci)柳(liu)氏舊聞》。又(you)見《本(ben)事詩·事感第(di)二》《明皇雜錄》)。中(zhong)唐(tang)(tang)白居易有(you)《聽(ting)水(shui)調(diao)(diao)(diao)》詩:“不(bu)會當時翻曲意,此(ci)(ci)聲腸斷為(wei)何(he)人?”晚唐(tang)(tang)羅隱亦有(you)《席上歌(ge)(ge)水(shui)調(diao)(diao)(diao)》:“若使煬皇魂(hun)魄在,為(wei)君(jun)應合(he)過江來。”
直(zhi)到五代北宋,《水(shui)(shui)調(diao)》仍在(zai)傳(chuan)唱。鄭(zheng)文寶《南唐舊(jiu)事》即載元宗(zong)“嘗乘醉,命樂(le)工(gong)楊花飛奏《水(shui)(shui)調(diao)辭》進酒”。馮延巳《拋球樂(le)》亦有(you)“水(shui)(shui)調(diao)聲(sheng)長醉里聽”之(zhi)句。北宋張先《天仙(xian)子》之(zhi)“水(shui)(shui)調(diao)數聲(sheng)持酒聽”更為人所熟悉。與張先同時而略晚的(de)劉敞《公是集》有(you)《揚州聞(wen)歌》詩:“淮南舊(jiu)有(you)于遮(zhe)舞,隋俗今(jin)傳(chuan)水(shui)(shui)調(diao)聲(sheng)。”一支(zhi)樂(le)曲能傳(chuan)唱四五百年,其魅力(li)之(zhi)大,不難想見。
《水調》,在唐代有大曲(qu)、小曲(qu)之分。大曲(qu)《水調》歌,“凡十(shi)一(yi)(yi)(yi)(yi)疊(die)(die)(die)(die),前五疊(die)(die)(die)(die)為歌,后六(liu)疊(die)(die)(die)(die)為入(ru)破(po)。其歌,第(di)(di)(di)五疊(die)(die)(die)(die)五言(yan)調,聲(sheng)韻怨切。故白居(ju)易詩(shi)云:“五言(yan)一(yi)(yi)(yi)(yi)遍最殷(yin)勤,調少情多似有因。不會(hui)當時(shi)翻曲(qu)意,此聲(sheng)腸斷為何(he)人?’”《樂府詩(shi)集》卷七十(shi)九(jiu)按,《樂府詩(shi)集》所載(zai)十(shi)一(yi)(yi)(yi)(yi)疊(die)(die)(die)(die)《水調》,第(di)(di)(di)一(yi)(yi)(yi)(yi)至第(di)(di)(di)四(si)疊(die)(die)(die)(die)(遍)歌為七言(yan),第(di)(di)(di)五疊(die)(die)(die)(die)為五言(yan);入(ru)破(po)第(di)(di)(di)一(yi)(yi)(yi)(yi)至第(di)(di)(di)五為七言(yan),第(di)(di)(di)六(liu)轍又為五言(yan)。
《水(shui)調(diao)》小(xiao)曲,是單曲歌(ge)(ge)唱(參任半塘(tang)《唐聲詩》下編(bian)卷十三)。王昌齡所(suo)聽《水(shui)調(diao)子》即(ji)是小(xiao)曲。當時《水(shui)調(diao)》主要以(yi)笛(di)子演奏,唐大曲《水(shui)調(diao)》的第二疊(die)歌(ge)(ge)辭即(ji)說“笛(di)倚新(xin)翻水(shui)調(diao)歌(ge)(ge)”,南唐馮(feng)延巳《采桑子》也說:“水(shui)調(diao)何人吹笛(di)聲?”
“唐又(you)有新(xin)《水(shui)調(diao)(diao)》,亦商調(diao)(diao)曲也”(《樂府詩集(ji)》卷七十九(jiu))。《碧雞(ji)漫志》卷四也說白居(ju)易《看采(cai)(cai)菱(ling)》詩所言“時唱(chang)一曲新(xin)水(shui)調(diao)(diao),謾(man)人(ren)道是(shi)采(cai)(cai)菱(ling)歌”,是(shi)指“《水(shui)調(diao)(diao)》中新(xin)腔”。
唐(tang)代的(de)《水(shui)(shui)調(diao)》,又指音(yin)調(diao)名,即一部(bu)樂的(de)總名(非一曲(qu)(qu)(qu)之(zhi)專名)。《唐(tang)會要(yao)》卷(juan)三十三所(suo)載“南(nan)昌商,時號水(shui)(shui)調(diao)”,即指音(yin)調(diao)而言。宋玉灼《碧(bi)雞漫(man)志》卷(juan)四(si)說(shuo)(shuo):“《水(shui)(shui)調(diao)歌》:《理道(dao)要(yao)訣》所(suo)載唐(tang)樂曲(qu)(qu)(qu)南(nan)宮商,時號《水(shui)(shui)調(diao)》。予數(shu)見唐(tang)人說(shuo)(shuo)《水(shui)(shui)調(diao)》,各有(you)不同,予因疑《水(shui)(shui)調(diao)》非曲(qu)(qu)(qu)名,乃俗呼音(yin)調(diao)之(zhi)異名,今決矣(yi)。……按(an)外史《鑄機》云:‘王(wang)衍泛舟(zhou)巡院中,舟(zhou)子(zi)皆衣錦繡,自制(zhi)《水(shui)(shui)調(diao)·銀漢(han)曲(qu)(qu)(qu)》。’此《水(shui)(shui)調(diao)》中制(zhi)《銀漢(han)曲(qu)(qu)(qu)》也(ye)(ye)。王(wang)衍所(suo)制(zhi)《銀汗曲(qu)(qu)(qu)》,屬《水(shui)(shui)調(diao)》樂部(bu)中之(zhi)曲(qu)(qu)(qu),故(gu)《銀漢(han)曲(qu)(qu)(qu)》前冠以《水(shui)(shui)調(diao)》。毛先(xian)舒《填詞名解》卷(juan)三據(ju)此亦說(shuo)(shuo):“《水(shui)(shui)調(diao)》者,一部(bu)樂之(zhi)名也(ye)(ye);《水(shui)(shui)調(diao)歌》者,一曲(qu)(qu)(qu)之(zhi)名也(ye)(ye)。”
“水(shui)(shui)(shui)(shui)調(diao)歌(ge)(ge)(ge)頭(tou)(tou)”,則(ze)是截(jie)取大(da)(da)曲《水(shui)(shui)(shui)(shui)調(diao)》的首(shou)章(zhang)另倚(yi)新聲(sheng)而成。《填詞名解》說:“歌(ge)(ge)(ge)頭(tou)(tou),又曲之始音,如(ru)‘六州歌(ge)(ge)(ge)頭(tou)(tou)’‘氐州第一(yi)’之類。《海錄碎事》云:‘煬帝(di)開汴河,自造《水(shui)(shui)(shui)(shui)調(diao)》,其歌(ge)(ge)(ge)頗(po)多,謂(wei)之《歌(ge)(ge)(ge)頭(tou)(tou)》,首(shou)章(zhang)之一(yi)解也(ye)。顧從敬《詩馀箋(jian)釋(shi)》云:‘明皇欲幸(xing)蜀時,猶聽(ting)唱《水(shui)(shui)(shui)(shui)調(diao)》,至(zhi)‘唯有年(nian)年(nian)秋雁飛(fei)’,因潸然,嘆嶠真才子(zi)!不(bu)待(dai)曲終(zhong)。’水(shui)(shui)(shui)(shui)調(diao)曲頗(po)廣(guang),因歌(ge)(ge)(ge)止(zhi)首(shou)解,故(gu)(gu)謂(wei)之《歌(ge)(ge)(ge)頭(tou)(tou)》。或云南唐(tang)元(yuan)宗留(liu)心內寵(chong),擊(ji)鞫無虛(xu)日。樂工楊花飛(fei)奏《水(shui)(shui)(shui)(shui)調(diao)》詞,但唱‘南朝天子(zi)愛風流’一(yi)句,如(ru)是數(shu)四,以為諷諫。后(hou)人(ren)廣(guang)其意為詞,以其第一(yi)句,故(gu)(gu)稱‘水(shui)(shui)(shui)(shui)調(diao)歌(ge)(ge)(ge)頭(tou)(tou)’云。”“水(shui)(shui)(shui)(shui)調(diao)歌(ge)(ge)(ge)頭(tou)(tou)”與唐(tang)人(ren)《水(shui)(shui)(shui)(shui)調(diao)》所屬(shu)宮調(diao)不(bu)同。唐(tang)代的《水(shui)(shui)(shui)(shui)調(diao)》,屬(shu)商調(diao)曲;宋代的“水(shui)(shui)(shui)(shui)調(diao)歌(ge)(ge)(ge)頭(tou)(tou)”,則(ze)為中(zhong)呂調(diao)(《碧雞漫志》卷四)。故(gu)(gu)《詞譜》卷二(er)十三說:“凡大(da)(da)曲歌(ge)(ge)(ge)頭(tou)(tou),另倚(yi)新聲(sheng)也(ye)。”
“水調(diao)歌頭(tou)”一調(diao),有不同(tong)異名(ming)(ming)。毛滂詞(ci)(ci)名(ming)(ming)《元(yuan)會(hui)曲》,張(zhang)矩(ju)詞(ci)(ci)名(ming)(ming)《凱歌》,吳文英詞(ci)(ci)《江南好》,賀鑄詞(ci)(ci)名(ming)(ming)《臺城(cheng)游》,汪相如(ru)詞(ci)(ci)名(ming)(ming)《水調(diao)歌》,姜夔詞(ci)(ci)名(ming)(ming)《花犯念奴》,明楊慎詞(ci)(ci)名(ming)(ming)《花犯》。
正(zheng)體(ti),雙(shuang)調九十五(wu)字(zi)(zi),前(qian)段九句四(si)平(ping)(ping)韻,后段十句四(si)平(ping)(ping)韻。以毛滂(pang)《元會曲(qu)·九金增宋(song)重》為(wei)(wei)代表。此(ci)調以此(ci)詞(ci)(ci)(ci)(ci)(ci)及周詞(ci)(ci)(ci)(ci)(ci)、蘇詞(ci)(ci)(ci)(ci)(ci)為(wei)(wei)正(zheng)體(ti),若(ruo)賀詞(ci)(ci)(ci)(ci)(ci)之(zhi)偷聲(sheng)(sheng),王(wang)詞(ci)(ci)(ci)(ci)(ci)、劉詞(ci)(ci)(ci)(ci)(ci)之(zhi)添字(zi)(zi),傅詞(ci)(ci)(ci)(ci)(ci)之(zhi)減字(zi)(zi),皆變(bian)體(ti)也。此(ci)詞(ci)(ci)(ci)(ci)(ci)前(qian)后段不(bu)間入仄(ze)(ze)韻,宋(song)詞(ci)(ci)(ci)(ci)(ci)俱(ju)(ju)(ju)如此(ci)填(tian)。其前(qian)段第三(san)、四(si)句,后段第四(si)、五(wu)句,俱(ju)(ju)(ju)四(si)字(zi)(zi)一(yi)句、七字(zi)(zi)一(yi)句,其七字(zi)(zi)句并作拗體(ti)。惟(wei)葛(ge)郯詞(ci)(ci)(ci)(ci)(ci)“翠光千頃,為(wei)(wei)誰來去(qu)為(wei)(wei)誰留(liu)”、“跳(tiao)珠翻(fan)沫(mo),轟雷掣電幾時收”,呂渭老詞(ci)(ci)(ci)(ci)(ci)“醉魂何在,應騎(qi)箕(ji)尾(wei)到青天”、“黃粱未熟,經(jing)游(you)都在夢(meng)魂間”,劉過詞(ci)(ci)(ci)(ci)(ci)“日高花困(kun),海棠風(feng)暖想都開(kai)”,“人生(sheng)行樂,且(qie)須(xu)(xu)痛飲莫(mo)辭杯”,“誰”字(zi)(zi)、“雷”字(zi)(zi)、“騎(qi)”字(zi)(zi)、“游(you)”字(zi)(zi)、“棠”字(zi)(zi)、“須(xu)(xu)”字(zi)(zi)俱(ju)(ju)(ju)平(ping)(ping)聲(sheng)(sheng),與(yu)此(ci)異。又前(qian)段起句,毛詞(ci)(ci)(ci)(ci)(ci)別首“金馬空故(gu)事”,辛(xin)棄疾詞(ci)(ci)(ci)(ci)(ci)“四(si)坐且(qie)勿語”,葉(xie)夢(meng)得詞(ci)(ci)(ci)(ci)(ci)“修眉掃遙碧(bi)”。換(huan)頭三(san)句,毛詞(ci)(ci)(ci)(ci)(ci)別首“雙(shuang)石健,含古色,照新堂”,“石”字(zi)(zi)、“古”字(zi)(zi)俱(ju)(ju)(ju)仄(ze)(ze)聲(sheng)(sheng)。蘇軾詞(ci)(ci)(ci)(ci)(ci)“眾鳥(niao)里,真彩(cai)鳳,獨不(bu)鳴”,“彩(cai)”字(zi)(zi)、“不(bu)”字(zi)(zi)俱(ju)(ju)(ju)仄(ze)(ze)聲(sheng)(sheng)。辛(xin)詞(ci)(ci)(ci)(ci)(ci)“回(hui)首處,云正(zheng)出,鳥(niao)倦(juan)飛”,“首”字(zi)(zi)、“正(zheng)”字(zi)(zi)、“倦(juan)”字(zi)(zi)俱(ju)(ju)(ju)仄(ze)(ze)聲(sheng)(sheng),俱(ju)(ju)(ju)與(yu)此(ci)詞(ci)(ci)(ci)(ci)(ci)異。
變體一,雙調九(jiu)十五字(zi),前(qian)段九(jiu)句(ju)(ju)四(si)(si)平(ping)韻,后段十句(ju)(ju)四(si)(si)平(ping)韻。以周紫芝《水調歌頭(tou)·丙午(wu)登(deng)白鷺(lu)亭作》為(wei)代表。此(ci)詞(ci)前(qian)段第三句(ju)(ju)六(liu)字(zi),第四(si)(si)句(ju)(ju)五字(zi),后段第四(si)(si)句(ju)(ju)六(liu)字(zi),第五句(ju)(ju)五字(zi),與毛詞(ci)異。按(an)蘇軾詞(ci)“中(zhong)年親友離別,絲竹緩離憂”、“故鄉歸去千(qian)里,佳(jia)處輒(zhe)遲留(liu)”,葉夢得詞(ci)“倚空千(qian)嶂橫起,銀闕正(zheng)當(dang)中(zhong)”、“遙知玉斧初斲,重到廣寒(han)宮”,正(zheng)與此(ci)同(tong)。宋詞(ci)如(ru)吳(wu)文英、劉克莊、方岳,金元(yuan)詞(ci)如(ru)蔡松年、王(wang)庭筠、元(yuan)好(hao)問、趙孟頫,皆如(ru)此(ci)填。
變體(ti)二,雙調(diao)九(jiu)十(shi)五字(zi),前(qian)(qian)段(duan)(duan)九(jiu)句(ju)四(si)平(ping)(ping)韻、兩(liang)仄(ze)(ze)韻,后(hou)(hou)段(duan)(duan)十(shi)句(ju)四(si)平(ping)(ping)韻、兩(liang)仄(ze)(ze)韻。以蘇軾(shi)《水調(diao)歌頭·明月幾時有(you)》為代(dai)表。此(ci)詞前(qian)(qian)段(duan)(duan)第五、六(liu)句(ju),后(hou)(hou)段(duan)(duan)第六(liu)、七(qi)句(ju),間入兩(liang)仄(ze)(ze)韻。按劉仲(zhong)芳詞“極目平(ping)(ping)沙千里,惟(wei)見雕(diao)弓白羽”、“堂有(you)經綸賢相,邊有(you)縱(zong)橫謀將”。葉夢得(de)(de)詞“分付平(ping)(ping)云(yun)千里,包(bao)卷騷人遺思(si)”、“卻嘆(tan)從來賢士(shi),如我與(yu)公(gong)多矣”。辛棄疾詞“好卷垂虹千尺,只(zhi)放冰壺(hu)一色”、“寄(ji)語煙(yan)波舊侶,聞(wen)道(dao)蒪(po)鱸正美”。段(duan)(duan)克己詞“神既(ji)來兮庭宇(yu)(yu),颯(sa)颯(sa)西風吹雨(yu)”、“風外(wai)淵淵簫鼓,醉飽滿城黎庶(shu)”,正與(yu)此(ci)同。但葉夢得(de)(de)詞“里”、“思(si)”、“士(shi)”、“矣”,段(duan)(duan)克己詞“宇(yu)(yu)”、“雨(yu)”、“鼓”、“庶(shu)”,前(qian)(qian)后(hou)(hou)段(duan)(duan)同一韻,與(yu)此(ci)詞前(qian)(qian)后(hou)(hou)各(ge)韻者(zhe)又(you)微有(you)別。此(ci)外(wai),又(you)有(you)前(qian)(qian)段(duan)(duan)第五、六(liu)句(ju)押仄(ze)(ze)韻,后(hou)(hou)段(duan)(duan)不押者(zhe),或有(you)后(hou)(hou)段(duan)(duan)第六(liu)、七(qi)句(ju)押仄(ze)(ze)韻,前(qian)(qian)段(duan)(duan)不押者(zhe),此(ci)則偶(ou)合,不復分體(ti)。
變(bian)體三,雙(shuang)調(diao)九十五(wu)字(zi),前(qian)段九句(ju)(ju)(ju)四平韻、五(wu)葉(xie)韻,后(hou)段十句(ju)(ju)(ju)四平韻、五(wu)葉(xie)韻。以賀鑄(zhu)《臺(tai)城游·南國本(ben)(ben)瀟灑》為代(dai)表。此詞(ci)(ci)第一句(ju)(ju)(ju)押韻,以平韻為主,其仄韻,即用本(ben)(ben)部麻、馬、祃三聲葉(xie),間入平韻之內(nei)。宋(song)人只(zhi)此一體,并無(wu)別首(shou)可校。若其前(qian)段第三、四句(ju)(ju)(ju),后(hou)段第五(wu)、六句(ju)(ju)(ju)俱(ju)作四字(zi)一句(ju)(ju)(ju)、七(qi)字(zi)一句(ju)(ju)(ju),則與毛詞(ci)(ci)同,但不作拗體耳。
變體四(si),雙調(diao)九十七字,前后段各(ge)十句、四(si)平韻。以(yi)王之(zhi)道《水調(diao)歌頭·斜(xie)陽明薄(bo)暮》為代表(biao)。此(ci)與毛詞(ci)同,惟(wei)前段毛詞(ci)第四(si)句系七字,此(ci)則添二字作四(si)字、五字兩句異。
變體(ti)五(wu),雙調九(jiu)十七字,前段(duan)九(jiu)句四平韻,后(hou)段(duan)十一句四平韻。以(yi)張孝(xiao)祥《水調歌頭·雪洗鹵塵凈》為代表。此與(yu)周詞(ci)同,惟后(hou)段(duan)周詞(ci)第(di)四句系(xi)六字,此則添二字作四字兩句異。
變體(ti)六(liu),雙調九(jiu)十(shi)六(liu)字,前段九(jiu)句(ju)四平韻(yun),后(hou)(hou)段十(shi)句(ju)四平韻(yun)。以劉因(yin)《水調歌(ge)頭·一諾與金重》為代(dai)表(biao)。此與周詞同,惟(wei)后(hou)(hou)段第(di)五句(ju)添(tian)一字作(zuo)六(liu)字折腰(yao)句(ju)法異。
變體七(qi),雙(shuang)調(diao)九(jiu)(jiu)十四(si)(si)字(zi),前(qian)后(hou)段(duan)(duan)各九(jiu)(jiu)句(ju)、四(si)(si)平韻(yun)。以傅(fu)公謀《水調(diao)歌頭(tou)·草(cao)草(cao)三間屋》為(wei)代表。此(ci)與毛詞同,惟(wei)后(hou)段(duan)(duan)第(di)一(yi)、二(er)句(ju)減一(yi)字(zi)作五字(zi)句(ju)異。
格律對照(zhao)例詞:《元會曲·九金增(zeng)宋重》
中(zhong)(zhong)(zhong)(zhong)(zhong)中(zhong)(zhong)(zhong)(zhong)(zhong)中(zhong)(zhong)(zhong)(zhong)(zhong)中(zhong)(zhong)(zhong)(zhong)(zhong)仄(ze)(ze)(ze)(ze),中(zhong)(zhong)(zhong)(zhong)(zhong)仄(ze)(ze)(ze)(ze)仄(ze)(ze)(ze)(ze)平(ping)(ping)平(ping)(ping)。中(zhong)(zhong)(zhong)(zhong)(zhong)平(ping)(ping)平(ping)(ping)仄(ze)(ze)(ze)(ze),中(zhong)(zhong)(zhong)(zhong)(zhong)中(zhong)(zhong)(zhong)(zhong)(zhong)平(ping)(ping)仄(ze)(ze)(ze)(ze)仄(ze)(ze)(ze)(ze)平(ping)(ping)平(ping)(ping)。中(zhong)(zhong)(zhong)(zhong)(zhong)仄(ze)(ze)(ze)(ze)中(zhong)(zhong)(zhong)(zhong)(zhong)平(ping)(ping)中(zhong)(zhong)(zhong)(zhong)(zhong)仄(ze)(ze)(ze)(ze),中(zhong)(zhong)(zhong)(zhong)(zhong)仄(ze)(ze)(ze)(ze)中(zhong)(zhong)(zhong)(zhong)(zhong)平(ping)(ping)中(zhong)(zhong)(zhong)(zhong)(zhong)仄(ze)(ze)(ze)(ze),中(zhong)(zhong)(zhong)(zhong)(zhong)仄(ze)(ze)(ze)(ze)仄(ze)(ze)(ze)(ze)平(ping)(ping)平(ping)(ping)。中(zhong)(zhong)(zhong)(zhong)(zhong)中(zhong)(zhong)(zhong)(zhong)(zhong)中(zhong)(zhong)(zhong)(zhong)(zhong)平(ping)(ping)仄(ze)(ze)(ze)(ze),中(zhong)(zhong)(zhong)(zhong)(zhong)仄(ze)(ze)(ze)(ze)仄(ze)(ze)(ze)(ze)平(ping)(ping)平(ping)(ping)。
九(jiu)金增宋重,八玉(yu)變秦馀。千年清浸,先(xian)凈河洛(luo)出圖書(shu)。一段(duan)升(sheng)平光景,不但五星循軌,萬點(dian)共連珠。垂衣本(ben)神圣,補袞妙工夫。
中(zhong)(zhong)(zhong)(zhong)(zhong)(zhong)(zhong)(zhong)中(zhong)(zhong)(zhong)(zhong)(zhong)(zhong)(zhong)(zhong)中(zhong)(zhong)(zhong)(zhong)(zhong)(zhong)(zhong)(zhong),中(zhong)(zhong)(zhong)(zhong)(zhong)(zhong)(zhong)(zhong)中(zhong)(zhong)(zhong)(zhong)(zhong)(zhong)(zhong)(zhong)仄(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze),仄(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)中(zhong)(zhong)(zhong)(zhong)(zhong)(zhong)(zhong)(zhong)平(ping)(ping)(ping)。中(zhong)(zhong)(zhong)(zhong)(zhong)(zhong)(zhong)(zhong)平(ping)(ping)(ping)中(zhong)(zhong)(zhong)(zhong)(zhong)(zhong)(zhong)(zhong)仄(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze),中(zhong)(zhong)(zhong)(zhong)(zhong)(zhong)(zhong)(zhong)仄(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)中(zhong)(zhong)(zhong)(zhong)(zhong)(zhong)(zhong)(zhong)仄(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)仄(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)平(ping)(ping)(ping)平(ping)(ping)(ping)。中(zhong)(zhong)(zhong)(zhong)(zhong)(zhong)(zhong)(zhong)仄(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)中(zhong)(zhong)(zhong)(zhong)(zhong)(zhong)(zhong)(zhong)平(ping)(ping)(ping)中(zhong)(zhong)(zhong)(zhong)(zhong)(zhong)(zhong)(zhong)仄(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze),中(zhong)(zhong)(zhong)(zhong)(zhong)(zhong)(zhong)(zhong)仄(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)中(zhong)(zhong)(zhong)(zhong)(zhong)(zhong)(zhong)(zhong)平(ping)(ping)(ping)中(zhong)(zhong)(zhong)(zhong)(zhong)(zhong)(zhong)(zhong)仄(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze),中(zhong)(zhong)(zhong)(zhong)(zhong)(zhong)(zhong)(zhong)仄(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)仄(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)平(ping)(ping)(ping)平(ping)(ping)(ping)。中(zhong)(zhong)(zhong)(zhong)(zhong)(zhong)(zhong)(zhong)仄(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)中(zhong)(zhong)(zhong)(zhong)(zhong)(zhong)(zhong)(zhong)平(ping)(ping)(ping)仄(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze),中(zhong)(zhong)(zhong)(zhong)(zhong)(zhong)(zhong)(zhong)仄(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)仄(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)平(ping)(ping)(ping)平(ping)(ping)(ping)。
朝(chao)元去,鏘環佩(pei),冷云衢。芝房雅秦,儀鳳(feng)矯首聽(ting)笙竽。天近(jin)黃麾仗曉(xiao),春(chun)早紅鸞(luan)扇暖(nuan),遲日上金鋪。萬(wan)歲南(nan)山(shan)色,不老對唐虞(yu)。
格律對照例(li)詞:《水調歌頭·丙(bing)午(wu)登(deng)白鷺亭作》
仄(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)仄(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)仄(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)平(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)仄(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze),平(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)仄(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)仄(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)平(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)平(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)。仄(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)平(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)平(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)仄(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)平(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)仄(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze),平(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)仄(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)仄(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)平(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)平(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)。仄(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)仄(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)平(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)平(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)仄(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)仄(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze),仄(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)仄(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)平(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)平(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)仄(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)仄(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze),平(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)仄(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)仄(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)平(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)平(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)。平(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)仄(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)平(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)平(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)仄(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze),平(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)仄(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)仄(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)平(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)平(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)。
歲晚(wan)念(nian)行役,江闊(kuo)渺風煙。六朝文(wen)物何在,回首(shou)更凄然。倚盡危樓杰觀,暗想瓊枝(zhi)璧(bi)月(yue),羅襪步承蓮。桃葉山前鷺,無(wu)語下(xia)寒灘。
平(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)仄(ze)(ze)(ze)(ze)仄(ze)(ze)(ze)(ze),仄(ze)(ze)(ze)(ze)平(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)仄(ze)(ze)(ze)(ze),仄(ze)(ze)(ze)(ze)平(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)平(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)。仄(ze)(ze)(ze)(ze)平(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)仄(ze)(ze)(ze)(ze)仄(ze)(ze)(ze)(ze)平(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)仄(ze)(ze)(ze)(ze),平(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)仄(ze)(ze)(ze)(ze)仄(ze)(ze)(ze)(ze)平(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)平(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)。平(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)仄(ze)(ze)(ze)(ze)平(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)平(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)平(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)仄(ze)(ze)(ze)(ze),平(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)仄(ze)(ze)(ze)(ze)平(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)平(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)平(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)仄(ze)(ze)(ze)(ze),平(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)仄(ze)(ze)(ze)(ze)仄(ze)(ze)(ze)(ze)平(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)平(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)。仄(ze)(ze)(ze)(ze)仄(ze)(ze)(ze)(ze)平(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)平(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)仄(ze)(ze)(ze)(ze),平(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)仄(ze)(ze)(ze)(ze)仄(ze)(ze)(ze)(ze)平(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)平(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)。
潮寂寞,浸孤(gu)壘,漲平川。莫(mo)愁艇子何處,煙(yan)樹杳無(wu)邊。玉謝堂前雙燕(yan),空繞烏衣門巷(xiang),斜(xie)日草(cao)連(lian)天。只有臺城月,千(qian)古照嬋娟。
格律對照(zhao)例詞:《水調歌(ge)頭·明月(yue)幾時有》
平(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)仄(ze)(ze)(ze)(ze)仄(ze)(ze)(ze)(ze)平(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)仄(ze)(ze)(ze)(ze),仄(ze)(ze)(ze)(ze)仄(ze)(ze)(ze)(ze)仄(ze)(ze)(ze)(ze)平(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)平(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)。仄(ze)(ze)(ze)(ze)平(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)平(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)仄(ze)(ze)(ze)(ze)平(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)仄(ze)(ze)(ze)(ze),平(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)仄(ze)(ze)(ze)(ze)仄(ze)(ze)(ze)(ze)平(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)平(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)?仄(ze)(ze)(ze)(ze)仄(ze)(ze)(ze)(ze)平(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)平(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)平(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)仄(ze)(ze)(ze)(ze),仄(ze)(ze)(ze)(ze)仄(ze)(ze)(ze)(ze)平(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)平(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)仄(ze)(ze)(ze)(ze)仄(ze)(ze)(ze)(ze)。平(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)仄(ze)(ze)(ze)(ze)仄(ze)(ze)(ze)(ze)平(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)平(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)。仄(ze)(ze)(ze)(ze)仄(ze)(ze)(ze)(ze)仄(ze)(ze)(ze)(ze)平(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)仄(ze)(ze)(ze)(ze),平(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)仄(ze)(ze)(ze)(ze)仄(ze)(ze)(ze)(ze)平(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)平(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)。
明月幾時有,把酒(jiu)問青天(tian)。不知天(tian)上宮闕,今(jin)夕是何年?我欲乘風歸(gui)去,又恐瓊樓(lou)玉宇(yu),高處不勝寒。起舞弄清影,何似在人間。
仄(ze)(ze)(ze)(ze)平(ping)(ping)(ping)(ping)仄(ze)(ze)(ze)(ze),平(ping)(ping)(ping)(ping)仄(ze)(ze)(ze)(ze)仄(ze)(ze)(ze)(ze),仄(ze)(ze)(ze)(ze)平(ping)(ping)(ping)(ping)平(ping)(ping)(ping)(ping)。仄(ze)(ze)(ze)(ze)平(ping)(ping)(ping)(ping)仄(ze)(ze)(ze)(ze)仄(ze)(ze)(ze)(ze),平(ping)(ping)(ping)(ping)仄(ze)(ze)(ze)(ze)平(ping)(ping)(ping)(ping)仄(ze)(ze)(ze)(ze)仄(ze)(ze)(ze)(ze)平(ping)(ping)(ping)(ping)平(ping)(ping)(ping)(ping)?平(ping)(ping)(ping)(ping)仄(ze)(ze)(ze)(ze)平(ping)(ping)(ping)(ping)平(ping)(ping)(ping)(ping)平(ping)(ping)(ping)(ping)仄(ze)(ze)(ze)(ze),仄(ze)(ze)(ze)(ze)仄(ze)(ze)(ze)(ze)平(ping)(ping)(ping)(ping)平(ping)(ping)(ping)(ping)平(ping)(ping)(ping)(ping)仄(ze)(ze)(ze)(ze)。仄(ze)(ze)(ze)(ze)仄(ze)(ze)(ze)(ze)仄(ze)(ze)(ze)(ze)平(ping)(ping)(ping)(ping)平(ping)(ping)(ping)(ping)。仄(ze)(ze)(ze)(ze)仄(ze)(ze)(ze)(ze)平(ping)(ping)(ping)(ping)平(ping)(ping)(ping)(ping)仄(ze)(ze)(ze)(ze),平(ping)(ping)(ping)(ping)仄(ze)(ze)(ze)(ze)仄(ze)(ze)(ze)(ze)平(ping)(ping)(ping)(ping)平(ping)(ping)(ping)(ping)。
轉朱(zhu)閣(ge),低(di)綺戶,照無眠。不應(ying)有恨,何事(shi)長(chang)向別時圓?人有悲歡離(li)合,月有陰晴圓缺,此事(shi)古難全。但愿人長(chang)久(jiu),千里共(gong)嬋娟。
格律對照(zhao)例詞(ci):《臺城游(you)·南國本(ben)瀟灑》
平(ping)(ping)(ping)(ping)仄(ze)(ze)(ze)仄(ze)(ze)(ze)平(ping)(ping)(ping)(ping)仄(ze)(ze)(ze),仄(ze)(ze)(ze)仄(ze)(ze)(ze)仄(ze)(ze)(ze)平(ping)(ping)(ping)(ping)平(ping)(ping)(ping)(ping)。平(ping)(ping)(ping)(ping)平(ping)(ping)(ping)(ping)平(ping)(ping)(ping)(ping)仄(ze)(ze)(ze),仄(ze)(ze)(ze)平(ping)(ping)(ping)(ping)平(ping)(ping)(ping)(ping)仄(ze)(ze)(ze)仄(ze)(ze)(ze)平(ping)(ping)(ping)(ping)平(ping)(ping)(ping)(ping)。平(ping)(ping)(ping)(ping)仄(ze)(ze)(ze)平(ping)(ping)(ping)(ping)平(ping)(ping)(ping)(ping)平(ping)(ping)(ping)(ping)仄(ze)(ze)(ze),仄(ze)(ze)(ze)仄(ze)(ze)(ze)平(ping)(ping)(ping)(ping)平(ping)(ping)(ping)(ping)平(ping)(ping)(ping)(ping)仄(ze)(ze)(ze),平(ping)(ping)(ping)(ping)仄(ze)(ze)(ze)仄(ze)(ze)(ze)平(ping)(ping)(ping)(ping)平(ping)(ping)(ping)(ping)。平(ping)(ping)(ping)(ping)仄(ze)(ze)(ze)平(ping)(ping)(ping)(ping)平(ping)(ping)(ping)(ping)仄(ze)(ze)(ze),仄(ze)(ze)(ze)仄(ze)(ze)(ze)仄(ze)(ze)(ze)平(ping)(ping)(ping)(ping)平(ping)(ping)(ping)(ping)。
南國本(ben)瀟灑,六(liu)代(dai)浸豪奢。臺(tai)城游(you)冶,襞箋(jian)能賦(fu)屬(shu)宮娃(wa)。云觀登臨清夏,碧月留(liu)連長夜,吟醉送年華。回首飛(fei)鴛瓦,卻羨井中蛙。
仄(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)平(ping)平(ping),平(ping)仄(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)仄(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze),仄(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)平(ping)平(ping)。仄(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)平(ping)平(ping)仄(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze),平(ping)平(ping)平(ping)仄(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)仄(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)平(ping)平(ping)。平(ping)仄(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)平(ping)平(ping)仄(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)仄(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze),平(ping)仄(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)平(ping)平(ping)平(ping)仄(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze),平(ping)仄(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)仄(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)平(ping)平(ping)。平(ping)仄(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)平(ping)平(ping)仄(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze),平(ping)仄(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)仄(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)平(ping)平(ping)。
訪烏衣,成白社,不(bu)容車(che)。舊時王(wang)謝,堂前雙燕過誰家?樓外河(he)橫斗(dou)掛,淮上潮平霜下,檣影落寒沙。商(shang)女篷窗罅,猶唱(chang)后庭花。
格(ge)律對照例詞(ci):《水調歌頭(tou)·斜陽明薄暮》
平(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)平(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)平(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)仄(ze)(ze)(ze)(ze)仄(ze)(ze)(ze)(ze),仄(ze)(ze)(ze)(ze)仄(ze)(ze)(ze)(ze)仄(ze)(ze)(ze)(ze)平(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)平(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)。仄(ze)(ze)(ze)(ze)平(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)平(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)仄(ze)(ze)(ze)(ze),仄(ze)(ze)(ze)(ze)平(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)平(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)仄(ze)(ze)(ze)(ze),仄(ze)(ze)(ze)(ze)仄(ze)(ze)(ze)(ze)仄(ze)(ze)(ze)(ze)平(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)平(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)。平(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)仄(ze)(ze)(ze)(ze)仄(ze)(ze)(ze)(ze)平(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)平(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)仄(ze)(ze)(ze)(ze),仄(ze)(ze)(ze)(ze)仄(ze)(ze)(ze)(ze)平(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)平(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)仄(ze)(ze)(ze)(ze)仄(ze)(ze)(ze)(ze),平(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)仄(ze)(ze)(ze)(ze)仄(ze)(ze)(ze)(ze)平(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)平(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)。平(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)仄(ze)(ze)(ze)(ze)仄(ze)(ze)(ze)(ze)平(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)仄(ze)(ze)(ze)(ze),平(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)仄(ze)(ze)(ze)(ze)仄(ze)(ze)(ze)(ze)平(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)平(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)。
斜陽明薄暮(mu),暗雨霽涼秋。弱云狼藉,晚(wan)來風起,席卷(juan)更無留。天(tian)外老蟾高掛,皎皎寒光照水,金碧(bi)共沉浮。賓主一時興,傾(qing)動庾公樓(lou)。
仄(ze)(ze)(ze)平(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)仄(ze)(ze)(ze),平(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)仄(ze)(ze)(ze)仄(ze)(ze)(ze),仄(ze)(ze)(ze)平(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)平(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)。仄(ze)(ze)(ze)平(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)平(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)仄(ze)(ze)(ze),仄(ze)(ze)(ze)仄(ze)(ze)(ze)平(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)仄(ze)(ze)(ze)仄(ze)(ze)(ze)平(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)平(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)。仄(ze)(ze)(ze)仄(ze)(ze)(ze)平(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)平(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)仄(ze)(ze)(ze)仄(ze)(ze)(ze),仄(ze)(ze)(ze)仄(ze)(ze)(ze)平(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)平(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)仄(ze)(ze)(ze)仄(ze)(ze)(ze),仄(ze)(ze)(ze)仄(ze)(ze)(ze)仄(ze)(ze)(ze)平(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)平(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)。仄(ze)(ze)(ze)仄(ze)(ze)(ze)平(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)平(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)仄(ze)(ze)(ze),平(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)仄(ze)(ze)(ze)仄(ze)(ze)(ze)平(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)平(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)。
渡銀(yin)漢,溥玉露,勢如流。不(bu)妨吟賞(shang),坐擁(yong)紅袖舞(wu)還謳(ou)。暗祝今宵素魄,助我清才(cai)逸(yi)氣,穩步上瀛(ying)洲(zhou)。欲識瀛(ying)洲(zhou)路,雄據六鰲頭。
格律對照例(li)詞(ci):《水調歌頭·雪洗(xi)鹵塵凈》
仄(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)仄(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)仄(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)平(ping)(ping)(ping)仄(ze)(ze)(ze)(ze)(ze),平(ping)(ping)(ping)仄(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)仄(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)平(ping)(ping)(ping)平(ping)(ping)(ping)。平(ping)(ping)(ping)平(ping)(ping)(ping)仄(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)仄(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)平(ping)(ping)(ping)仄(ze)(ze)(ze)(ze)(ze),平(ping)(ping)(ping)仄(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)仄(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)平(ping)(ping)(ping)平(ping)(ping)(ping)。平(ping)(ping)(ping)仄(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)平(ping)(ping)(ping)平(ping)(ping)(ping)平(ping)(ping)(ping)仄(ze)(ze)(ze)(ze)(ze),平(ping)(ping)(ping)仄(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)平(ping)(ping)(ping)平(ping)(ping)(ping)平(ping)(ping)(ping)仄(ze)(ze)(ze)(ze)(ze),仄(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)仄(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)仄(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)平(ping)(ping)(ping)平(ping)(ping)(ping)。仄(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)仄(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)平(ping)(ping)(ping)平(ping)(ping)(ping)仄(ze)(ze)(ze)(ze)(ze),仄(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)仄(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)仄(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)平(ping)(ping)(ping)平(ping)(ping)(ping)。
雪洗鹵(lu)塵凈,風(feng)約楚云留。何人(ren)為寫悲壯(zhuang),吹笛古城樓。湖海平生豪氣,關塞(sai)如今風(feng)景,剪燭看吳(wu)鉤。剩喜然犀處,駭浪與天浮。
仄(ze)(ze)(ze)(ze)平(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)平(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)(ping),平(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)仄(ze)(ze)(ze)(ze)仄(ze)(ze)(ze)(ze),仄(ze)(ze)(ze)(ze)平(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)平(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)。仄(ze)(ze)(ze)(ze)平(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)平(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)仄(ze)(ze)(ze)(ze),平(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)平(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)平(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)仄(ze)(ze)(ze)(ze),平(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)仄(ze)(ze)(ze)(ze)仄(ze)(ze)(ze)(ze)平(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)平(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)。仄(ze)(ze)(ze)(ze)仄(ze)(ze)(ze)(ze)平(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)平(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)仄(ze)(ze)(ze)(ze)仄(ze)(ze)(ze)(ze),平(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)仄(ze)(ze)(ze)(ze)平(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)平(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)平(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)仄(ze)(ze)(ze)(ze),仄(ze)(ze)(ze)(ze)仄(ze)(ze)(ze)(ze)仄(ze)(ze)(ze)(ze)平(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)平(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)。仄(ze)(ze)(ze)(ze)仄(ze)(ze)(ze)(ze)平(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)平(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)仄(ze)(ze)(ze)(ze),仄(ze)(ze)(ze)(ze)仄(ze)(ze)(ze)(ze)仄(ze)(ze)(ze)(ze)平(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)平(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)。
憶當年(nian),周與謝,富春秋。小喬初(chu)嫁,香(xiang)囊(nang)猶在,功業故優游(you)。赤壁磯頭落照(zhao),淝水橋邊衰草,渺(miao)渺(miao)喚人愁。我(wo)欲(yu)乘風去,擊楫誓中流。
格(ge)律對照例(li)詞:《水調(diao)歌頭(tou)·一諾與金重》
仄(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)仄(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)仄(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)平(ping)(ping)(ping)仄(ze)(ze)(ze)(ze)(ze),仄(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)仄(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)仄(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)平(ping)(ping)(ping)平(ping)(ping)(ping)。平(ping)(ping)(ping)平(ping)(ping)(ping)仄(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)仄(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)平(ping)(ping)(ping)仄(ze)(ze)(ze)(ze)(ze),平(ping)(ping)(ping)仄(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)仄(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)平(ping)(ping)(ping)平(ping)(ping)(ping)。平(ping)(ping)(ping)仄(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)平(ping)(ping)(ping)平(ping)(ping)(ping)平(ping)(ping)(ping)仄(ze)(ze)(ze)(ze)(ze),平(ping)(ping)(ping)仄(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)平(ping)(ping)(ping)平(ping)(ping)(ping)仄(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)仄(ze)(ze)(ze)(ze)(ze),平(ping)(ping)(ping)仄(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)仄(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)平(ping)(ping)(ping)平(ping)(ping)(ping)。平(ping)(ping)(ping)仄(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)仄(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)平(ping)(ping)(ping)仄(ze)(ze)(ze)(ze)(ze),平(ping)(ping)(ping)仄(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)仄(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)平(ping)(ping)(ping)平(ping)(ping)(ping)。
一諾與金重,一笑比河清。風花(hua)不(bu)遇(yu)真賞,終古未全平(ping)。前日青春(chun)歸去,今日尊前笑語,春(chun)意滿(man)西(xi)城。花(hua)鳥喜(xi)相對,賓(bin)主眼俱明。
平(ping)(ping)(ping)(ping)平(ping)(ping)(ping)(ping)仄(ze)(ze)(ze)(ze)(ze),平(ping)(ping)(ping)(ping)仄(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)仄(ze)(ze)(ze)(ze)(ze),仄(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)平(ping)(ping)(ping)(ping)平(ping)(ping)(ping)(ping)。仄(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)平(ping)(ping)(ping)(ping)平(ping)(ping)(ping)(ping)仄(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)仄(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)仄(ze)(ze)(ze)(ze)(ze),平(ping)(ping)(ping)(ping)仄(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)仄(ze)(ze)(ze)(ze)(ze),仄(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)平(ping)(ping)(ping)(ping)平(ping)(ping)(ping)(ping)。平(ping)(ping)(ping)(ping)仄(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)平(ping)(ping)(ping)(ping)平(ping)(ping)(ping)(ping)仄(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)仄(ze)(ze)(ze)(ze)(ze),平(ping)(ping)(ping)(ping)仄(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)平(ping)(ping)(ping)(ping)平(ping)(ping)(ping)(ping)平(ping)(ping)(ping)(ping)仄(ze)(ze)(ze)(ze)(ze),仄(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)仄(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)仄(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)平(ping)(ping)(ping)(ping)平(ping)(ping)(ping)(ping)。平(ping)(ping)(ping)(ping)仄(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)仄(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)平(ping)(ping)(ping)(ping)仄(ze)(ze)(ze)(ze)(ze),仄(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)仄(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)仄(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)平(ping)(ping)(ping)(ping)平(ping)(ping)(ping)(ping)。
平生事,千古意,兩(liang)忘(wang)情。醉(zui)眠君(jun)且去我,扶我者、有(you)門生。窗下煙(yan)江白鳥,空外浮(fu)云蒼狗(gou),未肯(ken)便寒(han)盟。從此(ci)洛陽(yang)社,莫厭小車行。
格律對照例詞:《調歌頭·草(cao)草(cao)三間屋》
仄(ze)(ze)(ze)仄(ze)(ze)(ze)平(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)平(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)仄(ze)(ze)(ze),仄(ze)(ze)(ze)仄(ze)(ze)(ze)仄(ze)(ze)(ze)平(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)平(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)。仄(ze)(ze)(ze)平(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)平(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)仄(ze)(ze)(ze),仄(ze)(ze)(ze)平(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)平(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)仄(ze)(ze)(ze)仄(ze)(ze)(ze)平(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)平(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)。仄(ze)(ze)(ze)仄(ze)(ze)(ze)平(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)平(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)平(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)仄(ze)(ze)(ze),仄(ze)(ze)(ze)仄(ze)(ze)(ze)仄(ze)(ze)(ze)平(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)平(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)仄(ze)(ze)(ze),仄(ze)(ze)(ze)仄(ze)(ze)(ze)仄(ze)(ze)(ze)平(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)平(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)。平(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)仄(ze)(ze)(ze)平(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)平(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)仄(ze)(ze)(ze),平(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)仄(ze)(ze)(ze)仄(ze)(ze)(ze)平(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)平(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)。
草(cao)草(cao)三間(jian)屋(wu),愛竹旋添(tian)栽(zai)。碧紗窗戶,眼前都是(shi)翠云(yun)堆。一月山翁(weng)高(gao)臥,踏雪水村(cun)清冷(leng),木落遠山開。惟有(you)平(ping)安竹,留得伴寒梅。
平(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)平(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)平(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)平(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)仄(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze),仄(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)平(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)平(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)?仄(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)平(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)仄(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)仄(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze),平(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)仄(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)仄(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)仄(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)仄(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)平(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)平(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)。仄(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)仄(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)仄(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)平(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)平(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)仄(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze),仄(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)仄(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)仄(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)平(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)平(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)仄(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze),仄(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)仄(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)仄(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)平(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)平(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)。平(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)仄(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)平(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)平(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)仄(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze),平(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)仄(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)仄(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)平(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)平(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)。
家童開門看,有(you)誰來(lai)?客來(lai)一笑,清話(hua)煮茗(ming)更傳杯。有(you)酒只愁(chou)無客,有(you)客又愁(chou)無酒,酒熟且徘徊。明日人間(jian)事(shi),天自有(you)安(an)排。
(說明:詞牌(pai)格律(lv)與對照例詞交錯排列。格律(lv)使用宋體字排印,例詞使用斜體字排印。詞牌(pai)符號(hao)含(han)義如(ru)下:平,表示填平聲(sheng)字;仄,表示填仄聲(sheng)字;中,表示可平可仄。句(ju)末加(jia)粗為韻(yun)腳。)
北宋·蘇(su)舜欽《水調歌頭(tou)·滄(cang)浪亭》
北宋·蘇軾《水調(diao)歌(ge)頭·明月幾時(shi)有》
北宋·蘇軾(shi)《水調(diao)歌頭·安(an)石在東(dong)海》
北宋·蘇軾《水調歌頭·黃(huang)州快哉亭贈張偓佺》
北宋(song)·蘇(su)軾《水調歌(ge)頭(tou)·昵(ni)昵(ni)兒女語》
北宋·賀鑄《臺城游·南(nan)國本(ben)瀟灑》
南宋·范成大《水調歌頭(tou)·細(xi)數十(shi)年事》
南宋·張孝祥《水(shui)調歌頭(tou)·金山觀月(yue)》
南宋·張孝(xiao)祥(xiang)《水調(diao)歌頭·泛(fan)湘江》
南宋·辛棄疾《水(shui)調歌頭·白日射金闕》
南(nan)宋·辛棄疾(ji)《水調(diao)歌(ge)頭·舟次揚(yang)州和(he)人韻(yun)》
南宋·辛棄(qi)疾《水調(diao)歌頭·壬子被召端仁相餞席上作》
南(nan)宋·辛(xin)棄疾《水調歌頭·送楊民瞻》
南宋·辛棄(qi)疾《水調歌頭·盟(meng)鷗》
南(nan)宋·陳亮《水調歌頭(tou)·送章德茂(mao)大卿使虜》
南宋·袁去華(hua)《水調歌頭·定王臺》
金末(mo)元(yuan)初(chu)·元(yuan)好問《水調歌頭·賦三門津(jin)》
近代·毛澤東《水調歌(ge)頭·游泳(yong)》
近代·毛澤(ze)東《水調歌頭·重上井岡山》。