景點簡介
鎮(zhen)海(hai)堤(di),原名東甲(jia)堤(di),位于荔城區黃石鎮(zhen)境(jing)內,蜿蜒橫臥(wo)在興化灣南岸木(mu)蘭溪(xi)入(ru)海(hai)口,全長6公里(li)。唐元和(he)年(nian)間,為抵御海(hai)潮、圍墾埭田,福建觀察使裴次元筑造東甲(jia)堤(di),歷(li)代屢有(you)重修,是(shi)福建省最早最大(da)的海(hai)堤(di),保(bao)護著興化南洋(yang)(yang)平原二十多(duo)萬畝(mu)良田。相傳,鎮(zhen)海(hai)堤(di)存(cun),則南洋(yang)(yang)平原一年(nian)三熟,水鄉漁米;鎮(zhen)海(hai)堤(di)亡,則南洋(yang)(yang)平原蒲草叢(cong)生,澤(ze)國(guo)水鄉。其意義(yi)和(he)地位可(ke)見一斑。
鎮海堤以抵御海潮,圍墾埭田(tian),造福于民存世,黃(huang)石、新(xin)度、笏(hu)石、北(bei)高四鎮69個村共25萬人口,22.5萬畝田(tian)地(di)受(shou)益。可(ke)謂歷經滄桑,迄今已有1200多(duo)年。它是莆田(tian)最(zui)古(gu)老效(xiao)益最(zui)大的古(gu)建筑,被列為(wei)省級文物(wu)保(bao)護單位。2006年5月,又被國務院批(pi)準為(wei)全(quan)國重(zhong)點文物(wu)保(bao)護單位。
鎮海堤唐元(yuan)和元(yuan)年(806年)由閩浙觀察使裴次元(yuan)創建(jian),是在(zai)莆田(tian)南洋圍墾東(dong)北角最(zui)易被風潮(chao)沖毀的土堤外加建(jian)石堤3.4公里,自黃石鎮東(dong)甲村(cun)(cun)至遮浪村(cun)(cun)。堤岸有報功祠,系清道(dao)光年間邑人陳池養修堤后重(zhong)建(jian),祠內(nei)紀念歷(li)(li)代(dai)修堤人九位,并用(yong)石刻(ke)記(ji)載了歷(li)(li)代(dai)修堤的有功人士四百多人事跡。
文獻記載
鎮(zhen)海堤唐元(yuan)和元(yuan)年(806年)由閩浙觀察使裴次元(yuan)創(chuang)建(jian),是在莆田南洋(yang)圍墾東(dong)(dong)北角最易被風(feng)潮沖毀的土堤外加建(jian)石堤3.4公里(li),自黃石鎮(zhen)東(dong)(dong)甲村(cun)至遮浪村(cun)。
據史(shi)載(zai),石堤(di)于明洪武二十年(nian)(1387年(nian))被拆,堤(di)石用于筑平海(hai)、莆禧兩(liang)城。此(ci)后僅剩(sheng)土堤(di),屢(lv)修屢(lv)毀。清道光七年(nian)(1827年(nian)),莆人陳池養重修石堤(di),改稱“鎮海(hai)堤(di)”。海(hai)堤(di)總長87.5公里,至今仍是福建省最早(zao)最大的海(hai)堤(di),保護著興(xing)化南洋平原20多萬畝良田(tian)。
南(nan)洋(yang)海(hai)(hai)堤(di)工程最艱巨的首(shou)推(tui)東(dong)甲堤(di),古稱(cheng)鎮海(hai)(hai)堤(di)。其創建時(shi)間,舊(jiu)府、縣志無詳載,僅謂唐元(yuan)(yuan)和年(819年)觀察(cha)使裴次元(yuan)(yuan)填海(hai)(hai)為(wei)堤(di)開南(nan)洋(yang),在紅泉筑堰儲(chu)水,圍墾為(wei)田;又,堤(di)古為(wei)石砌。清陳池養《莆陽(yang)水利志》根據(ju)上述所載,論(lun)斷東(dong)甲堤(di)是(shi)裴次元(yuan)(yuan)創筑。
東甲(jia)(jia)堤(di)(di)(di)(di)(di)自遮浪起(qi)至東甲(jia)(jia)止,全部(bu)工程包(bao)括石(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)堤(di)(di)(di)(di)(di)、附石(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)土堤(di)(di)(di)(di)(di)。石(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)堤(di)(di)(di)(di)(di)與(yu)附石(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)土堤(di)(di)(di)(di)(di)是(shi)(shi)同一(yi)堤(di)(di)(di)(di)(di)的兩面,外(wai)為(wei)石(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)砌,內(nei)(nei)為(wei)土筑,土筑高于(yu)(yu)石(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)砌,水垾(han)(han)堤(di)(di)(di)(di)(di)是(shi)(shi)土筑,距石(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)堤(di)(di)(di)(di)(di)后半里。舊志載,東甲(jia)(jia)、遮浪一(yi)帶,有洋(yang)田(tian)(tian)(tian)與(yu)埭(dai)田(tian)(tian)(tian)之分,洋(yang)田(tian)(tian)(tian)依山附海(hai)(hai),由高趨岸(an),前人(ren)于(yu)(yu)洋(yang)田(tian)(tian)(tian)盡(jin)處筑堤(di)(di)(di)(di)(di),是(shi)(shi)為(wei)內(nei)(nei)堤(di)(di)(di)(di)(di);又把內(nei)(nei)堤(di)(di)(di)(di)(di)外(wai)的海(hai)(hai)灘(tan),墾為(wei)埭(dai)田(tian)(tian)(tian),漸圍漸墾,就(jiu)(jiu)有一(yi)埭(dai)、二埭(dai)、三埭(dai)之稱。于(yu)(yu)堤(di)(di)(di)(di)(di)田(tian)(tian)(tian)外(wai)筑堤(di)(di)(di)(di)(di)障(zhang)潮,是(shi)(shi)為(wei)外(wai)堤(di)(di)(di)(di)(di)。埭(dai)田(tian)(tian)(tian)低于(yu)(yu)洋(yang)田(tian)(tian)(tian),高差自0.58米至1.17米不等(deng);埭(dai)田(tian)(tian)(tian)以內(nei)(nei)堤(di)(di)(di)(di)(di)障(zhang)霖,以外(wai)堤(di)(di)(di)(di)(di)捍海(hai)(hai)水。上述(shu)所(suo)指的石(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)堤(di)(di)(di)(di)(di)與(yu)附石(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)土堤(di)(di)(di)(di)(di),就(jiu)(jiu)是(shi)(shi)所(suo)謂外(wai)堤(di)(di)(di)(di)(di),水垾(han)(han)內(nei)(nei)堤(di)(di)(di)(di)(di)就(jiu)(jiu)是(shi)(shi)所(suo)謂內(nei)(nei)堤(di)(di)(di)(di)(di)。
明洪武二(er)(er)十(shi)(shi)(shi)(shi)年(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(1387年(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)),江夏侯周德(de)(de)興,將(jiang)堤(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)石(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)拆砌(qi)(qi)(qi)(qi)平海(hai)(hai)(hai)、莆禧(xi)兩(liang)城,僅留(liu)下附(fu)石(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)土(tu)(tu)(tu)(tu)(tu)堤(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)。洪武三(san)十(shi)(shi)(shi)(shi)年(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(1397年(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)),土(tu)(tu)(tu)(tu)(tu)堤(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)潰決。永樂三(san)年(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(1405年(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)),堤(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)又崩壞(huai),白浪長驅至(zhi)壺公(gong)山麓(lu),南洋(yang)一(yi)片沃土(tu)(tu)(tu)(tu)(tu)被(bei)淹(yan),造(zao)成嚴重災(zai)荒(huang)。此后至(zhi)嘉(jia)(jia)靖十(shi)(shi)(shi)(shi)三(san)年(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(1534年(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)),100多年(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)間,土(tu)(tu)(tu)(tu)(tu)堤(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)被(bei)海(hai)(hai)(hai)浪吞噬過(guo)8次。其中,弘治六年(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(1493年(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)),狂風(feng)(feng)大作(zuo)(zuo),土(tu)(tu)(tu)(tu)(tu)堤(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)幾乎全部潰決,海(hai)(hai)(hai)船(chuan)可(ke)駛入(ru)平田(tian),民(min)眾(zhong)(zhong)為(wei)(wei)了(le)修(xiu)(xiu)(xiu)(xiu)(xiu)復石(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)堤(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di),曾幾次選(xuan)人(ren)(ren)進京請筑(zhu),但(dan)未(wei)能實現,只好仍修(xiu)(xiu)(xiu)(xiu)(xiu)土(tu)(tu)(tu)(tu)(tu)堤(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di),可(ke)是屢修(xiu)(xiu)(xiu)(xiu)(xiu)屢壞(huai),民(min)眾(zhong)(zhong)困(kun)苦不(bu)堪。明嘉(jia)(jia)靖十(shi)(shi)(shi)(shi)三(san)年(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(1534年(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)),興化府知(zhi)府黃一(yi)道(dao)(dao)(dao),開始修(xiu)(xiu)(xiu)(xiu)(xiu)筑(zhu)石(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)堤(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di),先作(zuo)(zuo)天地(di)玄黃四(si)石(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)磯(ji),用(yong)巨(ju)木(mu)雜竹為(wei)(wei)楗,內塞亂(luan)石(shi)(shi)(shi)(shi)(shi),以殺潮勢,繼以石(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)砌(qi)(qi)(qi)(qi)堤(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di),長1400丈(zhang)(zhang)(zhang),高(gao)(gao)(gao)9尺(chi),但(dan)未(wei)完工黃即被(bei)解(jie)官離(li)去(qu)。同(tong)知(zhi)潭鎧終其成。后人(ren)(ren)在東(dong)甲(jia)建宗祠(ci),在遮浪建功(gong)德(de)(de)祠(ci),祀此兩(liang)人(ren)(ren),以為(wei)(wei)紀念。嘉(jia)(jia)靖二(er)(er)十(shi)(shi)(shi)(shi)九(jiu)(jiu)(jiu)年(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(1550年(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)),土(tu)(tu)(tu)(tu)(tu)、石(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)堤(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)俱壞(huai),砌(qi)(qi)(qi)(qi)筑(zhu)修(xiu)(xiu)(xiu)(xiu)(xiu)復。嘉(jia)(jia)靖四(si)十(shi)(shi)(shi)(shi)一(yi)年(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(1562年(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)),倭(wo)寇陷(xian)城,群眾(zhong)(zhong)逃亡,海(hai)(hai)(hai)堤(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)失管(guan),復遇風(feng)(feng)雨為(wei)(wei)災(zai),堤(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)被(bei)沖決,水溢(yi)滿城。邑(yi)人(ren)(ren)都御史(shi)林潤,疏請帑(tang)金(jin)修(xiu)(xiu)(xiu)(xiu)(xiu)堤(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)。巡(xun)按檄縣支帑(tang)金(jin)1000余兩(liang)進行修(xiu)(xiu)(xiu)(xiu)(xiu)復,用(yong)石(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)縱橫(heng)交砌(qi)(qi)(qi)(qi)。萬(wan)歷(li)六年(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(1578年(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)),堤(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)壞(huai),花銀(yin)1000兩(liang)修(xiu)(xiu)(xiu)(xiu)(xiu)筑(zhu)石(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)堤(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)420丈(zhang)(zhang)(zhang),并添設石(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)磯(ji),萬(wan)歷(li)十(shi)(shi)(shi)(shi)六年(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(1588年(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)),堤(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)壞(huai),縣動支帑(tang)金(jin)575兩(liang),修(xiu)(xiu)(xiu)(xiu)(xiu)筑(zhu)石(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)堤(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)482丈(zhang)(zhang)(zhang)2尺(chi)。萬(wan)歷(li)十(shi)(shi)(shi)(shi)九(jiu)(jiu)(jiu)年(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(1591年(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)),支帑(tang)金(jin)160余兩(liang),維(wei)修(xiu)(xiu)(xiu)(xiu)(xiu)石(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)堤(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)。萬(wan)歷(li)三(san)十(shi)(shi)(shi)(shi)年(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(1602年(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)),堤(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)壞(huai),撥賑銀(yin)480兩(liang)重修(xiu)(xiu)(xiu)(xiu)(xiu),添設石(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)磯(ji)。清順治十(shi)(shi)(shi)(shi)六年(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(1659年(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian))九(jiu)(jiu)(jiu)月(yue)三(san)十(shi)(shi)(shi)(shi)日(ri),颶風(feng)(feng)猛襲(xi),土(tu)(tu)(tu)(tu)(tu)、石(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)堤(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)盡(jin)壞(huai),海(hai)(hai)(hai)水淹(yan)入(ru),晚(wan)稻(dao)絕收。順治十(shi)(shi)(shi)(shi)八(ba)(ba)年(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(1661年(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)),截(jie)界禍起,東(dong)甲(jia)堤(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)被(bei)劃到界外,蕩為(wei)(wei)海(hai)(hai)(hai)港。康(kang)熙二(er)(er)十(shi)(shi)(shi)(shi)一(yi)年(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(1682年(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)),復界后,修(xiu)(xiu)(xiu)(xiu)(xiu)復為(wei)(wei)土(tu)(tu)(tu)(tu)(tu)堤(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di),康(kang)熙三(san)十(shi)(shi)(shi)(shi)年(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(1691年(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian))七(qi)月(yue)十(shi)(shi)(shi)(shi)五(wu)日(ri)夜臺風(feng)(feng),二(er)(er)十(shi)(shi)(shi)(shi)九(jiu)(jiu)(jiu)夜又臺風(feng)(feng),海(hai)(hai)(hai)水溢(yi)入(ru)堤(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di),淹(yan)沒田(tian)廬,海(hai)(hai)(hai)船(chuan)漂入(ru)沙堤(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)及五(wu)龍地(di)方。雍正十(shi)(shi)(shi)(shi)三(san)年(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(1735年(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)),群眾(zhong)(zhong)集資修(xiu)(xiu)(xiu)(xiu)(xiu)筑(zhu)石(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)堤(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)100丈(zhang)(zhang)(zhang),高(gao)(gao)(gao)9尺(chi),底5尺(chi),面3尺(chi);附(fu)石(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)土(tu)(tu)(tu)(tu)(tu)堤(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)1100丈(zhang)(zhang)(zhang),高(gao)(gao)(gao)1丈(zhang)(zhang)(zhang),底2丈(zhang)(zhang)(zhang),面1丈(zhang)(zhang)(zhang);并修(xiu)(xiu)(xiu)(xiu)(xiu)東(dong)西(xi)二(er)(er)石(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)涵(han)(han)和砌(qi)(qi)(qi)(qi)筑(zhu)埭田(tian)100余畝,全部工程歷(li)經(jing)3年(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)才完成。乾(qian)隆十(shi)(shi)(shi)(shi)七(qi)年(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(1752年(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian))八(ba)(ba)月(yue)至(zhi)三(san)十(shi)(shi)(shi)(shi)九(jiu)(jiu)(jiu)年(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(1774年(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian))八(ba)(ba)月(yue),堤(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)又潰決3次,海(hai)(hai)(hai)水淹(yan)至(zhi)沙堤(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)、水南諸村,沿海(hai)(hai)(hai)禾薯(shu)盡(jin)沒。乾(qian)隆四(si)十(shi)(shi)(shi)(shi)五(wu)年(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(1780年(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)),堤(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)壞(huai),舊西(xi)涵(han)(han)潰為(wei)(wei)深淵,溝海(hai)(hai)(hai)出入(ru),名為(wei)(wei)青(qing)龍港。群眾(zhong)(zhong)移高(gao)(gao)(gao)筑(zhu)堤(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di),改設西(xi)涵(han)(han)。乾(qian)隆五(wu)十(shi)(shi)(shi)(shi)五(wu)年(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(1790年(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)),堤(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)壞(huai),舊東(dong)涵(han)(han)潰,群眾(zhong)(zhong)移高(gao)(gao)(gao)筑(zhu)堤(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di),改為(wei)(wei)東(dong)涵(han)(han)。乾(qian)隆五(wu)十(shi)(shi)(shi)(shi)九(jiu)(jiu)(jiu)年(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(1794年(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian))秋(qiu),海(hai)(hai)(hai)溢(yi)堤(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)潰,禾薯(shu)絕收,是歲大饑(ji)。道(dao)(dao)(dao)光六年(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)至(zhi)七(qi)年(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(1826~1827年(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)),邑(yi)人(ren)(ren)陳池養依靠(kao)群眾(zhong)(zhong)力量,大修(xiu)(xiu)(xiu)(xiu)(xiu)東(dong)甲(jia)堤(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di),填截(jie)青(qing)龍港50丈(zhang)(zhang)(zhang),筑(zhu)石(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)堤(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)1114丈(zhang)(zhang)(zhang),高(gao)(gao)(gao)1.1丈(zhang)(zhang)(zhang),面寬(kuan)4尺(chi),底寬(kuan)8尺(chi),縱橫(heng)迭(die)砌(qi)(qi)(qi)(qi),滿灌灰(hui)漿;又設東(dong)西(xi)兩(liang)石(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)涵(han)(han),以泄埭田(tian)水;筑(zhu)附(fu)石(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)土(tu)(tu)(tu)(tu)(tu)堤(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)1114丈(zhang)(zhang)(zhang);砌(qi)(qi)(qi)(qi)水埠內堤(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)一(yi)道(dao)(dao)(dao);拋亂(luan)石(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)11.5萬(wan)塊坦坡護堤(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)。經(jing)過(guo)這次整修(xiu)(xiu)(xiu)(xiu)(xiu),東(dong)甲(jia)堤(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)比以前牢固。道(dao)(dao)(dao)光十(shi)(shi)(shi)(shi)二(er)(er)年(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(1832年(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian))八(ba)(ba)月(yue)十(shi)(shi)(shi)(shi)二(er)(er)日(ri)及咸豐(feng)元年(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(1851年(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian))八(ba)(ba)月(yue)三(san)日(ri),颶風(feng)(feng),海(hai)(hai)(hai)潮大作(zuo)(zuo),但(dan)不(bu)為(wei)(wei)患。
清道光年間(1821~1850年)所整修的東甲堤工程依次為:
石堤(di)(di)(di)。堤(di)(di)(di)作(zuo)斜(xie)折(zhe)形,自東(dong)(dong)(dong)北迤向西(xi)(xi)南,每筑一(yi)段,收(shou)進1.17米(mi)(mi)(mi)(mi)(mi)(mi)或(huo)1.47米(mi)(mi)(mi)(mi)(mi)(mi),為(wei)尖破水(shui),以(yi)(yi)抵狂(kuang)潮,堤(di)(di)(di)長3275.16米(mi)(mi)(mi)(mi)(mi)(mi),高2.65米(mi)(mi)(mi)(mi)(mi)(mi),面寬(kuan)1.17米(mi)(mi)(mi)(mi)(mi)(mi),底寬(kuan)1.47米(mi)(mi)(mi)(mi)(mi)(mi),西(xi)(xi)頭長882米(mi)(mi)(mi)(mi)(mi)(mi),底寬(kuan)1.76米(mi)(mi)(mi)(mi)(mi)(mi),高2.05~2.94米(mi)(mi)(mi)(mi)(mi)(mi)。堤(di)(di)(di)的(de)(de)基(ji)礎以(yi)(yi)竹(zhu)(zhu)為(wei)網絡(luo),用(yong)(yong)(yong)8.82米(mi)(mi)(mi)(mi)(mi)(mi)長椿(chun)三根,深釘(ding),橫貫杉(shan)木(mu),竹(zhu)(zhu)麓為(wei)纜,聯絡(luo)筑掛,絡(luo)內(nei)(nei)入(ru)土,椿(chun)令(ling)堅(jian)實(shi)(shi)(shi),逐層(ceng)(ceng)加(jia)高。堤(di)(di)(di)址(zhi)(zhi)以(yi)(yi)竹(zhu)(zhu)為(wei)長絡(luo),用(yong)(yong)(yong)松木(mu)長椿(chun)4枚深釘(ding),貫以(yi)(yi)松木(mu),內(nei)(nei)裝碎石為(wei)基(ji),然(ran)后布石。其(qi)舊址(zhi)(zhi)堅(jian)實(shi)(shi)(shi)的(de)(de),以(yi)(yi)舊址(zhi)(zhi)為(wei)骨,內(nei)(nei)外(wai)加(jia)釘(ding)兩(liang)行(xing)排(pai)椿(chun)。舊址(zhi)(zhi)全(quan)無的(de)(de),除打內(nei)(nei)外(wai)兩(liang)行(xing)排(pai)椿(chun)外(wai),中間再加(jia)梅花椿(chun)。堤(di)(di)(di)用(yong)(yong)(yong)0.35米(mi)(mi)(mi)(mi)(mi)(mi)厚的(de)(de)條石,丁順(露頭與(yu)露側之稱)互砌,迭石11層(ceng)(ceng),每2層(ceng)(ceng)一(yi)收(shou),外(wai)收(shou)0.18米(mi)(mi)(mi)(mi)(mi)(mi),內(nei)(nei)收(shou)0.02米(mi)(mi)(mi)(mi)(mi)(mi),層(ceng)(ceng)層(ceng)(ceng)滿(man)灌灰(hui)漿,堤(di)(di)(di)外(wai)用(yong)(yong)(yong)松木(mu)深釘(ding)。竹(zhu)(zhu)絡(luo)裝上,堵截各港險(xian)處,絡(luo)實(shi)(shi)(shi)石塊,又(you)在堤(di)(di)(di)腳(jiao)拋(pao)重200斤的(de)(de)大亂石11.5萬塊,維護堤(di)(di)(di)腳(jiao),并設(she)東(dong)(dong)(dong)西(xi)(xi)二石洞以(yi)(yi)泄水(shui),又(you)在西(xi)(xi)涵以(yi)(yi)東(dong)(dong)(dong),廟(miao)后以(yi)(yi)西(xi)(xi),加(jia)填石磯。
附石(shi)(shi)土(tu)(tu)堤(di)。石(shi)(shi)堤(di)內(nei)加筑附石(shi)(shi)土(tu)(tu)堤(di),長3275.16米,自遮浪三(san)門港以(yi)東,東甲慈圣門以(yi)西(xi)為主要地段,計(ji)長2352米,面寬1.47米,底寬8.82米,下加盤5.88米,其(qi)頭尾兩段仍面寬1.47米,底寬4.41米,土(tu)(tu)堤(di)高出石(shi)(shi)堤(di)頂(ding)面1~1.5米不等(deng),取土(tu)(tu)坑距堤(di)內(nei)44.1米以(yi)外。
水(shui)埠內堤(di)(di)(di)。東(dong)甲(jia)、遮(zhe)浪(lang)地勢低下,為防木蘭(lan)、寶騰、梁(liang)溪及程洋諸山洪水(shui)暴漲決堤(di)(di)(di)入海,于石堤(di)(di)(di)后(hou)半里,自遮(zhe)浪(lang)至東(dong)甲(jia),鄒曾徐交界上去,筑水(shui)埠內堤(di)(di)(di)以(yi)(yi)抵溝(gou)水(shui),籍護(hu)海堤(di)(di)(di),堤(di)(di)(di)面寬2.94米,底寬5.88米,靠(kao)溝(gou)護(hu)以(yi)(yi)瓦礫。
到民(min)國時,東(dong)甲(jia)堤(di)(di)因百(bai)年失修,石(shi)堤(di)(di)堤(di)(di)身發(fa)生沉陷傾斜(xie),石(shi)層灰漿脫落殆盡,石(shi)層有被壓而凹入(ru)數(shu)寸的,有被折(zhe)斷的,附石(shi)土堤(di)(di)則是嚴重漏洞(dong),日益擴(kuo)大,危及堤(di)(di)身安全。但國民(min)黨(dang)政府始終(zhong)不曾加(jia)以搶修。
1952年冬至1953年春,人民(min)政府發動群眾(zhong),對東甲堤進(jin)行全面(mian)的(de)搶救整修。1961年9月22號臺(tai)風加(jia)大(da)(da)潮(chao),又使(shi)東甲堤遭到摧(cui)毀性的(de)破(po)壞。災后(hou),省政府撥出專款對海堤進(jin)行標(biao)準化(hua)基建,東甲堤作為重點施工(gong)地(di)段(duan),首先實現海堤標(biao)準化(hua)。建成(cheng)以來,經受住(zhu)幾次(ci)大(da)(da)的(de)臺(tai)風、暴雨、海潮(chao)的(de)考驗,有效保護人民(min)生命財產的(de)安全。