賀(he)鑄是一(yi)位個性(xing)和詞風都(dou)(dou)非常奇特的(de)詞人(ren),截(jie)然對立的(de)兩面在(zai)他身(shen)上和詞中都(dou)(dou)能得(de)到和諧的(de)統一(yi)。他長相(xiang)奇丑(chou),身(shen)高七(qi)尺(chi),面色青黑如鐵(tie),眉目聳拔,人(ren)稱(cheng)“賀(he)鬼頭”;其詞卻“雍容妙麗,極幽閑思怨之(zhi)情”。為人(ren)豪爽精悍,如武俠劍客(ke),“少(shao)時(shi)俠氣蓋一(yi)座,馳馬走狗,飲酒如長鯨”;卻又(you)博聞強記(ji),于書(shu)(shu)無所不讀,家藏書(shu)(shu)萬卷,而且手自校讎,“反如寒苦一(yi)書(shu)(shu)生”(程俱《賀(he)方回詩集序(xu)》)。
賀(he)鑄的性格很特別。程俱《宋(song)故朝奉(feng)郎賀(he)公墓(mu)志銘》說(shuo)(shuo)他“豪爽精悍”,“喜(xi)面刺人(ren)過。遇貴勢,不(bu)(bu)肯為(wei)從諛”。葉夢得《賀(he)鑄傳》則說(shuo)(shuo)他“喜(xi)劇談(tan)天下事,可否不(bu)(bu)略少(shao)假借(jie);雖貴要權傾一(yi)時,小不(bu)(bu)中意,極口詆(di)無遺(yi)詞(ci),故人(ren)以為(wei)近(jin)俠”。賀(he)鑄自(zi)己(ji)也說(shuo)(shuo):“鑄少(shao)有狂(kuang)(kuang)疾,且慕外監之(zhi)為(wei)人(ren),顧遷北(bei)已久,嘗以北(bei)宗狂(kuang)(kuang)客(ke)自(zi)況。”(《慶湖(hu)遺(yi)老詩集自(zi)序(xu)》)
所以豪爽(shuang)之(zhi)(zhi)氣、俠(xia)客(ke)之(zhi)(zhi)風、狂士(shi)之(zhi)(zhi)態應該(gai)是(shi)賀鑄的精神主體(ti)(ti)。而(er)《六(liu)州歌頭》正是(shi)這樣(yang)一首(shou)寓豪士(shi)、俠(xia)士(shi)和狂士(shi)于(yu)一體(ti)(ti)的自(zi)況生(sheng)平之(zhi)(zhi)作。龍榆生(sheng)評說此詞(ci)(ci):“全闋(que)聲情(qing)(qing)激壯,讀(du)之(zhi)(zhi)覺方回整(zheng)個性格,躍然于(yu)楮墨間;即以稼軒擬之(zhi)(zhi),似猶遜其豪爽(shuang)?”(《論賀方回詞(ci)(ci)質胡適(shi)之(zhi)(zhi)先生(sheng)》)其極意推崇之(zhi)(zhi)情(qing)(qing),溢于(yu)筆端。
由(you)于(yu)耿(geng)介豪俠,入仕后喜論當今世事,不肯為(wei)權貴屈節(jie),因而(er)一生沉于(yu)下僚,郁郁不得志。晚(wan)年退居蘇州,著(zhu)有《東山詞》,現存詞280余首。
賀鑄詞(ci)(ci)于溫柔繾綣之(zhi)外,復(fu)有(you)奇崛壯浪(lang)之(zhi)姿。詞(ci)(ci)學家龍榆生曾撰《論賀方回詞(ci)(ci)質胡適之(zhi)先(xian)生》一文,對胡適《詞(ci)(ci)選》不錄賀詞(ci)(ci)心存耿耿,并舉此(ci)首《六州(zhou)歌頭》為(wei)例,以(yi)為(wei)“在(蘇)東坡、(周(zhou))美成間,特能自開(kai)戶(hu)牖,有(you)兩(liang)派之(zhi)長而(er)(er)無其短”。即今而(er)(er)言,龍氏之(zhi)論猶堪稱獨具(ju)慧眼(yan)。豪放(fang)詞(ci)(ci)風從蘇軾的(de)別開(kai)生面到(dao)辛棄疾(ji)的(de)蔚然成風,賀鑄這類硬語(yu)盤(pan)空、英姿磊落的(de)詞(ci)(ci),應是(shi)其間的(de)重(zhong)要過(guo)渡。其慷慨豪縱(zong)之(zhi)作,影(ying)(ying)響較大(da),如辛棄疾(ji)就受(shou)其影(ying)(ying)響;他的(de)詞(ci)(ci)作多從唐詩(shi)取其藻菜(cai)與故實(shi),這種詞(ci)(ci)法則影(ying)(ying)響到(dao)周(zhou)邦彥,當(dang)時人以(yi)“賀、周(zhou)”并稱。
北宋(song)哲宗元(yuan)祐三年(nian)(1088)秋,賀(he)鑄在(zai)(zai)和州(今安徽和縣一(yi)帶)任管界巡檢(負(fu)責地方上訓治(zhi)甲兵,巡邏州邑,捕(bu)捉盜賊等的武官(guan))。雖然位卑人微,卻始(shi)終關心國(guo)事。眼看宋(song)王朝(chao)政治(zhi)日(ri)益(yi)混亂,新黨變法的許多成果毀于一(yi)旦;對外(wai)又(you)恢復了歲(sui)納銀絹、委屈求和的舊局面,以致(zhi)西(xi)夏騷(sao)擾日(ri)重。面對這(zhe)種情況(kuang),詞(ci)人義(yi)憤(fen)填(tian)膺,又(you)無力上達,于是揮筆(bi)填(tian)詞(ci),寫下(xia)了《六州歌頭》這(zhe)首感情充沛、題材重大、在(zai)(zai)北宋(song)詞(ci)中(zhong)不多見的、閃耀著愛國(guo)主義(yi)思(si)想光輝的豪(hao)放名作(zuo)。
十七(qi)歲時離(li)家(jia)赴汴(bian)京,曾任(ren)右班殿直。監(jian)軍器庫門,出監(jian)臨城縣(xian)酒(jiu)稅。元(yuan)(yuan)豐(feng)元(yuan)(yuan)年(nian)(1078)改官滏(fu)陽都作院(yuan)。五年(nian)赴徐州領寶豐(feng)監(jian)錢官。由于所任(ren)皆(jie)冷職閑差,抑郁不得志,自稱四年(nian)冷笑老東徐。
元祐(you)三年(1088)赴(fu)和州任(ren)管界巡檢。此雖武職,但位低事煩,不(bu)遂(sui)其(qi)愿。不(bu)久在李清臣、蘇軾推薦下(xia),改(gai)文(wen)職,任(ren)承事郎(lang),為常侍。旋請任(ren)閑職,改(gai)監北岳廟。
紹圣二年(1095)授江夏寶泉監,在(zai)任上整理舊稿,編成(cheng)《慶(qing)湖遺老前(qian)集》。
崇寧四年(nian)(1105)遷宣(xuan)德郎,通判(pan)太平州。再遷奉議郎。
大觀(guan)三年(1109)以承議(yi)郎致仕(shi),卜居(ju)蘇(su)州。
重和元年(nian)(1118)以(yi)(yi)太祖賀后族孫恩,遷朝奉郎,賜五品服(fu)。他因尚氣使(shi)酒,終(zhong)生不(bu)得(de)(de)美(mei)官,悒(yi)悒(yi)不(bu)得(de)(de)志。晚年(nian)更對仕途灰心(xin),在任一年(nian)再度辭職,定居蘇州(zhou)。家藏書萬余(yu)卷,手自校(xiao)讎,以(yi)(yi)此終(zhong)老。這一時期,他繼續編成(cheng)《慶湖遺老后集》。
宣和七年(1125)卒(zu)于常州(zhou)之僧舍(she)。
《青玉(yu)案(an)·橫塘路》、《鷓(zhe)鴣天·重過閶門萬事非(fei)》
賀鑄能詩文,尤長(chang)于(yu)詞(ci)(ci)。其(qi)(qi)(qi)詞(ci)(ci)內容、風格較為豐富多樣,兼有(you)豪放、婉(wan)約二派(pai)之(zhi)長(chang),長(chang)于(yu)錘煉語言(yan)(yan)并善融化前人成句。用韻特嚴(yan),富有(you)節奏感和音樂(le)美。部分描繪春(chun)花(hua)秋(qiu)月之(zhi)作,意(yi)境高曠,語言(yan)(yan)濃麗哀婉(wan),近秦觀、晏幾(ji)道。其(qi)(qi)(qi)愛(ai)國憂時之(zhi)作,悲壯激(ji)昂,又近蘇軾。南宋愛(ai)國詞(ci)(ci)人辛(xin)棄疾等對其(qi)(qi)(qi)詞(ci)(ci)均有(you)續作,足(zu)見其(qi)(qi)(qi)影響。
代表作為《青(qing)玉(yu)案·橫塘路》、《鷓(zhe)鴣天(tian)·重過(guo)(guo)閶(chang)門萬(wan)事非》、《踏莎(sha)(sha)行(xing)·楊(yang)柳(liu)回塘》、《生查子(zi)(zi)·陌上郎》、《浣(huan)溪沙》、《搗練(lian)子(zi)(zi)·杵(chu)聲齊》、《思(si)越人(ren)》、《行(xing)路難·小(xiao)梅花》、《凌歊·控(kong)滄(cang)江》、《搗練(lian)子(zi)(zi)·望書歸》、《采桑子(zi)(zi)》等(deng),其中以《青(qing)玉(yu)案·橫塘路》、《鷓(zhe)鴣天(tian)·重過(guo)(guo)閶(chang)門萬(wan)事非》、《踏莎(sha)(sha)行(xing)·楊(yang)柳(liu)回塘》三首為最著名。《鷓(zhe)鴣天(tian)·半死桐》悼念詞人(ren)相濡以沫(mo)的妻子(zi)(zi),字字悲切,如泣(qi)如訴,“空床臥聽南窗雨,誰復(fu)挑(tiao)燈(deng)夜補(bu)衣(yi)”這(zhe)一(yi)句更(geng)是飽含深情,哀婉凄絕(jue)。《踏莎(sha)(sha)行(xing)·楊(yang)柳(liu)回塘》寫“斷無蜂蝶慕幽(you)香,紅衣(yi)脫盡芳心(xin)苦(ku)”的荷花,視角新奇卻又不失于理,且托物言(yan)志,可謂手法高妙。
賀鑄(zhu)雖然詩、詞(ci)(ci)、文皆善。但從(cong)實際成就看,他(ta)的(de)(de)詩詞(ci)(ci)高于文,而詞(ci)(ci)又高于詩。其詞(ci)(ci)剛柔兼濟,風格(ge)多(duo)(duo)樣,所(suo)以張(zhang)耒贊為“盛麗(li)如游金(jin)、張(zhang)之(zhi)(zhi)堂,而妖(yao)冶(ye)如攬嬙、施(shi)之(zhi)(zhi)祛,幽(you)潔如屈、宋,悲壯如蘇、李(”《東山詞(ci)(ci)序》)。其中(zhong)以“深婉(wan)麗(li)密”之(zhi)(zhi)作(zuo)為最多(duo)(duo)。賀鑄(zhu)曾說:“吾筆端驅使(shi)李商隱、溫庭筠,常奔命不暇”(《建康集》卷八《賀鑄(zhu)傳》)。這主要指他(ta)善于融化(hua)中(zhong)晚唐詩句入詞(ci)(ci)。他(ta)融化(hua)前人(ren)詩句的(de)(de)技巧,堪與(yu)周邦(bang)彥比美。他(ta)的(de)(de)許(xu)多(duo)(duo)描寫戀情的(de)(de)詞(ci)(ci),風格(ge)也是上承溫、李等人(ren),寫得婉(wan)轉多(duo)(duo)姿,饒有情致。
賀鑄作(zuo)詞(ci),像蘇軾一(yi)樣,也是“滿心而(er)發,肆(si)口而(er)成”(張(zhang)耒《東山(shan)詞(ci)序》),抒(shu)發自我(wo)的(de)人格(ge)精神。而(er)賀鑄作(zuo)為一(yi)生不(bu)得(de)志的(de)豪(hao)俠,他的(de)詞(ci)具有獨特(te)的(de)情(qing)感內涵:在宋代詞(ci)史上(shang)他第(di)一(yi)次表現(xian)出英雄豪(hao)俠的(de)精神個性(xing)(xing)和悲壯情(qing)懷;這類詞(ci)作(zuo)的(de)情(qing)感形態不(bu)同于秦觀(guan)等詞(ci)人感傷性(xing)(xing)的(de)柔情(qing)軟調,而(er)是激(ji)情(qing)的(de)爆(bao)發,怒火的(de)燃燒,具有強烈的(de)震撼力和崇高感。如(ru)《六州歌(ge)頭》:
少年俠(xia)氣,交(jiao)結五都雄。肝膽洞,毛發聳。立談中,死生同。一諾(nuo)千金重。推(tui)翹勇。矜(jin)豪(hao)縱。輕蓋擁。聯飛鞚。斗城東。轟飲酒(jiu)壚,春色浮寒甕(weng)。吸海(hai)垂(chui)虹。間呼鷹嗾犬,白羽摘雕弓。狡穴(xue)俄空。樂匆匆。似黃(huang)粱夢。辭丹鳳。明月共。漾(yang)孤篷。官冗(rong)從,懷倥傯,落塵(chen)籠。簿書(shu)叢。鹖弁如云眾,供粗用,忽(hu)奇功。笳鼓動(dong),漁(yu)陽弄,思悲翁。不請長嬰,系取天驕種,劍吼西風。恨登山臨水(shui),手寄(ji)七弦桐,目送(song)歸鴻。
他的詩歌創作正遵循著這樣的原則(ze)。因其(qi)為人(ren)豪(hao)爽(shuang)精悍,故其(qi)詩也“灝落軒豁,有(you)風度,有(you)氣(qi)骨(曹庭棟《宋(song)百(bai)家詩存》)”,“工致(zhi)修潔,時有(you)逸(yi)氣(qi)(《四庫全(quan)書總目》)”,格(ge)調往往近于蘇軾。只(zhi)是題材內容不甚(shen)寬廣,其(qi)作品(pin)以寫(xie)個人(ren)生活經歷為主(zhu),以旅途行役、登(deng)臨(lin)游賞為多,較(jiao)少(shao)觸及(ji)社會矛盾。《黃樓歌》《游金陵(ling)(ling)雨花(hua)臺(tai)》《海陵(ling)(ling)西樓寓(yu)目》等(deng)詩奔放杰出,氣(qi)格(ge)悲涼蒼勁,而(er)《秦淮夜泊》《楊(yang)柳枝詞》等(deng)則(ze)清(qing)新(xin)雅麗(li)。《清(qing)堂燕(yan)》等(deng)作格(ge)調又近于小詞。
賀鑄的(de)詩,據《宋(song)故朝奉(feng)郎賀公墓志銘》記載,有(you)《慶湖(hu)遺老前后集(ji)》二十卷。但南宋(song)初年僅存《前集(ji)》,光(guang)宗(zong)紹熙三(san)年(1192)胡澄序而刻之(zhi)以傳。其(qi)子方(fang)廩又搜求(qiu)故稿、碑石編為《后集(ji)補遺》。有(you)李(li)之(zhi)鼎宜秋館據舊鈔(chao)校刻本。
賀(he)鑄(zhu)的詞(ci)(ci)(ci),據葉夢得《建康集》卷(juan)八稱(cheng),賀(he)鑄(zhu)曾自編為《東(dong)山(shan)樂(le)府(fu)(fu)(fu)》,但未言卷(juan)數(shu)。黃(huang)《唐宋諸賢絕(jue)妙(miao)詞(ci)(ci)(ci)選》稱(cheng)小詞(ci)(ci)(ci)二卷(juan),名《東(dong)山(shan)寓(yu)聲樂(le)府(fu)(fu)(fu)》。陳振孫《直(zhi)齋書錄解題》則(ze)著錄《東(dong)山(shan)寓(yu)聲樂(le)府(fu)(fu)(fu)》三卷(juan),并(bing)稱(cheng)以舊(jiu)譜(pu)填新(xin)詞(ci)(ci)(ci)而別為名以易之,故(gu)曰(yue)“寓(yu)聲”。另又(you)有(you)《東(dong)山(shan)樂(le)府(fu)(fu)(fu)別集》之稱(cheng)。今(jin)存者名《東(dong)山(shan)詞(ci)(ci)(ci)》,有(you)《四印齋所刻詞(ci)(ci)(ci)》本(ben)(ben),又(you)有(you)涉園(yuan)影宋金元(yuan)明本(ben)(ben)續刊(kan)本(ben)(ben)及(ji)《村(cun)(cun)叢書》本(ben)(ben)。《村(cun)(cun)叢書》本(ben)(ben)并(bing)收入殘宋本(ben)(ben)《東(dong)山(shan)詞(ci)(ci)(ci)》一(yi)卷(juan)、《賀(he)方回詞(ci)(ci)(ci)》二卷(juan)、《東(dong)山(shan)詞(ci)(ci)(ci)補》一(yi)卷(juan)。
賀鑄,字方回,山(shan)(shan)陰(今浙江紹興(xing))人(ren)。他出身于外(wai)戚之(zhi)家,又(you)娶宗室之(zhi)女,卻(que)因(yin)個性倔(jue)犟(jiang),頗得(de)罪(zui)了一些人(ren),一直當(dang)不了高官。晚年退居(ju)蘇杭一帶,自(zi)稱慶湖遺老,有《東山(shan)(shan)詞》。
因那(nei)種耿介(jie)高傲(ao)的(de)(de)(de)性格(ge)(ge),賀鑄有(you)些(xie)(xie)詞寫得(de)意氣慷慨、境界闊大,略近于蘇軾而少些(xie)(xie)高逸(yi)之思(si),多些(xie)(xie)凌厲奇崛的(de)(de)(de)味(wei)道(dao)。像《六(liu)州歌(ge)頭》描述他的(de)(de)(de)“少年俠(xia)氣”的(de)(de)(de)交游,是“推翹(qiao)勇,矜豪縱。輕(qing)蓋(gai)擁,聯(lian)飛鞚,斗城東。轟飲酒壚(lu),春色(se)浮寒甕,吸海垂(chui)虹(hong)。閑呼鷹嗾(sou)犬,白羽摘(zhai)雕弓”,寫得(de)狂放不羈;轉(zhuan)而抒發(fa)不遇的(de)(de)(de)感(gan)慨,是“劍吼西風(feng)。恨(hen)登山臨水,手寄七弦桐,目送歸(gui)鴻”,還是傲(ao)然自(zi)重身份。這(zhe)首(shou)詞急促奔放的(de)(de)(de)風(feng)格(ge)(ge)對南宋一些(xie)(xie)詞人有(you)較大的(de)(de)(de)影(ying)響(xiang)。
但賀鑄詞(ci)主導(dao)的(de)(de)(de)風(feng)格,卻是另外一種,那就是較(jiao)多地繼承晚唐(tang)五代花間詞(ci)人的(de)(de)(de)路(lu)子,以秾(nong)麗精致的(de)(de)(de)語(yu)言寫男女之情和(he)人生愁緒,不(bu)(bu)過(guo)他(ta)(ta)寫戀(lian)情不(bu)(bu)那么露骨,而筆(bi)(bi)調要爽利些。如他(ta)(ta)最著(zhu)名(ming)的(de)(de)(de)一首《青玉案(an)》:“凌波不(bu)(bu)過(guo)橫(heng)塘路(lu),但目送(song),芳塵去。錦瑟華年誰與度?月橋花院,瑣窗朱(zhu)戶,只有春(chun)知處。碧云冉冉蘅皋暮,彩(cai)筆(bi)(bi)新題斷腸句(ju)。試問閑愁(“愁”又作“情”)都幾許?一川煙草,滿城風(feng)絮,梅子黃(huang)時(shi)雨。”
上闋借邂逅一(yi)(yi)(yi)個(ge)女(nv)子而不能獲(huo)得(de)的(de)(de)情(qing)節寫人(ren)生(sheng)的(de)(de)悵惘,下(xia)闋由此抒發一(yi)(yi)(yi)種(zhong)難以言(yan)狀的(de)(de)“閑愁”。末節歷來被(bei)人(ren)稱贊,賀鑄(zhu)還因此得(de)了一(yi)(yi)(yi)個(ge)“賀梅子”的(de)(de)雅(ya)號。從全篇來看(kan),多用(yong)(yong)麗藻(zao)、替代(dai)詞,形成辭面的(de)(de)優雅(ya)華美(mei),是一(yi)(yi)(yi)個(ge)顯著的(de)(de)特點。詞中還明顯襲用(yong)(yong)一(yi)(yi)(yi)些前人(ren)的(de)(de)詞句(ju)或(huo)詩(shi)意,如“凌波(bo)”一(yi)(yi)(yi)句(ju)的(de)(de)字面和意思,都是從曹植《洛(luo)神賦(fu)》來,“錦瑟(se)”一(yi)(yi)(yi)句(ju)則出于李商隱的(de)(de)詩(shi)。在賀鑄(zhu)其他(ta)詞作中,還常有(you)直接(jie)運(yun)用(yong)(yong)前人(ren)詩(shi)歌原(yuan)句(ju)的(de)(de)情(qing)況,有(you)時(shi)融和得(de)比(bi)較巧(qiao)妙(miao),有(you)時(shi)卻顯出拼湊的(de)(de)痕跡。這種(zhong)重(zhong)視(shi)鍛(duan)煉辭面,追(zhui)求富艷(yan)典雅(ya)的(de)(de)傾(qing)向,使(shi)賀鑄(zhu)的(de)(de)詞在當代(dai)別具一(yi)(yi)(yi)格,但往往也造(zao)成抒情(qing)的(de)(de)疏隔(ge)。另(ling)外,賀鑄(zhu)的(de)(de)慢(man)詞,也有(you)許多接(jie)近柳永(yong)的(de)(de)地(di)方。
北(bei)宋(song)后期(qi),詞的創作極為繁榮(rong)。其主導的風格(ge),是沿著歐陽(yang)修、二(er)晏以來(lai)典雅(ya)含蓄(xu)、委婉細膩的一路,但(dan)柳永、蘇軾所(suo)開創的風格(ge)和(he)技巧,也有相當(dang)的影(ying)響。這(zhe)三種詞風在北(bei)宋(song)后期(qi)實際已(yi)出現融合(he)交匯的現象,差不(bu)多(duo)(duo)每(mei)個(ge)詞人都多(duo)(duo)少受到它們(men)的影(ying)響,只是因氣質、偏好的不(bu)同而取(qu)舍各有側重而已(yi)。
張炎:“詞中一(yi)個(ge)生硬字用(yong)不得,須是深加煅煉,字字敲打得響(xiang),歌誦(song)妥(tuo)溜,方為本色語。如(ru)賀(he)方回、吳夢(meng)窗,皆善于(yu)煉字面,多于(yu)溫庭筠、李長吉詩(shi)中來。”
王國維:“北宋名家,以方回為最次。其詞如(ru)歷(li)下(xia)、新城之詩,非不華贍(shan),惜少真味。”
夏敬觀:“王直方詩(shi)話謂(wei)方回(hui)言(yan):學詩(shi)于(yu)前(qian)輩,得八(ba)句(ju)云:“平淡不(bu)(bu)(bu)涉于(yu)流(liu)俗(su),奇古(gu)不(bu)(bu)(bu)鄰于(yu)怪僻,題詠不(bu)(bu)(bu)窘于(yu)物義,敘事不(bu)(bu)(bu)病于(yu)聲律,以興深者(zhe)通物理,用事工者(zhe)如己(ji)出(chu),格見于(yu)成篇渾然(ran)不(bu)(bu)(bu)可(ke)鐫,氣出(chu)于(yu)言(yan)外浩然(ran)不(bu)(bu)(bu)可(ke)屈。”此八(ba)語,余謂(wei)亦方回(hui)作詞之訣也。
小令(ling)喜用(yong)前人成句(ju),其造句(ju)亦恒(heng)類晚(wan)唐人詩。慢(man)詞命(ming)辭遣意,多自唐賢詩篇得來(lai),不(bu)施破碎藻采,可謂(wei)無(wu)假脂粉(fen),自然秾(nong)麗(li)。張叔夏謂(wei)“于(yu)吳夢窗皆善于(yu)煉字面者,多于(yu)李長(chang)吉、溫庭筠詩中來(lai)”,大謬不(bu)然。方回(hui)詞取材于(yu)長(chang)吉、飛卿者不(bu)多,所以整而不(bu)碎也(ye)。”
況周頤:“按填詞(ci)以厚(hou)為要恉。蘇、辛詞(ci)皆極厚(hou),然不易學(xue),或不能得(de)其(qi)(qi)萬(wan)一,而(er)轉滋流弊,如粗率、叫囂(xiao)、瀾浪之(zhi)類。東山詞(ci)亦極厚(hou),學(xue)之(zhi)卻無流弊。信能得(de)其(qi)(qi)神似,進而(er)窺蘇、辛堂奧,何(he)難(nan)矣。厚(hou)之(zhi)一字,關系性情。“解道江(jiang)南斷(duan)腸句”,方回(hui)之(zhi)深(shen)于(yu)情也。企(qi)鴻軒蓄書萬(wan)馀卷(juan),得(de)力于(yu)醞(yun)釀(niang)者又(you)可知。張(zhang)叔夏作《詞(ci)源》,于(yu)方回(hui)但許其(qi)(qi)善煉字面(mian),詎深(shen)知方回(hui)者耶?
賀(he)鑄詞(ci)(ci)長(chang)于造(zao)語,多(duo)從唐人(ren)詩句中吸取精(jing)華。他(ta)曾說:“吾(wu)筆端驅使(shi)李商隱、溫庭(ting)筠,當奔命(ming)不暇。”由此(ci)而形成了深婉密麗的(de)語言風(feng)格。賀(he)鑄在詞(ci)(ci)史上,具有獨特的(de)地位和影(ying)響。他(ta)一(yi)(yi)方面沿(yan)著蘇(su)軾抒(shu)情自我化的(de)道路,寫自我的(de)英雄(xiong)豪(hao)俠氣概(gai),開啟了辛(xin)棄疾(ji)豪(hao)氣詞(ci)(ci)的(de)先聲;另一(yi)(yi)方面,語言上又(you)承晚唐溫、李密麗的(de)語言風(feng)格,而影(ying)響到南(nan)宋吳文英等人(ren)。”
奇特的(de)個(ge)性;英(ying)雄豪氣(qi)與(yu)兒女柔情(qing);深婉密(mi)麗的(de)語言風格與(yu)獨特的(de)地位。