生平經歷
早年經歷
劉(liu)(liu)(liu)協(xie)(xie)的(de)(de)(de)(de)(de)母(mu)親王(wang)美(mei)人(ren),名王(wang)榮(后(hou)(hou)來(lai)追(zhui)(zhui)謚為(wei)“靈懷皇(huang)(huang)(huang)后(hou)(hou)”),是(shi)(shi)(shi)前五官(guan)中郎將王(wang)苞的(de)(de)(de)(de)(de)孫(sun)女、王(wang)章(zhang)之(zhi)女,出身(shen)于(yu)名門世家,舉止(zhi)文(wen)雅,再(zai)加上容貌姣好,身(shen)材勻稱(cheng),深得漢靈帝(di)(di)(di)劉(liu)(liu)(liu)宏的(de)(de)(de)(de)(de)寵愛。當(dang)(dang)時(shi)(shi)主宰靈帝(di)(di)(di)后(hou)(hou)宮(gong)(gong)的(de)(de)(de)(de)(de)是(shi)(shi)(shi)何(he)(he)(he)(he)皇(huang)(huang)(huang)后(hou)(hou),出身(shen)于(yu)屠夫之(zhi)家,靠賄賂(lu)宦(huan)官(guan)被選入宮(gong)(gong)并當(dang)(dang)了(le)(le)皇(huang)(huang)(huang)后(hou)(hou),對(dui)王(wang)美(mei)人(ren)非(fei)常嫉妒。因此(ci)當(dang)(dang)王(wang)美(mei)人(ren)懷著劉(liu)(liu)(liu)協(xie)(xie)時(shi)(shi),怕(pa)(pa)招惹何(he)(he)(he)(he)皇(huang)(huang)(huang)后(hou)(hou)更深的(de)(de)(de)(de)(de)嫉妒,就沒(mei)有(you)告訴靈帝(di)(di)(di),而是(shi)(shi)(shi)偷(tou)偷(tou)地(di)(di)墮(duo)胎(tai)。但(dan)服墮(duo)胎(tai)藥(yao)沒(mei)有(you)奏(zou)效,孩子(zi)還是(shi)(shi)(shi)生了(le)(le)下來(lai)。何(he)(he)(he)(he)皇(huang)(huang)(huang)后(hou)(hou)果(guo)然(ran)妒性(xing)大發,怕(pa)(pa)王(wang)美(mei)人(ren)有(you)了(le)(le)兒子(zi)會(hui)進(jin)一(yi)步威脅到她的(de)(de)(de)(de)(de)地(di)(di)位,指(zhi)使(shi)人(ren)將毒藥(yao)偷(tou)偷(tou)地(di)(di)放(fang)在(zai)王(wang)美(mei)人(ren)產后(hou)(hou)服用(yong)(yong)的(de)(de)(de)(de)(de)湯藥(yao)里,王(wang)美(mei)人(ren)飲(yin)后(hou)(hou)當(dang)(dang)即(ji)身(shen)亡。靈帝(di)(di)(di)聞訊,親往后(hou)(hou)宮(gong)(gong)驗視,見王(wang)美(mei)人(ren)四肢青黑,知是(shi)(shi)(shi)中毒而亡,急令追(zhui)(zhui)查(cha)兇手(shou),很快查(cha)出是(shi)(shi)(shi)何(he)(he)(he)(he)皇(huang)(huang)(huang)后(hou)(hou)所為(wei)。靈帝(di)(di)(di)不(bu)禁勃(bo)然(ran)大怒,意欲(yu)立(li)即(ji)將何(he)(he)(he)(he)皇(huang)(huang)(huang)后(hou)(hou)廢黜。何(he)(he)(he)(he)皇(huang)(huang)(huang)后(hou)(hou)事(shi)先已用(yong)(yong)巨金買通(tong)受靈帝(di)(di)(di)信任的(de)(de)(de)(de)(de)宦(huan)官(guan)曹(cao)節等(deng)人(ren),宦(huan)官(guan)們一(yi)齊跪下,為(wei)何(he)(he)(he)(he)皇(huang)(huang)(huang)后(hou)(hou)求情,靈帝(di)(di)(di)居然(ran)赦免了(le)(le)何(he)(he)(he)(he)皇(huang)(huang)(huang)后(hou)(hou)。劉(liu)(liu)(liu)協(xie)(xie)這時(shi)(shi)尚(shang)未(wei)足月,靈帝(di)(di)(di)怕(pa)(pa)將劉(liu)(liu)(liu)協(xie)(xie)留在(zai)后(hou)(hou)宮(gong)(gong)再(zai)遭到暗害(hai),于(yu)是(shi)(shi)(shi)將他抱到永樂(le)宮(gong)(gong),請(qing)董太(tai)后(hou)(hou)撫養。自(zi)此(ci),劉(liu)(liu)(liu)協(xie)(xie)就依董氏為(wei)外家。
漢靈(ling)帝晚年,面臨(lin)著選擇太(tai)(tai)子(zi)(zi)(zi)問題。何皇(huang)后(hou)生(sheng)有(you)皇(huang)子(zi)(zi)(zi)劉(liu)辯(bian)(bian),從小寄(ji)養(yang)(yang)在(zai)民間一位姓史的道人(ren)家里。劉(liu)辯(bian)(bian)比劉(liu)協年長(chang)(chang),而且是(shi)皇(huang)后(hou)所生(sheng),論理太(tai)(tai)子(zi)(zi)(zi)位置非其莫屬。但(dan)是(shi)劉(liu)辯(bian)(bian)舉止(zhi)輕(qing)浮(fu),沒有(you)國君應有(you)的威嚴氣(qi)質。劉(liu)協自小在(zai)永樂(le)宮長(chang)(chang)大(da),由董(dong)太(tai)(tai)后(hou)悉心撫(fu)養(yang)(yang),舉止(zhi)端莊,深得靈(ling)帝喜愛(ai)。再加(jia)上其母王(wang)美人(ren)死于非命,靈(ling)帝難(nan)免有(you)隱惻(ce)之心,因此(ci)他心下傾向(xiang)于立(li)劉(liu)協為太(tai)(tai)子(zi)(zi)(zi)。然而這又有(you)違于立(li)嗣以嫡長(chang)(chang)為先的皇(huang)室傳統(tong),所以遲(chi)遲(chi)下不了(le)決心。
受封為王
中(zhong)平六年(nian)(189年(nian)),漢靈(ling)帝病(bing)重,遺詔將(jiang)劉(liu)協托付(fu)給宦官上軍校尉蹇碩。四月,靈(ling)帝去世,立(li)劉(liu)辯(bian)為帝,是為漢少帝。何皇后(hou)也改稱為何太后(hou),臨(lin)朝處理政務,但國家(jia)大權實際上已為何進掌握。劉(liu)協封(feng)為渤海王(wang),后(hou)改封(feng)陳留(liu)王(wang)。
宦官之亂
靈帝死后,內宮(gong)宦(huan)(huan)官(guan)和(he)(he)朝(chao)中重臣展開(kai)了爭權奪利(li)的(de)(de)斗爭。先是(shi)何(he)進捕殺蹇(jian)碩,接著是(shi)宦(huan)(huan)官(guan)張(zhang)讓、段(duan)珪等殺死何(he)進,司隸校尉(wei)袁(yuan)紹(shao)、虎賁中郎將(jiang)袁(yuan)術和(he)(he)何(he)進的(de)(de)部將(jiang)帶兵反攻,一下(xia)子又殺宦(huan)(huan)官(guan)兩千人(ren)。張(zhang)讓、段(duan)珪等無力還擊,劫持劉(liu)協和(he)(he)少(shao)(shao)帝劉(liu)辯(bian)逃出宮(gong)外(wai),正倉(cang)皇間,迎面遇上董(dong)卓率領(ling)的(de)(de)三千隴西鐵(tie)騎奔(ben)騰而來。小皇帝劉(liu)辯(bian)見到這樣的(de)(de)情形,嚇(xia)得渾身哆哆嗦嗦,雙(shuang)腿戰(zhan)栗,口(kou)不能言。小皇帝劉(liu)辨手下(xia)的(de)(de)內侍太(tai)監和(he)(he)一眾文官(guan)也(ye)都沒人(ren)敢出口(kou)大氣,只怕稍有閃失,便惹來殺身之禍。尚書盧植率軍追到后,殺死張(zhang)讓、段(duan)珪,又把(ba)少(shao)(shao)帝和(he)(he)劉(liu)協迎回宮(gong)內。
董卓(zhuo)自認為和收養劉(liu)(liu)協(xie)的董太后(hou)同族,加(jia)上劉(liu)(liu)協(xie)本身比劉(liu)(liu)辯(bian)有(you)才能(neng),于(yu)是(shi)從這時(shi)(shi)起(qi),董卓(zhuo)就想廢(fei)少帝(di),另立劉(liu)(liu)協(xie)為皇帝(di)。回到京城后(hou),董卓(zhuo)的軍隊(dui)完全控(kong)制了局勢(shi)。于(yu)是(shi)董卓(zhuo)逼著少帝(di)策(ce)免了司(si)空劉(liu)(liu)弘(hong),自己身居其位。接著,董卓(zhuo)又(you)以司(si)空的身份(fen)召集百官(guan)開會(hui),議改立陳留(liu)王劉(liu)(liu)協(xie)為皇帝(di)。百官(guan)們大驚失(shi)色,但懾于(yu)董卓(zhuo)的淫威,誰也(ye)不敢(gan)表(biao)示反(fan)對。第二(er)天,董卓(zhuo)宣布(bu)廢(fei)除少帝(di)劉(liu)(liu)辯(bian),立陳留(liu)王劉(liu)(liu)協(xie)為帝(di),是(shi)為獻帝(di),時(shi)(shi)年9歲。從此,劉(liu)(liu)協(xie)開始了他作為傀儡皇帝(di)的漫長生涯。
傀儡皇帝
劉協登基后(hou),董卓(zhuo)自封為(wei)丞(cheng)相,后(hou)又(you)加封為(wei)太師,完全控制了中(zhong)央(yang)政(zheng)權。董卓(zhuo)的(de)軍隊在洛陽劫掠(lve)財物(wu),奸淫(yin)婦女(nv),無惡不(bu)作,后(hou)并把(ba)洛陽城燒成一片廢墟。
初平元年(190年)春天,各(ge)地(di)的(de)(de)(de)州郡牧守以(yi)討伐(fa)董卓(zhuo)(zhuo)的(de)(de)(de)名義紛紛起兵。由于起兵的(de)(de)(de)州郡都在關(guan)東(潼(tong)關(guan)以(yi)東),所(suo)以(yi)史(shi)稱“關(guan)東聯軍(jun)”。許多地(di)方豪強響應了這次(ci)起兵,帶著自己的(de)(de)(de)私(si)兵萬里(li)相赴,自此(ci)正式拉開了東漢末年軍(jun)閥(fa)混戰的(de)(de)(de)序(xu)幕。關(guan)東軍(jun)共推渤海太守袁(yuan)紹為(wei)盟(meng)主,從北、東、西三面(mian)來包圍(wei)洛(luo)陽(yang)(yang)。董卓(zhuo)(zhuo)因受(shou)關(guan)東軍(jun)的(de)(de)(de)威脅,挾持(chi)劉協(xie)由洛(luo)陽(yang)(yang)遷(qian)都長安。這時(shi),王允任(ren)司徒(tu),主持(chi)具體政務。他(ta)表面(mian)上依附董卓(zhuo)(zhuo),暗中心向漢室(shi),身邊聚集了一批朝中官員。
初(chu)平(ping)二年(nian)(191年(nian)),關(guan)(guan)(guan)東(dong)(dong)諸侯為(wei)了爭奪政治上的(de)領導權,以袁紹、韓馥為(wei)首,倡議立幽(you)州(zhou)牧劉(liu)虞(yu)為(wei)帝。但這個建議遭到(dao)袁術(shu)、曹操的(de)反對,最后作罷(ba)。劉(liu)虞(yu)的(de)兒子劉(liu)和在(zai)長安朝廷擔任侍中,劉(liu)協想(xiang)憑(ping)借關(guan)(guan)(guan)東(dong)(dong)軍的(de)力(li)(li)量還都洛陽,以擺脫(tuo)董(dong)卓的(de)控制,就(jiu)派劉(liu)和潛(qian)出武(wu)關(guan)(guan)(guan)求援。但這時關(guan)(guan)(guan)東(dong)(dong)州(zhou)郡(jun)牧守正熱衷于互相兼并以壯(zhuang)大自己的(de)力(li)(li)量,擴張地(di)盤,無意西(xi)討董(dong)卓。長安方面就(jiu)轉而依靠(kao)內部(bu)的(de)力(li)(li)量來推翻董(dong)卓。
初平(ping)三年(192年),司(si)徒王(wang)允與(yu)(yu)司(si)隸校尉黃(huang)琬、仆射士孫(sun)瑞、中(zhong)郎將呂(lv)布(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)密謀刺殺董(dong)卓(zhuo)(zhuo)(zhuo)(zhuo)(zhuo)(zhuo)(zhuo)。呂(lv)布(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)本(ben)為(wei)(wei)董(dong)卓(zhuo)(zhuo)(zhuo)(zhuo)(zhuo)(zhuo)(zhuo)的親(qin)信,兩(liang)人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)曾結過(guo)義父子(zi)關(guan)系。董(dong)卓(zhuo)(zhuo)(zhuo)(zhuo)(zhuo)(zhuo)(zhuo)性格暴烈,有(you)一(yi)次呂(lv)布(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)為(wei)(wei)一(yi)樁(zhuang)小(xiao)事(shi)違背了董(dong)卓(zhuo)(zhuo)(zhuo)(zhuo)(zhuo)(zhuo)(zhuo)的意圖,董(dong)卓(zhuo)(zhuo)(zhuo)(zhuo)(zhuo)(zhuo)(zhuo)拔出(chu)(chu)手戟就向呂(lv)布(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)投(tou)去。呂(lv)布(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)慌忙躲開,事(shi)后又向董(dong)卓(zhuo)(zhuo)(zhuo)(zhuo)(zhuo)(zhuo)(zhuo)俯身請罪(zui),才(cai)算(suan)作罷。由(you)此二(er)人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)有(you)了隔閡。四(si)月,漢獻(xian)帝(di)患(huan)病初愈,在未(wei)央殿大會朝中(zhong)百官。董(dong)卓(zhuo)(zhuo)(zhuo)(zhuo)(zhuo)(zhuo)(zhuo)身穿朝服,乘車入(ru)朝。從(cong)軍營到(dao)皇宮的道路兩(liang)側(ce)警衛(wei)密布(bu)(bu)(bu)(bu)(bu),左側(ce)是(shi)步兵,右(you)側(ce)是(shi)騎兵,戒備森嚴,由(you)呂(lv)布(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)等在前后侍衛(wei)。王(wang)允命(ming)士孫(sun)瑞自己書寫(xie)詔書交給呂(lv)布(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)。呂(lv)布(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)讓同郡人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)、騎都尉李肅與(yu)(yu)勇(yong)士秦誼、陳衛(wei)等十(shi)余人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)冒充(chong)衛(wei)士,身穿衛(wei)士的服裝,埋伏(fu)在北掖門等待董(dong)卓(zhuo)(zhuo)(zhuo)(zhuo)(zhuo)(zhuo)(zhuo)。董(dong)卓(zhuo)(zhuo)(zhuo)(zhuo)(zhuo)(zhuo)(zhuo)一(yi)進門,李肅舉戟刺去,董(dong)卓(zhuo)(zhuo)(zhuo)(zhuo)(zhuo)(zhuo)(zhuo)內穿鐵(tie)甲,未(wei)能刺入(ru),只傷了他的手臂,跌到(dao)車下。董(dong)卓(zhuo)(zhuo)(zhuo)(zhuo)(zhuo)(zhuo)(zhuo)回頭喊呂(lv)布(bu)(bu)(bu)(bu)(bu),但(dan)被呂(lv)布(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)鐵(tie)矛刺死。董(dong)卓(zhuo)(zhuo)(zhuo)(zhuo)(zhuo)(zhuo)(zhuo)被刺死后,王(wang)允錄(lu)尚書事(shi),呂(lv)布(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)晉升為(wei)(wei)奮威將軍,二(er)人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)共同主持朝政。王(wang)允得手后,驕傲自滿,加上氣量(liang)狹(xia)小(xiao),未(wei)能維持住關(guan)中(zhong)的局勢(shi)。不到(dao)一(yi)個月,董(dong)卓(zhuo)(zhuo)(zhuo)(zhuo)(zhuo)(zhuo)(zhuo)部(bu)將李傕(jue)、郭(guo)(guo)汜等人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)擊敗(bai)呂(lv)布(bu)(bu)(bu)(bu)(bu),占(zhan)領長安,殺死王(wang)允,控制了東漢政權。李傕(jue)升為(wei)(wei)車騎將軍、開府、領司(si)隸校尉、假節(jie)、池陽(yang)侯,后李傕(jue)又升為(wei)(wei)大司(si)馬,郭(guo)(guo)汜為(wei)(wei)后將軍、美陽(yang)侯,樊稠為(wei)(wei)右(you)將軍、萬年侯,張(zhang)濟(ji)被封為(wei)(wei)鎮東將軍、平(ping)陽(yang)侯,外出(chu)(chu)屯(tun)駐(zhu)在弘農。
興平元年(nian)(194年(nian)),三輔大旱,谷價騰貴,一斛谷值(zhi)錢50萬,長安城中甚(shen)至發生(sheng)了(le)人(ren)吃人(ren)的(de)事(shi)件。劉協(xie)命令(ling)侍御史(shi)侯(hou)(hou)(hou)汶出(chu)太倉米豆煮粥救(jiu)濟(ji)百姓,但因為糧食(shi)不夠仍然(ran)有(you)(you)很多人(ren)餓死。劉協(xie)懷疑(yi)侯(hou)(hou)(hou)汶沒有(you)(you)如實用全部糧食(shi)賑濟(ji)災民,而是趁機(ji)侵占公糧,于(yu)是派人(ren)取米、豆各五(wu)升(sheng)在(zai)自己面前熬成粥,最后可(ke)以煮出(chu)兩盆,證(zheng)實是侯(hou)(hou)(hou)汶作(zuo)弊,于(yu)是責打(da)侯(hou)(hou)(hou)汶五(wu)十廷(ting)杖(zhang)。之后長安城中饑民終(zhong)于(yu)得到(dao)了(le)救(jiu)濟(ji)。
興平二年(195年),李(li)傕(jue)(jue)殺樊稠而與(yu)郭(guo)汜(si)(si)在(zai)長安城(cheng)中各自擁兵相攻。劉協(xie)派尚書(shu)、侍中去為李(li)、郭(guo)二人和解(jie),二人不從(cong)。為了(le)爭得政治上的主(zhu)動權,郭(guo)汜(si)(si)陰謀將劉協(xie)劫持到自己的軍營(ying),不料未等郭(guo)汜(si)(si)下手(shou),消息已經走漏,李(li)傕(jue)(jue)搶在(zai)前面(mian),派兵將劉協(xie)、皇后、宮(gong)人及大臣們(men)劫去。李(li)傕(jue)(jue)、郭(guo)汜(si)(si)相攻數(shu)月,死者萬數(shu),長安城(cheng)幾乎變成一片廢(fei)墟。不久,劉協(xie)在(zai)原李(li)傕(jue)(jue)部(bu)將楊奉、牛輔(fu)部(bu)曲董承(cheng)等的護衛下,擺脫了(le)李(li)、郭(guo)的控制(zhi),逃往(wang)弘農,進(jin)駐安邑。又(you)輾轉東行。
遷都許昌
建安元年(196年),時(shi)任兗州(zhou)刺史的(de)曹(cao)操(cao)迎接劉(liu)協(xie)入駐(zhu)(zhu)洛(luo)陽(yang)。這時(shi)中(zhong)原(yuan)地(di)區袁紹和(he)曹(cao)操(cao)兩大(da)勢力正進(jin)行(xing)著頻繁的(de)政(zheng)治和(he)軍事斗爭。孫(sun)策占(zhan)據(ju)了(le)江東(dong),劉(liu)表占(zhan)據(ju)了(le)荊(jing)州(zhou),劉(liu)璋(zhang)割據(ju)益州(zhou),涼州(zhou)為韓遂、馬騰占(zhan)有,公孫(sun)度盤踞(ju)遼東(dong)。劉(liu)協(xie)東(dong)還,無疑(yi)是一(yi)面可利(li)用的(de)旗幟。曹(cao)操(cao)搶先率軍進(jin)駐(zhu)(zhu)洛(luo)陽(yang),取(qu)得(de)了(le)“挾天子以(yi)令諸侯”的(de)地(di)位(wei)。劉(liu)協(xie)賜(si)曹(cao)操(cao)節(jie)鉞,標(biao)志著了(le)曹(cao)操(cao)“奉天子以(yi)令不臣”時(shi)代的(de)開始(shi)。隨后(hou)曹(cao)操(cao)脅持劉(liu)協(xie)遷都(dou)到許(xu),改稱許(xu)都(dou)。但劉(liu)協(xie)依然是一(yi)個沒有實權的(de)皇(huang)(huang)帝。曹(cao)操(cao)雖然利(li)用劉(liu)協(xie)來試圖實現他(ta)統一(yi)中(zhong)國的(de)目的(de),卻不敢直接取(qu)代他(ta)而自(zi)立(li)為皇(huang)(huang)帝。
不甘為儡
建安五年(nian)(200年(nian)),劉協不(bu)滿曹(cao)操大權獨攬,不(bu)甘(gan)心作為(wei)傀儡,乃暗下(xia)衣帶詔(zhao),令董(dong)貴(gui)人的父親(qin)車騎將軍(jun)董(dong)承(cheng)(cheng)(cheng)設(she)法誅殺曹(cao)操。董(dong)承(cheng)(cheng)(cheng)遂與(yu)左將軍(jun)劉備、長(chang)水校尉種(zhong)輯(ji)、將軍(jun)吳子蘭、王子服(fu)等一起密(mi)謀,結果事情敗露,董(dong)承(cheng)(cheng)(cheng)等人都被(bei)曹(cao)操誅殺,懷(huai)孕的董(dong)貴(gui)人也被(bei)絞殺。伏(fu)皇(huang)后畏懼曹(cao)操,于(yu)是寫信給她(ta)的父親(qin)伏(fu)完,盡數(shu)曹(cao)操殘暴不(bu)仁之事,希望伏(fu)完能夠效仿董(dong)承(cheng)(cheng)(cheng),鏟(chan)除權臣,但伏(fu)完始終未敢(gan)行動。
建安十九年(214年),伏(fu)皇(huang)(huang)后(hou)(hou)(hou)要求其父伏(fu)完(wan)誅殺(sha)曹操的(de)(de)(de)密謀(mou)敗露,曹操要挾獻(xian)帝廢(fei)黜伏(fu)皇(huang)(huang)后(hou)(hou)(hou),并代獻(xian)帝寫好了廢(fei)黜伏(fu)皇(huang)(huang)后(hou)(hou)(hou)的(de)(de)(de)詔書(shu)(shu)。接著,派御(yu)史大夫郗(xi)(xi)慮拿著詔書(shu)(shu),同(tong)尚書(shu)(shu)令華(hua)歆一起帶兵包圍皇(huang)(huang)宮(gong)搜捕皇(huang)(huang)后(hou)(hou)(hou)。伏(fu)皇(huang)(huang)后(hou)(hou)(hou)藏到宮(gong)中的(de)(de)(de)夾墻里,被華(hua)歆拖出。伏(fu)皇(huang)(huang)后(hou)(hou)(hou)披頭散發赤腳走出,向劉協(xie)(xie)哭(ku)訴求救,劉協(xie)(xie)無奈地(di)說(shuo):“朕也不知道自己的(de)(de)(de)生命(ming)什(shen)么時(shi)候結(jie)束!”回過頭來對郗(xi)(xi)慮說(shuo):“郗(xi)(xi)公!天下有這道理(li)嗎?”伏(fu)皇(huang)(huang)后(hou)(hou)(hou)被幽閉而(er)死,劉協(xie)(xie)與她所生的(de)(de)(de)兩位皇(huang)(huang)子亦以毒(du)酒毒(du)殺(sha),伏(fu)氏宗族百余人被處(chu)死。
建安二十年(nian)(215年(nian)),曹操威逼劉(liu)協立(li)其女曹節為皇后。
禪位去世
建安二(er)十(shi)五(wu)年(220年),魏(wei)王曹(cao)操去(qu)世,世子曹(cao)丕繼(ji)位(wei)。其時,雖(sui)然(ran)有孫(sun)權、劉備(bei)的(de)不斷犯邊(bian),但基本(ben)不成(cheng)氣候,中原腹地(di)的(de)和(he)平已成(cheng)定局(ju)。除舊布新,建立(li)新朝(chao)(chao),已經是(shi)人心所向。各種力量都在推動曹(cao)丕采取行動。那些曹(cao)氏(shi)部(bu)屬也(ye)在設想著如何(he)彈(dan)冠相慶,如何(he)分新朝(chao)(chao)一杯羹。于是(shi)便有小(xiao)臣去(qu)逼去(qu)勸漢獻帝效唐(tang)虞舊例(li),把帝位(wei)禪(chan)讓給魏(wei)王。
延康(kang)元年(220年)12月10日,曹(cao)丕逼迫劉(liu)協(xie)禪讓帝位給他,劉(liu)協(xie)告(gao)祭(ji)祖(zu)廟,使張音奏璽(xi)綬詔(zhao)冊,禪位于曹(cao)丕。曹(cao)丕在繁陽(yang)亭登(deng)上受禪壇(tan),接受玉璽(xi),即(ji)皇(huang)帝位。隨即(ji)進(jin)入許都(dou),改延康(kang)元年為黃初元年,國號(hao)為魏(wei),追尊曹(cao)操(cao)為武皇(huang)帝,廟號(hao)太祖(zu),封劉(liu)協(xie)為山陽(yang)公,允許他在其封地奉漢正朔(shuo)和服色,建漢宗廟以奉漢祀。曹(cao)丕還(huan)同(tong)時給劉(liu)協(xie)留了(le)句(ju)客氣(qi)話:“天下的好(hao)東(dong)西,我跟你可以一起享(xiang)受。”
由(you)于當時盛傳劉協被殺,所以劉備(bei)便(bian)以漢室(shi)宗親的身(shen)份即皇(huang)帝(di)(di)位,建立漢(史(shi)稱“蜀(shu)漢”,劉備(bei)便(bian)是漢昭烈帝(di)(di)),追(zhui)謚劉協為(wei)“孝愍皇(huang)帝(di)(di)”。
魏(wei)明帝(di)青龍二年(nian)(234年(nian))三(san)月庚寅(4月21日),劉協壽終正寢,魏(wei)明帝(di)曹(cao)叡率(lv)群(qun)臣親自哭祭(ji)。八月壬申,以漢天子禮儀葬于禪陵。謚(shi)號(hao)為孝獻皇帝(di)。
歷史評價
袁(yuan)術(shu):圣主聰叡,有周成之質。
袁山松:獻帝崎(qi)嶇(qu)危亂之(zhi)間,飄薄萬里之(zhi)衢,萍(ping)流蓬轉(zhuan),險阻(zu)備經,自古(gu)帝王(wang)未之(zhi)有也(ye)。觀其(qi)天性(xing)慈愛,弱而(er)(er)神惠,若輔之(zhi)以(yi)德,真守(shou)文令主(zhu)也(ye)。曹氏始於(wu)勤(qin)王(wang),終(zhong)至陷天,遂力制(zhi)群雄,負鼎而(er)(er)趨,然(ran)因其(qi)利(li)器(qi),假而(er)(er)不反,回山倒海(hai),遂移(yi)天日。昔田(tian)常假湯、武而(er)(er)殺君,操(cao)因堯、舜而(er)(er)竊國,所乘不同(tong),濟其(qi)盜(dao)賊之(zhi)身一(yi)也(ye)。善乎!莊(zhuang)生之(zhi)言:竊鉤者誅,竊國者為諸侯,諸侯之(zhi)門仁義存(cun)焉。信矣。
范曄:①傳稱鼎之為器,雖小而(er)重,故神之所寶,不可奪移。至(zhi)令負而(er)趨者(zhe),此亦窮運之歸乎!天(tian)厭(yan)漢德(de)久矣,山陽其何誅焉!②獻生不辰,身播國屯(tun)。終我四(si)百,永作虞賓(bin)。