出身豪族
東漢末年,宦官專權,橫(heng)征暴斂,豪族大(da)地(di)主瘋狂(kuang)兼(jian)并土地(di),農民大(da)量(liang)(liang)逃亡(wang),成為流民。在這民不(bu)(bu)(bu)聊(liao)生的情況下(xia),中(zhong)平元年(184年)爆發了黃巾起(qi)義,東漢王朝受(shou)到毀滅性(xing)的打(da)擊(ji)。東漢王朝在鎮(zhen)壓農民起(qi)義的過程中(zhong),各地(di)封建(jian)割(ge)據勢力不(bu)(bu)(bu)斷擴大(da),群雄四起(qi),天下(xia)大(da)亂。此時的魯肅不(bu)(bu)(bu)僅不(bu)(bu)(bu)治家事(shi),相反大(da)量(liang)(liang)施舍錢財(cai),賣出土地(di),以(yi)周濟窮困,結交(jiao)賢(xian)者。為此,深受(shou)鄉民擁戴(dai)。
當(dang)時(shi)周瑜任居巢長,聞魯(lu)(lu)(lu)肅之名,帶數百人(ren)(ren)來拜訪,請他(ta)資助一(yi)些糧(liang)食(shi)。當(dang)時(shi),魯(lu)(lu)(lu)肅家里(li)有兩個圓形大糧(liang)倉(cang),每倉(cang)裝(zhuang)有三千斛米(mi),周瑜剛(gang)說(shuo)出借糧(liang)之意,魯(lu)(lu)(lu)肅毫不(bu)猶豫,立(li)即手指其中(zhong)一(yi)倉(cang),贈給了他(ta)。經此一(yi)事(shi),周瑜確信魯(lu)(lu)(lu)肅是與眾不(bu)同的(de)人(ren)(ren)物(wu),主(zhu)動與他(ta)相交,兩人(ren)(ren)建立(li)了如同春秋時(shi)公孫僑和季(ji)札那樣(yang)牢不(bu)可(ke)破的(de)朋(peng)友關系(xi)。
當群雄相互爭奪的(de)混(hun)戰(zhan)將要擴(kuo)展到(dao)魯(lu)(lu)(lu)肅(su)家(jia)鄉時(shi),為(wei)了(le)避害,魯(lu)(lu)(lu)肅(su)舉家(jia)遷(qian)居(ju)(ju)東(dong)城。當時(shi)的(de)東(dong)城,為(wei)袁(yuan)術的(de)轄地。袁(yuan)術聞其名,請他出任東(dong)城長。但魯(lu)(lu)(lu)肅(su)發現(xian)袁(yuan)術部下(xia)法度(du)廢弛,不(bu)足(zu)與成(cheng)大事(shi),率百余(yu)人南遷(qian)到(dao)居(ju)(ju)巢投(tou)奔周瑜(yu)。南遷(qian)時(shi),他讓老弱之人在前,自率敏(min)捷強(qiang)悍的(de)青年在后。袁(yuan)術得(de)知(zhi)魯(lu)(lu)(lu)肅(su)遷(qian)居(ju)(ju),急速趕來阻攔。魯(lu)(lu)(lu)肅(su)排開精壯人等,張弓搭箭,對追(zhui)兵說:“諸(zhu)位男兒,應該明白大勢。方(fang)今天下(xia)紛紛離(li)亂,有功(gong),得(de)不(bu)到(dao)賞賜,無功(gong),也受不(bu)到(dao)責罰,為(wei)何要逼迫(po)我呢?”說著(zhu),命人將盾牌立(li)在地上,遠(yuan)遠(yuan)開弓射去,箭把盾牌都(dou)射穿了(le)。追(zhui)兵一(yi)方(fang)面覺得(de)魯(lu)(lu)(lu)肅(su)的(de)話(hua)有道理,一(yi)方(fang)面估(gu)計(ji)憑自己(ji)的(de)力量也奈何不(bu)得(de)他,只好退(tui)回。魯(lu)(lu)(lu)肅(su)順利(li)到(dao)達居(ju)(ju)巢。
建安三年(nian)(198年(nian)),周瑜東渡長江,投奔孫策(ce),魯肅與他同(tong)行,把家留(liu)在了(le)曲阿。見到(dao)孫策(ce)后,孫策(ce)很賞識魯肅。后來(lai),魯肅的祖母去世(shi),他回東城去辦(ban)理喪(sang)事。
投身孫權
劉子(zi)揚是魯肅的(de)好友,寫信給他(ta),信中說:“當(dang)今(jin)(jin)天下(xia)豪杰蜂起,憑你的(de)資質才(cai)干,尤其適宜于當(dang)今(jin)(jin)社會(hui)形勢。你還是趕快回(hui)去(qu)接走(zou)老母親,不可(ke)滯留東(dong)城。現今(jin)(jin)鄭寶這(zhe)個人(ren),在(zai)巢湖擁(yong)有(you)一萬多兵(bing)眾,占據富饒的(de)地區,廬江郡許多人(ren)都前往依附他(ta),何況我們這(zhe)些人(ren)。看他(ta)的(de)趨勢,還會(hui)廣聚(ju)更多的(de)人(ren)眾,機(ji)不可(ke)失,你應該速去(qu)那(nei)兒。”
魯肅(su)同意(yi)了劉子(zi)揚(yang)的意(yi)見(jian),安葬完(wan)祖母,返回曲阿(a),當即整頓行(xing)裝,欲投奔鄭(zheng)寶。正巧周(zhou)瑜已(yi)經把魯肅(su)的母親(qin)接到了吳郡,魯肅(su)去見(jian)他,把劉子(zi)揚(yang)的建議和(he)自己(ji)的打算都對他說了。
建安五年(200年),孫策已經去世(shi),孫權仍住(zhu)在吳(wu)郡。周瑜(yu)勸(quan)魯(lu)肅留下(xia)(xia)來,他說(shuo):“過(guo)去馬援答(da)復(fu)光武帝(di)(di)說(shuo)過(guo),‘當(dang)今時(shi)勢,不(bu)僅君主(zhu)可以選(xuan)臣(chen)下(xia)(xia),臣(chen)下(xia)(xia)也(ye)可以選(xuan)擇君主(zhu)’。如今孫權親信賢人(ren)智士,接納(na)奇才異能(neng),況且我(wo)聽說(shuo)古代(dai)哲(zhe)人(ren)的神秘論證,接承天命替(ti)代(dai)劉氏者,必定起于東南(nan),推算歷數觀察(cha)形勢,最終會造建起帝(di)(di)王基業,與天命相符(fu)合,也(ye)正(zheng)(zheng)在東南(nan)。現在正(zheng)(zheng)是(shi)有識有志(zhi)之士歸附英杰的時(shi)代(dai)。我(wo)正(zheng)(zheng)領悟到這(zhe)個(ge)道理,你不(bu)必把劉子揚(yang)的話當(dang)作一回事(shi)。”
輔佐孫權
魯(lu)肅從(cong)其言。周瑜馬上向孫(sun)權推薦(jian)魯(lu)肅,說他有才(cai)干(gan),可為輔佐之臣。并且(qie)建議(yi)孫(sun)權應該(gai)多方搜羅魯(lu)肅這樣的人才(cai),以成就大業,不能讓(rang)他們流散外地。
即約(yue)見魯(lu)(lu)肅(su),與其(qi)交談(tan),非(fei)常高興。等在場賓(bin)客(ke)起身退(tui)出時,魯(lu)(lu)肅(su)也告辭而(er)(er)出。但不(bu)(bu)一(yi)會兒,魯(lu)(lu)肅(su)又被(bei)孫權(quan)悄悄領了(le)回(hui)來,合榻對飲。孫權(quan)對魯(lu)(lu)肅(su)說(shuo):“當(dang)今漢(han)(han)室(shi)如大廈即傾(qing),四(si)方(fang)紛亂不(bu)(bu)已(yi),我(wo)繼承(cheng)父兄創立(li)的基業,企望(wang)建(jian)成齊(qi)桓(huan)、晉文那樣的功(gong)業。既然您惠顧(gu)于(yu)我(wo),請問有(you)何良策助我(wo)成功(gong)?”魯(lu)(lu)肅(su)回(hui)答說(shuo):“過去漢(han)(han)高祖耿耿忠心(xin)想尊崇(chong)義(yi)帝(di)而(er)(er)最后(hou)(hou)無成,這(zhe)(zhe)是因(yin)為項(xiang)羽加害義(yi)帝(di)。如今曹操,猶如過去項(xiang)羽,將軍(jun)您怎么可能成為齊(qi)桓(huan)公(gong)、晉文公(gong)呢(ni)?以(yi)魯(lu)(lu)肅(su)私見,漢(han)(han)朝廷已(yi)不(bu)(bu)可復興,曹操也不(bu)(bu)可一(yi)下子就能除掉。為將軍(jun)考(kao)慮(lv),只有(you)鼎(ding)足江東,以(yi)觀天下變(bian)幻形勢。天下局(ju)勢如此,據有(you)一(yi)方(fang)自然也不(bu)(bu)會招來嫌猜忌(ji)恨。為什么呢(ni)?因(yin)為北方(fang)正是多事(shi)之(zhi)秋。您正好(hao)趁這(zhe)(zhe)種變(bian)局(ju),剿除黃祖,進伐劉(liu)表,盡力占有(you)長(chang)江以(yi)南全部地方(fang),然后(hou)(hou)稱帝(di)建(jian)號以(yi)便進而(er)(er)奪取天下,這(zhe)(zhe)有(you)同漢(han)(han)高祖建(jian)立(li)大業啊!”孫權(quan)又說(shuo):“我(wo)如今盡一(yi)方(fang)之(zhi)力,只是希望(wang)輔佐(zuo)漢(han)(han)室(shi)而(er)(er)已(yi),你所說(shuo)的非(fei)我(wo)所能及。”
張昭認為魯肅不夠(gou)謙(qian)虛,多次非議、詆(di)毀(hui)他(ta),說他(ta)年少粗(cu)疏,不可(ke)重用(yong)。孫(sun)權卻對魯肅另(ling)眼相(xiang)看,非常器重。他(ta)厚賜(si)魯肅,使魯家的富有程度達(da)到了舊時的水平。
魯(lu)肅盡力(li)輔佐孫權(quan),每遇(yu)大事,他(ta)都參贊謀(mou)劃,且思深慮(lv)遠,有過人之(zhi)明。
聯劉抗曹
建安十三年(208年),孫權(quan)命(ming)周(zhou)瑜西攻江夏(xia),斬太守黃祖,進而準(zhun)備奪取荊州(zhou)。曹操本無暇南(nan)顧,如(ru)今見(jian)孫權(quan)攻取江夏(xia),唯恐其攻取荊州(zhou),養成羽翼。于是在七(qi)月份(fen)開始南(nan)征,集結(jie)大軍于南(nan)陽。
同年(nian)八(ba)月(yue),劉(liu)(liu)(liu)表(biao)(biao)(biao)病(bing)死。魯肅(su)向(xiang)孫權(quan)(quan)進言:“荊(jing)(jing)楚之(zhi)(zhi)地與(yu)我(wo)(wo)們(men)江(jiang)東鄰接,順水而往可達北方,外(wai)連江(jiang)、漢(han),內隔(ge)山陵,有如(ru)金(jin)城堅(jian)固,沃野萬里,士民富足,如(ru)果占(zhan)有這塊地盤(pan),就是(shi)打下(xia)(xia)了(le)建(jian)立帝(di)王之(zhi)(zhi)業的(de)(de)基礎(chu)。如(ru)今(jin)劉(liu)(liu)(liu)表(biao)(biao)(biao)剛剛去世(shi),兩(liang)個兒(er)子素來(lai)不(bu)和,軍中(zhong)的(de)(de)將(jiang)領也(ye)由此(ci)分為兩(liang)派。加(jia)之(zhi)(zhi)劉(liu)(liu)(liu)備是(shi)天(tian)下(xia)(xia)梟雄,與(yu)曹操(cao)存在(zai)(zai)矛(mao)盾,寄身在(zai)(zai)劉(liu)(liu)(liu)表(biao)(biao)(biao)那里,劉(liu)(liu)(liu)表(biao)(biao)(biao)嫉妒他的(de)(de)才(cai)能而不(bu)敢(gan)重用。如(ru)果劉(liu)(liu)(liu)備與(yu)劉(liu)(liu)(liu)表(biao)(biao)(biao)的(de)(de)兒(er)子們(men)協力同心,上下(xia)(xia)合(he)力,我(wo)(wo)們(men)則應該安撫他們(men),與(yu)他們(men)結盟友好;如(ru)果他們(men)之(zhi)(zhi)間離心離德,我(wo)(wo)們(men)就應另作打算,以成就自己(ji)的(de)(de)大事。我(wo)(wo)請求奉命(ming)前往荊(jing)(jing)州向(xiang)劉(liu)(liu)(liu)表(biao)(biao)(biao)的(de)(de)兒(er)子們(men)吊(diao)唁(yan),并(bing)慰(wei)勞他們(men)軍隊中(zhong)的(de)(de)將(jiang)領,以及勸說劉(liu)(liu)(liu)備安撫劉(liu)(liu)(liu)表(biao)(biao)(biao)的(de)(de)部下(xia)(xia),同心一(yi)意(yi),共同對付曹操(cao),劉(liu)(liu)(liu)備一(yi)定(ding)樂于從命(ming)。如(ru)果這件事處理得好,則天(tian)下(xia)(xia)就可以平定(ding)了(le)。現在(zai)(zai)如(ru)不(bu)速去荊(jing)(jing)州,恐(kong)怕讓曹操(cao)趕(gan)做在(zai)(zai)前面了(le)。”說完,魯肅(su)提出代表(biao)(biao)(biao)孫權(quan)(quan)去荊(jing)(jing)州吊(diao)喪,了(le)解情(qing)況。孫權(quan)(quan)批準了(le)他的(de)(de)請求。
魯(lu)(lu)肅(su)剛到(dao)夏(xia)口(kou),聞曹操(cao)已向荊(jing)州(zhou)進(jin)兵。魯(lu)(lu)肅(su)日夜兼程(cheng),等他到(dao)了南郡(jun),劉(liu)(liu)表(biao)的(de)(de)兒子劉(liu)(liu)琮已經獻(xian)出荊(jing)州(zhou)降曹,劉(liu)(liu)備(bei)(bei)(bei)準備(bei)(bei)(bei)南撤渡江(jiang)。魯(lu)(lu)肅(su)當機立斷,去(qu)找劉(liu)(liu)備(bei)(bei)(bei)。在當陽(yang)長阪(今湖北(bei)當陽(yang)境(jing)內),魯(lu)(lu)肅(su)與(yu)劉(liu)(liu)備(bei)(bei)(bei)相遇。魯(lu)(lu)肅(su)說(shuo)明了孫權(quan)派自己(ji)來(lai)的(de)(de)使命(ming),然(ran)后和(he)劉(liu)(liu)備(bei)(bei)(bei)共論(lun)天下形勢(shi),并(bing)問(wen)劉(liu)(liu)備(bei)(bei)(bei)準備(bei)(bei)(bei)到(dao)哪里去(qu)。劉(liu)(liu)備(bei)(bei)(bei)說(shuo)想去(qu)投奔蒼梧太守吳巨。魯(lu)(lu)肅(su)說(shuo)吳巨是個沒(mei)有作為的(de)(de)庸人(ren),勸(quan)劉(liu)(liu)備(bei)(bei)(bei)不要去(qu)依靠他。接著,詳細述(shu)說(shuo)孫權(quan)的(de)(de)情況和(he)江(jiang)東(dong)的(de)(de)實力,勸(quan)劉(liu)(liu)備(bei)(bei)(bei)與(yu)孫權(quan)聯合,共拒曹操(cao)。劉(liu)(liu)備(bei)(bei)(bei)聽了魯(lu)(lu)肅(su)的(de)(de)分析,決(jue)定并(bing)力抗曹。這時諸(zhu)葛(ge)亮正跟隨著劉(liu)(liu)備(bei)(bei)(bei),魯(lu)(lu)肅(su)對(dui)諸(zhu)葛(ge)亮說(shuo)“我是你哥(ge)哥(ge)的(de)(de)朋(peng)友(you)”,兩人(ren)當即結下交情。劉(liu)(liu)備(bei)(bei)(bei)率部進(jin)駐夏(xia)口(kou)(今湖北(bei)漢口(kou)),派諸(zhu)葛(ge)亮隨魯(lu)(lu)肅(su)去(qu)柴桑(今江(jiang)西九江(jiang)西南)會見(jian)孫權(quan)。
孫權得知曹操(cao)準備渡江東(dong)侵,召集眾位將領商議,將領們都勸孫權降曹。唯魯肅不發一(yi)言。
孫權起身入廁,魯(lu)肅(su)(su)跟到(dao)屋檐之下。孫權知他(ta)要單獨表述意(yi)見(jian),就拉著他(ta)的手說(shuo):“你想(xiang)說(shuo)什(shen)么(me)?”魯(lu)肅(su)(su)回(hui)(hui)答說(shuo):“剛才(cai)觀(guan)察眾人(ren)議論,都是想(xiang)讓您(nin)失誤,不足以與(yu)他(ta)們共謀大事。當今我(wo)魯(lu)肅(su)(su)可以迎(ying)接曹操(cao)(cao),對(dui)于將軍來說(shuo)卻不能。為什(shen)么(me)這么(me)講?如今我(wo)迎(ying)降(jiang)(jiang)曹操(cao)(cao),曹操(cao)(cao)理當送我(wo)回(hui)(hui)到(dao)故鄉,品評我(wo)的聲名地位,總(zong)還能做個小官(guan),乘(cheng)牛車,有隨從,交游士大夫,慢(man)慢(man)升(sheng)遷(qian)上去,也少不了做個州(zhou)郡長(chang)官(guan)。而(er)將軍您(nin)迎(ying)降(jiang)(jiang)曹操(cao)(cao),將把(ba)您(nin)作如何安(an)置呢?希(xi)望您(nin)早定(ding)大計,再(zai)莫聽(ting)(ting)取眾人(ren)的議論。”孫權聽(ting)(ting)完,嘆息道:“這些人(ren)的主張,深深讓我(wo)失望,現(xian)在你闡(chan)明長(chang)遠大計,正與(yu)我(wo)的想(xiang)法一致(zhi),這是上天(tian)將你賜(si)給我(wo)啊!”
此時周瑜(yu)(yu)正(zheng)在外地,魯肅勸孫權將他(ta)召回。周瑜(yu)(yu)歸(gui)來,更堅定了孫權的抗曹(cao)決(jue)心。孫權授權周瑜(yu)(yu),讓(rang)他(ta)主持(chi)戰事,任命(ming)魯肅為(wei)贊軍校尉,幫助周瑜(yu)(yu)運謀劃策。終于在赤壁大(da)敗曹(cao)軍。
主持軍政
赤壁戰(zhan)后(hou),孫(sun)(sun)(sun)權(quan)(quan)(quan)愈加倚(yi)重(zhong)魯(lu)肅(su)(su),把他稱作自(zi)己(ji)的鄧禹。后(hou)劉備(bei)(bei)派(pai)人謁見孫(sun)(sun)(sun)權(quan)(quan)(quan),請(qing)求借(jie)荊(jing)州(zhou)。呂范等將領(ling)勸(quan)孫(sun)(sun)(sun)權(quan)(quan)(quan)扣留劉備(bei)(bei),周瑜在(zai)外地,也(ye)上(shang)疏陳說(shuo)此意(yi)。唯魯(lu)肅(su)(su)從全局(ju)考慮,勸(quan)孫(sun)(sun)(sun)權(quan)(quan)(quan)把荊(jing)州(zhou)借(jie)給(gei)劉備(bei)(bei),以孫(sun)(sun)(sun)劉聯合(he),共同抗(kang)曹(cao)。魯(lu)肅(su)(su)說(shuo):“您(孫(sun)(sun)(sun)權(quan)(quan)(quan))固然神(shen)武蓋世,但曹(cao)操的勢力太大了。我們(men)剛剛占(zhan)有荊(jing)州(zhou),恩德信義尚未廣行(xing)于民眾。如果把荊(jing)州(zhou)借(jie)給(gei)劉備(bei)(bei),讓他去安(an)撫(fu)百姓(xing),實是上(shang)策。因為這樣(yang)一來(lai),曹(cao)操多了一個(ge)敵人,我們(men)多了一個(ge)朋友。”孫(sun)(sun)(sun)權(quan)(quan)(quan)同意(yi)了魯(lu)肅(su)(su)的主張。曹(cao)操聞孫(sun)(sun)(sun)權(quan)(quan)(quan)借(jie)荊(jing)州(zhou)給(gei)劉備(bei)(bei)的消息時,正在(zai)寫信,震驚之下,落筆(bi)于地。
周(zhou)瑜病危(wei),寫(xie)信(xin)(xin)給孫權,推(tui)薦魯(lu)肅(su)(su)(su)代替自己。信(xin)(xin)中(zhong)說:“當(dang)今天(tian)下(xia),正(zheng)值混亂多事,這正(zheng)是(shi)我(wo)(wo)日(ri)夜憂心的事,愿陛下(xia)預(yu)先考慮(lv)尚未發生的事,然后才想到安逸享受(shou)。現在既然與曹操作對,劉備近(jin)在公安,邊境附近(jin)的百姓尚未歸(gui)附,應當(dang)用良將(jiang)前往(wang)駐守(shou)(shou)(shou)鎮(zhen)撫(fu)。魯(lu)肅(su)(su)(su)的智(zhi)謀才略足以(yi)勝(sheng)任,請(qing)求起用他來接(jie)替我(wo)(wo)。我(wo)(wo)死之日(ri),也就沒有牽掛的事了(le)。”孫權采納了(le)周(zhou)瑜的建議,當(dang)即(ji)任命(ming)魯(lu)肅(su)(su)(su)為奮武校尉,接(jie)替周(zhou)瑜統領部隊。周(zhou)瑜私屬(shu)部隊四千多人,以(yi)及原來的奉邑(yi)四縣,全(quan)都轉歸(gui)魯(lu)肅(su)(su)(su)所有。魯(lu)肅(su)(su)(su)開始時駐守(shou)(shou)(shou)江陵,后移(yi)兵下(xia)駐陸口。威望恩(en)義,大行于眾,部屬(shu)增加萬(wan)余(yu)人,被任命(ming)為漢昌太守(shou)(shou)(shou)、偏將(jiang)軍。
建(jian)安十(shi)九年(214年),隨孫權(quan)攻破皖城,改任橫江將軍。
在此之前,益州牧劉(liu)璋法(fa)度綱紀頹敗廢弛,周瑜、甘寧等(deng)人(ren)曾勸孫(sun)權(quan)(quan)借機攻取(qu)蜀地。孫(sun)權(quan)(quan)就(jiu)此事征詢劉(liu)備的(de)意見(jian),劉(liu)備心中有自己的(de)打算,假意對孫(sun)權(quan)(quan)說:“我(wo)與(yu)劉(liu)璋托(tuo)名為皇(huang)族(zu)后(hou)裔,希(xi)望借助(zhu)先人(ren)英靈,以匡救漢(han)室。如今劉(liu)璋得罪了(le)大家(jia),我(wo)獨自心內驚懼不(bu)安,不(bu)敢(gan)聽說攻取(qu)蜀地的(de)話語,希(xi)望您對他(ta)實行(xing)寬恕。如果這個請(qing)(qing)求沒有得到答(da)復,我(wo)當(dang)披散(san)頭發歸隱(yin)山林(lin)。”孫(sun)權(quan)(quan)答(da)應了(le)劉(liu)備的(de)請(qing)(qing)求。然而,后(hou)來劉(liu)備卻向西進(jin)軍,圖謀吞并劉(liu)璋,留關羽鎮守荊州。孫(sun)權(quan)(quan)明白劉(liu)備的(de)意圖后(hou),勃然大怒,罵道:““狡猾(hua)的(de)東西竟敢(gan)耍(shua)弄(nong)詐術!”對劉(liu)備深為不(bu)滿(man)。
周旋荊州
這時魯(lu)肅與關羽(yu)鄰界統兵,疆(jiang)土(tu)犬牙(ya)交錯,多次發生摩(mo)擦(ca)。魯(lu)肅顧(gu)全大(da)局,總是以(yi)友好的(de)姿態安撫雙方。劉備(bei)(bei)平(ping)定(ding)益(yi)州,孫(sun)權請(qing)劉備(bei)(bei)歸還荊州中的(de)長沙、零(ling)陵(ling)(ling)、桂(gui)陽三(san)(san)郡(jun)。劉備(bei)(bei)不(bu)肯。孫(sun)權派(pai)呂蒙率(lv)軍(jun)進取,長沙、桂(gui)陽二(er)郡(jun)望(wang)風歸附,唯有(you)零(ling)陵(ling)(ling)太守(shou)郝普堅守(shou)不(bu)降。劉備(bei)(bei)得知,親自引兵五萬(wan)(wan)從(cong)成都趕(gan)回公安坐鎮,派(pai)關羽(yu)率(lv)軍(jun)三(san)(san)萬(wan)(wan)爭(zheng)奪(duo)三(san)(san)郡(jun)。孫(sun)權也(ye)從(cong)秣陵(ling)(ling)進駐陸口,派(pai)魯(lu)肅率(lv)領一萬(wan)(wan)人屯守(shou)益(yi)陽,和關羽(yu)對抗(kang)。
魯(lu)肅為了大局,邀請關羽(yu)相見,提出(chu)(chu)各(ge)自將(jiang)兵馬布置在百步(bu)以外,只(zhi)有(you)將(jiang)軍們各(ge)帶單(dan)刀赴(fu)會(hui)。魯(lu)肅做出(chu)(chu)決定后,他部(bu)下將(jiang)領怕(pa)出(chu)(chu)變故,勸(quan)魯(lu)肅不要輕蹈險地。魯(lu)肅毫(hao)無畏(wei)懼,他說:“事到今日,應(ying)該把話(hua)說清(qing)。劉備(bei)辜負(fu)國(guo)家,是非尚(shang)未(wei)論定。關羽(yu)又(you)能怎么(me)樣(yang)呢(ni)?”毅(yi)然赴(fu)會(hui)。
會上,魯肅數(shu)次指責(ze)關(guan)羽:“我(wo)們(men)江東真(zhen)心誠意(yi)將土地借給(gei)你們(men),是因為你們(men)兵(bing)敗遠(yuan)方而(er)來,無(wu)有立足之(zhi)地。現在(zai)已(yi)經得到(dao)益州,既然沒(mei)有奉還(huan)荊州意(yi)思,那么(me)(me)就(jiu)只要(yao)求你們(men)歸還(huan)三郡,而(er)你們(men)還(huan)不從(cong)命(ming)。”魯肅話音未落,荊州方面的一將說(shuo):“說(shuo)到(dao)土地,只有仁德(de)之(zhi)人(ren)(ren)才能占有,哪(na)來一家永遠(yuan)占住不放的道(dao)理!”魯肅當(dang)即大聲喝叱,辭色嚴厲。關(guan)羽此時也(ye)操(cao)刀而(er)起(qi),對那人(ren)(ren)說(shuo)道(dao):“這些自(zi)然是國家大事,他知道(dao)什么(me)(me)!”用眼光示意(yi)那人(ren)(ren)離去(qu)。
單刀會沒有結果,雙方(fang)僵(jiang)持不下,戰爭(zheng)一觸即發。時(shi)曹操(cao)進攻漢中,劉(liu)備(bei)害怕(pa)失去益(yi)州,派人跟孫權講和(he)。雙方(fang)議定(ding),以湘水(shui)為界,平分荊州。江夏、長沙、桂陽(yang)三郡(jun)屬(shu)孫權,南郡(jun)、武陵(ling)、零陵(ling)三郡(jun)屬(shu)劉(liu)備(bei)。孫、劉(liu)休兵罷戰。
因病去世
建安二十(shi)二年(217年),魯肅病(bing)逝,享年四十(shi)六歲。孫權親為(wei)(wei)舉辦喪事,并參加了他的葬禮。諸葛亮(liang)也為(wei)(wei)他舉哀(ai)。
孫權(quan)始終(zhong)不忘魯肅在(zai)東吳(wu)政權(quan)創立過程中所起(qi)的重(zhong)要作用。黃龍元年(nian)(229年(nian)),在(zai)他(ta)稱帝登壇祭天時(shi),他(ta)對(dui)公(gong)卿們說:“過去(qu)魯子敬曾經說道此處,可謂明于(yu)事勢矣。”
當大帝(di)(di)(di)遷都建業(ye)時(shi),與將(jiang)相文武大會(hui),跟嚴畯說(shuo):“我(wo)過去把魯子敬(jing)(jing)比(bi)(bi)作(zuo)鄧禹(yu),當時(shi)你們爭論(lun)沒(mei)有停止(zhi)過,現在又覺得如何呢(ni)?”嚴畯退席說(shuo):“我(wo)不明白這個(ge)意思,覺得夸(kua)贊(zan)魯肅太過了吧(ba)。”大帝(di)(di)(di)說(shuo):“過去鄧仲華見到光(guang)武帝(di)(di)(di),當時(shi)光(guang)武帝(di)(di)(di)在更始帝(di)(di)(di)手下,撫河北,行大司馬事(shi),光(guang)武帝(di)(di)(di)最初(chu)并沒(mei)有帝(di)(di)(di)王的志(zhi)向,是(shi)(shi)鄧禹(yu)勸說(shuo)他光(guang)復漢業(ye),追索源頭,開端(duan)是(shi)(shi)鄧禹(yu)之議啊。子敬(jing)(jing)為人豪爽有奇略,與我(wo)最初(chu)相談,便涉及帝(di)(di)(di)王基業(ye)。這點與鄧禹(yu)相似,我(wo)才這么比(bi)(bi)較。這是(shi)(shi)有原(yuan)因的,不是(shi)(shi)我(wo)偏(pian)愛他。”嚴畯于是(shi)(shi)佩服。
魯(lu)肅遺腹子魯(lu)淑長大(da)后,歷任昭武將軍(jun)、都亭侯(hou)、武昌督(du)、假節、夏口督(du),他(ta)治軍(jun)嚴整,有才干,于274年病(bing)逝,由其子魯(lu)睦承襲(xi)爵(jue)位并(bing)統領兵馬。
總評
赤壁之戰(zhan),孫(sun)劉(liu)兩家以(yi)弱勝強,打敗了(le)曹(cao)(cao)(cao)(cao)操(cao),這在很大(da)(da)程度上歸(gui)(gui)功于魯(lu)肅(su)和諸(zhu)葛亮的(de)(de)精心(xin)謀劃(hua)。赤壁戰(zhan)后,曹(cao)(cao)(cao)(cao)操(cao)的(de)(de)實力(li)仍然比劉(liu)備、孫(sun)權(quan)強大(da)(da)。作為(wei)一個(ge)高瞻遠矚的(de)(de)政治家,魯(lu)肅(su)對此(ci)非常清楚。他認(ren)為(wei),無論是(shi)東吳孫(sun)權(quan)還是(shi)占據荊州的(de)(de)劉(liu)備,都不(bu)足以(yi)與(yu)曹(cao)(cao)(cao)(cao)操(cao)抗(kang)衡。擺在兩家面前的(de)(de)有三(san)(san)條路:一是(shi)聯(lian)合抗(kang)曹(cao)(cao)(cao)(cao);二是(shi)各自為(wei)戰(zhan);三(san)(san)是(shi)不(bu)戰(zhan)而降(jiang),歸(gui)(gui)附(fu)曹(cao)(cao)(cao)(cao)操(cao)。只(zhi)有走(zou)聯(lian)合抗(kang)曹(cao)(cao)(cao)(cao)的(de)(de)道路,才是(shi)正(zheng)確的(de)(de)選(xuan)擇。所(suo)以(yi),他終生不(bu)渝地堅持這一戰(zhan)略(lve)方(fang)針,并(bing)為(wei)之竭盡(jin)全力(li)。
公元215年,劉(liu)備取益州(zhou),孫(sun)(sun)權令諸(zhu)葛瑾找劉(liu)備索要荊州(zhou)。劉(liu)備不(bu)答(da)應(ying),孫(sun)(sun)權極為惱恨,便派呂蒙率軍(jun)(jun)取長(chang)(chang)沙(sha)、零陵、桂陽三(san)(san)郡。長(chang)(chang)沙(sha)、桂陽蜀將當即投(tou)降。劉(liu)備得知后,親自從成都趕(gan)到公安(an)(今湖北公安(an)),派大將軍(jun)(jun)關(guan)羽爭(zheng)奪(duo)三(san)(san)郡。孫(sun)(sun)權也隨即進駐陸口,派魯肅屯兵益陽,抵擋關(guan)羽。雙方(fang)劍拔弩張(zhang),孫(sun)(sun)劉(liu)聯盟(meng)面臨破裂,在這緊要關(guan)頭,魯肅為了維護孫(sun)(sun)劉(liu)聯盟(meng),不(bu)給曹操(cao)可(ke)乘(cheng)之(zhi)機,決定當面和關(guan)羽商(shang)(shang)談。“肅邀羽相貝,各駐兵馬百(bai)步上(shang),但(dan)諸(zhu)將軍(jun)(jun)單刀(dao)俱會”。雙方(fang)經(jing)過會談,緩和了緊張(zhang)局勢。隨后,孫(sun)(sun)權與劉(liu)備商(shang)(shang)定平分荊州(zhou),“割湘水為界(jie),于是罷軍(jun)(jun)”,孫(sun)(sun)劉(liu)聯盟(meng)因此能繼續維持。
歷代評價
孫權:①此(ci)諸(zhu)人持(chi)議,甚失(shi)孤(gu)(gu)(gu)望(wang);今(jin)卿廓開大(da)計(ji),正(zheng)與孤(gu)(gu)(gu)同,此(ci)天以(yi)卿賜我也(ye)(ye)。②昔魯子(zi)(zi)(zi)敬(jing)(jing)嘗道此(ci),可謂明於事(shi)勢矣。③后孟(meng)德因獲劉琮之(zhi)勢,張言(yan)(yan)方率數十萬眾水步俱下。孤(gu)(gu)(gu)普請(qing)諸(zhu)將(jiang),咨問所(suo)宜(yi),無(wu)適先對(dui),至子(zi)(zi)(zi)布、文表,俱言(yan)(yan)宜(yi)遣使脩檄迎之(zhi),子(zi)(zi)(zi)敬(jing)(jing)即(ji)駁(bo)言(yan)(yan)不(bu)(bu)可,勸(quan)(quan)孤(gu)(gu)(gu)急呼公(gong)瑾,付任以(yi)眾,逆而擊之(zhi),此(ci)二快也(ye)(ye)。且(qie)其(qi)決計(ji)策(ce),意出(chu)張蘇遠矣;后雖勸(quan)(quan)吾借玄德地,是其(qi)一(yi)短,不(bu)(bu)足(zu)以(yi)損(sun)其(qi)二長也(ye)(ye)。周公(gong)不(bu)(bu)求備(bei)于(yu)一(yi)人,故孤(gu)(gu)(gu)忘其(qi)短而貴(gui)其(qi)長,常以(yi)比(bi)方鄧禹也(ye)(ye)。子(zi)(zi)(zi)敬(jing)(jing)答孤(gu)(gu)(gu)書云(yun):‘帝王(wang)之(zhi)起(qi),皆有驅除,羽不(bu)(bu)足(zu)忌。’此(ci)子(zi)(zi)(zi)敬(jing)(jing)內不(bu)(bu)能辦(ban),外為大(da)言(yan)(yan)耳,恕之(zhi),不(bu)(bu)茍(gou)責(ze)也(ye)(ye)。然其(qi)作軍(jun),屯營不(bu)(bu)失(shi),令行禁止(zhi),部界無(wu)廢負(fu),路無(wu)拾遺(yi),其(qi)法亦美也(ye)(ye)。④孤(gu)(gu)(gu)亦子(zi)(zi)(zi)敬(jing)(jing)英(ying)爽有殊略,孤(gu)(gu)(gu)始與一(yi)語,便及大(da)計(ji),與禹相似,故比(bi)之(zhi)。
《吳書》:肅為(wei)人方嚴,寡于玩飾(shi),內外節儉,不(bu)務俗好(hao)。治軍整頓,禁令必(bi)行,雖在軍陳,手不(bu)釋(shi)卷(juan)。又善談論,能屬文辭,思度弘遠(yuan),有過人之(zhi)明(ming)。周瑜之(zhi)后,肅為(wei)之(zhi)冠。
周瑜(yu)(yu):①魯肅智略足任,乞以(yi)代瑜(yu)(yu)。②魯肅忠烈,臨事不(bu)茍,可(ke)以(yi)代瑜(yu)(yu)。
陳壽:①少有壯節,好為奇(qi)(qi)計。家富于財,性(xing)好施與。②曹公(gong)乘漢相之資,挾天子而掃群桀,新蕩荊城,仗威東夏,于時議者莫不(bu)疑貳(er)。魯肅建獨(du)斷之明,出(chu)眾人(ren)之表(biao),實奇(qi)(qi)才也(ye)。
陸機(ji):周瑜(yu)、陸公(gong)、魯肅、呂(lv)蒙之疇入為腹心(xin),出作股肱。
袁(yuan)宏:昂昂子敬(jing),拔(ba)跡草萊。荷檐吐(tu)奇,乃構云臺。
嚴從:周瑜、魯肅(su),咸(xian)起諸生,鶚視(shi)烏(wu)林,鷹揚赤(chi)壁(bi)。然(ran)肅(su)為布衣,當襄漢之際,標賣(mai)田(tian)宅,分財結(jie)士,以求人杰:此其志不小也。公瑾推第於孫策,子敬輟粟於周郎:咸(xian)有異於人者也。
孫元晏(yan):斫案興言斷眾疑,鼎分(fen)從此定雄雌。若無子(zi)敬心相似(si),爭得烏(wu)林破魏(wei)師。
周曇:輕財重(zhong)義見英奇(qi),圣(sheng)主賢臣是所依(yi)。公瑾窘饑求子敬(jing),一言才起(qi)數船(chuan)歸。
章如愚:至于三國,各自據(ju)其土而成(cheng)鼎峙之(zhi)(zhi)勢(shi),亦諸人之(zhi)(zhi)力也。故在(zai)(zai)魏,則(ze)荀攸、賈詡之(zhi)(zhi)算無遺策,郭(guo)嘉、劉曄(ye)之(zhi)(zhi)才策謀畧,管(guan)寧(ning)之(zhi)(zhi)淵雅高尚,毛玠(jie)之(zhi)(zhi)典選清正(zheng);在(zai)(zai)吳,則(ze)周瑜、魯肅之(zhi)(zhi)儔入(ru)為(wei)腹(fu)心,出為(wei)股肱,甘(gan)寧(ning)、凌統(tong)之(zhi)(zhi)徒奮其威,黃蓋(gai)、蔣欽之(zhi)(zhi)屬宣其力;在(zai)(zai)蜀,則(ze)諸葛孔明之(zhi)(zhi)長(chang)于治國,費祎、董允之(zhi)(zhi)志慮忠(zhong)純,向寵之(zhi)(zhi)性行均淑,皆(jie)一時之(zhi)(zhi)人杰也。
洪(hong)邁:孫吳奄有江(jiang)左,亢衡中(zhong)州,固本(ben)于(yu)策(ce)、權(quan)之(zhi)雄略,然(ran)一時英杰,如周瑜、魯(lu)肅(su)、呂蒙、陸遜四人者,真所謂社稷心(xin)膂,與國為存亡之(zhi)臣(chen)也。
陳亮:又二百余年,遂為三國交據之地,諸葛亮由此起輔先主,荊楚之士從之如云,而漢氏賴以(yi)復存于蜀;周(zhou)瑜、魯肅、呂蒙(meng)、陸遜、陸抗、鄧艾、羊祜(hu)皆以(yi)其地顯(xian)名。