漢董永(yong)(yong)(yong),千乘人(ren)。少偏孤,與(yu)父(fu)居。肆(si)(sì)力田(tian)畝(mǔ),鹿車載自隨。父(fu)亡,無以(yi)葬,乃自賣為奴,以(yi)供(gong)喪(sang)事。主人(ren)知其賢,與(yu)錢一(yi)萬(wan),遣之(zhi)。永(yong)(yong)(yong)行三年(nian)喪(sang)畢,欲(yu)還主人(ren),供(gong)其奴職。道逢一(yi)婦(fu)人(ren),曰(yue):“愿為子妻(qi)。”遂與(yu)之(zhi)俱。主人(ren)謂(wei)永(yong)(yong)(yong)曰(yue):“以(yi)錢與(yu)君(jun)(jun)矣。”永(yong)(yong)(yong)曰(yue):“蒙君(jun)(jun)之(zhi)惠(hui),父(fu)喪(sang)收藏。永(yong)(yong)(yong)雖小(xiao)人(ren),必欲(yu)服勤致力,以(yi)報厚德。”主曰(yue):“婦(fu)人(ren)何(he)能?”永(yong)(yong)(yong)曰(yue):“能織。”主曰(yue):“必爾者,但令君(jun)(jun)婦(fu)為我(wo)織縑(jiān)百疋(pǐ)。”于是永(yong)(yong)(yong)妻(qi)為主人(ren)家織,十日而(er)畢。女出(chu)門,謂(wei)永(yong)(yong)(yong)曰(yue):“我(wo),天之(zhi)織女也。緣(yuan)君(jun)(jun)至孝,天帝令我(wo)助君(jun)(jun)償債耳。”語(yu)畢,凌(ling)空而(er)去(qu),不知所(suo)在(zai)。
偏孤:這里(li)指喪母(mu)。
錢:指銅錢。
緣:因為
縑:細絹
漢(han)朝董(dong)(dong)(dong)(dong)永(yong)(yong)是(shi)千(qian)乘地方人(ren)(ren)(ren)(ren)。董(dong)(dong)(dong)(dong)永(yong)(yong)早年(nian)死(si)了(le)母親(qin),與父(fu)(fu)(fu)親(qin)居住在一(yi)(yi)(yi)起(qi)。父(fu)(fu)(fu)親(qin)耕(geng)種田地,董(dong)(dong)(dong)(dong)永(yong)(yong)推著小車跟著父(fu)(fu)(fu)親(qin)干活。后來父(fu)(fu)(fu)親(qin)也死(si)了(le),無錢(qian)埋葬(zang),董(dong)(dong)(dong)(dong)永(yong)(yong)只得(de)賣身(shen)為(wei)奴,換(huan)錢(qian)為(wei)父(fu)(fu)(fu)親(qin)辦(ban)了(le)喪(sang)事。主(zhu)(zhu)人(ren)(ren)(ren)(ren)知(zhi)道董(dong)(dong)(dong)(dong)永(yong)(yong)德(de)(de)行(xing)好,給(gei)(gei)了(le)他一(yi)(yi)(yi)萬文錢(qian),讓(rang)他回家。董(dong)(dong)(dong)(dong)永(yong)(yong)在家里守完三年(nian)喪(sang),打算到(dao)主(zhu)(zhu)人(ren)(ren)(ren)(ren)家做(zuo)奴仆來還(huan)債。在去主(zhu)(zhu)人(ren)(ren)(ren)(ren)家的(de)路(lu)上(shang),碰(peng)到(dao)一(yi)(yi)(yi)個女子(zi)(zi),對他說(shuo)(shuo):“我(wo)(wo)愿意做(zuo)你的(de)妻子(zi)(zi)。”(董(dong)(dong)(dong)(dong)永(yong)(yong))就同她一(yi)(yi)(yi)起(qi)到(dao)主(zhu)(zhu)人(ren)(ren)(ren)(ren)家。主(zhu)(zhu)人(ren)(ren)(ren)(ren)對董(dong)(dong)(dong)(dong)永(yong)(yong)說(shuo)(shuo):“我(wo)(wo)把錢(qian)送給(gei)(gei)你了(le)(不(bu)用還(huan)了(le))。”董(dong)(dong)(dong)(dong)永(yong)(yong)回答說(shuo)(shuo):“承蒙您(nin)的(de)恩惠(hui),父(fu)(fu)(fu)親(qin)的(de)尸體得(de)到(dao)收殮安葬(zang)。董(dong)(dong)(dong)(dong)永(yong)(yong)盡(jin)管(guan)是(shi)平民百(bai)姓,也一(yi)(yi)(yi)定要盡(jin)力地承擔勞務,來報(bao)答您(nin)的(de)大恩大德(de)(de)。”主(zhu)(zhu)人(ren)(ren)(ren)(ren)說(shuo)(shuo):“你的(de)妻子(zi)(zi)能做(zuo)什么?”董(dong)(dong)(dong)(dong)永(yong)(yong)說(shuo)(shuo):“會織布(bu)。”主(zhu)(zhu)人(ren)(ren)(ren)(ren)說(shuo)(shuo):“如果這樣(yang)的(de)話,就讓(rang)你的(de)妻子(zi)(zi)幫我(wo)(wo)織一(yi)(yi)(yi)百(bai)匹細(xi)絹吧。”于是(shi)董(dong)(dong)(dong)(dong)永(yong)(yong)妻子(zi)(zi)為(wei)主(zhu)(zhu)人(ren)(ren)(ren)(ren)家織絹,十天(tian)后織完了(le)。織女走(zou)出織布(bu)間的(de)門,告訴董(dong)(dong)(dong)(dong)永(yong)(yong)說(shuo)(shuo):“我(wo)(wo)是(shi)天(tian)上(shang)的(de)織女,因為(wei)你非常孝順,天(tian)帝就派我(wo)(wo)下凡,幫你償(chang)債,說(shuo)(shuo)完凌(ling)空(kong)飛走(zou)了(le),不(bu)知(zhi)去了(le)哪兒。”