維爾海(hai)爾姆·弗里曼·科倫·比約克內斯,又(you)譯維·皮葉(xie)克尼斯,挪威氣象學家(jia)、物(wu)理(li)學家(jia)、近代天(tian)氣學和(he)大(da)氣動力學創始人(ren)之一(yi)。
1862年3月14日(ri)生(sheng)于(yu)克里(li)(li)斯(si)蒂安(an)尼(ni)亞(ya)(今(jin)奧斯(si)陸)。畢業于(yu)克里(li)(li)斯(si)蒂安(an)尼(ni)亞(ya)大(da)學(xue),后入波(bo)恩大(da)學(xue)繼續深造,在電(dian)磁波(bo)發現(xian)者赫茲的指導下,研(yan)(yan)究(jiu)電(dian)動力學(xue)和(he)流體力學(xue)。1893年任(ren)瑞典(dian)斯(si)德哥爾(er)摩大(da)學(xue)教授。1905年后先后在斯(si)德哥爾(er)摩研(yan)(yan)究(jiu)所、克里(li)(li)斯(si)蒂安(an)尼(ni)亞(ya)氣(qi)象研(yan)(yan)究(jiu)所、萊比(bi)錫市地球物理研(yan)(yan)究(jiu)所、卑(bei)爾(er)根博物館地球物理研(yan)(yan)究(jiu)部任(ren)研(yan)(yan)究(jiu)員,1927年任(ren)奧斯(si)陸大(da)學(xue)教授。1932年退休,仍(reng)積極從事學(xue)術(shu)活動。他從1905年以來,長期兼(jian)任(ren)美國卡內(nei)基研(yan)(yan)究(jiu)所特(te)約研(yan)(yan)究(jiu)員,達40多年。1951年4月9日(ri)逝(shi)世于(yu)奧斯(si)陸。
著(zhu)有(you)《動力氣象(xiang)學和水文學》,全書三卷(juan),均與有(you)關(guan)專家合著(zhu),其中第一卷(juan)為《靜力學》
(1910年(nian)(nian)(nian)(nian)),第二卷(juan)為《運動(dong)學》(1911年(nian)(nian)(nian)(nian)),第三卷(juan)為《物理流體力學及(ji)其在動(dong)力氣象(xiang)學中(zhong)的(de)應用》(1933年(nian)(nian)(nian)(nian))。此(ci)外,還有《論圓(yuan)形運動(dong)和渦旋在無摩擦流體中(zhong)的(de)形成》(1898年(nian)(nian)(nian)(nian))、《論圓(yuan)渦動(dong)力學及(ji)其在大氣和大氣渦旋、波動(dong)方面的(de)應用》(1937年(nian)(nian)(nian)(nian))等論文。
主要貢獻是運(yun)用力(li)學(xue)(xue)原理對(dui)大氣(qi)(qi)進行(xing)了研究(jiu)。1897年(nian)(nian)研究(jiu)大氣(qi)(qi)中的環(huan)流(liu)(liu)運(yun)動,首次引(yin)用力(li)管的概念。1905年(nian)(nian)到美國講授電(dian)磁與流(liu)(liu)體力(li)學(xue)(xue)相似理論,并提(ti)出(chu)用力(li)學(xue)(xue)原理進行(xing)天(tian)氣(qi)(qi)預(yu)報的方法。1910年(nian)(nian)提(ti)出(chu)在天(tian)氣(qi)(qi)圖上(shang)繪制流(liu)(liu)線(xian),以表示空氣(qi)(qi)的水(shui)平運(yun)動狀況(kuang),并分析輻合、輻散(san)區(qu)。1917年(nian)(nian)在萊(lai)比(bi)錫發現大氣(qi)(qi)不連(lian)續面,后改稱鋒面,并發現各種(zhong)鋒型,提(ti)出(chu)中緯度(du)氣(qi)(qi)旋(xuan)(xuan)的極(ji)鋒學(xue)(xue)說,創(chuang)立氣(qi)(qi)旋(xuan)(xuan)的現代模(mo)式,并為(wei)挪威(wei)培養了許(xu)多氣(qi)(qi)象學(xue)(xue)人才,在氣(qi)(qi)象學(xue)(xue)術界(jie)形成了挪威(wei)(卑爾根(gen))學(xue)(xue)派(pai)。1921年(nian)(nian)提(ti)出(chu)著(zhu)名的大氣(qi)(qi)環(huan)流(liu)(liu)圖案(an)。
曾獲英國皇家(jia)氣(qi)象(xiang)學會西蒙(meng)斯獎。