嗣圣元年(684年),唐中宗李(li)顯被(bei)廢,貶黜至均州,后遷(qian)至房陵(今湖北省房縣(xian))。因韋氏動了(le)胎氣(qi),早產生下(xia)一(yi)個女兒(er)(er),就是安樂公主,她出生時(shi),李(li)顯脫(tuo)下(xia)自己(ji)的衣服(fu)來包住她,故命其(qi)名(ming)為裹兒(er)(er),李(li)裹兒(er)(er)十三歲時(shi),出落成美女,姿色(se)美艷,聰(cong)明伶俐,李(li)顯與韋氏對她十分寵愛,自幼聽其(qi)所欲,無不允(yun)許(xu),李(li)裹兒(er)(er)從小就養成了(le)驕傲任性(xing)、蠻橫霸道的脾氣(qi)。
在長安(an)年(nian)間(701年(nian)至(zhi)704年(nian)),她以安(an)樂郡主的身份嫁(jia)(jia)(jia)給武崇訓(xun)(xun);在嫁(jia)(jia)(jia)給武崇訓(xun)(xun)之前(qian),李裹(guo)兒就已和(he)武崇訓(xun)(xun)發(fa)生關系,后來又因未婚(hun)懷孕不(bu)得不(bu)下(xia)嫁(jia)(jia)(jia),臨(lin)嫁(jia)(jia)(jia)時(shi)貴戚顯(xian)宦,無不(bu)往賀。宰相李嶠、蘇味道(dao),及郎官沈(shen)佺(quan)期、宋之問等都獻入詩文稱頌(song)。婚(hun)后不(bu)到六個月,李裹(guo)兒便產下(xia)一(yi)個男嬰。
神龍元(yuan)年(nian)(705年(nian)),張柬之(zhi)、李多祚等(deng)發動(dong)神龍政變,迫使武則(ze)天傳位(wei)給(gei)李顯。恢復(fu)帝位(wei)之(zhi)后,安樂公(gong)主(zhu)恃其(qi)寵愛權傾天下,侯王權臣多出(chu)其(qi)門。曾自做詔(zhao)書,蒙住(zhu)前面的內容,請中宗畫押,李顯笑著答應其(qi)請。還奏請立為皇太女(nv),左仆射魏元(yuan)忠勸諫不(bu)可如(ru)此行(xing)事,安樂公(gong)主(zhu)說(shuo):“元(yuan)忠是(shi)(shi)山(shan)東(dong)愚頑倔強之(zhi)人,怎能與他商議國事?阿武尚且當(dang)上皇帝,我(wo)本(ben)是(shi)(shi)皇帝的女(nv)兒,有何(he)不(bu)可呢?”與太平等(deng)七公(gong)主(zhu)全(quan)都(dou)開置府(fu)署(shu),而安樂公(gong)主(zhu)府(fu)屬官(guan)員尤為浮濫,盡(jin)都(dou)出(chu)自屠販之(zhi)家,因是(shi)(shi)捐納資財買(mai)得官(guan)職(zhi),批降墨敕(chi)斜封授職(zhi),以故(gu)被稱之(zhi)為“斜封官(guan)”。
安樂公主(zhu)(zhu)營(ying)建居(ju)室及安樂佛廬,全都模擬(ni)宮禁(jin),而工巧還要超出一頭(tou)。她曾(ceng)奏(zou)請將昆(kun)明池賜給她作(zuo)為私家池沼,李顯(xian)說“:先帝從未將它(ta)給過別(bie)人。”安樂公主(zhu)(zhu)不高興,便自己動手開(kai)鑿定昆(kun)池,綿延數里之地。“定”的意思(si)是可與之相抗衡的意思(si)。司農卿趙履石(shi)(shi)(shi)(shi)為她家繕(shan)治(zhi),累(lei)砌石(shi)(shi)(shi)(shi)頭(tou)以模仿華山,石(shi)(shi)(shi)(shi)階石(shi)(shi)(shi)(shi)橋(qiao),縱橫交錯,溪水(shui)九折回旋,并造(zao)石(shi)(shi)(shi)(shi)泉噴水(shui)。還鑄(zhu)造(zao)寶爐(lu),鏤刻怪獸神(shen)鳥(niao)于(yu)其上,其間鑲嵌硨磲珊(shan)瑚不計其數。
武崇訓經常唆使(shi)安樂(le)公主(zhu)凌(ling)辱(ru)太(tai)子(zi)李(li)重俊(jun),以不是韋(wei)后所生而呼為奴。并數次勸安樂(le)公主(zhu)請求李(li)顯(xian)將李(li)重俊(jun)廢(fei)為王,而立安樂(le)公主(zhu)為皇(huang)太(tai)女(nv),致使(shi)李(li)重俊(jun)氣憤不已。
景龍元年(nian)(707年(nian))七(qi)月,李重俊與左羽(yu)林大(da)將軍李多祚等(deng),矯詔發(fa)羽(yu)林軍三百余人(ren),殺武三思、武崇訓于其府第(di),并(bing)誅其親黨十余人(ren),又(you)引兵(bing)從肅章門(men)斬關而(er)入,叩擊閣門(men)而(er)搜捕上官婉兒。
上官(guan)婉兒急忙逃至李(li)顯和韋(wei)皇后處,并揚言說(shuo):“觀(guan)太子之意,是先殺上官(guan)婉兒,然后再(zai)依次捕弒皇后和陛下。”李(li)顯和韋(wei)后一時大怒,遂帶(dai)著上官(guan)婉兒和安樂(le)公主登上玄武門躲(duo)避(bi)兵鋒,令右羽林將軍劉仁景率(lv)飛(fei)騎(qi)二千余(yu)人,屯太極殿前,閉門自(zi)守。李(li)重(zhong)俊兵敗被殺。
武崇訓(xun)死后,安樂(le)公(gong)(gong)主(zhu)因素與(yu)武延秀私通,便隨即嫁給(gei)他。出(chu)嫁這天(tian),借用(yong)皇后車(che)駕,自宮中送至其家,李顯與(yu)韋后為(wei)之出(chu)臨安福門(men)觀覽,并下(xia)詔雍(yong)州(zhou)長史竇懷貞為(wei)禮會使(shi)、弘文館學士(shi)作為(wei)儐相(xiang),相(xiang)王為(wei)之障(zhang)車(che),捐賜金帛不計其數。第二天(tian),大(da)(da)會群臣于(yu)太極(ji)殿,安樂(le)公(gong)(gong)主(zhu)披服翠衣(yi)以出(chu),向天(tian)子(zi)叩(kou)頭兩次,又南面拜見(jian)公(gong)(gong)卿(qing),公(gong)(gong)卿(qing)大(da)(da)夫全都伏地叩(kou)頭。武攸暨與(yu)太平公(gong)(gong)主(zhu)雙舞于(yu)前為(wei)帝拜壽。
賜予群(qun)臣(chen)絹(juan)帛數十(shi)萬(wan)。李(li)顯(xian)(xian)臨御(yu)承天(tian)(tian)門,大(da)赦(she)天(tian)(tian)下,賞賜民眾宴(yan)(yan)飲三天(tian)(tian),內外官(guan)員普賜勛爵(jue),緣禮官(guan)屬兼(jian)賜官(guan)階與(yu)爵(jue)號。奪(duo)取臨川長公主的(de)舊(jiu)宅作為(wei)(wei)府第,廣拆(chai)民房(fang),怨聲載道。宅第建成之后,禁(jin)中(zhong)財物(wu)為(wei)(wei)之一空,還借(jie)用(yong)萬(wan)騎儀仗、內府音樂護送公主還家,李(li)顯(xian)(xian)親出臨幸,宴(yan)(yan)饗近臣(chen)。武崇訓之子年(nian)僅數歲,就(jiu)授職太常(chang)卿(qing),封(feng)為(wei)(wei)鎬國(guo)公,享受實封(feng)五百戶。安(an)樂公主生子滿月,李(li)顯(xian)(xian)與(yu)韋后再臨其家,并大(da)赦(she)天(tian)(tian)下。
當時安樂公(gong)主(zhu)(zhu)與長寧公(gong)主(zhu)(zhu)、定安公(gong)主(zhu)(zhu)三(san)家家丁掠取平(ping)民子女作為(wei)奴(nu)婢,左臺侍御史(shi)袁從一縛送下(xia)(xia)獄,安樂公(gong)主(zhu)(zhu)入朝申(shen)訴(su),李顯(xian)為(wei)她下(xia)(xia)手詔,命令從一釋放。從一說(shuo)“:陛下(xia)(xia)接受公(gong)主(zhu)(zhu)的申(shen)訴(su),縱(zong)容(rong)奴(nu)仆掠取平(ping)民,憑什么(me)治(zhi)理天下(xia)(xia)?臣知道釋放其(qi)奴(nu)就(jiu)可免禍,劾治(zhi)其(qi)奴(nu)就(jiu)會(hui)得罪公(gong)主(zhu)(zhu),但不忍(ren)虧屈陛下(xia)(xia)之法,以茍且(qie)偷生。”李顯(xian)對他的奏(zou)請(qing)不予接受。
景龍四年(nian)(710年(nian))六月,李(li)顯駕崩(beng),韋(wei)后將(jiang)臺閣政職、內外兵馬大權(quan)以及中央禁軍等全(quan)部(bu)安排了(le)自(zi)己的黨羽和族人,朝政大權(quan)盡落韋(wei)氏之(zhi)手。上(shang)官婉(wan)兒與(yu)太(tai)平公主起草了(le)一份(fen)遺詔(zhao),立李(li)重茂為皇(huang)太(tai)子,李(li)旦輔政,韋(wei)后為皇(huang)太(tai)后攝政,以平衡各(ge)方勢力,然而(er)宰相宗楚客、韋(wei)溫更改(gai)詔(zhao)書,勸韋(wei)后效仿(fang)武(wu)則(ze)天。
得到(dao)消(xiao)息的臨淄王(wang)李隆(long)(long)基(ji)與太(tai)平公(gong)主商議,決定先下(xia)手(shou)為強(qiang),7月(yue)21日李隆(long)(long)基(ji)發(fa)動唐隆(long)(long)之變,以禁軍官兵攻入宮中,當時安樂公(gong)主正(zheng)在攬鏡(jing)畫(hua)眉(mei),聞知亂起,逃至右延(yan)明門,追兵趕到(dao),斬其首(shou)級,終年(nian)二十(shi)五,追貶為“悖逆庶(shu)人”。李旦(dan)即位之后,下(xia)詔按二品官的禮節予以安葬。
安樂公主集(ji)天下巧匠(jiang),在洛州昭成(cheng)寺中,造了一座百寶(bao)香爐(lu)。爐(lu)高三尺,開(kai)有四(si)門(men),架四(si)座小(xiao)橋,雕刻著(zhu)(zhu)花草、飛(fei)禽(qin)、諸天、伎樂、麒麟、鸞鳳、白鶴等,爐(lu)身嵌著(zhu)(zhu)珍珠(zhu)、瑪瑙(nao)、珊瑚、寶(bao)石、車(che)磲、琬琰(yan),用錢三萬,府庫(ku)歷(li)年儲藏為之一盡。
安(an)樂(le)公(gong)主擁有兩(liang)件百(bai)(bai)鳥(niao)(niao)裙(qun),為曠世珍(zhen)品(pin)。百(bai)(bai)鳥(niao)(niao)裙(qun)是由(you)負責(ze)備辦宮中(zhong)(zhong)(zhong)衣物的機(ji)構尚方(fang)制作的,采(cai)百(bai)(bai)鳥(niao)(niao)羽(yu)毛(mao)織成。此裙(qun)的顏(yan)色(se)鮮艷無(wu)比,令人(ren)眼(yan)花繚亂(luan),不(bu)知其(qi)本色(se),從正面(mian)看是一(yi)種(zhong)(zhong)顏(yan)色(se),從旁看是另一(yi)種(zhong)(zhong),在陽光下呈一(yi)種(zhong)(zhong)顏(yan)色(se),在陰影(ying)中(zhong)(zhong)(zhong)又(you)是另一(yi)種(zhong)(zhong),裙(qun)上閃爍著百(bai)(bai)鳥(niao)(niao)圖案。后來益州獻(xian)單絲碧羅籠裙(qun),縷金為花鳥(niao)(niao),細如(ru)絲發,大如(ru)黍米,眼(yan)鼻口甲皆備,神奇而不(bu)可思議。《新(xin)唐(tang)書·五行志》記載:“日(ri)中(zhong)(zhong)(zhong)影(ying)中(zhong)(zhong)(zhong),各為一(yi)色(se),百(bai)(bai)鳥(niao)(niao)之狀”,在當(dang)時貴族女性中(zhong)(zhong)(zhong)廣為流行,安(an)樂(le)公(gong)主把其(qi)中(zhong)(zhong)(zhong)一(yi)件百(bai)(bai)鳥(niao)(niao)裙(qun)獻(xian)給母親韋皇(huang)后,頗受(shou)皇(huang)后喜愛。《朝(chao)野僉載》稱,安(an)樂(le)公(gong)主造(zao)百(bai)(bai)鳥(niao)(niao)毛(mao)裙(qun)以后,百(bai)(bai)官、百(bai)(bai)姓之家效之,“山(shan)(shan)林奇禽異獸,搜山(shan)(shan)蕩谷,掃地(di)無(wu)遺。”
燕欽融:皇(huang)后淫亂,干預國政,宗族強盛;安樂公主、武延秀、宗楚客圖危(wei)宗社。
《新唐書》:光艷動天下,侯王柄(bing)臣多出其門。
《唐語林(lin)》:上(唐宣宗(zong))常誨(hui)曰(yue):‘無輕(qing)待(dai)夫,無干(gan)預時事。’又降(jiang)御(yu)札勖(xu)勵,其(qi)(qi)末曰(yue):‘茍違吾(wu)戒,當有太(tai)平、安(an)樂之禍。汝其(qi)(qi)勉之!’
《太平廣記(ji)》:唐景龍年,安(an)樂(le)公主于(yu)洛州道光坊造(zao)安(an)樂(le)寺(si),用錢數(shu)百(bai)萬(wan)。童謠曰:‘可(ke)憐安(an)樂(le)寺(si),了了樹頭懸。’后誅逆韋,并殺安(an)樂(le),斬首懸于(yu)竿(gan)上(shang),改(gai)為悖(bei)逆庶人。
丁耀(yao)亢:古(gu)未有唐(tang)室(shi)公(gong)主(zhu)(zhu)之(zhi)亂也(ye)。乘女主(zhu)(zhu)專朝之(zhi)亂焰,散為群陰,政(zheng)出私門,與人主(zhu)(zhu)爭權(quan)。至履溫(wen)褫服挽車(che),士風斯下矣。侈(chi)過災生,不亦宜哉(zai)!
祖父:唐高宗李治
祖母:武則天
父親:唐中宗李顯
母親:韋皇后
兄弟:懿德太子李重(zhong)(zhong)(zhong)潤、譙王李重(zhong)(zhong)(zhong)福(fu)、節愍太子李重(zhong)(zhong)(zhong)俊、唐殤帝李重(zhong)(zhong)(zhong)茂
姐妹(mei):新都公(gong)(gong)(gong)(gong)主、宜(yi)城公(gong)(gong)(gong)(gong)主、定安公(gong)(gong)(gong)(gong)主、長寧(ning)公(gong)(gong)(gong)(gong)主、永壽公(gong)(gong)(gong)(gong)主、永泰公(gong)(gong)(gong)(gong)主、成(cheng)安公(gong)(gong)(gong)(gong)主
丈夫(fu):武崇訓(前)、武延秀(后)
按(an)照兩(liang)《唐書》和(he)《資治(zhi)通鑒》的(de)記(ji)載,唐中宗(zong)李顯是(shi)被毒死。按(an)照這個說(shuo)法,韋后(hou)的(de)兩(liang)個情人楊均和(he)馬(ma)秦(qin)客害怕和(he)皇后(hou)私通的(de)事情敗露(lu),韋后(hou)想(xiang)當皇帝(di),而安樂(le)公(gong)主想(xiang)當皇太女,幾方勢力都覺得(de)中宗(zong)礙手(shou)礙腳(jiao)。于是(shi),大家聯合搞出(chu)了一碗毒湯(tang)餅。
為了增強這(zhe)個說(shuo)法的(de)(de)合理性,《資治通鑒》在景龍四年的(de)(de)五(wu)(wu)月,也就是唐中宗去世的(de)(de)前一個月還特意加(jia)上一筆:“五(wu)(wu)月,丁卯,許州司兵參(can)軍偃師燕欽融復上言(yan):‘皇(huang)后(hou)淫亂,干預國政,宗族強盛;安樂公主、武延秀、宗楚(chu)客圖(tu)危宗社(she)。’“
中(zhong)宗應該不(bu)是被毒死的。有以(yi)下幾(ji)個理由(you):
第一(yi)(yi)個理由(you)是在現存史書中(zhong)(zhong),第一(yi)(yi)次提(ti)到唐中(zhong)(zhong)宗李顯(xian)被韋后(hou)謀殺,是在此后(hou)半個多月的(de)(de)(de)一(yi)(yi)場針對韋后(hou)的(de)(de)(de)政變(bian)中(zhong)(zhong),帶有明顯(xian)的(de)(de)(de)軍事(shi)動(dong)員色彩。就在中(zhong)(zhong)宗去(qu)世十八天(tian)后(hou),太平(ping)公(gong)主和李隆基聯(lian)合發動(dong)了政變(bian)。當時一(yi)(yi)個政變(bian)的(de)(de)(de)將(jiang)軍對士兵說:“韋后(hou)毒死先(xian)(xian)帝,我們今天(tian)要殺死韋后(hou),為先(xian)(xian)帝報仇!”顯(xian)然,說韋后(hou)毒死中(zhong)(zhong)宗只是給政變(bian)找(zhao)個充分的(de)(de)(de)理由(you),不足以(yi)作(zuo)為了解事(shi)實(shi)的(de)(de)(de)依據(ju)。
第二個理(li)由,完全把安樂(le)公(gong)(gong)主(zhu)作為反面教材(cai)來對待(dai)的(de)(de)《舊唐書(shu)》提到了(le)她想當皇太女、修(xiu)定昆池等作威作福的(de)(de)許多細(xi)節,但是卻根(gen)本(ben)沒提到她還(huan)給中(zhong)宗下過毒。顯然,這(zhe)樣的(de)(de)重大遺漏,絕不(bu)(bu)是因為《舊唐書(shu)》的(de)(de)作者袒護安樂(le)公(gong)(gong)主(zhu),只能說在當時人們還(huan)不(bu)(bu)認(ren)可安樂(le)公(gong)(gong)主(zhu)投毒這(zhe)件(jian)事。
第三個(ge)理由,韋后(hou)和安(an)樂公(gong)主在(zai)(zai)死后(hou)都以(yi)禮(li)改(gai)葬。在(zai)(zai)唐中宗(zong)死后(hou)半個(ge)多月,韋后(hou)和安(an)樂公(gong)主也死于政(zheng)(zheng)變(bian)。雖然政(zheng)(zheng)變(bian)打出的旗號是(shi)她(ta)們(men)兩個(ge)人毒死中宗(zong)罪該(gai)萬死,但是(shi)在(zai)(zai)政(zheng)(zheng)變(bian)結(jie)束后(hou)不久,她(ta)們(men)倆卻還是(shi)被以(yi)禮(li)改(gai)葬了。如果她(ta)們(men)真(zhen)毒死了中宗(zong),怎(zen)么還能認可她(ta)們(men)的身份、以(yi)禮(li)改(gai)葬。
第四個(ge)理由,韋后和安樂公主(zhu)當(dang)時(shi)(shi)并沒有毒死中宗(zong)(zong)的現實(shi)需(xu)要。她們當(dang)時(shi)(shi)的準備還非常不(bu)充分,如果唐中宗(zong)(zong)在(zai),她們還可以背靠大(da)樹,在(zai)他的保(bao)護(hu)下進(jin)一步發(fa)展勢力。這(zhe)樣看來,說(shuo)韋后母(mu)女狗急跳墻,毒死皇帝的記載并不(bu)可信,屬(shu)于當(dang)時(shi)(shi)勝利者(zhe)的謊言。
唐(tang)中宗(zong)的(de)死(si)因還有以下幾種可能。眾所周知,李(li)唐(tang)家(jia)族有心腦血(xue)管的(de)遺傳病(bing)史,唐(tang)高(gao)祖(zu)、唐(tang)太(tai)宗(zong)、長(chang)孫皇(huang)后(hou)、唐(tang)高(gao)宗(zong)統(tong)統(tong)患有“氣疾(ji)”、“風疾(ji)”,這在古代都指(zhi)心腦血(xue)管類疾(ji)病(bing)。正因為如(ru)此,李(li)唐(tang)王(wang)朝的(de)皇(huang)帝們并(bing)不長(chang)壽,李(li)顯五十五歲死(si)亡尚屬正常。
另外,有的心腦血管(guan)(guan)疾(ji)病(bing)(bing)是以發病(bing)(bing)急、死(si)亡率(lv)高為特(te)征的,李顯在事(shi)先沒(mei)有表(biao)現(xian)出什(shen)么癥狀的情況下暴卒,也符合心腦血管(guan)(guan)疾(ji)病(bing)(bing)的一般規律(lv)。這樣看來,說韋(wei)后母女毒死(si)中(zhong)宗是一個(ge)千古冤案。當然,這只是一個(ge)推測(ce)。
年(nian)份 影(ying)視類型 劇名 飾(shi)演者
1886 電視(shi)劇 《一(yi)代公主》 鄭亞云
1990 電視劇 《唐明皇》 孫(sun)倩(qian)倩(qian)
1990 電視劇 《大明(ming)宮詞》 陳晞恩 李冰冰
2012 電視劇 《太平公主(zhu)秘史(shi)》 余心恬
2013 電視(shi)劇 《唐宮燕》 劉娜萍(ping)