地理環境
氣候特點
黎(li)(li)母山(shan)四(si)季(ji)(ji)(ji)(ji)(ji)(ji)如春(chun),冬(dong)暖夏涼,年(nian)(nian)均(jun)氣溫(wen)(wen)22.5℃。黎(li)(li)母山(shan)國家森林公園位于海(hai)洋季(ji)(ji)(ji)(ji)(ji)(ji)風(feng)(feng)氣候區(qu)北緣(yuan),區(qu)內年(nian)(nian)平均(jun)濕度(du)達(da)84%,而(er)年(nian)(nian)平均(jun)氣溫(wen)(wen)不高(gao),為(wei)(wei)(wei)(wei)23.1℃,其中(zhong)春(chun)季(ji)(ji)(ji)(ji)(ji)(ji)(3-5月(yue))22.1-26.0℃;夏季(ji)(ji)(ji)(ji)(ji)(ji)(6-8月(yue))26.5-27.1℃;秋(qiu)季(ji)(ji)(ji)(ji)(ji)(ji)(9-11月(yue))20.6-25.3℃;冬(dong)季(ji)(ji)(ji)(ji)(ji)(ji)(12-2月(yue))17.8-18.8℃。年(nian)(nian)降(jiang)(jiang)雨(yu)(yu)量(liang)為(wei)(wei)(wei)(wei)2343.1毫(hao)(hao)米(mi)(mi)(mi),其中(zhong)冬(dong)春(chun)季(ji)(ji)(ji)(ji)(ji)(ji)雨(yu)(yu)量(liang)為(wei)(wei)(wei)(wei)629.8毫(hao)(hao)米(mi)(mi)(mi),占(zhan)全年(nian)(nian)的(de)26.9%,是全年(nian)(nian)的(de)旱(han)季(ji)(ji)(ji)(ji)(ji)(ji),每年(nian)(nian)春(chun)季(ji)(ji)(ji)(ji)(ji)(ji)常常出現(xian)干旱(han),夏秋(qiu)季(ji)(ji)(ji)(ji)(ji)(ji)雨(yu)(yu)量(liang)為(wei)(wei)(wei)(wei)1713.3毫(hao)(hao)米(mi)(mi)(mi),占(zhan)全年(nian)(nian)的(de)73.1%,是全年(nian)(nian)的(de)雨(yu)(yu)季(ji)(ji)(ji)(ji)(ji)(ji),雨(yu)(yu)季(ji)(ji)(ji)(ji)(ji)(ji)一(yi)般(ban)從5月(yue)中(zhong)旬開(kai)始(shi),11月(yue)中(zhong)旬結束,最多(duo)(duo)雨(yu)(yu)月(yue)出現(xian)在(zai)10月(yue),月(yue)雨(yu)(yu)量(liang)達(da)427.3毫(hao)(hao)米(mi)(mi)(mi),夏秋(qiu)季(ji)(ji)(ji)(ji)(ji)(ji)又(you)是臺(tai)風(feng)(feng)暴(bao)雨(yu)(yu)季(ji)(ji)(ji)(ji)(ji)(ji)節,每年(nian)(nian)的(de)5-11月(yue)都受(shou)熱帶氣旋的(de)影響,但影響多(duo)(duo)的(de)是在(zai)7-10月(yue)。年(nian)(nian)日(ri)照(zhao)時(shi)數(shu)為(wei)(wei)(wei)(wei)1870.6小(xiao)時(shi),其中(zhong)春(chun)季(ji)(ji)(ji)(ji)(ji)(ji)日(ri)平均(jun)日(ri)照(zhao)時(shi)數(shu)為(wei)(wei)(wei)(wei)5.8小(xiao)時(shi),夏季(ji)(ji)(ji)(ji)(ji)(ji)為(wei)(wei)(wei)(wei)6.3小(xiao)時(shi),秋(qiu)季(ji)(ji)(ji)(ji)(ji)(ji)為(wei)(wei)(wei)(wei)4.4小(xiao)時(shi),冬(dong)季(ji)(ji)(ji)(ji)(ji)(ji)為(wei)(wei)(wei)(wei)3.7小(xiao)時(shi)。總之,海(hai)南黎(li)(li)母山(shan)自然保護(hu)區(qu)氣候總的(de)概(gai)況是濕度(du)大(da),冬(dong)無嚴寒,但偶有(you)寒霜(shuang),夏無酷熱,春(chun)冬(dong)季(ji)(ji)(ji)(ji)(ji)(ji)干旱(han),夏秋(qiu)多(duo)(duo)雨(yu)(yu)兼有(you)臺(tai)風(feng)(feng),秋(qiu)末和(he)冬(dong)季(ji)(ji)(ji)(ji)(ji)(ji)少日(ri)照(zhao),雨(yu)(yu)季(ji)(ji)(ji)(ji)(ji)(ji)和(he)旱(han)季(ji)(ji)(ji)(ji)(ji)(ji)分明海(hai)拔(ba)100米(mi)(mi)(mi)——1000米(mi)(mi)(mi)的(de)黎(li)(li)母山(shan)原始(shi)森林中(zhong)。年(nian)(nian)平均(jun)氣溫(wen)(wen)23℃——24℃,年(nian)(nian)降(jiang)(jiang)水量(liang)2500毫(hao)(hao)米(mi)(mi)(mi)——3000毫(hao)(hao)米(mi)(mi)(mi),年(nian)(nian)平均(jun)相(xiang)對(dui)濕度(du)82%——84%。
地形地貌
公(gong)(gong)園地(di)(di)(di)(di)處熱帶常綠季雨林(lin)帶。 海(hai)(hai)南全島地(di)(di)(di)(di)殼(ke)經歷了晉寧(ning)、加里(li)東、海(hai)(hai)西(xi)、印支(zhi)、燕山(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)和(he)(he)(he)喜馬拉雅運動(dong)(dong)(dong)等長期、頻繁(fan)和(he)(he)(he)復(fu)雜的(de)(de)(de)(de)(de)(de)多(duo)(duo)次構造(zao)運動(dong)(dong)(dong),黎(li)母(mu)(mu)山(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)國(guo)家森林(lin)公(gong)(gong)園范圍內(nei)在地(di)(di)(di)(di)質時期也經歷了多(duo)(duo)次構造(zao)運動(dong)(dong)(dong),以海(hai)(hai)西(xi)——印支(zhi)運動(dong)(dong)(dong)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)影響為(wei)(wei)主(zhu),具體表現為(wei)(wei)酸性(xing)巖(yan)漿(jiang)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)侵入和(he)(he)(he)混合(he)巖(yan)化,燕山(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)運動(dong)(dong)(dong)除了發(fa)生褶皺和(he)(he)(he)斷裂形(xing)變外,中酸性(xing)巖(yan)漿(jiang)侵入和(he)(he)(he)噴發(fa)活動(dong)(dong)(dong)也非常強烈。頻繁(fan)而長期的(de)(de)(de)(de)(de)(de)地(di)(di)(di)(di)殼(ke)運動(dong)(dong)(dong)使黎(li)母(mu)(mu)山(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)地(di)(di)(di)(di)區(qu)不斷抬升,伴隨著侵蝕作(zuo)用,逐漸(jian)形(xing)成了黎(li)母(mu)(mu)山(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)自(zi)然保(bao)護區(qu)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)中山(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)地(di)(di)(di)(di)貌(mao)(mao)。除中山(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)地(di)(di)(di)(di)貌(mao)(mao)外保(bao)護區(qu)還(huan)分布(bu)(bu)有低(di)山(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)、丘陵和(he)(he)(he)水(shui)庫(ku)。中山(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)地(di)(di)(di)(di)貌(mao)(mao):主(zhu)要分布(bu)(bu)在大黎(li)母(mu)(mu)嶺(ling)(ling)(ling)(ling)、小黎(li)母(mu)(mu)嶺(ling)(ling)(ling)(ling)一帶和(he)(he)(he)三星(xing)林(lin)嶺(ling)(ling)(ling)(ling)、頭尖(jian)嶺(ling)(ling)(ling)(ling)一帶。森林(lin)公(gong)(gong)園內(nei)最(zui)高的(de)(de)(de)(de)(de)(de)大黎(li)母(mu)(mu)嶺(ling)(ling)(ling)(ling)海(hai)(hai)拔(ba)(ba)為(wei)(wei)1411.7米(mi),海(hai)(hai)拔(ba)(ba)超過(guo)(guo)800米(mi)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)山(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)峰(feng)(feng)有33座(zuo),超過(guo)(guo)1000米(mi)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)山(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)峰(feng)(feng)有19座(zuo)。低(di)山(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)地(di)(di)(di)(di)貌(mao)(mao):主(zhu)要分布(bu)(bu)在大黎(li)母(mu)(mu)嶺(ling)(ling)(ling)(ling)及三星(xing)林(lin)嶺(ling)(ling)(ling)(ling)等中山(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)地(di)(di)(di)(di)貌(mao)(mao)周圍。園區(qu)內(nei)有海(hai)(hai)拔(ba)(ba)500-800米(mi)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)山(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)峰(feng)(feng)有32座(zuo)。丘陵地(di)(di)(di)(di)貌(mao)(mao):主(zhu)要分布(bu)(bu)在保(bao)護區(qu)南部邊(bian)(bian)緣(yuan)及東北部邊(bian)(bian)緣(yuan),園區(qu)海(hai)(hai)拔(ba)(ba)不超過(guo)(guo)500米(mi)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)山(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)峰(feng)(feng)有9座(zuo)。水(shui)庫(ku):檳榔湖是一小型水(shui)庫(ku),它位(wei)于森林(lin)公(gong)(gong)園的(de)(de)(de)(de)(de)(de)自(zi)然保(bao)護區(qu)北部,水(shui)源來(lai)自(zi)保(bao)護區(qu)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)山(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)地(di)(di)(di)(di)徑流,水(shui)庫(ku)周圍為(wei)(wei)低(di)山(shan)(shan)(shan)(shan)(shan),巖(yan)性(xing)為(wei)(wei)海(hai)(hai)西(xi)——印支(zhi)期混合(he)花崗(gang)巖(yan)。
位置境域
黎母山(shan)國家森林(lin)公(gong)園位于海南(nan)省中部,瓊中黎族苗族自治縣(xian)境(jing)內。海南(nan)三(san)大(da)江(jiang)河(he),--南(nan)渡江(jiang)、萬泉(quan)河(he)、昌化江(jiang)的(de)發源(yuan)地。
黎母山(shan)國(guo)家(jia)森林公(gong)(gong)(gong)(gong)(gong)園位(wei)于海(hai)南(nan)(nan)省中部瓊中縣、白(bai)沙縣境內,與(yu)儋州市交界,距海(hai)口市165公(gong)(gong)(gong)(gong)(gong)里,東面(mian)50公(gong)(gong)(gong)(gong)(gong)里處(chu)是楓木鹿場(chang)與(yu)楓木林場(chang),南(nan)(nan)部是海(hai)南(nan)(nan)五(wu)指(zhi)山(shan)國(guo)家(jia)級自然(ran)保護區,西北部是海(hai)南(nan)(nan)最大(da)的水庫——松濤水庫。地(di)理(li)坐標為:東經109°39′05″-109°48′31″,北緯(wei)19°07′22″-19°14′03″,南(nan)(nan)北寬9.7公(gong)(gong)(gong)(gong)(gong)里,東西長(chang)15.5公(gong)(gong)(gong)(gong)(gong)里,土(tu)地(di)總面(mian)積12889公(gong)(gong)(gong)(gong)(gong)頃。
黎母山森林公園
資源情況
黎母山國家森林公(gong)園有許(xu)多國家級(ji)和省級(ji)重點保(bao)護的珍(zhen)稀頻危野生動(dong)物,公(gong)園是生物多樣性和物種(zhong)保(bao)護的重要"基(ji)因(yin)庫"。
植物
黎母山林(lin)(lin)(lin)區地(di)(di)處熱(re)(re)帶常(chang)綠季雨(yu)林(lin)(lin)(lin)地(di)(di)帶,是(shi)我國熱(re)(re)帶生(sheng)(sheng)物(wu)資源最豐富的(de)地(di)(di)區之一。隨(sui)著海(hai)(hai)(hai)(hai)拔高(gao)度的(de)不同(tong),天然植(zhi)(zhi)被(bei)(bei)有明顯的(de)垂(chui)直地(di)(di)帶性,由山頂(ding)苔蘚(xian)矮(ai)林(lin)(lin)(lin),熱(re)(re)帶山地(di)(di)雨(yu)林(lin)(lin)(lin)、溝谷雨(yu)林(lin)(lin)(lin)、常(chang)綠季雨(yu)林(lin)(lin)(lin)、半(ban)落葉季雨(yu)林(lin)(lin)(lin)等5個植(zhi)(zhi)被(bei)(bei)景觀帶組成。區內植(zhi)(zhi)物(wu)高(gao)大(da)挺直,郁閉,個別植(zhi)(zhi)株高(gao)可超(chao)50米(mi);群落層次復(fu)雜,蔭(yin)生(sheng)(sheng)附(fu)生(sheng)(sheng)植(zhi)(zhi)物(wu)種(zhong)(zhong)類繁多(duo),為(wei)(wei)多(duo)層常(chang)綠闊(kuo)葉混(hun)交,熱(re)(re)帶優質(zhi)木(mu)材、藥(yao)材及林(lin)(lin)(lin)副產品很豐富,區內有植(zhi)(zhi)物(wu)94科487種(zhong)(zhong),其中珍稀(xi)植(zhi)(zhi)物(wu)和重(zhong)要經濟植(zhi)(zhi)物(wu)115種(zhong)(zhong)以(yi)上(shang),在山地(di)(di)雨(yu)林(lin)(lin)(lin)和溝谷雨(yu)林(lin)(lin)(lin)100平方米(mi)的(de)物(wu)種(zhong)(zhong)量高(gao)達120多(duo)種(zhong)(zhong),其中不少(shao)物(wu)種(zhong)(zhong)對生(sheng)(sheng)產和科研都有很大(da)價值。海(hai)(hai)(hai)(hai)拔300—700米(mi),屬季雨(yu)林(lin)(lin)(lin)區,海(hai)(hai)(hai)(hai)拔500—800米(mi)山谷間為(wei)(wei)熱(re)(re)帶溝谷雨(yu)林(lin)(lin)(lin);海(hai)(hai)(hai)(hai)拔700—1100米(mi)為(wei)(wei)常(chang)綠闊(kuo)葉混(hun)交林(lin)(lin)(lin),海(hai)(hai)(hai)(hai)拔]200米(mi)以(yi)上(shang)為(wei)(wei)高(gao)山苔蘚(xian)矮(ai)林(lin)(lin)(lin),主要是(shi)灌木(mu)從。林(lin)(lin)(lin)區有許多(duo)稀(xi)有珍貴樹種(zhong)(zhong),其中國家重(zhong)點保護(hu)的(de)有55種(zhong)(zhong)。
動物
黎(li)母山林區(qu)(qu)有(you)復雜(za)的(de)(de)(de)地形地貌,良好的(de)(de)(de)氣候和水土條件,林密果多,為種(zhong)類繁多的(de)(de)(de)野生動(dong)(dong)物(wu)(wu)(wu)(wu)提供豐富的(de)(de)(de)食物(wu)(wu)(wu)(wu)和安全舒適的(de)(de)(de)棲息(xi)場所及(ji)生念(nian)環境,是多種(zhong)野生動(dong)(dong)物(wu)(wu)(wu)(wu)的(de)(de)(de)樂(le)園(yuan)。林區(qu)(qu)內繁衍生息(xi)著百種(zhong)野生動(dong)(dong)物(wu)(wu)(wu)(wu),其中(zhong)許(xu)多種(zhong)是海南(nan)(nan)特有(you)的(de)(de)(de)物(wu)(wu)(wu)(wu)種(zhong),如37種(zhong)兩棲類動(dong)(dong)物(wu)(wu)(wu)(wu)中(zhong)有(you)11種(zhong)僅見(jian)于海南(nan)(nan),8種(zhong)屬中(zhong)國(guo)特產。林區(qu)(qu)內屬國(guo)家級和省級重(zhong)點保護的(de)(de)(de)珍稀頻(pin)危野生動(dong)(dong)物(wu)(wu)(wu)(wu)有(you)28科58種(zhong):
1、國家I級保護野(ye)生(sheng)動物(7種):海南(nan)(nan)黑(hei)冠長臂猿、海南(nan)(nan)山坡鹿、海南(nan)(nan)山鷓(zhe)鴣、云豹、孔雀雄、巨蜥(四腳蛇(she))、蟒(南(nan)(nan)蛇(she))。
2、國家Ⅱ級保護野生(sheng)牛動物(27種(zhong)):獼(mi)猴、穿(chuan)山甲(jia)、海(hai)(hai)南大靈(ling)貓(五間貍(li))、小(xiao)靈(ling)貓(七間貓)、海(hai)(hai)南水(shui)鹿(山馬(ma))、海(hai)(hai)南巨松(song)鼠(shu)(樹狗(gou))、堅鳥、鳥所有種(zhong)、屹(老鷹)、鈾耳鷹(棕耳蒼鷹)、赤(chi)腹鷹(鴿子鷹)、白鷴(銀(yin)雞(ji)(ji))、原雞(ji)(ji)、灰(hui)鶴、紅翅(chi)綠鳩、厚(粗)嘴綠鳩、緋(fei)胸鸚鵡(英哥)、褐(he)翅(chi)鴉鵑(大毛雞(ji)(ji))、小(xiao)鴉鵑(小(xiao)毛雞(ji)(ji))、粟(su)號雞(ji)(ji)(貓頭鷹)、褐(he)林號鳥、灰(hui)喉針尾雨燕、銀(yin)胸絲冠鳥(海(hai)(hai)南寬嘴)、地龜(gui)(gui)、海(hai)(hai)南三線閉殼龜(gui)(gui)(金錢龜(gui)(gui))、凹(ao)甲(jia)陸龜(gui)(gui)(皇帝龜(gui)(gui))、虎紋(wen)蛙(青蛙、田雞(ji)(ji))、海(hai)(hai)南龜(gui)(gui)。
3、海(hai)南(nan)省省級(ji)保護野生動物(24種):海(hai)南(nan)豹貓、椰子(zi)貓、果子(zi)貍毛(mao)耳(er)飛(fei)鼠、豪豬(箭豬)、赤鹿(黃(huang))、八哥、鵬哥、金絲燕、鷓鴣(赤鴣)、山斑(ban)鳩(jiu)(珍珠鳩(jiu))、珠頸斑(ban)鳩(jiu)、火斑(ban)鳩(jiu)、大頭平胸(xiong)龜(gui)(gui)(gui)(鷹(ying)嘴龜(gui)(gui)(gui))、 烏龜(gui)(gui)(gui)(金龜(gui)(gui)(gui))、黃(huang)喉水(shui)龜(gui)(gui)(gui)(綠毛(mao)龜(gui)(gui)(gui)),海(hai)南(nan)閉殼龜(gui)(gui)(gui)(合龜(gui)(gui)(gui))、金壞蛇(she)(she)、銀環蛇(she)(she)、眼(yan)鏡蛇(she)(she)、眼(yan)鏡王蛇(she)(she)、黑斑(ban)蛙、刺胸(xiong)蛙(石蛙)、斑(ban)腿(tui)樹蛙。
黎母山林區還(huan)是蝴蝶(die)(die)的(de)王國(guo),河溝密林中有(you)11科(ke)l8種(zhong)五彩(cai)繽紛的(de)彩(cai)蝶(die)(die),珍(zhen)貴的(de)有(you)鳳蝶(die)(die)、蛺蝶(die)(die)、粉蝶(die)(die)等七種(zhong)。這些蝴蝶(die)(die)具有(you)較高的(de)科(ke)研(yan)、醫(yi)藥和 經濟價值。
水資源
黎(li)母(mu)(mu)山山脈(mo)基(ji)本(ben)上呈北東西南走向,其(qi)主(zhu)峰大黎(li)母(mu)(mu)嶺海拔1411.7米(mi)(mi),由于(yu)具有圈層結構地貌(mao)特點(dian),其(qi)水(shui)系呈放(fang)射狀(zhuang)發育,小溪(xi)數(shu)(shu)目多。黎(li)母(mu)(mu)山森林公(gong)園北面(mian)屬(shu)(shu)于(yu)南渡江(jiang)(jiang)系,南面(mian)屬(shu)(shu)于(yu)萬(wan)泉(quan)(quan)河(he)(he)(he)系。主(zhu)要河(he)(he)(he)流有大邊河(he)(he)(he)、白(bai)(bai)和(he)河(he)(he)(he)、腰子(zi)(zi)河(he)(he)(he)3條,小溪(xi)則數(shu)(shu)不勝數(shu)(shu)。大邊河(he)(he)(he)是(shi)萬(wan)泉(quan)(quan)河(he)(he)(he)的(de)一(yi)(yi)級支(zhi)流,黎(li)母(mu)(mu)山是(shi)發源(yuan)(yuan)地之一(yi)(yi),河(he)(he)(he)長(chang)(chang)88公(gong)里,集(ji)雨面(mian)積(ji)(ji)1222平(ping)(ping)方(fang)(fang)公(gong)里,流域平(ping)(ping)均(jun)寬(kuan)度(du)10.53公(gong)里,多年(nian)平(ping)(ping)均(jun)徑流量18.39億(yi)(yi)立(li)(li)方(fang)(fang)米(mi)(mi),主(zhu)河(he)(he)(he)道(dao)(dao)天然落差828米(mi)(mi),河(he)(he)(he)床(chuang)(chuang)比(bi)降0.0066,河(he)(he)(he)床(chuang)(chuang)平(ping)(ping)均(jun)寬(kuan)度(du)63米(mi)(mi),河(he)(he)(he)道(dao)(dao)彎曲系數(shu)(shu)1.6。白(bai)(bai)和(he)河(he)(he)(he)發源(yuan)(yuan)于(yu)黎(li)母(mu)(mu)嶺,是(shi)萬(wan)泉(quan)(quan)河(he)(he)(he)支(zhi)流的(de)源(yuan)(yuan)頭(tou)之一(yi)(yi),全(quan)長(chang)(chang)7.5公(gong)里,平(ping)(ping)均(jun)河(he)(he)(he)寬(kuan)14米(mi)(mi),集(ji)水(shui)面(mian)積(ji)(ji)20.2平(ping)(ping)方(fang)(fang)公(gong)里,年(nian)均(jun)流量2477萬(wan)立(li)(li)方(fang)(fang)米(mi)(mi),總(zong)落差42.5米(mi)(mi)。腰子(zi)(zi)河(he)(he)(he)是(shi)南渡江(jiang)(jiang)一(yi)(yi)級支(zhi)流,黎(li)母(mu)(mu)山是(shi)發源(yuan)(yuan)地之一(yi)(yi),河(he)(he)(he)長(chang)(chang)42.3公(gong)里,集(ji)雨面(mian)積(ji)(ji)356平(ping)(ping)方(fang)(fang)公(gong)里,流域平(ping)(ping)均(jun)寬(kuan)度(du)11.05公(gong)里,多年(nian)平(ping)(ping)均(jun)徑流量4.27億(yi)(yi)立(li)(li)方(fang)(fang)米(mi)(mi),主(zhu)河(he)(he)(he)道(dao)(dao)天然落差753米(mi)(mi),河(he)(he)(he)床(chuang)(chuang)比(bi)降0.0024,河(he)(he)(he)床(chuang)(chuang)平(ping)(ping)均(jun)寬(kuan)度(du)45米(mi)(mi),河(he)(he)(he)道(dao)(dao)彎曲系數(shu)(shu)1.3。上游很陡,中、下(xia)游是(shi)丘陵(ling)地,河(he)(he)(he)床(chuang)(chuang)比(bi)較平(ping)(ping)緩。
黎母山(shan)國家森(sen)(sen)林公園范(fan)圍(wei)內的山(shan)體坡度比較陡,由于花(hua)崗(gang)巖有(you)一(yi)(yi)組垂向節(jie)理,因(yin)此,在溝谷(gu)地帶(dai),經過長時間(jian)的雨水(shui)(shui)(shui)(shui)沖刷和(he)深切(qie),形成較為壯(zhuang)觀(guan)(guan)的懸崖(ya)和(he)瀑(pu)布景觀(guan)(guan),如吊燈(deng)嶺(ling)瀑(pu)布、天女散(san)花(hua)、銀河歸(gui)川(chuan)、白(bai)(bai)龍(long)嬉(xi)澗等(deng)。森(sen)(sen)林公園內的最大的瀑(pu)布是吊燈(deng)嶺(ling)瀑(pu)布,它猶如一(yi)(yi)條白(bai)(bai)紗(sha),懸掛在半天之上,吸引了眾多(duo)的旅客(ke)前來觀(guan)(guan)賞。檳榔湖是一(yi)(yi)個小(xiao)型水(shui)(shui)(shui)(shui)庫,其(qi)四周樹木蔥(cong)(cong)蔥(cong)(cong),小(xiao)溪(xi)(xi)潺潺,縱橫交錯的山(shan)間(jian)小(xiao)溪(xi)(xi)為水(shui)(shui)(shui)(shui)庫提供了源源不斷(duan)的水(shui)(shui)(shui)(shui)源,森(sen)(sen)林植被減少(shao)了水(shui)(shui)(shui)(shui)庫的泥沙淤(yu)積,有(you)力保證了水(shui)(shui)(shui)(shui)庫發揮(hui)蓄水(shui)(shui)(shui)(shui)防洪(hong)的功能。
旅游景觀
概括
黎(li)(li)母山(shan),自(zi)古以來被譽為(wei)黎(li)(li)族(zu)(zu)的(de)圣地,海(hai)南三大山(shan)脈(mo)之一,也是(shi)黎(li)(li)族(zu)(zu)人民的(de)始(shi)(shi)祖山(shan),以瀑布(bu)多而著稱。黎(li)(li)母山(shan)國(guo)家(jia)森林(lin)(lin)(lin)公(gong)園景(jing)區(qu)(qu)范圍很廣,共(gong)分(fen)(fen):錦繡谷景(jing)區(qu)(qu)、鸚哥坳(ao)景(jing)區(qu)(qu)、天河(he)景(jing)區(qu)(qu)、吊燈(deng)嶺景(jing)區(qu)(qu)和黎(li)(li)母石(shi)景(jing)區(qu)(qu)五大片區(qu)(qu),每(mei)個片區(qu)(qu)基本都是(shi)原始(shi)(shi)森林(lin)(lin)(lin)。黎(li)(li)母山(shan)國(guo)家(jia)森林(lin)(lin)(lin)公(gong)園自(zi)然風光包(bao)括山(shan)峰、云霧(wu)、湖潭、峭壁與幽谷、鳥鳴和蝶飛等(deng)。黎(li)(li)母山(shan)以峻山(shan)、雨林(lin)(lin)(lin)、飛瀑、流泉、奇石(shi)、怪(guai)洞、多霧(wu)等(deng),構成(cheng)自(zi)然景(jing)觀。根據(ju)《海(hai)南黎(li)(li)母山(shan)省級自(zi)然保護(hu)區(qu)(qu)總體規劃》的(de)生態旅(lv)游區(qu)(qu)劃內(nei)容,黎(li)(li)母山(shan)國(guo)家(jia)森林(lin)(lin)(lin)公(gong)園的(de)自(zi)然保護(hu)區(qu)(qu)實驗區(qu)(qu)內(nei)的(de)生態旅(lv)游區(qu)(qu)共(gong)分(fen)(fen)為(wei)檳榔湖、七家(jia)村、吊燈(deng)嶺3個生態旅(lv)游景(jing)區(qu)(qu)
主要景點
黎母石像和黎母廟
黎(li)(li)(li)(li)母石(shi)像(xiang)本身既(ji)是(shi)(shi)一個奇(qi)特的(de)自然景觀(guan),同時又飽蘊人(ren)文內涵(han)。 是(shi)(shi)黎(li)(li)(li)(li)民(min)族的(de)始祖圣像(xiang),常(chang)受黎(li)(li)(li)(li)人(ren)宗敬祭拜(bai),體現(xian)出黎(li)(li)(li)(li)民(min)族傳(chuan)統文化和習俗。它的(de)發(fa)現(xian)過程(cheng)更充滿神秘(mi)傳(chuan)奇(qi)色彩。為(wei)祀黎(li)(li)(li)(li)人(ren)之祖。元代(dai)曾(ceng)在(zai)(瓊州(zhou))府(fu)城內建(jian)(jian)(jian)有黎(li)(li)(li)(li)母廟,明代(dai)永樂四年(nian)(1406年(nian))重建(jian)(jian)(jian)(已毀)(《嶺南勝(sheng)概》卷六),黎(li)(li)(li)(li)母山上的(de)黎(li)(li)(li)(li)母廟則(ze)是(shi)(shi)近(jin)人(ren)所建(jian)(jian)(jian),廟里正廳金(jin)殿上,黎(li)(li)(li)(li)母娘娘神像(xiang)活靈活現(xian),每年(nian)“三(san)月三(san)”及三(san)月十(shi)五(wu)前(qian)后,各支(zhi)黎(li)(li)(li)(li)胞乃至各方并非(fei)黎(li)(li)(li)(li)族的(de)善男信女,不遠(yuan)百里,不畏山高路(lu)險,競相前(qian)往(wang)祈禱祭拜(bai),彩旗香火紛呈,熱鬧非(fei)凡(fan),成(cheng)為(wei)罕(han)見(jian)的(de)深山盛(sheng)會,是(shi)(shi)一項特有的(de)旅游景觀(guan),對各方各界游客誘惑力頗強。
黎婺山石壁(宋)
在黎母山頂,高丈余。大二(er)丈,中(zhong)間有東坡手書(shu)詩一首。近此壁(bi)裂開二(er)幅云。(《定安縣志》
黎婺山石崖(元)
在山巔(dian),元都(dou)帥朱斌統兵入黎(li),抵古(gu)鎮(zhen)州,遂登五指山,次黎(li)婺山,各刻石:大元軍馬到此。 (《定安縣志》)
東坡嶺摩岸石刻
石(shi)(shi)刻位(wei)于灣嶺鎮(zhen)金包村(cun)后頭嶺東(dong)北2公里處(原名梅嶺,后因(yin)曾(ceng)(ceng)忠修蘇東(dong)坡(po)黎(li)母(mu)山詩其上(shang),故又名東(dong)坡(po)嶺),在(zai)嶺頂有(you)一(yi)(yi)(yi)石(shi)(shi)高(gao)丈許(xu),大八(ba)九尺(chi),三(san)面(mian)皆平凈,后面(mian)獨佗,明萬歷27年(nian),管(guan)理太(tai)平營兵務把總(zong)曾(ceng)(ceng)忠在(zai)其石(shi)(shi)正面(mian)刻“平黎(li)勒(le)石(shi)(shi)”十(shi)三(san)行,在(zai)其下(xia)旁面(mian)直書(shu)楷體陰刻蘇東(dong)坡(po)黎(li)母(mu)山詩一(yi)(yi)(yi)首(shou)(shou),每字大5×8厘(li)米。旁刻曾(ceng)(ceng)忠和東(dong)坡(po)韻一(yi)(yi)(yi)首(shou)(shou)。鄧公峰石(shi)(shi)(平黎(li)記(ji)作定(ding)功峰,明)明游擊將軍鄧鐘(zhong),于萬歷27年(nian),率兵攻破石(shi)(shi)夾門后,曾(ceng)(ceng)于隘口處石(shi)(shi)壁上(shang)勒(le)石(shi)(shi)以記(ji)其事因(yin),并(bing)和東(dong)坡(po)黎(li)母(mu)山詩一(yi)(yi)(yi)首(shou)(shou)。
石蛇路
在灣(wan)嶺鎮的碑(bei)記嶺上,建于清朝乾隆年(nian)間,長500米(mi)(mi),寬(kuan)1.47米(mi)(mi),亂石砌成,狀如青蛇(she),蜿蜒(yan)伸向圩門。嘉慶年(nian)間,圩氏鑿一(yi)石碑(bei)立于頭,意為將蛇(she)釘(ding)死(si),免其傷人(ren)。
水會所城遺址
位于黎母山水(shui)上市,城墻總長1180米,現存殘墻,磚(zhuan)石結構。茅橋村后原有工弘海的(de)“水(shui)會所(suo)平黎善后碑圮”一塊, (已(yi)被(bei)日機炸毀)
水上村摩崖石刻
位于黎母山鎮水上(shang)(shang)村東面4公里處(chu)的水上(shang)(shang)嶺上(shang)(shang),每字大(da)14×18厘(li)米,10×11厘(li)米,直書(shu)楷體陰(yin)刻,系(xi)萬歷年間(jian)莊(zhuang)渭揚參將關于平黎的題詩。
三百年前黎族祖先刀耕火種遺跡
中國林科院廣州熱林所1989年(nian)從黎母嶺腳下一些喬木(mu)的(de)生長過程及生物化學成(cheng)份分析中發現(xian)這個遺跡,這給黎母山是黎民族祖先聚居地(di)提供了科學的(de)依據。
檳榔(lang)(lang)湖位(wei)于(yu)黎母(mu)山(shan)國家(jia)森林公園錦繡谷旅游度假區(qu)內,距(ju)公園機關(guan)5公里,它(ta)是一(yi)個人工(gong)水(shui)庫,汽車可直達。海拔600多米(mi),湖面面積約(yue)600畝,周圍(wei)綠樹環繞,湖水(shui)清(qing)瑩(ying),魚翔(xiang)游底,岸芷汀藍(lan)。在(zai)靜風時,湖面仿佛是一(yi)個巨(ju)大(da)的(de)鏡子,把(ba)周圍(wei)的(de)樹,周邊的(de)山(shan)倒映水(shui)中,山(shan)水(shui)一(yi)色,景色迷人,而微風吹(chui)來,泛起陣陣波粼,蔚為壯觀,每到(dao)冬季都有白(bai)鷺在(zai)此(ci)過冬。檳榔(lang)(lang)湖猶如一(yi)幅美麗的(de)天然畫卷,它(ta)是公園著名(ming)景點之一(yi),是避暑、垂釣、游泳的(de)好去(qu)處,每年都有大(da)批的(de)游客到(dao)此(ci)觀光游玩。
交通及線
交通
1、從海口到黎母山最(zui)方便(bian)的就是(shi)在(zai)西站(zhan)乘坐開(kai)往那大的普通(tong)班車到森林公園門口。
2、乘坐海口至瓊中縣的班(ban)車(che),到烏石(shi)鎮(zhen)下車(che),票價18元/人,大(da)約行駛2小(xiao)時(shi)(shi)(shi)。海口一瓊中每天09:00-18:15,約2小(xiao)時(shi)(shi)(shi)一班(ban),到烏石(shi)鎮(zhen)后(hou)轉(zhuan)乘開往(wang)那大(da)的中巴(ba)可(ke)到黎(li)母山(shan)森林(lin)公園(yuan)大(da)門,行程約19公里,票價3元/人。到那大(da)的中巴(ba)發車(che)時(shi)(shi)(shi)間不定(ding),最晚(wan)一班(ban)大(da)約是17:00,但有時(shi)(shi)(shi)候(hou)也(ye)可(ke)能會(hui)提前。
3、從(cong)森林公(gong)園(yuan)大門到管理處還有16公(gong)里,這段路只能乘坐摩的,8元/人。
線路
1、一般(ban)的度假游(you)客可(ke)以在森林公園管理處附(fu)近的曲嶺古林里或檳榔湖逛逛,這兩處步行難度都不大,到(dao)檳榔湖來(lai)回只(zhi)需1小時左右。
2、在古(gu)林(lin)的背后是黎母山的鸚(ying)哥(ge)坳景區,不過(guo)一(yi)般(ban)人都(dou)只能是在林(lin)子邊溜達,因為鸚(ying)哥(ge)坳還沒有(you)開發,如果想穿越古(gu)林(lin),則最少也要花上(shang)兩天的時間。
傳說
傳說中的黎(li)母山是(shi)海(hai)南黎(li)族祖先的主(zhu)要棲(qi)息地(di),是(shi)黎(li)母鄔麥(mai)化成。黎(li)母山是(shi)受古(gu)代武將吟頌較早的海(hai)南名山之一,又是(shi)神話傳說較多的地(di)區(qu)之一。
黎(li)(li)(li)母(mu)山(shan)(shan)來源(yuan)傳說紛呈。傳說一(yi)(yi)(yi)(yi):婺女(nv)星臨此地,故又稱黎(li)(li)(li)婺。傳說二:黎(li)(li)(li)母(mu)山(shan)(shan)原(yuan)稱黎(li)(li)(li)姆嶺,此稱謂則源(yuan)于(yu)一(yi)(yi)(yi)(yi)名黎(li)(li)(li)族老婦為民開(kai)山(shan)(shan)劈道而得名。傳說三(san):因(yin)天上二十八宿(su)之一(yi)(yi)(yi)(yi)的女(nv)宿(su)對應著黎(li)(li)(li)母(mu)山(shan)(shan),故古稱為“黎(li)(li)(li)姿(zi)山(shan)(shan)”。而傳說四(si)則更為神秘:相傳天上七仙女(nv)有興到此山(shan)(shan)游玩,其中(zhong)桃花仙女(nv)迷戀此山(shan)(shan)美麗富饒,認為可(ke)以傳播人(ren)類,便化為金南蛇產下一(yi)(yi)(yi)(yi)卵,后經雷公(gong)劃破,躍(yue)出(chu)一(yi)(yi)(yi)(yi)妙齡少女(nv),號(hao)稱黎(li)(li)(li)母(mu)。
在(zai)這些生動(dong)的(de)(de)神(shen)話傳(chuan)說(shuo)中(zhong),還(huan)有(you)黎(li)(li)(li)母(mu)山是五(wu)(wu)指(zhi)山之母(mu)的(de)(de)說(shuo)法:在(zai)今黎(li)(li)(li)母(mu)山上(shang)曾有(you)一(yi)黎(li)(li)(li)女,嫁人為妾(qie),常(chang)受(shou)秉性(xing)潑(po)辣(la)、刻(ke)薄而(er)嫉妒的(de)(de)大媽欺(qi)凌,黎(li)(li)(li)女非(fei)常(chang)傷心(xin)委(wei)屈,經常(chang)一(yi)人到山坡上(shang)哭泣(qi),直到死后變成(cheng)(cheng)一(yi)塊留有(you)她(ta)頭(tou)像(xiang)(xiang)的(de)(de)石頭(tou),該山被(bei)稱為黎(li)(li)(li)母(mu)山。她(ta)生有(you)五(wu)(wu)個兒子(zi),每(mei)人在(zai)石像(xiang)(xiang)前(qian)插一(yi)炷香(xiang),便變成(cheng)(cheng)五(wu)(wu)棵楓(feng)香(xiang)樹(shu)。五(wu)(wu)個兒子(zi)死后并排埋在(zai)石像(xiang)(xiang)正(zheng)前(qian)方,變成(cheng)(cheng)了(le)五(wu)(wu)子(zi)山,因形似人的(de)(de)五(wu)(wu)指(zhi),故(gu)又(you)名五(wu)(wu)指(zhi)山。黎(li)(li)(li)母(mu)山與五(wu)(wu)指(zhi)(子(zi))山隔云(yun)相(xiang)望,像(xiang)(xiang)是黎(li)(li)(li)母(mu)正(zheng)在(zai)深(shen)情(qing)地注視著(zhu)五(wu)(wu)子(zi)。現(xian)今在(zai)黎(li)(li)(li)母(mu)山東南(nan)線左側半(ban)山腰上(shang)的(de)(de)黎(li)(li)(li)母(mu)石像(xiang)(xiang),是一(yi)塊天然巨石,長(chang)約(yue)20米(mi),高(gao)約(yue)5米(mi),斷面呈兩層結構(gou),頂部(bu)外層周圍顯(xian)深(shen)褐色(se),且稍微向外延(yan)伸(shen)成(cheng)(cheng)遮(zhe)蓋狀(zhuang),形狀(zhuang)酷似嫗(yu)臉,雙眼瞇縫,頷首啟(qi)口,神(shen)態活靈活現(xian),栩栩如(ru)生,酷似傳(chuan)說(shuo)中(zhong)的(de)(de)黎(li)(li)(li)母(mu)。由于這里(li)為黎(li)(li)(li)苗族聚居(ju),黎(li)(li)(li)苗風情(qing)濃郁而(er)純(chun)樸,園內還(huan)流傳(chuan)著(zhu)許(xu)多動(dong)人的(de)(de)神(shen)話傳(chuan)說(shuo),讓人在(zai)充(chong)分享受(shou)自然美景的(de)(de)同時(shi),內心(xin)深(shen)處又(you)有(you)一(yi)種感慨甚至對(dui)人生的(de)(de)感悟。