故事梗概
倪(ni)(ni)吾(wu)(wu)(wu)(wu)誠(cheng)出生(sheng)在(zai)(zai)(zai)河北的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)一(yi)(yi)個(ge)(ge)窮鄉(xiang)僻壤之(zhi)中(zhong)——孟官屯。他(ta)(ta)(ta)(ta)(ta)(ta)(ta)家是(shi)當(dang)地(di)(di)(di)首富(fu),祖父參加過(guo)“公車上書”,維新失敗(bai)后(hou)(hou)上吊(diao)自(zi)(zi)(zi)殺。倪(ni)(ni)吾(wu)(wu)(wu)(wu)誠(cheng)長到十幾歲,思想行(xing)為(wei)繼承了(le)(le)(le)祖父的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)偏激,母(mu)親企(qi)圖(tu)用(yong)抽大(da)(da)(da)煙(yan)和(he)娶媳婦的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)辦(ban)法來挽救他(ta)(ta)(ta)(ta)(ta)(ta)(ta)。盡管倪(ni)(ni)吾(wu)(wu)(wu)(wu)誠(cheng)使盡了(le)(le)(le)渾身解數來反(fan)抗,但婚(hun)(hun)姻的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)枷(jia)鎖最終(zhong)還是(shi)套在(zai)(zai)(zai)了(le)(le)(le)他(ta)(ta)(ta)(ta)(ta)(ta)(ta)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)脖子(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)上。女(nv)(nv)(nv)方(fang)靜(jing)宜(yi)(yi)(yi)(yi)是(shi)鄉(xiang)下(xia)地(di)(di)(di)主的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)女(nv)(nv)(nv)兒,和(he)寡母(mu)姜(jiang)趙氏及(ji)也(ye)(ye)(ye)是(shi)寡居的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)姐(jie)(jie)姐(jie)(jie)靜(jing)珍(zhen)(zhen)住在(zai)(zai)(zai)一(yi)(yi)起(qi)(qi)。婚(hun)(hun)后(hou)(hou)不(bu)(bu)久,倪(ni)(ni)吾(wu)(wu)(wu)(wu)誠(cheng)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)母(mu)親亡(wang)故(gu),他(ta)(ta)(ta)(ta)(ta)(ta)(ta)變賣了(le)(le)(le)家產(chan),堅持要(yao)出洋,在(zai)(zai)(zai)靜(jing)宜(yi)(yi)(yi)(yi)家的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)幫助下(xia),終(zhong)于如愿以(yi)(yi)償(chang)。 旅(lv)歐兩年(nian)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)倪(ni)(ni)吾(wu)(wu)(wu)(wu)誠(cheng)回來后(hou)(hou),在(zai)(zai)(zai)北平(ping)(ping)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)一(yi)(yi)家大(da)(da)(da)學任教。倪(ni)(ni)吾(wu)(wu)(wu)(wu)誠(cheng)本身是(shi)位并無多少能(neng)力的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)知(zhi)(zhi)識(shi)分子(zi)(zi)(zi)(zi)(zi),在(zai)(zai)(zai)西(xi)方(fang)他(ta)(ta)(ta)(ta)(ta)(ta)(ta)或許能(neng)較輕易謀(mou)一(yi)(yi)飯碗,然(ran)在(zai)(zai)(zai)40年(nian)代之(zhi)中(zhong)國,光有(you)一(yi)(yi)些(xie)洋理(li)想、洋知(zhi)(zhi)識(shi)是(shi)萬萬不(bu)(bu)能(neng)做成(cheng)(cheng)什么的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)。他(ta)(ta)(ta)(ta)(ta)(ta)(ta)到處借錢,僅為(wei)了(le)(le)(le)一(yi)(yi)解饞癮,為(wei)了(le)(le)(le)給(gei)子(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)女(nv)(nv)(nv)們(men)(men)買份禮物(wu)。他(ta)(ta)(ta)(ta)(ta)(ta)(ta)是(shi)深愛(ai)妻(qi)兒的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de),但又見他(ta)(ta)(ta)(ta)(ta)(ta)(ta)們(men)(men)生(sheng)活(huo)(huo)(huo)在(zai)(zai)(zai)“愚昧”、“落后(hou)(hou)”中(zhong)而(er)不(bu)(bu)自(zi)(zi)(zi)覺(jue),便(bian)覺(jue)可(ke)惜(xi),便(bian)覺(jue)可(ke)恨(hen),而(er)他(ta)(ta)(ta)(ta)(ta)(ta)(ta),其(qi)(qi)實又無能(neng)力真正讓(rang)他(ta)(ta)(ta)(ta)(ta)(ta)(ta)們(men)(men)過(guo)上好日(ri)子(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)。 倪(ni)(ni)吾(wu)(wu)(wu)(wu)誠(cheng)喜(xi)(xi)歡酒(jiu)肉,喜(xi)(xi)歡舞會,喜(xi)(xi)歡洗澡(zao),喜(xi)(xi)歡西(xi)方(fang)文明,在(zai)(zai)(zai)他(ta)(ta)(ta)(ta)(ta)(ta)(ta)眼中(zhong),沾上“洋”的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)便(bian)是(shi)好的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)。他(ta)(ta)(ta)(ta)(ta)(ta)(ta)也(ye)(ye)(ye)曾試圖(tu)給(gei)子(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)女(nv)(nv)(nv)們(men)(men)一(yi)(yi)些(xie)“洋”知(zhi)(zhi)識(shi)。教女(nv)(nv)(nv)兒挺起(qi)(qi)胸走路,帶(dai)兒子(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)上澡(zao)堂(tang),給(gei)他(ta)(ta)(ta)(ta)(ta)(ta)(ta)們(men)(men)買玩具———活(huo)(huo)(huo)動變人形。可(ke)惜(xi),這(zhe)一(yi)(yi)切(qie)家人群起(qi)(qi)而(er)攻之(zhi),故(gu)收效甚微。倪(ni)(ni)吾(wu)(wu)(wu)(wu)誠(cheng)一(yi)(yi)身洋氣,以(yi)(yi)文明自(zi)(zi)(zi)居,追求愛(ai)情(qing)(qing)(qing)、追求生(sheng)活(huo)(huo)(huo)質量,企(qi)圖(tu)以(yi)(yi)此改造妻(qi)子(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)。然(ran)而(er)靜(jing)宜(yi)(yi)(yi)(yi)要(yao)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)不(bu)(bu)是(shi)當(dang)狐(hu)貍精(jing),要(yao)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)是(shi)生(sheng)孩子(zi)(zi)(zi)(zi)(zi),要(yao)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)是(shi)省錢買煤球而(er)不(bu)(bu)是(shi)沒(mei)有(you)用(yong)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)玩具“活(huo)(huo)(huo)動變人形”。爭(zheng)(zheng)論一(yi)(yi)直貫穿于他(ta)(ta)(ta)(ta)(ta)(ta)(ta)們(men)(men)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)全(quan)部生(sheng)活(huo)(huo)(huo),尤(you)其(qi)(qi)是(shi)靜(jing)宜(yi)(yi)(yi)(yi)鄉(xiang)下(xia)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)母(mu)親和(he)姐(jie)(jie)姐(jie)(jie)也(ye)(ye)(ye)來北平(ping)(ping)同居后(hou)(hou),三個(ge)(ge)女(nv)(nv)(nv)人組成(cheng)(cheng)了(le)(le)(le)反(fan)對(dui)(dui)倪(ni)(ni)吾(wu)(wu)(wu)(wu)誠(cheng)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)統一(yi)(yi)戰(zhan)線(xian),家里(li)成(cheng)(cheng)了(le)(le)(le)一(yi)(yi)個(ge)(ge)隨時(shi)可(ke)以(yi)(yi)爆炸的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)火藥桶(tong)。 倪(ni)(ni)吾(wu)(wu)(wu)(wu)誠(cheng)幾天不(bu)(bu)回家,靜(jing)宜(yi)(yi)(yi)(yi)恨(hen)得咬牙切(qie)齒,以(yi)(yi)為(wei)他(ta)(ta)(ta)(ta)(ta)(ta)(ta)在(zai)(zai)(zai)外面嫖妓。而(er)實際上他(ta)(ta)(ta)(ta)(ta)(ta)(ta)只是(shi)受不(bu)(bu)了(le)(le)(le)家里(li)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)氣氛(fen),就(jiu)在(zai)(zai)(zai)外面游蕩請客,大(da)(da)(da)談自(zi)(zi)(zi)己的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)抱(bao)負,和(he)學生(sheng)探討中(zhong)國的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)前途。回家后(hou)(hou)冷(leng)戰(zhan)依然(ran)不(bu)(bu)斷(duan),他(ta)(ta)(ta)(ta)(ta)(ta)(ta)給(gei)了(le)(le)(le)靜(jing)宜(yi)(yi)(yi)(yi)一(yi)(yi)枚用(yong)來領(ling)工資(zi)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)圖(tu)章(zhang),母(mu)女(nv)(nv)(nv)三人與(yu)他(ta)(ta)(ta)(ta)(ta)(ta)(ta)立刻化(hua)干戈(ge)為(wei)玉(yu)帛。靜(jing)宜(yi)(yi)(yi)(yi)鄭重其(qi)(qi)事(shi)地(di)(di)(di)去學校領(ling)工資(zi),卻發現倪(ni)(ni)吾(wu)(wu)(wu)(wu)誠(cheng)早就(jiu)把(ba)工資(zi)領(ling)去了(le)(le)(le)。她(ta)暴跳如雷,回家后(hou)(hou)與(yu)母(mu)親姐(jie)(jie)姐(jie)(jie)共(gong)同算(suan)計丈夫,偷走了(le)(le)(le)他(ta)(ta)(ta)(ta)(ta)(ta)(ta)兜里(li)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)錢,又扣了(le)(le)(le)他(ta)(ta)(ta)(ta)(ta)(ta)(ta)一(yi)(yi)身綠豆湯,倪(ni)(ni)吾(wu)(wu)(wu)(wu)誠(cheng)狼狽逃竄。 倪(ni)(ni)萍(ping)是(shi)靜(jing)宜(yi)(yi)(yi)(yi)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)大(da)(da)(da)女(nv)(nv)(nv)兒,才9歲,過(guo)早的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)懂事(shi)了(le)(le)(le)。家中(zhong)三個(ge)(ge)婦女(nv)(nv)(nv)對(dui)(dui)爸(ba)爸(ba)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)惡毒(du)詛咒每(mei)(mei)每(mei)(mei)讓(rang)她(ta)膽戰(zhan)心驚。一(yi)(yi)天,倪(ni)(ni)吾(wu)(wu)(wu)(wu)誠(cheng)酒(jiu)醉(zui)后(hou)(hou)在(zai)(zai)(zai)雨中(zhong)跳墻回家,差一(yi)(yi)點命喪(sang)九泉。靜(jing)宜(yi)(yi)(yi)(yi)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)照顧又讓(rang)他(ta)(ta)(ta)(ta)(ta)(ta)(ta)感(gan)到了(le)(le)(le)人間的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)一(yi)(yi)點溫情(qing)(qing)(qing),然(ran)而(er)學校將(jiang)他(ta)(ta)(ta)(ta)(ta)(ta)(ta)開(kai)除了(le)(le)(le),他(ta)(ta)(ta)(ta)(ta)(ta)(ta)不(bu)(bu)知(zhi)(zhi)道這(zhe)是(shi)妻(qi)子(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)糟(zao)蹋他(ta)(ta)(ta)(ta)(ta)(ta)(ta)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)結果(guo)。倪(ni)(ni)吾(wu)(wu)(wu)(wu)誠(cheng)和(he)靜(jing)宜(yi)(yi)(yi)(yi)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)和(he)好讓(rang)岳母(mu)和(he)靜(jing)珍(zhen)(zhen)有(you)些(xie)失落,甚至不(bu)(bu)滿,她(ta)倆不(bu)(bu)知(zhi)(zhi)道如何(he)排遣這(zhe)種沒(mei)有(you)斗爭(zheng)(zheng)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)日(ri)子(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)。 在(zai)(zai)(zai)妻(qi)子(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)懷(huai)第三個(ge)(ge)孩子(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)時(shi)候他(ta)(ta)(ta)(ta)(ta)(ta)(ta)想到離(li)婚(hun)(hun),引(yin)來同鄉(xiang)好友的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)一(yi)(yi)致(zhi)譴責,于是(shi)遠逃他(ta)(ta)(ta)(ta)(ta)(ta)(ta)鄉(xiang)。之(zhi)后(hou)(hou)又去過(guo)解放區,解放后(hou)(hou)終(zhong)于離(li)婚(hun)(hun),然(ran)再婚(hun)(hun)并未給(gei)他(ta)(ta)(ta)(ta)(ta)(ta)(ta)帶(dai)來幸(xing)福。在(zai)(zai)(zai)一(yi)(yi)次次運動中(zhong),他(ta)(ta)(ta)(ta)(ta)(ta)(ta)熱情(qing)(qing)(qing)高昂地(di)(di)(di)贊(zan)美領(ling)袖的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)英明,一(yi)(yi)如小丑般(ban)慷慨激昂,倒也(ye)(ye)(ye)少了(le)(le)(le)皮肉之(zhi)苦。晚年(nian)十分寂寞,子(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)女(nv)(nv)(nv)皆以(yi)(yi)與(yu)他(ta)(ta)(ta)(ta)(ta)(ta)(ta)交談為(wei)一(yi)(yi)大(da)(da)(da)累事(shi)、一(yi)(yi)大(da)(da)(da)恨(hen)事(shi)。
人物關系
全書實際上講(jiang)述了這(zhe)樣(yang)一(yi)(yi)個(ge)(ge)(ge)(ge)故事:一(yi)(yi)個(ge)(ge)(ge)(ge)從(cong)海(hai)外(wai)歸來(lai)的(de)(de)(de)知識(shi)分(fen)子(zi)——倪(ni)吾(wu)誠,在(zai)20世紀40年代初期(qi),在(zai)兩個(ge)(ge)(ge)(ge)大學里擔任講(jiang)師(shi)的(de)(de)(de)職(zhi)位。書中描寫(xie)了兩類(lei)人,一(yi)(yi)類(lei)是(shi)知識(shi)分(fen)子(zi),一(yi)(yi)類(lei)是(shi)市民(min)。倪(ni)藻的(de)(de)(de)母親靜(jing)宜就是(shi)一(yi)(yi)個(ge)(ge)(ge)(ge)典(dian)型的(de)(de)(de)市民(min)。他的(de)(de)(de)家(jia)庭也是(shi)一(yi)(yi)個(ge)(ge)(ge)(ge)標準(zhun)的(de)(de)(de)四口之家(jia)。靜(jing)宜和(he)(he)倪(ni)吾(wu)誠有兩個(ge)(ge)(ge)(ge)孩子(zi)——倪(ni)藻和(he)(he)倪(ni)萍。這(zhe)個(ge)(ge)(ge)(ge)家(jia)庭里還有兩個(ge)(ge)(ge)(ge)人——一(yi)(yi)個(ge)(ge)(ge)(ge)是(shi)姥姥江趙(zhao)氏(shi),就是(shi)倪(ni)吾(wu)誠的(de)(de)(de)丈母娘;一(yi)(yi)個(ge)(ge)(ge)(ge)是(shi)江趙(zhao)氏(shi)的(de)(de)(de)大女兒,叫靜(jing)珍(zhen)。靜(jing)宜、江趙(zhao)氏(shi)和(he)(he)靜(jing)珍(zhen)又構成一(yi)(yi)個(ge)(ge)(ge)(ge)小團體(ti),這(zhe)是(shi)典(dian)型的(de)(de)(de)從(cong)天津的(de)(de)(de)農村轉到北京來(lai)的(de)(de)(de)市民(min)家(jia)族。
作者簡介
王(wang)(wang)(wang)(wang)蒙(meng)(1934~) 當代作(zuo)(zuo)家。河北南皮人(ren),生于(yu)北平。上(shang)中學時參(can)加(jia)中共領導的(de)(de)城市地下工作(zuo)(zuo)。1948年加(jia)入中國(guo)(guo)共產黨。1950年從事青(qing)年 團的(de)(de)區委會(hui)工作(zuo)(zuo)。1953年創(chuang)作(zuo)(zuo)長(chang)(chang)篇(pian)小說(shuo)《青(qing)春萬(wan)歲》。1956年發(fa)表短篇(pian)小說(shuo)《組織部新來(lai)的(de)(de)年輕人(ren)》,由(you)此被(bei)錯劃為(wei)右派。 1958年后在京(jing)郊(jiao)勞(lao)動改造。1962年調北京(jing)師范(fan)學院任教(jiao)。1963年起赴新疆生活、工作(zuo)(zuo)了10多(duo)年。1978年調北京(jing)市作(zuo)(zuo)協工作(zuo)(zuo)。 后任《人(ren)民文(wen)(wen)學》主編、中國(guo)(guo)作(zuo)(zuo)協副(fu)(fu)主席、中共中央委員、文(wen)(wen)化部長(chang)(chang)、國(guo)(guo)際筆(bi)會(hui)中心中國(guo)(guo)分會(hui)副(fu)(fu)會(hui)長(chang)(chang)等(deng)職。這時期著有長(chang)(chang)篇(pian) 小說(shuo)《活動變人(ren)形(xing)》、《暗(an)殺―3322》、《季(ji)(ji)(ji)節三部曲(qu)》(《戀(lian)愛(ai)的(de)(de)季(ji)(ji)(ji)節》、《失態的(de)(de)季(ji)(ji)(ji)節》、《躊躇(chu)的(de)(de)季(ji)(ji)(ji)節》),中篇(pian)小 說(shuo)《布禮》、《蝴蝶》、《雜色》、《相(xiang)見時難》、《名(ming)醫梁有志傳奇(qi)》、《在伊犁》系(xi)列小說(shuo),小說(shuo)集(ji)(ji)《冬雨》、《堅 硬的(de)(de)稀(xi)粥(zhou)》、《加(jia)拿大的(de)(de)月(yue)亮》,詩(shi)集(ji)(ji)《旋(xuan)轉(zhuan)的(de)(de)秋千》,作(zuo)(zuo)品(pin)集(ji)(ji)《王(wang)(wang)(wang)(wang)蒙(meng)小說(shuo)報告(gao)文(wen)(wen)學選(xuan)(xuan)》、《王(wang)(wang)(wang)(wang)蒙(meng)中篇(pian)小說(shuo)集(ji)(ji)》、《王(wang)(wang)(wang)(wang)蒙(meng)選(xuan)(xuan) 集(ji)(ji)》、《王(wang)(wang)(wang)(wang)蒙(meng)集(ji)(ji)》,散文(wen)(wen)集(ji)(ji)《輕松與感傷》、《一(yi)笑(xiao)集(ji)(ji)》,文(wen)(wen)藝論(lun)集(ji)(ji)《當你(ni)拿起筆(bi)……》、《文(wen)(wen)學的(de)(de)誘(you)惑》、《風格散 記(ji)》、《王(wang)(wang)(wang)(wang)蒙(meng)談創(chuang)作(zuo)(zuo)》、《王(wang)(wang)(wang)(wang)蒙(meng)、王(wang)(wang)(wang)(wang)干對(dui)話錄(lu)(lu)》,專著《紅樓啟示錄(lu)(lu)》,自選(xuan)(xuan)集(ji)(ji)《琴弦(xian)與手(shou)指》以及10卷本(ben)《王(wang)(wang)(wang)(wang)蒙(meng)文(wen)(wen)集(ji)(ji)》等(deng)。 其中有多(duo)篇(pian)小說(shuo)和(he)報告(gao)文(wen)(wen)學獲獎。作(zuo)(zuo)品(pin)被(bei)譯(yi)成英(ying)、俄、日等(deng)多(duo)種(zhong)文(wen)(wen)字在國(guo)(guo)外出版。王(wang)(wang)(wang)(wang)蒙(meng)的(de)(de)作(zuo)(zuo)品(pin)反映(ying)了中國(guo)(guo)人(ren)民在前(qian)進道路上(shang) 的(de)(de)坎坷歷(li)程,他也(ye)由(you)初(chu)期的(de)(de)熱情(qing)、純真趨(qu)于(yu)后來(lai)的(de)(de)清醒、冷(leng)峻,而且(qie)樂觀向上(shang)、激情(qing)充(chong)沛(pei),井在創(chuang)作(zuo)(zuo)中進行(xing)不倦的(de)(de)探索和(he)創(chuang) 新,成為(wei)新時期文(wen)(wen)壇(tan)上(shang)創(chuang)作(zuo)(zuo)最為(wei)豐(feng)碩、也(ye)最有活力的(de)(de)作(zuo)(zuo)家之一(yi)。