19世紀以(yi)來,英、荷(he)(he)(he)(he)殖民勢力為(wei)控(kong)制馬六(liu)甲海峽在亞(ya)(ya)(ya)齊(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)角逐。1871年(nian)英、荷(he)(he)(he)(he)雙(shuang)方簽約,荷(he)(he)(he)(he)蘭(lan)承認(ren)英國(guo)在荷(he)(he)(he)(he)屬東(dong)印度群島有平等(deng)貿易的權利(li),英國(guo)聲(sheng)明認(ren)可荷(he)(he)(he)(he)蘭(lan)有權在蘇門達(da)臘“自由行動”。1873年(nian)3月,荷(he)(he)(he)(he)蘭(lan)派戰艦入(ru)侵(qin)亞(ya)(ya)(ya)齊(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)(qi),挑起亞(ya)(ya)(ya)齊(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)戰爭(zheng)。翌(yi)年(nian)1月,荷(he)(he)(he)(he)軍(jun)占領(ling)首都(dou)大(da)亞(ya)(ya)(ya)齊(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)和(he)王宮(gong),亞(ya)(ya)(ya)齊(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)素(su)丹(dan)馬赫邁德·沙被迫撤(che)往山(shan)區,不久病故。1874年(nian)初,荷(he)(he)(he)(he)蘭(lan)宣(xuan)布兼并亞(ya)(ya)(ya)齊(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)。亞(ya)(ya)(ya)齊(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)地方封建主(zhu)擁立新(xin)的素(su)丹(dan),領(ling)導亞(ya)(ya)(ya)齊(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)人民繼續開展抗(kang)荷(he)(he)(he)(he)斗(dou)爭(zheng)。80年(nian)代后,亞(ya)(ya)(ya)齊(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)著名的伊斯蘭(lan)教(jiao)(jiao)領(ling)袖杜(du)固(gu)·烏瑪和(he)杜(du)固(gu)·蒂(di)羅等(deng),先(xian)后以(yi)保衛伊斯蘭(lan)教(jiao)(jiao),趕出入(ru)侵(qin)的異教(jiao)(jiao)徒為(wei)號(hao)召,發動大(da)規模的抗(kang)荷(he)(he)(he)(he)“圣戰”,采取游擊戰術(shu),給荷(he)(he)(he)(he)蘭(lan)殖民軍(jun)以(yi)沉重打擊。1894年(nian)后,荷(he)(he)(he)(he)蘭(lan)殖民者采取固(gu)守防線,收(shou)買封建王公貴族,孤(gu)立打擊伊斯蘭(lan)教(jiao)(jiao)領(ling)袖的新(xin)策略,起義軍(jun)遭到很大(da)削弱。1899年(nian)杜(du)固(gu)·烏瑪在戰斗(dou)中犧牲,反抗(kang)斗(dou)爭(zheng)轉入(ru)低潮。1903年(nian),亞(ya)(ya)(ya)齊(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)素(su)丹(dan)被捕,宣(xuan)布承認(ren)亞(ya)(ya)(ya)齊(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)主(zhu)權屬于荷(he)(he)(he)(he)蘭(lan)。亞(ya)(ya)(ya)齊(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)人民大(da)規模的抗(kang)荷(he)(he)(he)(he)斗(dou)爭(zheng)停止。
亞(ya)齊(qi)地方封(feng)建(jian)首領擁(yong)立新的蘇(su)丹,領導亞(ya)齊(qi)人民(min)繼(ji)續開展(zhan)抗荷(he)斗爭。1881年,荷(he)蘭(lan)(lan)殖(zhi)(zhi)民(min)政(zheng)府宣布亞(ya)齊(qi)戰(zhan)爭已(yi)經結(jie)束,但實際(ji)上(shang)荷(he)蘭(lan)(lan)軍隊(dui)僅控制交通干線(xian),亞(ya)齊(qi)戰(zhan)爭處于相持(chi)階段。荷(he)蘭(lan)(lan)殖(zhi)(zhi)民(min)者已(yi)耗費上(shang)億盾的軍費。
80年代(dai)以后,亞齊著名的(de)伊斯蘭教首(shou)領杜固(gu)·蒂羅、杜固(gu)·烏瑪等人(ren)先后以進行討伐異教徒的(de)“圣戰(zhan)”為號召,領導亞齊人(ren)民掀(xian)起抗荷斗爭的(de)新高(gao)潮。
荷(he)(he)(he)蘭(lan)(lan)殖民政府在政治上(shang)拉(la)攏世俗的(de)(de)王(wang)公(gong)貴(gui)族,宣(xuan)布(bu)政府將保留王(wang)公(gong)貴(gui)族的(de)(de)繼承權和原有(you)稱號(hao),孤立(li)打(da)擊(ji)伊斯蘭(lan)(lan)教(jiao)首(shou)領;在軍事上(shang),采(cai)取固(gu)守防線(xian)的(de)(de)戰(zhan)(zhan)術,調集重兵,全(quan)面(mian)討(tao)伐(fa)。亞(ya)齊的(de)(de)抗(kang)荷(he)(he)(he)力量遭到很大(da)削弱。1899年(nian)杜固(gu)·烏瑪在戰(zhan)(zhan)斗中犧牲。1903年(nian),亞(ya)齊蘇丹(dan)被捕,被迫(po)接受荷(he)(he)(he)蘭(lan)(lan)的(de)(de)統(tong)治,一(yi)些抗(kang)荷(he)(he)(he)首(shou)領也陸續投降。亞(ya)齊人民大(da)規模的(de)(de)抗(kang)荷(he)(he)(he)斗爭停止。荷(he)(he)(he)蘭(lan)(lan)殖民政府再次宣(xuan)布(bu)亞(ya)齊主權歸屬(shu)荷(he)(he)(he)蘭(lan)(lan)。
1904年(nian),亞(ya)齊人民抗荷游(you)擊戰爭再度(du)興起,分(fen)散的游(you)擊戰爭一直(zhi)堅(jian)持到1912年(nian)。