《洞靈(ling)真(zhen)(zhen)(zhen)經》即《庚(geng)(geng)桑(sang)子》,或稱《亢(kang)倉子》《亢(kang)桑(sang)子》。唐玄宗于天寶元年(742)詔封庚(geng)(geng)桑(sang)子為(wei)洞靈(ling)真(zhen)(zhen)(zhen)人,尊《庚(geng)(geng)桑(sang)子》一書為(wei)《洞靈(ling)真(zhen)(zhen)(zhen)經》,書中(zhong)文字多古文奇字,如果不看音義則(ze)難窺其義。道教奉為(wei)“四子”真(zhen)(zhen)(zhen)經之一。
亢(kang)倉(cang)子(zi)(zi)(zi)居羽山之(zhi)(zhi)(zhi)顏三(san)年(nian)(nian),俗(su)無(wu)疵癘而(er)(er)(er)(er)(er)仍谷熟。其(qi)(qi)(qi)(qi)俗(su)竊(qie)(qie)(qie)相謂曰(yue):亢(kang)倉(cang)子(zi)(zi)(zi)始來(lai),吾(wu)(wu)(wu)鮮(xian)然異之(zhi)(zhi)(zhi),今吾(wu)(wu)(wu)日計(ji)之(zhi)(zhi)(zhi)不(bu)足,歲計(ji)之(zhi)(zhi)(zhi)有馀,其(qi)(qi)(qi)(qi)或(huo)圣者耶,盍相與(yu)尸而(er)(er)(er)(er)(er)祝(zhu)之(zhi)(zhi)(zhi)、社而(er)(er)(er)(er)(er)稷之(zhi)(zhi)(zhi)乎(hu)?亢(kang)倉(cang)子(zi)(zi)(zi)聞之(zhi)(zhi)(zhi)色(se)有不(bu)釋。其(qi)(qi)(qi)(qi)徒黶啜從(cong)而(er)(er)(er)(er)(er)啟之(zhi)(zhi)(zhi),亢(kang)倉(cang)子(zi)(zi)(zi)曰(yue):吾(wu)(wu)(wu)聞至人尸居環堵(du)之(zhi)(zhi)(zhi)室,而(er)(er)(er)(er)(er)百姓猖狂不(bu)知其(qi)(qi)(qi)(qi)所(suo)如往,今以(yi)羽俗(su)子(zi)(zi)(zi)父(fu)竊(qie)(qie)(qie)竊(qie)(qie)(qie)焉將俎(zu)豆予,我(wo)其(qi)(qi)(qi)(qi)的之(zhi)(zhi)(zhi)人耶?吾(wu)(wu)(wu)是以(yi)不(bu)釋於老聃(dan)之(zhi)(zhi)(zhi)言。黶啜曰(yue);不(bu)者,夫(fu)尋常(chang)之(zhi)(zhi)(zhi)污,巨魚無(wu)所(suo)還其(qi)(qi)(qi)(qi)體,而(er)(er)(er)(er)(er)鯢、鰌音為之(zhi)(zhi)(zhi)制;步仞之(zhi)(zhi)(zhi)丘,巨獸(shou)無(wu)所(suo)隱其(qi)(qi)(qi)(qi)軀,而(er)(er)(er)(er)(er)孽狐之(zhi)(zhi)(zhi)祥,且#1也(ye)尊賢竟(jing)音事能,向善就利,自堯舜以(yi)固然,而(er)(er)(er)(er)(er)況羽俗(su)乎(hu)?先生(sheng)其(qi)(qi)(qi)(qi)聽(ting)矣。亢(kang)倉(cang)子(zi)(zi)(zi)曰(yue):譆(xi),來(lai),夫(fu)二子(zi)(zi)(zi)者知乎(hu)?函(han)車之(zhi)(zhi)(zhi)獸(shou)介而(er)(er)(er)(er)(er)離山,罔罟制之(zhi)(zhi)(zhi);吞舟之(zhi)(zhi)(zhi)魚,蕩而(er)(er)(er)(er)(er)失(shi)水,螻、蟻苦之(zhi)(zhi)(zhi)。故鳥獸(shou)居欲(yu)(yu)其(qi)(qi)(qi)(qi)高,魚鱉(bie)居欲(yu)(yu)其(qi)(qi)(qi)(qi)深。夫(fu)全(quan)其(qi)(qi)(qi)(qi)形生(sheng)之(zhi)(zhi)(zhi)人,藏(zang)其(qi)(qi)(qi)(qi)身(shen)也(ye),亦不(bu)厭深渺而(er)(er)(er)(er)(er)已。吾(wu)(wu)(wu)語若大亂之(zhi)(zhi)(zhi)本,祖乎(hu)堯舜之(zhi)(zhi)(zhi)間,其(qi)(qi)(qi)(qi)音終。存乎(hu)千代(dai)(dai)之(zhi)(zhi)(zhi)後(hou)。千代(dai)(dai)之(zhi)(zhi)(zhi)後(hou)必有人與(yu)人相食(shi)者矣。言未 ,南子(zi)(zi)(zi)榮之(zhi)(zhi)(zhi)樗色(se)蹵(zu)然膝(xi)席曰(yue):樗年(nian)(nian)運而(er)(er)(er)(er)(er)長矣,將奚(xi)以(yi)托業以(yi)豈斯言?亢(kang)倉(cang)子(zi)(zi)(zi)曰(yue):全(quan)汝形,抱汝生(sheng),無(wu)使汝思慮營(ying)營(ying),若此緒年(nian)(nian),或(huo)可以(yi)及(ji)此言。雖(sui)然,吾(wu)(wu)(wu)才(cai)小,不(bu)足以(yi)化子(zi)(zi)(zi),子(zi)(zi)(zi)胡不(bu)南謁吾(wu)(wu)(wu)師聃(dan)?亢(kang)倉(cang)子(zi)(zi)(zi)既謝榮之(zhi)(zhi)(zhi)樗,不(bu)釋羽俗(su)而(er)(er)(er)(er)(er)龍已乎(hu)天下。
水之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)性(xing)欲(yu)清,土者(zhe)抇#2之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi),故不(bu)(bu)(bu)得(de)清;人(ren)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)性(xing)欲(yu)#3壽(shou)(shou),物(wu)者(zhe)抇#4之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi),故不(bu)(bu)(bu)得(de)壽(shou)(shou)。物(wu)也(ye)(ye)者(zhe),所以養性(xing)也(ye)(ye),今世之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)惑者(zhe),多以性(xing)養物(wu),則(ze)不(bu)(bu)(bu)知輕重也(ye)(ye)。是(shi)故圣人(ren)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)於(wu)聲色滋味也(ye)(ye),利於(wu)性(xing)則(ze)取之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi),害於(wu)性(xing)則(ze)捐之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi),此全(quan)(quan)性(xing)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)道(dao)也(ye)(ye)。萬(wan)(wan)人(ren)操弓,共射(she)一招,招無不(bu)(bu)(bu)中;萬(wan)(wan)物(wu)章(zhang)章(zhang),以害一生(sheng),生(sheng)無不(bu)(bu)(bu)傷。故圣人(ren)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)制萬(wan)(wan)物(wu)也(ye)(ye),全(quan)(quan)其(qi)天也(ye)(ye),天全(quan)(quan)則(ze)神全(quan)(quan)矣。神全(quan)(quan)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)人(ren)不(bu)(bu)(bu)慮而(er)(er)通,不(bu)(bu)(bu)謀而(er)(er)當(dang),精照無外,志(zhi)凝宇宙,德若天墜。然(ran)上(shang)為(wei)天子而(er)(er)不(bu)(bu)(bu)驕(jiao),下為(wei)匹夫而(er)(er)不(bu)(bu)(bu)僭,此之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)為(wei)全(quan)(quan)道(dao)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)人(ren)。心平(ping)正不(bu)(bu)(bu)為(wei)外物(wu)所誘曰清,清而(er)(er)能(neng)久則(ze)明(ming),明(ming)而(er)(er)能(neng)久則(ze)虛(xu),虛(xu)則(ze)道(dao)全(quan)(quan)而(er)(er)居(ju)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)。
秦佚死(si),亢倉子(zi)(zi)哭(ku)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)。其役(yi)(yi)曰(yue):天(tian)下(xia)皆死(si),先生(sheng)(sheng)何哭(ku)也?亢倉子(zi)(zi)曰(yue);天(tian)下(xia)皆哭(ku),安(an)得不哭(ku)?其役(yi)(yi)曰(yue):哭(ku)者(zhe)必哀(ai)(ai),而先生(sheng)(sheng)未始(shi)哀(ai)(ai),何也?亢倉子(zi)(zi)曰(yue);舉天(tian)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)下(xia)吾(wu)(wu)無與樂,安(an)所(suo)(suo)(suo)(suo)(suo)(suo)取(qu)哀(ai)(ai)?蛻墜之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)謂(wei)水,蛻水之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)謂(wei)氣,蛻氣之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)謂(wei)虛(xu),蛻虛(xu)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)謂(wei)道。虛(xu)者(zhe)道之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)體(ti),靖(jing)者(zhe)道之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)地(di),理者(zhe)道之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)綱(gang),識者(zhe)道之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)目。道所(suo)(suo)(suo)(suo)(suo)(suo)以(yi)(yi)(yi)保神(shen),德所(suo)(suo)(suo)(suo)(suo)(suo)以(yi)(yi)(yi)弘量,禮所(suo)(suo)(suo)(suo)(suo)(suo)以(yi)(yi)(yi)齊儀,物(wu)(wu)(wu)(wu)所(suo)(suo)(suo)(suo)(suo)(suo)以(yi)(yi)(yi)養(yang)體(ti)。好(hao)質白之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)物(wu)(wu)(wu)(wu)者(zhe),以(yi)(yi)(yi)黑(hei)(hei)為(wei)污;好(hao)質黑(hei)(hei)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)物(wu)(wu)(wu)(wu)者(zhe),以(yi)(yi)(yi)白為(wei)污。吾(wu)(wu)又(you)(you)安(an)知(zhi)天(tian)下(xia)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)正(zheng)潔污哉?由(you)(you)是不生(sheng)(sheng)物(wu)(wu)(wu)(wu)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)潔污矣(yi)(yi)。夫瞀(mao)視者(zhe)以(yi)(yi)(yi)黈為(wei)赤,以(yi)(yi)(yi)蒼為(wei)玄,吾(wu)(wu)乃今(jin)所(suo)(suo)(suo)(suo)(suo)(suo)謂(wei)皂白,安(an)知(zhi)識者(zhe)不以(yi)(yi)(yi)為(wei)赬黃,吾(wu)(wu)又(you)(you)安(an)知(zhi)天(tian)下(xia)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)正(zheng)色哉?由(you)(you)是不遁(dun)物(wu)(wu)(wu)(wu)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)色矣(yi)(yi)。夫好(hao)貨甚(shen)者(zhe),不見(jian)他(ta)物(wu)(wu)(wu)(wu)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)可好(hao);好(hao)馬甚(shen)者(zhe),不見(jian)他(ta)物(wu)(wu)(wu)(wu)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)可好(hao);好(hao)書甚(shen)者(zhe),不見(jian)他(ta)物(wu)(wu)(wu)(wu)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)可好(hao)。吾(wu)(wu)又(you)(you)安(an)知(zhi)天(tian)下(xia)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)果可好(hao)者(zhe)、果可惡者(zhe)哉?由(you)(you)是不見(jian)物(wu)(wu)(wu)(wu)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)可以(yi)(yi)(yi)保戀(lian)矣(yi)(yi),無能滑(hua)吾(wu)(wu)犬音長矣(yi)(yi)。
陳懷君柳(liu)使其(qi)(qi)大(da)夫(fu)禱行聘(pin)於魯。叔(shu)孫卿私曰(yue)(yue)(yue):吾國有圣(sheng)人(ren)(ren)(ren),若(ruo)知(zhi)之(zhi)(zhi)乎?陳大(da)夫(fu)曰(yue)(yue)(yue):奚以(yi)果(guo)(guo)明(ming)其(qi)(qi)圣(sheng)?叔(shu)孫卿曰(yue)(yue)(yue):能(neng)廢心(xin)而(er)用(yong)(yong)形。陳大(da)夫(fu)曰(yue)(yue)(yue):弊(bi)邑則小,亦有圣(sheng)人(ren)(ren)(ren),異(yi)於所(suo)聞。曰(yue)(yue)(yue):圣(sheng)人(ren)(ren)(ren)誰?陳大(da)夫(fu)曰(yue)(yue)(yue)。.有亢(kang)倉(cang)子者,偏得老(lao)聃之(zhi)(zhi)道,其(qi)(qi)能(neng)用(yong)(yong)耳眎(shi)而(er)目(mu)聽。定公(gong)聞而(er)異(yi)焉(yan),使叔(shu)孫氏報聘(pin),且致亢(kang)倉(cang)子,待(dai)以(yi)上卿之(zhi)(zhi)禮。亢(kang)倉(cang)子至(zhi)賓(bin)于亞寢(qin)。魯公(gong)卑辭以(yi)問之(zhi)(zhi)。亢(kang)倉(cang)子曰(yue)(yue)(yue):吾能(neng)聽視不(bu)用(yong)(yong)耳目(mu),非(fei)能(neng)易耳目(mu)之(zhi)(zhi)所(suo)用(yong)(yong),告(gao)者過也(ye)。公(gong)曰(yue)(yue)(yue):孰如是(shi)寡人(ren)(ren)(ren)增異(yi)矣,其(qi)(qi)道若(ruo)何?寡人(ren)(ren)(ren)果(guo)(guo)愿聞之(zhi)(zhi)。亢(kang)倉(cang)子曰(yue)(yue)(yue):我體(ti)合(he)於心(xin),心(xin)合(he)於氣,氣合(he)於神,神合(he)於無(wu),其(qi)(qi)有介然(ran)(ran)之(zhi)(zhi)有,唯然(ran)(ran)之(zhi)(zhi)音,雖遠際八荒(huang)之(zhi)(zhi)表,邇在眉睫之(zhi)(zhi)內,來干我者,吾必盡知(zhi)之(zhi)(zhi),迺(nai)不(bu)知(zhi)是(shi)。我七竅手足之(zhi)(zhi)所(suo)覺,六腑五(wu)臟(zang)心(xin)慮之(zhi)(zhi)所(suo)知(zhi),其(qi)(qi)自知(zhi)而(er)已矣。
天(tian)不(bu)(bu)(bu)可(ke)信,墜(zhui)不(bu)(bu)(bu)可(ke)信;人不(bu)(bu)(bu)可(ke)信,心不(bu)(bu)(bu)可(ke)信。惟道(dao)(dao)可(ke)信,賢(xian)主(zhu)秀士(shi)(shi)豈可(ke)知(zhi)哉?昔(xi)者桀信天(tian)與其(qi)(qi)(qi)祖四海,已不(bu)(bu)(bu)勤於道(dao)(dao),天(tian)奪(duo)其(qi)(qi)(qi)國(guo)(guo)以(yi)授殷。紂亦信天(tian)與其(qi)(qi)(qi)祖四海,已不(bu)(bu)(bu)躬#6於道(dao)(dao),天(tian)奪(duo)其(qi)(qi)(qi)國(guo)(guo)以(yi)授周。今夫(fu)墯(duo)農(nong)音(yin)(yin)農(nong)信墜(zhui)實(shi)生百谷,不(bu)(bu)(bu)力(li)於其(qi)(qi)(qi)道(dao)(dao),墜(zhui)竊其(qi)(qi)(qi)菓(guo)稼(jia)而(er)(er)(er)(er)(er)荒翳(yi)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)。齊后信人之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)性(xing)酬讓,不(bu)(bu)(bu)明於其(qi)(qi)(qi)道(dao)(dao),舉全(quan)(quan)境以(yi)付人,人實(shi)鴟(chi)義(yi)而(er)(er)(er)(er)(er)有其(qi)(qi)(qi)國(guo)(guo)。凡人不(bu)(bu)(bu)修其(qi)(qi)(qi)道(dao)(dao),隨其(qi)(qi)(qi)心而(er)(er)(er)(er)(er)師之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi),營欲(yu)茂滋,災疾朋(peng)釁(xin),戕身損壽(shou),心斯(si)害(hai)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)矣,故曰唯道(dao)(dao)可(ke)信。天(tian)墜(zhui)非(fei)道(dao)(dao),不(bu)(bu)(bu)能悠久;蒼生非(fei)賢(xian),不(bu)(bu)(bu)能靖順;庶政非(fei)材,不(bu)(bu)(bu)能龢理。夫(fu)用道(dao)(dao)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)人,不(bu)(bu)(bu)露(lu)其(qi)(qi)(qi)用,福(fu)滋萬(wan)物,歸(gui)功(gong)無(wu)有,神融業茂,靈慶悠長。知(zhi)而(er)(er)(er)(er)(er)辨之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)謂之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)識(shi)(shi),知(zhi)而(er)(er)(er)(er)(er)不(bu)(bu)(bu)辨謂之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)道(dao)(dao)。識(shi)(shi)以(yi)理人,道(dao)(dao)以(yi)安人。夫(fu)雞辰音(yin)(yin)辰而(er)(er)(er)(er)(er)作,負日(ri)任(ren)勞,流汗(han)灑(sa)墜(zhui),夜分僅息,農(nong)夫(fu)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)道(dao)(dao)也(ye)。俯(fu)拾仰取,銳(rui)心錐撮,力(li)思(si)(si)搏精(jing),希求利(li)潤(run),賈豎之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)道(dao)(dao)也(ye)。嚥氣谷神,宰思(si)(si)損慮,超遙輕舉,日(ri)精(jing)鍊仙,高(gao)士(shi)(shi)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)道(dao)(dao)也(ye)。剸情耑想,畢志所事,倫揆(kui)忘寢,謀效位(wei)司,人臣之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)道(dao)(dao)也(ye)。清心省(sheng)念,察(cha)驗近習,務求才良,以(yi)安萬(wan)姓(xing),人主(zhu)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)道(dao)(dao)也(ye)。若由是(shi)類之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi),各順序其(qi)(qi)(qi)志度(du),不(bu)(bu)(bu)替塞音(yin)(yin)塞其(qi)(qi)(qi)業履,是(shi)為天(tian)下有道(dao)(dao)。導(dao)筋骨則形全(quan)(quan),翦情欲(yu)則神全(quan)(quan),靖言語(yu)則福(fu)全(quan)(quan)。尅音(yin)(yin)尅此(ci)三全(quan)(quan),是(shi)謂清賢(xian)。道(dao)(dao)德盛,則鬼神助,信義(yi)敦,則君子合(he),禮義(yi)備,則小(xiao)人懷。有識(shi)(shi)者自是(shi),無(wu)識(shi)(shi)者亦自是(shi);有道(dao)(dao)者靜(jing)默,闇(an)鈍者亦靜(jing)
默。物固有似是(shi)而(er)非,似非而(er)是(shi);先(xian)號後笑(xiao),始吉終兇;身(shen)(shen)可(ke)親(qin)(qin)而(er)才(cai)(cai)不(bu)堪(kan)親(qin)(qin),才(cai)(cai)可(ke)敬(jing)而(er)身(shen)(shen)不(bu)堪(kan)敬(jing);敬(jing)甚(shen)則(ze)不(bu)親(qin)(qin),親(qin)(qin)甚(shen)則(ze)不(bu)敬(jing);親(qin)(qin)之(zhi)而(er)疏,疏之(zhi)而(er)親(qin)(qin)。恩(en)甚(shen)則(ze)怨生,愛多則(ze)憎至。有以速為(wei)貴(gui),有以緩(huan)為(wei)貴(gui),有以直為(wei)貴(gui),有以曲(qu)音曲(qu)為(wei)貴(gui)。百事(shi)之(zhi)宜,其由甚(shen)微,不(bu)可(ke)不(bu)知(zhi),是(shi)故(gu)智者難之(zhi)。靜則(ze)神通(tong),窮則(ze)意通(tong),貴(gui)則(ze)語通(tong),富則(ze)身(shen)(shen)通(tong),理(li)勢(shi)然也(ye)。同(tong)(tong)(tong)道者相(xiang)愛,同(tong)(tong)(tong)蓻者相(xiang)嫉;同(tong)(tong)(tong)與者相(xiang)愛,同(tong)(tong)(tong)取(qu)者相(xiang)嫉;同(tong)(tong)(tong)病者相(xiang)愛,同(tong)(tong)(tong)壯者相(xiang)嫉;人情(qing)自然也(ye)。才(cai)(cai)多而(er)好謙,貧賤而(er)不(bu)諂,處勞而(er)不(bu)為(wei)辱,貴(gui)富而(er)益(yi)恭勤(qin),可(ke)謂(wei)有德者也(ye)。
人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)無(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)法以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)知(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)天(tian)(tian)(tian)(tian)(tian)(tian)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)四(si)(si)時寒(han)暑,日(ri)(ri)月(yue)星(xing)厄之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)所(suo)(suo)(suo)(suo)(suo)行(xing)(xing)(xing)(xing)(xing),若(ruo)知(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)天(tian)(tian)(tian)(tian)(tian)(tian)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)四(si)(si)時寒(han)暑、日(ri)(ri)月(yue)星(xing)屬之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)所(suo)(suo)(suo)(suo)(suo)行(xing)(xing)(xing)(xing)(xing)當(dang),則(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)諸(zhu)生血氣之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)類皆得(de)(de)(de)其(qi)(qi)(qi)處,而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)安(an)其(qi)(qi)(qi)產(chan)矣(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)。人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)臣(chen)亦(yi)無(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)法以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)知(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)主(zhu)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)賞(shang)(shang)罰(fa)爵祿(lu)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)所(suo)(suo)(suo)(suo)(suo)加(jia),若(ruo)知(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)主(zhu)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)賞(shang)(shang)罰(fa)爵祿(lu)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)所(suo)(suo)(suo)(suo)(suo)加(jia)宜(yi),則(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)親疏、遠近、賢(xian)(xian)(xian)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)肖皆盡其(qi)(qi)(qi)才力(li),而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)為(wei)(wei)(wei)(wei)用(yong)矣(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)。信(xin)全(quan)則(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)天(tian)(tian)(tian)(tian)(tian)(tian)下(xia)(xia)(xia)(xia)(xia)(xia)安(an),信(xin)失(shi)則(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)天(tian)(tian)(tian)(tian)(tian)(tian)下(xia)(xia)(xia)(xia)(xia)(xia)危(wei)。夫(fu)(fu)百(bai)(bai)(bai)姓(xing)(xing)(xing)勤勞(lao)(lao),財(cai)物殫盡,則(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)爭害(hai)(hai)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)心(xin)生,而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)相(xiang)信(xin)矣(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)。人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)相(xiang)信(xin),由(you)政(zheng)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)平(ping)(ping)(ping)也(ye)(ye)(ye)。政(zheng)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)平(ping)(ping)(ping),吏(li)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)辠也(ye)(ye)(ye)。吏(li)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)有(you)(you)辠,刑賞(shang)(shang)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)齊也(ye)(ye)(ye)。刑賞(shang)(shang)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)齊,主(zhu)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)勤明(ming)(ming)(ming)也(ye)(ye)(ye)。夫(fu)(fu)主(zhu)勤明(ming)(ming)(ming)則(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)刑賞(shang)(shang)一(yi)(yi)(yi),刑賞(shang)(shang)一(yi)(yi)(yi)則(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)吏(li)奉(feng)法,吏(li)奉(feng)法則(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)政(zheng)下(xia)(xia)(xia)(xia)(xia)(xia)宣,政(zheng)下(xia)(xia)(xia)(xia)(xia)(xia)宣則(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)民得(de)(de)(de)其(qi)(qi)(qi)所(suo)(suo)(suo)(suo)(suo),而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)交(jiao)(jiao)(jiao)相(xiang)信(xin)矣(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)。是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)知(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)天(tian)(tian)(tian)(tian)(tian)(tian)下(xia)(xia)(xia)(xia)(xia)(xia)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)相(xiang)信(xin)者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe),由(you)主(zhu)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)勤明(ming)(ming)(ming)也(ye)(ye)(ye)。亢(kang)(kang)(kang)倉(cang)子(zi)(zi)(zi)居息壤(rang)五年,靈(ling)王(wang)使(shi)(shi)(shi)祭公致篚帛與紉璐,曰(yue)(yue):余末小子(zi)(zi)(zi),否德忝(tian)位(wei),水(shui)旱(han)(han)(han)(han)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)時,藉為(wei)(wei)(wei)(wei)人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren),若(ruo)何(he)(he)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)禳之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)?亢(kang)(kang)(kang)倉(cang)子(zi)(zi)(zi)曰(yue)(yue):水(shui),陰沴也(ye)(ye)(ye)。陰於(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)國(guo)政(zheng)類刑,人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)事類私。旱(han)(han)(han)(han),陽(yang)過(guo)也(ye)(ye)(ye)。陽(yang)於(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)國(guo)政(zheng)類德,人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)事類盈(ying)。楚(chu)(chu)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)為(wei)(wei)(wei)(wei)凡遭水(shui)旱(han)(han)(han)(han),天(tian)(tian)(tian)(tian)(tian)(tian)子(zi)(zi)(zi)宜(yi)正(zheng)(zheng)(zheng)刑修德,百(bai)(bai)(bai)官(guan)(guan)(guan)(guan)宜(yi)去私戒盈(ying),則(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)類而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)消,百(bai)(bai)(bai)福日(ri)(ri)至(zhi)(zhi)矣(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)。鄭(zheng)有(you)(you)胡(hu)(hu)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)封珪、戎(rong)弓,異時失(shi)同(tong)於(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)荊(jing)。荊(jing)曰(yue)(yue):必(bi)(bi)得(de)(de)(de)封珪、戎(rong)弓,不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)然(ran),臨兵于(yu)汝。鄭(zheng)君(jun)(jun)病之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi),駕見(jian)亢(kang)(kang)(kang)倉(cang)子(zi)(zi)(zi),曰(yue)(yue):封珪、戎(rong)弓先君(jun)(jun)得(de)(de)(de)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)胡(hu)(hu),綿代功寶(bao)傳章翼嗣。今(jin)荊(jing)恃大(da)而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)曰(yue)(yue)必(bi)(bi)得(de)(de)(de),不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)然(ran)臨兵,國(guo)危(wei)矣(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)。寡人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)欲(yu)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)他封珪、戎(rong)弓往,若(ruo)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)何(he)(he)?亢(kang)(kang)(kang)倉(cang)子(zi)(zi)(zi)曰(yue)(yue):君(jun)(jun)其(qi)(qi)(qi)少安(an),今(jin)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)楚(chu)(chu)亦(yi)有(you)(you)寶(bao)於(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)此(ci)(ci),飾楚(chu)(chu)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)寶(bao)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)貰罪於(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)君(jun)(jun),楚(chu)(chu)所(suo)(suo)(suo)(suo)(suo)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)能(neng)(neng)為(wei)(wei)(wei)(wei)#16,君(jun)(jun)必(bi)(bi)致夫(fu)(fu)真(zhen)(zhen)。今(jin)荊(jing)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)淺鮮(xian)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)過(guo)而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)負其(qi)(qi)(qi)威刑,申逞不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)直以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)耗(hao)敓與國(guo),荊(jing)失(shi)諸(zhu)侯,於(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)乎在(zai)諸(zhu)侯聞(wen)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi),將警勸備倫比(bi)勤明(ming)(ming)(ming),會(hui)同(tong)上義,固存(cun)鄭(zheng)為(wei)(wei)(wei)(wei)首,君(jun)(jun)姑待之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi),豈必(bi)(bi)非(fei)(fei)(fei)(fei)福?於(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi),以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)胡(hu)(hu)珪、戎(rong)弓往。未至(zhi)(zhi)郢(ying),荊(jing)人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)聞(wen)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi),曰(yue)(yue):彼用(yong)圣(sheng)人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)訓辭,吾(wu)焉(yan)取(qu)此(ci)(ci),以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)暴(bao)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)直於(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)天(tian)(tian)(tian)(tian)(tian)(tian)下(xia)(xia)(xia)(xia)(xia)(xia),而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)令(ling)(ling)諸(zhu)侯實生心(xin)焉(yan)。遽返其(qi)(qi)(qi)賂,而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)益(yi)善(shan)(shan)(shan)(shan)鄭(zheng)焉(yan)。人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)情(qing)欲(yu)生而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)惡(e)(e)死,欲(yu)安(an)而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)惡(e)(e)危(wei),欲(yu)榮而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)惡(e)(e)辱。天(tian)(tian)(tian)(tian)(tian)(tian)下(xia)(xia)(xia)(xia)(xia)(xia)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)得(de)(de)(de)其(qi)(qi)(qi)欲(yu)則(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)樂(le)(le),樂(le)(le)則(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)安(an);不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)得(de)(de)(de)其(qi)(qi)(qi)欲(yu)則(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)苦(ku),苦(ku)則(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)危(wei)。若(ruo)人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)主(zhu)放其(qi)(qi)(qi)欲(yu),則(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)百(bai)(bai)(bai)吏(li)庶(shu)犬(quan)具展其(qi)(qi)(qi)欲(yu);百(bai)(bai)(bai)吏(li)庶(shu)犬(quan)具展其(qi)(qi)(qi)欲(yu),則(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)天(tian)(tian)(tian)(tian)(tian)(tian)下(xia)(xia)(xia)(xia)(xia)(xia)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren),貧者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)竭(jie)其(qi)(qi)(qi)力(li),富者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)竭(jie)其(qi)(qi)(qi)財(cai),四(si)(si)人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)失(shi)其(qi)(qi)(qi)序(xu),皆不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)得(de)(de)(de)其(qi)(qi)(qi)欲(yu)矣(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)。天(tian)(tian)(tian)(tian)(tian)(tian)下(xia)(xia)(xia)(xia)(xia)(xia)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)得(de)(de)(de)其(qi)(qi)(qi)欲(yu),則(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)相(xiang)與攜持,保(bao)抱通逃,隱蔽漂流(liu)(liu)音流(liu)(liu)捃釆(bian)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)祈性(xing)命(ming)。吏(li)又從而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)捕(bu)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi),是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)故(gu)(gu)(gu)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)勝(sheng)其(qi)(qi)(qi)危(wei)苦(ku),因(yin)有(you)(you)群聚(ju)背(bei)(bei)叛(pan)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)心(xin)生,若(ruo)群聚(ju)背(bei)(bei)叛(pan)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)心(xin)生,則(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)國(guo)非(fei)(fei)(fei)(fei)其(qi)(qi)(qi)國(guo)也(ye)(ye)(ye)。勿(wu)貪戶口,百(bai)(bai)(bai)姓(xing)(xing)(xing)汝走;勿(wu)壯(zhuang)城池(chi),百(bai)(bai)(bai)姓(xing)(xing)(xing)汝疲;賦斂(lian)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)中,窮者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)日(ri)(ri)窮;刑罰(fa)且二,貴者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)日(ri)(ri)貴;科禁(jin)(jin)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)行(xing)(xing)(xing)(xing)(xing),國(guo)則(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)傾。官(guan)(guan)(guan)(guan)吏(li)非(fei)(fei)(fei)(fei)才,則(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)寬猛失(shi)所(suo)(suo)(suo)(suo)(suo)。或(huo)與百(bai)(bai)(bai)姓(xing)(xing)(xing)爭利,由(you)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)狡詐之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)心(xin)生,所(suo)(suo)(suo)(suo)(suo)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)百(bai)(bai)(bai)姓(xing)(xing)(xing)奸而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)難知(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)。天(tian)(tian)(tian)(tian)(tian)(tian)下(xia)(xia)(xia)(xia)(xia)(xia)難知(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)則(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)上人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)疑,上人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)疑則(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)下(xia)(xia)(xia)(xia)(xia)(xia)益(yi)惑(huo),下(xia)(xia)(xia)(xia)(xia)(xia)既(ji)惑(huo)則(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)官(guan)(guan)(guan)(guan)長勞(lao)(lao),官(guan)(guan)(guan)(guan)長勞(lao)(lao)則(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)賞(shang)(shang)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)足勸,刑不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)能(neng)(neng)禁(jin)(jin),易(yi)動而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)難靜(jing),此(ci)(ci)由(you)官(guan)(guan)(guan)(guan)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)得(de)(de)(de)人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)故(gu)(gu)(gu)也(ye)(ye)(ye)。政(zheng)術至(zhi)(zhi)要,力(li)於(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)審士(shi)(shi)(shi)(shi)。士(shi)(shi)(shi)(shi)有(you)(you)才行(xing)(xing)(xing)(xing)(xing)比(bi)於(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)一(yi)(yi)(yi)鄉,委(wei)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)鄉;才行(xing)(xing)(xing)(xing)(xing)比(bi)於(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)一(yi)(yi)(yi)縣,委(wei)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)縣;才行(xing)(xing)(xing)(xing)(xing)比(bi)於(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)一(yi)(yi)(yi)州音州,委(wei)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)絲;才行(xing)(xing)(xing)(xing)(xing)比(bi)於(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)一(yi)(yi)(yi)國(guo),委(wei)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)國(guo)政(zheng)。而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)後迺能(neng)(neng)無(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)伏士(shi)(shi)(shi)(shi)矣(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)。人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)有(you)(you)惡(e)(e)戾(li)於(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)鄉者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe),則(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)誨之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi);不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)改是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)為(wei)(wei)(wei)(wei)惡(e)(e)戾(li),於(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)縣則(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)撻之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi);不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)改是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)為(wei)(wei)(wei)(wei)惡(e)(e)戾(li),於(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)州則(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)移(yi)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi);不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)改是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)為(wei)(wei)(wei)(wei)惡(e)(e)戾(li)。於(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)國(guo)則(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)誅之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)。而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)後迺能(neng)(neng)無(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)逆節矣(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)。誠如是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi),舉天(tian)(tian)(tian)(tian)(tian)(tian)下(xia)(xia)(xia)(xia)(xia)(xia)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren),一(yi)(yi)(yi)一(yi)(yi)(yi)胸懷,無(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)有(you)(you)干(gan)背(bei)(bei)掏慢之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)萌矣(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi),此(ci)(ci)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)謂(wei)靖人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)。凡為(wei)(wei)(wei)(wei)天(tian)(tian)(tian)(tian)(tian)(tian)下(xia)(xia)(xia)(xia)(xia)(xia)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)務(wu)(wu),莫(mo)(mo)大(da)求士(shi)(shi)(shi)(shi);士(shi)(shi)(shi)(shi)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)待求,莫(mo)(mo)善(shan)(shan)(shan)(shan)通政(zheng);通政(zheng)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)善(shan)(shan)(shan)(shan),莫(mo)(mo)若(ruo)靖人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)。靖人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)才,蓋以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)文(wen)章考(kao)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi),百(bai)(bai)(bai)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)四(si)(si)五;以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)言(yan)論(lun)考(kao)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi),十或(huo)一(yi)(yi)(yi)二;以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)神(shen)(shen)氣靖作(zuo)態度(du)(du)考(kao)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi),十全(quan)八九(jiu)。是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)皆賢(xian)(xian)(xian)王(wang)慶世明(ming)(ming)(ming)識,裁擇(ze)所(suo)(suo)(suo)(suo)(suo)能(neng)(neng)爾也(ye)(ye)(ye)。夫(fu)(fu)下(xia)(xia)(xia)(xia)(xia)(xia)王(wang)危(wei)世,以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)文(wen)章取(qu)士(shi)(shi)(shi)(shi),則(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)翦巧(qiao)綺濫益(yi)至(zhi)(zhi),而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)正(zheng)(zheng)(zheng)雅素音素實益(yi)藏矣(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi);以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)言(yan)論(lun)取(qu)士(shi)(shi)(shi)(shi),則(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)浮掞游(you)飾益(yi)來(lai),而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)譽(yu)諤諍直益(yi)晦(hui)矣(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi);以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)神(shen)(shen)氣靖作(zuo)態度(du)(du)取(qu)士(shi)(shi)(shi)(shi),則(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)外正(zheng)(zheng)(zheng)內(nei)邪益(yi)尊,而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)清修明(ming)(ming)(ming)實益(yi)隱矣(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)。若(ruo)然(ran)者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe),賢(xian)(xian)(xian)愈(yu)(yu)到,政(zheng)愈(yu)(yu)僻(pi),令(ling)(ling)愈(yu)(yu)勤,人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)愈(yu)(yu)亂(luan)(luan)矣(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)。夫(fu)(fu)天(tian)(tian)(tian)(tian)(tian)(tian)下(xia)(xia)(xia)(xia)(xia)(xia),至(zhi)(zhi)大(da)器也(ye)(ye)(ye);帝王(wang),至(zhi)(zhi)重(zhong)位(wei)也(ye)(ye)(ye)。得(de)(de)(de)士(shi)(shi)(shi)(shi)則(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)靖,失(shi)士(shi)(shi)(shi)(shi)則(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)亂(luan)(luan),人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)主(zhu)勞(lao)(lao)於(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)求賢(xian)(xian)(xian),逸於(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)任(ren)使(shi)(shi)(shi)。於(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)呼(hu),守天(tian)(tian)(tian)(tian)(tian)(tian)聚(ju)人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe),其(qi)(qi)(qi)胡(hu)(hu)可(ke)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)事誠於(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)士(shi)(shi)(shi)(shi)乎?人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)情(qing)失(shi)宜(yi),主(zhu)所(suo)(suo)(suo)(suo)(suo)深恤,失(shi)宜(yi)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)大(da),莫(mo)(mo)痛刑獄(yu)。夫(fu)(fu)明(ming)(ming)(ming)達之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)才,將欲(yu)聽(ting)訟,或(huo)誘之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)詐,或(huo)脅之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)威,或(huo)開之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)情(qing),或(huo)苦(ku)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)戮,雖(sui)作(zuo)設權異,而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)必(bi)(bi)也(ye)(ye)(ye)公平(ping)(ping)(ping)。故(gu)(gu)(gu)使(shi)(shi)(shi)天(tian)(tian)(tian)(tian)(tian)(tian)下(xia)(xia)(xia)(xia)(xia)(xia)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren),生無(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)所(suo)(suo)(suo)(suo)(suo)於(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)德,死無(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)所(suo)(suo)(suo)(suo)(suo)於(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)怨。夫(fu)(fu)秉國(guo)、建吏(li)、持刑若(ruo)此(ci)(ci),可(ke)謂(wei)至(zhi)(zhi)官(guan)(guan)(guan)(guan)。至(zhi)(zhi)官(guan)(guan)(guan)(guan)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)世,群情(qing)和(he)(he)(he)正(zheng)(zheng)(zheng),諸(zhu)產(chan)咸宜(yi),愛敬(jing)交(jiao)(jiao)(jiao)深,上下(xia)(xia)(xia)(xia)(xia)(xia)條固,不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)可(ke)搖蕩(dang)(dang),有(you)(you)類一(yi)(yi)(yi)家,茍有(you)(you)違順(shun)#22陵(ling)逆,安(an)得(de)(de)(de)動哉?平(ping)(ping)(ping)王(wang)反正(zheng)(zheng)(zheng),既(ji)宅天(tian)(tian)(tian)(tian)(tian)(tian)邑,務(wu)(wu)求才良(liang),等(deng)聞(wen)一(yi)(yi)(yi)善(shan)(shan)(shan)(shan),喜(xi)豫連(lian)日(ri)(ri)。左右(you)侍仆累言(yan)大(da)臣(chen)有(you)(you)賢(xian)(xian)(xian)異者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe),如是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)逾歲。王(wang)曰(yue)(yue):余一(yi)(yi)(yi)人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)于(yu)德不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)明(ming)(ming)(ming),務(wu)(wu)求賢(xian)(xian)(xian)異,益(yi)恐(kong)山澤遺逸不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)舉,豈樂(le)(le)聞(wen)善(shan)(shan)(shan)(shan)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)自(zi)閉(bi)塞(sai)哉?迺者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)仄媚(mei)仆臣(chen)累譽(yu)權任(ren),頗(po)(po)階左右(you),意余孱昧(mei),無(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)能(neng)(neng)斷明(ming)(ming)(ming),徒唯共音共和(he)(he)(he),依(yi)違浸長。自(zi)賢(xian)(xian)(xian)敗德,莫(mo)(mo)此(ci)(ci)為(wei)(wei)(wei)(wei)多,不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)時匡(kuang)遏,就滋固黨(dang)。於(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)棄左右(you)近習(xi)三人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)市,貶庶(shu)司尹犬(quan)五人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren),曰(yue)(yue):無(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)令(ling)(ling)臣(chen)君(jun)(jun)者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)附(fu)下(xia)(xia)(xia)(xia)(xia)(xia)罔上,持祿(lu)阿(a)意。天(tian)(tian)(tian)(tian)(tian)(tian)下(xia)(xia)(xia)(xia)(xia)(xia)聞(wen)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi),稱(cheng)為(wei)(wei)(wei)(wei)齊明(ming)(ming)(ming),海南之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)西歸者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)七國(guo)。至(zhi)(zhi)理(li)(li)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)世,輿(yu)服(fu)(fu)純(chun)素憲令(ling)(ling)寬簡,禁(jin)(jin)網疏闊(kuo)。夫(fu)(fu)輿(yu)服(fu)(fu)純(chun)素,則(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)勝(sheng)羨;憲令(ling)(ling)寬簡,則(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)俗(su)(su)無(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)忌(ji)(ji)諱(hui)(hui)(hui);禁(jin)(jin)網疏闊(kuo),則(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)易(yi)避難犯(fan)。若(ruo)人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)勝(sheng)羨,則(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)嗜欲(yu)希微,而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)服(fu)(fu)役樂(le)(le)業(ye)(ye)矣(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi);俗(su)(su)無(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)忌(ji)(ji)諱(hui)(hui)(hui),則(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)抑閉(bi)開舒,而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)歡欣交(jiao)(jiao)(jiao)通矣(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi);易(yi)避難犯(fan),則(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)好惡(e)(e)分明(ming)(ming)(ming),而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)貴德知(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)恥矣(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)。夫(fu)(fu)服(fu)(fu)役樂(le)(le)業(ye)(ye)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)謂(wei)順(shun),歡欣交(jiao)(jiao)(jiao)通之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)謂(wei)龢(he),貴德知(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)恥之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)謂(wei)正(zheng)(zheng)(zheng)。浮墮之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren),不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)勝(sheng)於(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)順(shun);逆節之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren),不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)勝(sheng)於(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)龢(he);奸邪之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren),不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)勝(sheng)於(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)正(zheng)(zheng)(zheng),順(shun)、龢(he)、正(zheng)(zheng)(zheng)三者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe),理(li)(li)國(guo)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)宗也(ye)(ye)(ye)。衰音衰末之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)世,輿(yu)服(fu)(fu)文(wen)巧(qiao),憲令(ling)(ling)禳祈,禁(jin)(jin)網頗(po)(po)僻(pi)。夫(fu)(fu)輿(yu)服(fu)(fu)文(wen)巧(qiao),則(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)流(liu)(liu)相(xiang)炎慕;憲令(ling)(ling)禳祈,則(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)俗(su)(su)多忌(ji)(ji)諱(hui)(hui)(hui);禁(jin)(jin)網頗(po)(po)僻(pi),則(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)莫(mo)(mo)知(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)所(suo)(suo)(suo)(suo)(suo)這。若(ruo)流(liu)(liu)相(xiang)炎慕,則(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)忠潔,而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)恥樸(pu)貴華矣(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi);俗(su)(su)多忌(ji)(ji)諱(hui)(hui)(hui),則(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)情(qing)志不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)通,而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)上下(xia)(xia)(xia)(xia)(xia)(xia)膠戾(li)矣(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi);莫(mo)(mo)知(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)所(suo)(suo)(suo)(suo)(suo)這,則(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)讒禍繁興(xing),而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)眾(zhong)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)懼死矣(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)。夫(fu)(fu)恥樸(pu)貴華之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)謂(wei)浮,上下(xia)(xia)(xia)(xia)(xia)(xia)膠戾(li)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)謂(wei)窒(zhi),眾(zhong)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)懼死之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)謂(wei)冒(mao)。真(zhen)(zhen)正(zheng)(zheng)(zheng)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)士(shi)(shi)(shi)(shi),不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)官(guan)(guan)(guan)(guan)於(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)浮;公直之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)士(shi)(shi)(shi)(shi),不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)官(guan)(guan)(guan)(guan)於(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)塞(sai);器能(neng)(neng)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)士(shi)(shi)(shi)(shi),不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)官(guan)(guan)(guan)(guan)於(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)冒(mao)。浮、塞(sai)、冒(mao)三者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe),亂(luan)(luan)國(guo)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)梯也(ye)(ye)(ye)。荊(jing)君(jun)(jun)熊圉問水(shui)旱(han)(han)(han)(han)理(li)(li)亂(luan)(luan),亢(kang)(kang)(kang)倉(cang)子(zi)(zi)(zi)曰(yue)(yue):水(shui)旱(han)(han)(han)(han)由(you)天(tian)(tian)(tian)(tian)(tian)(tian),理(li)(li)亂(luan)(luan)由(you)人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)。若(ruo)人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)事和(he)(he)(he)理(li)(li),雖(sui)有(you)(you)水(shui)旱(han)(han)(han)(han),無(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)能(neng)(neng)為(wei)(wei)(wei)(wei)害(hai)(hai),堯湯是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)也(ye)(ye)(ye)。故(gu)(gu)(gu)周之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)秩(zhi)官(guan)(guan)(guan)(guan)云(yun):人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)強勝(sheng)天(tian)(tian)(tian)(tian)(tian)(tian)。若(ruo)人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)事壞亂(luan)(luan),縱(zong)無(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)水(shui)旱(han)(han)(han)(han),日(ri)(ri)益(yi)崩離,且桀紂之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)滅豈惟水(shui)旱(han)(han)(han)(han)?荊(jing)君(jun)(jun)北面遵(zun)循稽首曰(yue)(yue);天(tian)(tian)(tian)(tian)(tian)(tian)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)棄不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)谷,及此(ci)(ci)言(yan)也(ye)(ye)(ye)。乃以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)弘璧(bi)十朋(peng)為(wei)(wei)(wei)(wei)亢(kang)(kang)(kang)倉(cang)子(zi)(zi)(zi)壽,拜為(wei)(wei)(wei)(wei)亞(ya)尹。曰(yue)(yue):庶(shu)吾(wu)國(guo)有(you)(you)瘳乎?亢(kang)(kang)(kang)倉(cang)子(zi)(zi)(zi)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)得(de)(de)(de)已中宿(su)微服(fu)(fu),違之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)他邦。至(zhi)(zhi)理(li)(li)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)世,山無(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)偽(wei)隱,市無(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)邪利,朝無(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)佞祿(lu)。國(guo)產(chan)問:何(he)(he)由(you)得(de)(de)(de)人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)俗(su)(su)醇樸(pu)?亢(kang)(kang)(kang)倉(cang)子(zi)(zi)(zi)曰(yue)(yue):政(zheng)煩苛,則(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)奸偽(wei);政(zheng)省一(yi)(yi)(yi),則(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)醇樸(pu)。夫(fu)(fu)人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)俗(su)(su)隨國(guo)政(zheng)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)方圓,猶蠖屈之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)於(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)葉也(ye)(ye)(ye),食(shi)蒼則(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)身蒼,食(shi)黃(huang)則(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)身黃(huang)。曰(yue)(yue):何(he)(he)為(wei)(wei)(wei)(wei)則(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)富:亢(kang)(kang)(kang)倉(cang)子(zi)(zi)(zi)曰(yue)(yue):賦斂(lian)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)時,官(guan)(guan)(guan)(guan)上清約,則(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)富。賦斂(lian)無(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)節,官(guan)(guan)(guan)(guan)上奢縱(zong),則(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)貧。句粵之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)簳鏃以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)精金,鷙隼(sun)為(wei)(wei)(wei)(wei)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)羽,以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)掊箠(chui),則(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)其(qi)(qi)(qi)與槁樸(pu)也(ye)(ye)(ye)無(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)擇(ze)。及夫(fu)(fu)蕩(dang)(dang)寇爭虔音沖覿武(wu)決勝(sheng),加(jia)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)駭弩之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)上,則(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)三百(bai)(bai)(bai)步之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)外不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)立敵矣(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)。蜚景之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)劍威奪白日(ri)(ri),氣盛紫蜺,以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)刲獲,則(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)其(qi)(qi)(qi)與剭刃也(ye)(ye)(ye)無(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)擇(ze)。及夫(fu)(fu)兇(xiong)邪流(liu)(liu)毒(du)沸(fei)渭不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)靖,加(jia)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)運掌之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)上,則(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)千里之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)內(nei)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)留行(xing)(xing)(xing)(xing)(xing)矣(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)。夫(fu)(fu)材(cai)有(you)(you)分,而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)用(yong)有(you)(you)當(dang),所(suo)(suo)(suo)(suo)(suo)貴善(shan)(shan)(shan)(shan)因(yin)時而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)已耳。昔者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)明(ming)(ming)(ming)皇圣(sheng)帝,天(tian)(tian)(tian)(tian)(tian)(tian)下(xia)(xia)(xia)(xia)(xia)(xia)和(he)(he)(he)平(ping)(ping)(ping),萬物暢茂(mao),群性(xing)得(de)(de)(de)極,善(shan)(shan)(shan)(shan)因(yin)時而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)勿(wu)擾者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)也(ye)(ye)(ye)。近古是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)來(lai),天(tian)(tian)(tian)(tian)(tian)(tian)下(xia)(xia)(xia)(xia)(xia)(xia)奸邪者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)眾(zhong),正(zheng)(zheng)(zheng)直者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)寡;輕(qing)薄趍利者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)多,敦方退靜(jing)者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)鮮(xian)。奸者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)出言(yan)天(tian)(tian)(tian)(tian)(tian)(tian)於(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)忠言(yan),遂使(shi)(shi)(shi)天(tian)(tian)(tian)(tian)(tian)(tian)下(xia)(xia)(xia)(xia)(xia)(xia)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)交(jiao)(jiao)(jiao)相(xiang)疑害(hai)(hai)。悲夫(fu)(fu),作(zuo)法貴於(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)易(yi)避而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)難犯(fan),救弊(bi)貴於(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)省事而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)一(yi)(yi)(yi)令(ling)(ling)。除去豪(hao)橫則(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)官(guan)(guan)(guan)(guan)人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)安(an),刑禁(jin)(jin)必(bi)(bi)行(xing)(xing)(xing)(xing)(xing)則(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)官(guan)(guan)(guan)(guan)人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)敢(gan)務(wu)(wu)私利,官(guan)(guan)(guan)(guan)人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)敢(gan)務(wu)(wu)私利,而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)百(bai)(bai)(bai)姓(xing)(xing)(xing)富。史刑曰(yue)(yue):眚災(zai)肆赦(she)(she),赦(she)(she)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)欲(yu)數(shu),赦(she)(she)數(shu)則(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)惡(e)(e)者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)得(de)(de)(de)計(ji),平(ping)(ping)(ping)人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)生心(xin),而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)賢(xian)(xian)(xian)良(liang)否塞(sai)矣(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)。人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)有(you)(you)大(da)為(wei)(wei)(wei)(wei)賊害(hai)(hai),官(guan)(guan)(guan)(guan)吏(li)捕(bu)獲,因(yin)廣(guang)條引,誣陷貞良(liang),闊(kuo)遠牽率,冀(ji)推(tui)時序(xu),卒蒙赦(she)(she)宥。遇賊害(hai)(hai)者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe),訖無(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)所(suo)(suo)(suo)(suo)(suo)快(kuai),自(zi)毒(du)而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)已。由(you)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)平(ping)(ping)(ping)人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)遞生黠計(ji),吏(li)勞(lao)(lao)政(zheng)酷,莫(mo)(mo)能(neng)(neng)鎮止,此(ci)(ci)由(you)數(shu)赦(she)(she)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)過(guo)也(ye)(ye)(ye)。夫(fu)(fu)人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)所(suo)(suo)(suo)(suo)(suo)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)惡(e)(e)為(wei)(wei)(wei)(wei)無(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)道(dao)(dao)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)義者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe),為(wei)(wei)(wei)(wei)其(qi)(qi)(qi)有(you)(you)罰(fa)也(ye)(ye)(ye);所(suo)(suo)(suo)(suo)(suo)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)勉為(wei)(wei)(wei)(wei)有(you)(you)道(dao)(dao)行(xing)(xing)(xing)(xing)(xing)義者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe),為(wei)(wei)(wei)(wei)其(qi)(qi)(qi)有(you)(you)賞(shang)(shang)也(ye)(ye)(ye)。今(jin)無(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)道(dao)(dao)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)義者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)赦(she)(she)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi),而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)有(you)(you)道(dao)(dao)行(xing)(xing)(xing)(xing)(xing)義者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)被妎音害(hai)(hai)而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)賞(shang)(shang),欲(yu)人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)就善(shan)(shan)(shan)(shan)也(ye)(ye)(ye),不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)亦(yi)難乎?世有(you)(you)賢(xian)(xian)(xian)主(zhu)秀士(shi)(shi)(shi)(shi)肯察此(ci)(ci)論(lun):人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)怨者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe),非(fei)(fei)(fei)(fei)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)接人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)也(ye)(ye)(ye);神(shen)(shen)怒(nu)者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe),非(fei)(fei)(fei)(fei)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)事神(shen)(shen)也(ye)(ye)(ye);巧(qiao)佞甚(shen),人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)愈(yu)(yu)怨;淫祀盛,神(shen)(shen)益(yi)怒(nu)。
始生(sheng)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)者(zhe)(zhe)(zhe)天(tian)(tian)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye),養(yang)成之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)者(zhe)(zhe)(zhe)人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye),能養(yang)天(tian)(tian)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)所(suo)(suo)(suo)生(sheng)而(er)(er)(er)(er)(er)物(wu)攖之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)謂(wei)天(tian)(tian)子(zi)(zi)。天(tian)(tian)子(zi)(zi)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)動也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye),以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)全天(tian)(tian)氣,故(gu)(gu)(gu)此官(guan)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)所(suo)(suo)(suo)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)自(zi)(zi)(zi)(zi)立(li)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。立(li)官(guan)者(zhe)(zhe)(zhe),以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)全生(sheng)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。今(jin)世之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)惑主(zhu)(zhu)(zhu)(zhu)(zhu)(zhu),多(duo)(duo)官(guan)而(er)(er)(er)(er)(er)反以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)害生(sheng),則(ze)失(shi)所(suo)(suo)(suo)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)為(wei)立(li)官(guan)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)本(ben)(ben)矣(yi)(yi)。草郁(yu)財為(wei)腐(fu),.樹(shu)郁(yu)則(ze)為(wei)蠹(du),人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)郁(yu)則(ze)為(wei)病,國(guo)(guo)(guo)郁(yu)則(ze)百慝(ni)并起,危(wei)亂(luan)(luan)不(bu)(bu)(bu)禁。所(suo)(suo)(suo)謂(wei)國(guo)(guo)(guo)郁(yu)者(zhe)(zhe)(zhe),主(zhu)(zhu)(zhu)(zhu)(zhu)(zhu)德(de)不(bu)(bu)(bu)下(xia)(xia)宣,人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)欲不(bu)(bu)(bu)上達也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。是故(gu)(gu)(gu)圣王貴(gui)忠臣、正(zheng)士(shi),為(wei)其(qi)(qi)(qi)敢直(zhi)言(yan),而(er)(er)(er)(er)(er)決(jue)郁(yu)塞也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。克己復禮,賢良自(zi)(zi)(zi)(zi)至;君(jun)耕后蠶,蒼生(sheng)自(zi)(zi)(zi)(zi)化。由(you)是言(yan)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi),賢良正(zheng),可(ke)(ke)(ke)待不(bu)(bu)(bu)可(ke)(ke)(ke)求(qiu)(qiu),求(qiu)(qiu)得(de)(de)(de)非賢也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye);蒼生(sheng)正(zheng),可(ke)(ke)(ke)化不(bu)(bu)(bu)可(ke)(ke)(ke)刑,刑行(xing)非理也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。堯舜有(you)(you)(you)(you)為(wei)人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)主(zhu)(zhu)(zhu)(zhu)(zhu)(zhu)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)勤(qin),無為(wei)人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)主(zhu)(zhu)(zhu)(zhu)(zhu)(zhu)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)欲,天(tian)(tian)下(xia)(xia)各(ge)得(de)(de)(de)濟(ji)其(qi)(qi)(qi)欲;有(you)(you)(you)(you)為(wei)人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)主(zhu)(zhu)(zhu)(zhu)(zhu)(zhu)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)位,無為(wei)人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)主(zhu)(zhu)(zhu)(zhu)(zhu)(zhu)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)心(xin),故(gu)(gu)(gu)天(tian)(tian)下(xia)(xia)各(ge)得(de)(de)(de)肆其(qi)(qi)(qi)心(xin)。士(shi)有(you)(you)(you)(you)天(tian)(tian)下(xia)(xia)人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)愛(ai)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi),而(er)(er)(er)(er)(er)主(zhu)(zhu)(zhu)(zhu)(zhu)(zhu)不(bu)(bu)(bu)愛(ai)者(zhe)(zhe)(zhe);有(you)(you)(you)(you)主(zhu)(zhu)(zhu)(zhu)(zhu)(zhu)獨愛(ai)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi),而(er)(er)(er)(er)(er)天(tian)(tian)下(xia)(xia)人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)不(bu)(bu)(bu)愛(ai)者(zhe)(zhe)(zhe)。用天(tian)(tian)下(xia)(xia)人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)愛(ai)者(zhe)(zhe)(zhe),則(ze)天(tian)(tian)下(xia)(xia)安;用主(zhu)(zhu)(zhu)(zhu)(zhu)(zhu)獨愛(ai)者(zhe)(zhe)(zhe),則(ze)天(tian)(tian)下(xia)(xia)危(wei)。人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)主(zhu)(zhu)(zhu)(zhu)(zhu)(zhu)安可(ke)(ke)(ke)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)自(zi)(zi)(zi)(zi)放其(qi)(qi)(qi)愛(ai)憎哉?由(you)是重天(tian)(tian)下(xia)(xia)愛(ai)者(zhe)(zhe)(zhe),當制其(qi)(qi)(qi)情。所(suo)(suo)(suo)謂(wei)天(tian)(tian)下(xia)(xia)者(zhe)(zhe)(zhe),謂(wei)其(qi)(qi)(qi)有(you)(you)(you)(you)萬物(wu)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye);所(suo)(suo)(suo)謂(wei)邦國(guo)(guo)(guo)者(zhe)(zhe)(zhe),謂(wei)其(qi)(qi)(qi)有(you)(you)(you)(you)人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)眾也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。夫(fu)國(guo)(guo)(guo)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)為(wei)本(ben)(ben),人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)安則(ze)國(guo)(guo)(guo)安,故(gu)(gu)(gu)憂國(guo)(guo)(guo)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)主(zhu)(zhu)(zhu)(zhu)(zhu)(zhu),務求(qiu)(qiu)理人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)材(cai)#25。玉之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)所(suo)(suo)(suo)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)難(nan)辨者(zhe)(zhe)(zhe),謂(wei)其(qi)(qi)(qi)有(you)(you)(you)(you)硁石也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye);金之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)所(suo)(suo)(suo)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)難(nan)辨者(zhe)(zhe)(zhe),謂(wei)其(qi)(qi)(qi)有(you)(you)(you)(you)鍮石也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。今(jin)夫(fu)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)隼翼而(er)(er)(er)(er)(er)被之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)鷃,視而(er)(er)(er)(er)(er)不(bu)(bu)(bu)明(ming)(ming)(ming)者(zhe)(zhe)(zhe),正(zheng)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)為(wei)年(nian);明(ming)(ming)(ming)者(zhe)(zhe)(zhe),視之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)乃(nai)鷃也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。今(jin)夫(fu)小(xiao)人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)多(duo)(duo)誦經籍方書,或學奇技通說,而(er)(er)(er)(er)(er)被以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)青(qing)紫章服(fu),使愚者(zhe)(zhe)(zhe)聽而(er)(er)(er)(er)(er)視之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi),正(zheng)為(wei)君(jun)子(zi)(zi)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye);明(ming)(ming)(ming)者(zhe)(zhe)(zhe)聽而(er)(er)(er)(er)(er)視之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi),乃(nai)小(xiao)人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。故(gu)(gu)(gu)人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)主(zhu)(zhu)(zhu)(zhu)(zhu)(zhu)誠明(ming)(ming)(ming),以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)言(yan)取(qu)人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)理也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye),以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)才取(qu)人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)理也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye),以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)行(xing)取(qu)人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)理也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye);人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)主(zhu)(zhu)(zhu)(zhu)(zhu)(zhu)不(bu)(bu)(bu)明(ming)(ming)(ming),以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)言(yan)取(qu)人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)亂(luan)(luan)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye),以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)才取(qu)人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)亂(luan)(luan)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye),以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)行(xing)取(qu)人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)亂(luan)(luan)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。夫(fu)圣主(zhu)(zhu)(zhu)(zhu)(zhu)(zhu)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)用人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye),貴(gui)耳不(bu)(bu)(bu)聞(wen)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)功(gong),目(mu)(mu)不(bu)(bu)(bu)見(jian)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)功(gong),口不(bu)(bu)(bu)可(ke)(ke)(ke)道之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)功(gong),而(er)(er)(er)(er)(er)百姓(xing)暢然自(zi)(zi)(zi)(zi)理矣(yi)(yi)。若人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)主(zhu)(zhu)(zhu)(zhu)(zhu)(zhu)貴(gui)耳聞(wen)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)功(gong),則(ze)天(tian)(tian)下(xia)(xia)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)運(yun)貨(huo)逐利而(er)(er)(er)(er)(er)市譽矣(yi)(yi);貴(gui)目(mu)(mu)見(jian)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)功(gong),則(ze)天(tian)(tian)下(xia)(xia)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)恢形(xing)異藝(yi)而(er)(er)(er)(er)(er)爭(zheng)進(jin)矣(yi)(yi);貴(gui)可(ke)(ke)(ke)道之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)功(gong),則(ze)天(tian)(tian)下(xia)(xia)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)習(xi)舌調吻而(er)(er)(er)(er)(er)飾辭(ci)矣(yi)(yi)。使天(tian)(tian)下(xia)(xia)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)市譽爭(zheng)進(jin),飾辭(ci),見(jian)達者(zhe)(zhe)(zhe),政(zheng)敗(bai)矣(yi)(yi)。人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)主(zhu)(zhu)(zhu)(zhu)(zhu)(zhu)皆知(zhi)鏡之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)明(ming)(ming)(ming)己也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye),而(er)(er)(er)(er)(er)惡(e)士(shi)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)明(ming)(ming)(ming)己也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye),鏡之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)明(ming)(ming)(ming)己也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)功(gong)細,士(shi)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)明(ming)(ming)(ming)己也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)功(gong)大,知(zhi)其(qi)(qi)(qi)細,失(shi)其(qi)(qi)(qi)大,不(bu)(bu)(bu)知(zhi)類(lei)矣(yi)(yi)。於呼,人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)主(zhu)(zhu)(zhu)(zhu)(zhu)(zhu)清心(xin)省事(shi)。人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)臣恭儉守職,太平立(li)致矣(yi)(yi)。而(er)(er)(er)(er)(er)世或難(nan)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi),吾所(suo)(suo)(suo)不(bu)(bu)(bu)知(zhi)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。若人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)主(zhu)(zhu)(zhu)(zhu)(zhu)(zhu)方寸之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)墜(zhui)不(bu)(bu)(bu)明(ming)(ming)(ming)不(bu)(bu)(bu)斷,則(ze)天(tian)(tian)地之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)宜,四海之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)內,動植萬類(lei),咸失(shi)其(qi)(qi)(qi)道矣(yi)(yi)。以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)耳目(mu)(mu)取(qu)人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)者(zhe)(zhe)(zhe),官(guan)多(duo)(duo)而(er)(er)(er)(er)(er)政(zheng)亂(luan)(luan);以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)心(xin)慮取(qu)人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)者(zhe)(zhe)(zhe),官(guan)少而(er)(er)(er)(er)(er)政(zheng)清。是知(zhi)循(xun)理之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)世,務求(qiu)(qiu)不(bu)(bu)(bu)可(ke)(ke)(ke)見(jian)、不(bu)(bu)(bu)可(ke)(ke)(ke)聞(wen)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)材(cai);澆危(wei)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)世,務取(qu)可(ke)(ke)(ke)聞(wen)可(ke)(ke)(ke)見(jian)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)材(cai)。嗚(wu)呼,人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)主(zhu)(zhu)(zhu)(zhu)(zhu)(zhu)豈(qi)知(zhi)哉?以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)耳目(mu)(mu)取(qu)人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren),人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)皆襄攴(po)敓(duo)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)買(mai)譽;以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)心(xin)慮取(qu)人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren),人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)皆靜正(zheng)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)勤(qin)德(de)。吏靜正(zheng)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)勤(qin)德(de),則(ze)不(bu)(bu)(bu)言(yan)而(er)(er)(er)(er)(er)自(zi)(zi)(zi)(zi)化;吏襄攴(po)敓(duo)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)買(mai)譽,則(ze)刑之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)而(er)(er)(er)(er)(er)不(bu)(bu)(bu)甚音(yin)畏(wei)世主(zhu)(zhu)(zhu)(zhu)(zhu)(zhu)豈(qi)知(zhi)哉?
夫國(guo)(guo)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)將(jiang)興也,朝廷百吏或(huo)(huo)短、或(huo)(huo)長(chang)、或(huo)(huo)丑、或(huo)(huo)美(mei)(mei)、或(huo)(huo)怡(yi)、或(huo)(huo)厲、或(huo)(huo)是、或(huo)(huo)非。雖(sui)聽其(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)言,觀其(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)貌(mao)(mao)(mao),有似不(bu)(bu)同,然(ran)察其(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)志(zhi),徵(zhi)其(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)心(xin),盡於為國(guo)(guo)。所以剛訐(jie)不(bu)(bu)怨,黜(chu)退不(bu)(bu)愕,議得其(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)中(zhong)(zhong),無違乎(hu)理。故天(tian)不(bu)(bu)惑其(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)時(shi),墜(zhui)不(bu)(bu)乏其(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)利,人(ren)(ren)不(bu)(bu)亂其(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)豈,鬼(gui)神開贊,蠻夷柔同,保合(he)大(da)和,萬(wan)物(wu)(wu)化育。國(guo)(guo)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)將(jiang)亡也,朝廷百吏姿貌(mao)(mao)(mao)多美(mei)(mei),顏色諧和,詞氣華柔,動止詳潤(run)。雖(sui)觀其(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)貌(mao)(mao)(mao),聽其(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)言,有若(ruo)歡洽,然(ran)察其(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)志(zhi),徵(zhi)其(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)心(xin),盡在竟位(wei)。所以聞奇則怪,見(jian)異(yi)必(bi)(bi)(bi)愕,狙嫉相蒙,遂喪其(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)道。故天(tian)告(gao)災時(shi),墜(zhui)生反物(wu)(wu),人(ren)(ren)作兇德(de),鬼(gui)神間禍(huo),戎狄交侵,喪亂弘多,萬(wan)物(wu)(wu)不(bu)(bu)化。夫不(bu)(bu)傷貨財,不(bu)(bu)妎(xie)人(ren)(ren)力(li),不(bu)(bu)損官(guan)(guan)吏,而功成政立,下自百姓,上(shang)滋主(zhu)(zhu)德(de),如(ru)此(ci)者(zhe)忠賢之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)臣(chen)(chen)也。若(ruo)費(fei)財煩人(ren)(ren),危官(guan)(guan)茍效,一時(shi)功利規賞(shang)於主(zhu)(zhu),不(bu)(bu)顧過後貽災於國(guo)(guo),如(ru)此(ci)者(zhe)奸(jian)臣(chen)(chen)也。至理之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)世,官(guan)(guan)得人(ren)(ren)。不(bu)(bu)理之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)世,人(ren)(ren)得官(guan)(guan)。邾龍人(ren)(ren)顅(qian)問事(shi)君,亢倉子曰(yue):既策名而臣(chen)(chen)人(ren)(ren)者(zhe),心(xin)莫(mo)若(ruo)公,貌(mao)(mao)(mao)莫(mo)若(ruo)和,言莫(mo)若(ruo)正。公不(bu)(bu)欲(yu)(yu)露(lu),和不(bu)(bu)欲(yu)(yu)雜,正不(bu)(bu)欲(yu)(yu)犯(fan)。古之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)清勤為國(guo)(guo)修(xiu)(xiu)(xiu)政,今之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)清勤為身修(xiu)(xiu)(xiu)名。夫為國(guo)(guo)修(xiu)(xiu)(xiu)政者(zhe),區處條別,動得其(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)宜,合(he)於大(da)體。為身修(xiu)(xiu)(xiu)名者(zhe),區處條別,致遠(yuan)不(bu)(bu)通,拘於小(xiao)節。是知心(xin)以道為主(zhu)(zhu),坘事(shi)得其(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)所;心(xin)以事(shi)為主(zhu)(zhu),坘物(wu)(wu)失其(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)所。臣(chen)(chen)居上(shang)位(wei)不(bu)(bu)諫(jian),下位(wei)不(bu)(bu)公,不(bu)(bu)合(he)贍(shan)其(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)祿。君不(bu)(bu)嚴敬(jing),大(da)臣(chen)(chen)不(bu)(bu)彰信(xin)(xin)小(xiao),臣(chen)(chen)不(bu)(bu)合(he)官(guan)(guan)其(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)朝。有才(cai)(cai)者(zhe)不(bu)(bu)必(bi)(bi)(bi)忠,忠者(zhe)不(bu)(bu)必(bi)(bi)(bi)有才(cai)(cai)。臣(chen)(chen)不(bu)(bu)患不(bu)(bu)忠,適恐盡忠而主(zhu)(zhu)莫(mo)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)信(xin)(xin);主(zhu)(zhu)不(bu)(bu)患不(bu)(bu)信(xin)(xin),適恐信(xin)(xin)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)而莫(mo)能事(shi)事(shi)。上(shang)等(deng)(deng)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)人(ren)(ren),得其(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)性(xing)(xing)則天(tian)下理;中(zhong)(zhong)等(deng)(deng)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)人(ren)(ren),得其(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)性(xing)(xing)則天(tian)下亂。明主(zhu)(zhu)用上(shang)等(deng)(deng)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)人(ren)(ren),當委以權宜,便(bian)豈肆其(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)所為;用中(zhong)(zhong)等(deng)(deng)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)人(ren)(ren),則當程課其(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)功,示以賞(shang)罰(fa)。
賢(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)良所(suo)以(yi)屢求(qiu)(qiu)(qiu)(qiu)而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)至(zhi),難進而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)易(yi)退(tui)者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe),非(fei)為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)愛身而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)死王事(shi),適(shi)恐盡忠而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)主(zhu)莫之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)信(xin)(xin)耳(er)。自(zi)(zi)(zi)知(zhi)有材識(shi)(shi)(shi)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)人(ren)(ren)(ren),外(wai)恭謹而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)內(nei)無(wu)(wu)(wu)(wu)憂。其(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)於(wu)眾也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye),龢正(zheng)而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)狎。親(qin)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)則(ze)(ze)彌(mi)莊;疏之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)則(ze)(ze)退(tui)去(qu)而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)怨(yuan);窮厄(e)則(ze)(ze)以(yi)命自(zi)(zi)(zi)寬;榮(rong)達則(ze)(ze)以(yi)道(dao)(dao)自(zi)(zi)(zi)正(zheng)。人(ren)(ren)(ren)有視(shi)其(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)儀(yi)(yi)賢(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye),聽其(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)聲賢(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye),徵神課識(shi)(shi)(shi),或(huo)(huo)負所(suo)望。夫賢(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)人(ren)(ren)(ren)其(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)見用(yong)(yong)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye),入則(ze)(ze)諷譽(yu)(yu),出則(ze)(ze)龔默,職司勤(qin)辨,居(ju)室(shi)儉閑。其(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)未見用(yong)(yong)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye),藏身於(wu)眾,藏識(shi)(shi)(shi)於(wu)目,藏言(yan)(yan)於(wu)口(kou),飽(bao)食(shi)安步,獨善(shan)其(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)身,貞而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)怨(yuan)。智者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)疑(yi)豈,識(shi)(shi)(shi)者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)疑(yi)人(ren)(ren)(ren)。有識(shi)(shi)(shi)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)士(shi),行(xing)危而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)色不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)可(ke)(ke)(ke)疏,言(yan)(yan)遜而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)理(li)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)可(ke)(ke)(ke)拔。凡謂(wei)(wei)賢(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)人(ren)(ren)(ren)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)自(zi)(zi)(zi)稱賢(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian),效(xiao)在(zai)(zai)官政,功在(zai)(zai)事(shi)事(shi)。太平之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)時,上士(shi)運其(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)識(shi)(shi)(shi),中士(shi)竭其(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)耐(nai),小人(ren)(ren)(ren)輸其(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)力(li)。齊有掊子(zi)(zi)者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe),材可(ke)(ke)(ke)以(yi)振(zhen)國(guo),行(xing)可(ke)(ke)(ke)以(yi)獨立,事(shi)父母(mu)孝謹,鄉(xiang)黨恭循(xun),念居(ju)貧無(wu)(wu)(wu)(wu)以(yi)為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)養,施(shi)信(xin)(xin)義(yi)(yi)(yi)而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)游者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)久之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)矣(yi)。所(suo)如寡合?或(huo)(huo)為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)乘時夸毗者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)所(suo)蚩給(gei),於(wu)是負杖步足(zu),問乎亢(kang)倉(cang)子(zi)(zi)曰:吾聞至(zhi)人(ren)(ren)(ren)忘(wang)情,黎(li)人(ren)(ren)(ren)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)事(shi)情,存情之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)曹務其(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)教訓而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)尊信(xin)(xin)義(yi)(yi)(yi)。吾乃今不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)知(zhi)為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)工,受不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)信(xin)(xin)為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)信(xin)(xin),信(xin)(xin)而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)見信(xin)(xin)為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)信(xin)(xin),為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)勤(qin)慕義(yi)(yi)(yi)為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)義(yi)(yi)(yi),人(ren)(ren)(ren)義(yi)(yi)(yi)而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)俟義(yi)(yi)(yi)為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)義(yi)(yi)(yi)。然(ran)則(ze)(ze)信(xin)(xin)義(yi)(yi)(yi)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)士(shi),常獨厄(e)隨(sui)退(tui),胡以(yi)取貴(gui)乎時,而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)教理(li)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)所(suo)上也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)?亢(kang)倉(cang)子(zi)(zi)俯而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)循(xun)只,仰而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)譆,超然(ran)而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)歌,曰:時之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)陽兮信(xin)(xin)義(yi)(yi)(yi)昌音昌,時之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)默兮信(xin)(xin)義(yi)(yi)(yi)伏(fu),陽與(yu)(yu)(yu)默,昌與(yu)(yu)(yu)伏(fu),汨吾無(wu)(wu)(wu)(wu)誰私(si)兮?羌忽(hu)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)知(zhi)其(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)讀(du)。夫運正(zheng)性以(yi)如適(shi),而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)物莫之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)應者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe),真不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)行(xing)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。夫真且不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)行(xing),謂(wei)(wei)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)道(dao)(dao)喪(sang)(sang)。道(dao)(dao)喪(sang)(sang)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)時,上士(shi)乃隱,隱之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)義(yi)(yi)(yi)。有可(ke)(ke)(ke)觀音為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye),莫可(ke)(ke)(ke)為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe);有可(ke)(ke)(ke)用(yong)(yong)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye),邦有道(dao)(dao),則(ze)(ze)智;邦無(wu)(wu)(wu)(wu)道(dao)(dao),則(ze)(ze)愚。故#32莫可(ke)(ke)(ke)用(yong)(yong)者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。祭(ji)(ji)公(gong)問:賢(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)材何從而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)?#33亢(kang)倉(cang)子(zi)(zi)曰:賢(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)正(zheng)可(ke)(ke)(ke)待不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)可(ke)(ke)(ke)求(qiu)(qiu)(qiu)(qiu),材慎(shen)(shen)在(zai)(zai)求(qiu)(qiu)(qiu)(qiu)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)慎(shen)(shen)無(wu)(wu)(wu)(wu)。若(ruo)天(tian)子(zi)(zi)靜(jing),大(da)(da)(da)(da)臣(chen)(chen)明(ming),刑不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)避(bi)貴(gui),澤(ze)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)隔下(xia),則(ze)(ze)賢(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)人(ren)(ren)(ren)自(zi)(zi)(zi)至(zhi)而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)求(qiu)(qiu)(qiu)(qiu)用(yong)(yong)矣(yi)。賢(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)人(ren)(ren)(ren)用(yong)(yong),則(ze)(ze)四海之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)內(nei),明(ming)目而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)視(shi),清耳(er)而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)聽,坦心而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)無(wu)(wu)(wu)(wu)郁矣(yi)。天(tian)自(zi)(zi)(zi)成,地自(zi)(zi)(zi)寧(ning)(ning),萬物醇(chun)化,鬼神不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)能靈。故曰賢(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)正(zheng)可(ke)(ke)(ke)待不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)可(ke)(ke)(ke)求(qiu)(qiu)(qiu)(qiu)。若(ruo)天(tian)子(zi)(zi)勤(qin)咀、大(da)(da)(da)(da)臣(chen)(chen)和(he)理(li)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)求(qiu)(qiu)(qiu)(qiu)士(shi)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye),則(ze)(ze)恢弘方(fang)大(da)(da)(da)(da)、公(gong)直靖(jing)人(ren)(ren)(ren)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)才至(zhi);若(ruo)天(tian)子(zi)(zi)苛(ke)察(cha)(cha)、大(da)(da)(da)(da)臣(chen)(chen)躁急之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)求(qiu)(qiu)(qiu)(qiu)士(shi)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye),則(ze)(ze)曲心巧應、毀方(fang)破道(dao)(dao)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)才至(zhi);若(ruo)天(tian)子(zi)(zi)疑(yi)忌、大(da)(da)(da)(da)臣(chen)(chen)巧隨(sui)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)求(qiu)(qiu)(qiu)(qiu)士(shi)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye),則(ze)(ze)奇姓(xing)異(yi)(yi)名、仄(ze)媚怪術之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)才至(zhi);若(ruo)天(tian)子(zi)(zi)自(zi)(zi)(zi)賢(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)、大(da)(da)(da)(da)臣(chen)(chen)固位之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)求(qiu)(qiu)(qiu)(qiu)士(shi)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye),則(ze)(ze)事(shi)文逐譽(yu)(yu)、貪濁浮麗之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)才至(zhi);若(ruo)天(tian)子(zi)(zi)依違、大(da)(da)(da)(da)臣(chen)(chen)回(hui)佞之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)求(qiu)(qiu)(qiu)(qiu)士(shi)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye),則(ze)(ze)外(wai)忠內(nei)僻、情毒言(yan)(yan)和(he)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)才至(zhi)。故曰才慎(shen)(shen)在(zai)(zai)求(qiu)(qiu)(qiu)(qiu)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)慎(shen)(shen)無(wu)(wu)(wu)(wu)。昔者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)黃帝得(de)(de)(de)常仙、封鴻庇音鬼、容丘(qiu)音丘(qiu)、商主(zhu)得(de)(de)(de)伊尹,中興(xing)得(de)(de)(de)甫申(shen),齊桓得(de)(de)(de)寧(ning)(ning)籍,皆由數君體道(dao)(dao)邁仁,布(bu)昭圣武,思(si)輯光(guang)明(ming),寬厚昌正(zheng),而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)眾賢(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)自(zi)(zi)(zi)至(zhi)而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)#35求(qiu)(qiu)(qiu)(qiu)用(yong)(yong),非(fei)為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)簡核(he)而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)得(de)(de)(de)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。祭(ji)(ji)公(gong)曰:夫子(zi)(zi)云賢(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)人(ren)(ren)(ren)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)求(qiu)(qiu)(qiu)(qiu)而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)自(zi)(zi)(zi)至(zhi),亦有非(fei)賢(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)求(qiu)(qiu)(qiu)(qiu)而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)自(zi)(zi)(zi)至(zhi)者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)乎?亢(kang)倉(cang)子(zi)(zi)曰:夫非(fei)賢(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)求(qiu)(qiu)(qiu)(qiu)而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)自(zi)(zi)(zi)至(zhi)者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)固眾矣(yi)。夫天(tian)下(xia)有道(dao)(dao),則(ze)(ze)賢(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)人(ren)(ren)(ren)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)求(qiu)(qiu)(qiu)(qiu)而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)自(zi)(zi)(zi)至(zhi);天(tian)下(xia)無(wu)(wu)(wu)(wu)道(dao)(dao),則(ze)(ze)非(fei)賢(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)求(qiu)(qiu)(qiu)(qiu)而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)自(zi)(zi)(zi)至(zhi)。人(ren)(ren)(ren)主(zhu)有道(dao)(dao)者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)寡,無(wu)(wu)(wu)(wu)道(dao)(dao)者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)眾;天(tian)下(xia)賢(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)人(ren)(ren)(ren)少(shao),不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)肖者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)多(duo)。是知(zhi)非(fei)賢(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)求(qiu)(qiu)(qiu)(qiu)而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)自(zi)(zi)(zi)至(zhi)者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)多(duo)矣(yi)。祭(ji)(ji)公(gong)曰:賢(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)固濟(ji)天(tian)下(xia),材亦能濟(ji)天(tian)下(xia),俱濟(ji)天(tian)下(xia),賢(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)與(yu)(yu)(yu)材安異(yi)(yi)耶?亢(kang)倉(cang)子(zi)(zi)曰:窘乎哉,其(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)問也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。夫功成事(shi)畢,不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)徇封譽(yu)(yu),恭退(tui)樸儉之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)謂(wei)(wei)賢(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)。功成事(shi)畢,榮(rong)在(zai)(zai)祿譽(yu)(yu),光(guang)揚(yang)滿志(zhi)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)謂(wei)(wei)材。賢(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)可(ke)(ke)(ke)以(yi)鎮國(guo),材可(ke)(ke)(ke)以(yi)理(li)國(guo)。所(suo)謂(wei)(wei)鎮者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe),龢寧(ning)(ning)無(wu)(wu)(wu)(wu)為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei),人(ren)(ren)(ren)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)知(zhi)其(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)力(li)。所(suo)謂(wei)(wei)理(li)者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe),勤(qin)率其(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)事(shi),人(ren)(ren)(ren)知(zhi)所(suo)於(wu)德(de)。一(yi)賢(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)統眾材則(ze)(ze)有馀(yu),眾材度(du)一(yi)賢(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)猶不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)足(zu),如是賢(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)材之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)殊域。有居(ju)山林而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)喧(xuan)者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe),有在(zai)(zai)人(ren)(ren)(ren)俗而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)靜(jing)者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe),有喧(xuan)而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)正(zheng)者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe),有靜(jing)而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)邪者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。凡視(shi)察(cha)(cha)其(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)貌鄙俗,而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)能有賢(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe),萬不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)有一(yi);視(shi)察(cha)(cha)其(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)貌端雅,而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)實小人(ren)(ren)(ren)者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe),十而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)有九。夫不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)鍊(lian)其(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)言(yan)(yan)而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)知(zhi)其(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)文,不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)責其(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)儀(yi)(yi)而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)審其(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)度(du),不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)釆(bian)其(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)譽(yu)(yu)而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)知(zhi)其(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)善(shan),不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)流其(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)毀而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)斷(duan)其(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)實,可(ke)(ke)(ke)謂(wei)(wei)有識(shi)(shi)(shi)者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。
閔(min)子(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)騫問(wen)仲(zhong)尼:道(dao)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)與(yu)孝(xiao)(xiao)(xiao)(xiao)相去(qu)奚若(ruo)?仲(zhong)尼曰(yue)(yue)(yue):道(dao)者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe),自(zi)然(ran)(ran)(ran)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)妙(miao)用。孝(xiao)(xiao)(xiao)(xiao)者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe),人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)道(dao)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)至(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)德(de)(de)。夫(fu)其(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)包運(yun)天(tian)(tian)地(di),發(fa)育萬(wan)物(wu)(wu),曲(qu)成類(lei)形,布(bu)丕性壽。其(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)功(gong)至(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)實(shi),而(er)(er)(er)(er)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)為(wei)(wei)物(wu)(wu)府,不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)為(wei)(wei)事(shi)(shi)(shi)(shi)官,無(wu)(wu)為(wei)(wei)功(gong)尸,捫求眎聽,莫得而(er)(er)(er)(er)有(you),字之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)曰(yue)(yue)(yue)道(dao),用之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)於(wu)(wu)(wu)人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren),字之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)曰(yue)(yue)(yue)孝(xiao)(xiao)(xiao)(xiao)。孝(xiao)(xiao)(xiao)(xiao)者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe),善(shan)事(shi)(shi)(shi)(shi)父(fu)(fu)母(mu)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)名(ming)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye),夫(fu)善(shan)事(shi)(shi)(shi)(shi)父(fu)(fu)母(mu),敬順(shun)為(wei)(wei)本(ben),意(yi)以(yi)(yi)(yi)(yi)承(cheng)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi),順(shun)承(cheng)顏色(se),無(wu)(wu)所(suo)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)至(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)。發(fa)一(yi)言(yan)(yan),舉一(yi)意(yi),不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)敢(gan)(gan)忘(wang)父(fu)(fu)母(mu);營(ying)一(yi)手(shou),措一(yi)足,不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)敢(gan)(gan)忘(wang)父(fu)(fu)母(mu)。事(shi)(shi)(shi)(shi)君(jun)(jun)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)敢(gan)(gan)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)忠(zhong),朋友不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)敢(gan)(gan)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)信,臨下(xia)(xia)(xia)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)敢(gan)(gan)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)敬,向(xiang)善(shan)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)敢(gan)(gan)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)勤,雖(sui)屋獨(du)室之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)中,亦不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)敢(gan)(gan)懈其(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)誠(cheng)(cheng),此(ci)(ci)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)謂全(quan)孝(xiao)(xiao)(xiao)(xiao)。故(gu)(gu)孝(xiao)(xiao)(xiao)(xiao)誠(cheng)(cheng)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)至(zhi)(zhi)(zhi)(zhi),通乎神明(ming),光(guang)于四(si)海,有(you)感必應,善(shan)事(shi)(shi)(shi)(shi)父(fu)(fu)母(mu)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)所(suo)致(zhi)(zhi)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。昔者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)虞舜(shun)其(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)大孝(xiao)(xiao)(xiao)(xiao)矣(yi)(yi)(yi)乎,庶母(mu)惑父(fu)(fu)屢憎害之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi),舜(shun)心(xin)(xin)益恭,懼而(er)(er)(er)(er)無(wu)(wu)怨。謀使浚(jun)井,下(xia)(xia)(xia)土實(shi)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi),于時(shi)(shi)(shi)天(tian)(tian)休(xiu),震動(dong)(dong)神明(ming)。駿(jun)赫道(dao)穴而(er)(er)(er)(er)出。奉養滋謹,由(you)是(shi)(shi)(shi)(shi)玄德(de)(de)茂盛,為(wei)(wei)天(tian)(tian)下(xia)(xia)(xia)君(jun)(jun),善(shan)事(shi)(shi)(shi)(shi)父(fu)(fu)母(mu)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)所(suo)致(zhi)(zhi)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。文(wen)王(wang)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)為(wei)(wei)太(tai)(tai)(tai)(tai)子(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye),其(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)大孝(xiao)(xiao)(xiao)(xiao)矣(yi)(yi)(yi),朝(chao)夕(xi)必至(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)乎寢(qin)門之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)外(wai)(wai),問(wen)寺人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)曰(yue)(yue)(yue):玆日安(an)否?何如(ru)?曰(yue)(yue)(yue):安(an),太(tai)(tai)(tai)(tai)子(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)溫然(ran)(ran)(ran)喜色(se)。小不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)安(an)節,太(tai)(tai)(tai)(tai)子(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)色(se)憂滿容(rong)。朝(chao)夕(xi)食(shi)上(shang)(shang),太(tai)(tai)(tai)(tai)子(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)必視(shi)寒暖之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)節,食(shi)下(xia)(xia)(xia)必知(zhi)(zhi)膳羞(xiu)所(suo)進,然(ran)(ran)(ran)後(hou)(hou)退(tui)。寺人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)言(yan)(yan)疾(ji),太(tai)(tai)(tai)(tai)子(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)肅冠(guan)而(er)(er)(er)(er)齋,膳宰之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)饌,必敬眎之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi),湯(tang)液(ye)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)貢,必親嘗(chang)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi),嘗(chang)饌善(shan),則太(tai)(tai)(tai)(tai)子(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)亦能(neng)(neng)食(shi),嘗(chang)饌寡,太(tai)(tai)(tai)(tai)子(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)亦不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)能(neng)(neng)飽,以(yi)(yi)(yi)(yi)至(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)乎復(fu)初(chu),然(ran)(ran)(ran)後(hou)(hou)亦復(fu)初(chu)。君(jun)(jun)后有(you)過,怡聲(sheng)以(yi)(yi)(yi)(yi)諷。君(jun)(jun)后所(suo)愛雖(sui)小,物(wu)(wu)必嚴龔(gong)。是(shi)(shi)(shi)(shi)故(gu)(gu)孝(xiao)(xiao)(xiao)(xiao)成於(wu)(wu)(wu)身,道(dao)洽天(tian)(tian)下(xia)(xia)(xia)。《雅》曰(yue)(yue)(yue):文(wen)王(wang)陟(zhi)降,在帝左(zuo)右,言(yan)(yan)文(wen)王(wang)靜作(zuo)進退(tui),天(tian)(tian)必贊之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi),故(gu)(gu)紂不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)能(neng)(neng)害。夢啟之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)壽,卜(bu)世三十(shi),卜(bu)年(nian)七百,天(tian)(tian)所(suo)命(ming)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye),善(shan)事(shi)(shi)(shi)(shi)父(fu)(fu)母(mu)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)所(suo)致(zhi)(zhi)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。閔(min)子(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)騫曰(yue)(yue)(yue):善(shan)事(shi)(shi)(shi)(shi)父(fu)(fu)母(mu)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)道(dao)幸既(ji)聞之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)矣(yi)(yi)(yi),敢(gan)(gan)問(wen)教子(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)義?仲(zhong)尼曰(yue)(yue)(yue):凡三王(wang)教子(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)必視(shi)禮(li)(li)樂。樂所(suo)以(yi)(yi)(yi)(yi)修內(nei),禮(li)(li)所(suo)以(yi)(yi)(yi)(yi)修外(wai)(wai),禮(li)(li)、樂交修,則德(de)(de)容(rong)發(fa)輝于貌,故(gu)(gu)能(neng)(neng)溫恭而(er)(er)(er)(er)文(wen)明(ming)。夫(fu) 人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)臣(chen)者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe),殺#35其(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)身有(you)益於(wu)(wu)(wu)君(jun)(jun)則為(wei)(wei)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi),況利其(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)身以(yi)(yi)(yi)(yi)善(shan)其(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)君(jun)(jun)乎?是(shi)(shi)(shi)(shi)故(gu)(gu)擇建忠(zhong)良貞正之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)士(shi)為(wei)(wei)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)師傳,欲其(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)知(zhi)(zhi)父(fu)(fu)子(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)、君(jun)(jun)臣(chen)、長幼之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)道(dao)。夫(fu)知(zhi)(zhi)為(wei)(wei)人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)子(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)(zi),然(ran)(ran)(ran)後(hou)(hou)可以(yi)(yi)(yi)(yi)為(wei)(wei)人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)父(fu)(fu);知(zhi)(zhi)為(wei)(wei)人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)臣(chen),然(ran)(ran)(ran)後(hou)(hou)可以(yi)(yi)(yi)(yi)為(wei)(wei)人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)君(jun)(jun);知(zhi)(zhi)事(shi)(shi)(shi)(shi)人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren),然(ran)(ran)(ran)後(hou)(hou)能(neng)(neng)使人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)。此(ci)(ci)三王(wang)教子(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)義也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。閔(min)子(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)騫退(tui)而(er)(er)(er)(er)事(shi)(shi)(shi)(shi)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)於(wu)(wu)(wu)家,三年(nian)人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)無(wu)(wu)間於(wu)(wu)(wu)父(fu)(fu)母(mu)兄(xiong)弟(di)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)言(yan)(yan),交游稱其(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)信,鄉黨稱其(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)仁,宗族(zu)稱其(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)悌,德(de)(de)行之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)聲(sheng)溢於(wu)(wu)(wu)天(tian)(tian)下(xia)(xia)(xia),此(ci)(ci)善(shan)事(shi)(shi)(shi)(shi)父(fu)(fu)母(mu)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)所(suo)致(zhi)(zhi)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。齊太(tai)(tai)(tai)(tai)子(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)坐(zuo)清臺之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)上(shang)(shang),燕壯(zhuang)侯(hou)他(ta),高冠(guan)嚴色(se),左(zuo)帶(dai)玉具劍,右帶(dai)環佩,左(zuo)光(guang)照右,右光(guang)照左(zuo)。太(tai)(tai)(tai)(tai)子(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)讀書不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)視(shi),壯(zhuang)侯(hou)他(ta)問(wen)曰(yue)(yue)(yue):齊國(guo)(guo)有(you)寶乎?太(tai)(tai)(tai)(tai)子(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)曰(yue)(yue)(yue):主信臣(chen)忠(zhong),百姓戴上(shang)(shang),齊國(guo)(guo)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)寶也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。壯(zhuang)侯(hou)他(ta)應聲(sheng)解劍而(er)(er)(er)(er)去(qu)。嗚呼,人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)有(you)偏蔽,終身莫自(zi)知(zhi)(zhi)己(ji)乎?賢者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)見(jian)(jian)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)寬恕而(er)(er)(er)(er)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)言(yan)(yan),小人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)暴愛而(er)(er)(er)(er)溢言(yan)(yan),親戚憐嫉而(er)(er)(er)(er)貳言(yan)(yan)。人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)有(you)偏蔽,惡乎不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)自(zi)知(zhi)(zhi)哉(zai)?是(shi)(shi)(shi)(shi)故(gu)(gu)君(jun)(jun)子(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)檢身常若(ruo)有(you)過。衣(yi)(yi)其(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)衣(yi)(yi),食(shi)其(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)食(shi),知(zhi)(zhi)其(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)過而(er)(er)(er)(er)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)克音克有(you)以(yi)(yi)(yi)(yi)正之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe),君(jun)(jun)子(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)恥之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)。將欲有(you)言(yan)(yan),識(shi)其(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)必不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)能(neng)(neng)行者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe),君(jun)(jun)子(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)罕言(yan)(yan)。當責(ze)眾(zhong)人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)惡者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe),視(shi)己(ji)善(shan)乎哉(zai)?當責(ze)眾(zhong)人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)邪者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe),視(shi)己(ji)正乎哉(zai)?此(ci)(ci)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)謂反明(ming)。翟(zhai)西氏之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)子(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)甚(shen)(shen)孝(xiao)(xiao)(xiao)(xiao)謹,翟(zhai)西憐其(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)子(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)而(er)(er)(er)(er)好妄與(yu)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)言(yan)(yan)。翟(zhai)西辰出,夕(xi)返(fan),則曰(yue)(yue)(yue):甲死矣(yi)(yi)(yi)。其(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)子(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)信之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi),既(ji)而(er)(er)(er)(er)甲在焉。他(ta)夕(xi)則曰(yue)(yue)(yue):乙且害。余其(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)子(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)伺(si)將行仇。既(ji)而(er)(er)(er)(er)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)見(jian)(jian)惡端。他(ta)夕(xi)則曰(yue)(yue)(yue):丁病矣(yi)(yi)(yi)。其(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)子(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)覘之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi),丁誠(cheng)(cheng)無(wu)(wu)恙(yang)。舉此(ci)(ci)類(lei)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。冒淹年(nian)序。子(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)固孝(xiao)(xiao)(xiao)(xiao)謹,至(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)於(wu)(wu)(wu)訓勒,益不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)保承(cheng)。鄉國(guo)(guo)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren),疾(ji)其(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)咎口(kou),謀將殺#36之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)。翟(zhai)西聞而(er)(er)(er)(er)懼,歸以(yi)(yi)(yi)(yi)告子(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)(zi),子(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)未(wei)(wei)甚(shen)(shen)信,既(ji)而(er)(er)(er)(er)翟(zhai)西見(jian)(jian)殺#37。謂多言(yan)(yan)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)為(wei)(wei)疏露,亦有(you)辭(ci)約而(er)(er)(er)(er)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)密者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe);謂輕佻之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)為(wei)(wei)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)定,亦有(you)體閑而(er)(er)(er)(er)心(xin)(xin)躁者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe);謂叢雜之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)為(wei)(wei)猥細,亦有(you)外(wai)(wai)潔而(er)(er)(er)(er)內(nei)濁者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)。若(ruo)類(lei)而(er)(er)(er)(er)引之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi),不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)可殫載。若(ruo)非徹識(shi),孰桌音克究詳?時(shi)(shi)(shi)有(you)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)可不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)應豈(qi)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe),內(nei)靜而(er)(er)(er)(er)外(wai)(wai)動(dong)(dong),易動(dong)(dong)而(er)(er)(er)(er)難靜。時(shi)(shi)(shi)有(you)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)可不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)求豈(qi)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe),內(nei)思而(er)(er)(er)(er)外(wai)(wai)待,待至(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)而(er)(er)(er)(er)後(hou)(hou)樂。是(shi)(shi)(shi)(shi)故(gu)(gu)外(wai)(wai)靜而(er)(er)(er)(er)內(nei)動(dong)(dong)者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe),搖思而(er)(er)(er)(er)損性;奔走而(er)(er)(er)(er)逐利者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe),勞力而(er)(er)(er)(er)害名(ming)。人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)生於(wu)(wu)(wu)世或有(you)豈(qi)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)遂志,而(er)(er)(er)(er)宣(xuan)言(yan)(yan)云不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)遇時(shi)(shi)(shi)者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe),是(shi)(shi)(shi)(shi)無(wu)(wu)異負丹頸(jing)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)罪,俟時(shi)(shi)(shi)行戮,豈(qi)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)殆哉(zai)?其(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)博才通識(shi)未(wei)(wei)見(jian)(jian)稱用者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe),正可云時(shi)(shi)(shi)非不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)清,命(ming)未(wei)(wei)與(yu)耳(er),豈(qi)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)韙歟?長於(wu)(wu)(wu)諫(jian)者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe),務(wu)依(yi)存前(qian)人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)性而(er)(er)(er)(er)翦制(zhi)其(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)情(qing)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)所(suo)由(you)起,是(shi)(shi)(shi)(shi)以(yi)(yi)(yi)(yi)彼此(ci)(ci)開進,親敬殷篤(du)。不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)長於(wu)(wu)(wu)諫(jian)者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe),務(wu)攻前(qian)人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)性而(er)(er)(er)(er)暗於(wu)(wu)(wu)情(qing)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)所(suo)來(lai),是(shi)(shi)(shi)(shi)以(yi)(yi)(yi)(yi)彼此(ci)(ci)嫌貳猜釁日積。兒童(tong)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)所(suo)簡者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe),迺耆耋之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)所(suo)非;耳(er)目之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)所(suo)娛者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe),迺心(xin)(xin)慮之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)所(suo)疾(ji)。健責(ze)天(tian)(tian)下(xia)(xia)(xia)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)愚者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe),己(ji)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)未(wei)(wei)賢也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye);健責(ze)天(tian)(tian)下(xia)(xia)(xia)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)迷(mi)者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe),己(ji)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)未(wei)(wei)明(ming)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。以(yi)(yi)(yi)(yi)未(wei)(wei)賢責(ze)眾(zhong)愚,未(wei)(wei)賢者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)以(yi)(yi)(yi)(yi)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)亡,以(yi)(yi)(yi)(yi)、未(wei)(wei)明(ming)責(ze)眾(zhong)迷(mi),未(wei)(wei)明(ming)者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)以(yi)(yi)(yi)(yi)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)傷。
人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)舍本而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)事末(mo),則(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)一令(ling)(ling),不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)一令(ling)(ling)則(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)可以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)守,不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)可以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)戰。人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)舍本而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)事末(mo),則(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)兀(wu)(wu)(wu)產約(yue),兀(wu)(wu)(wu)產約(yue)則(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)輕(qing)流徙(xi),輕(qing)流徙(xi)則(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)國家時(shi)(shi)有(you)(you)災患(huan)。皆生(sheng)(sheng)遠志(zhi),無(wu)(wu)復居(ju)(ju)(ju)心。人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)舍本而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)事音(yin)事末(mo)則(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)好知(zhi)(zhi),好知(zhi)(zhi)則(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)多(duo)詐(zha),多(duo)詐(zha)則(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)巧法令(ling)(ling),巧法令(ling)(ling)則(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)是(shi)(shi)為(wei)(wei)非(fei)(fei),以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)非(fei)(fei)為(wei)(wei)是(shi)(shi)。古先圣(sheng)王(wang)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)所以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)理人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)者(zhe)(zhe)(zhe),先務(wu)農(nong)(nong)人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)。農(nong)(nong)人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)非(fei)(fei)徒為(wei)(wei)墜(zhui)(zhui)(zhui)(zhui)利也(ye)(ye),貴行(xing)其(qi)(qi)(qi)(qi)志(zhi)也(ye)(ye)。人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)農(nong)(nong)則(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)樸(pu),樸(pu)則(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)易用,易用則(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)邊境(jing)安,安則(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)主位(wei)尊(zun)。人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)農(nong)(nong)則(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)童,童則(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)少私(si)義,少私(si)義則(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)公法立。力博深(shen)農(nong)(nong)則(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)兀(wu)(wu)(wu)音(yin)其(qi)(qi)(qi)(qi)產復,兀(wu)(wu)(wu)產復則(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)重流散,重流散則(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)死(si)兀(wu)(wu)(wu)處無(wu)(wu)二慮,是(shi)(shi)天(tian)下(xia)氣一心矣。天(tian)下(xia)一心,軒皇幾連之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)理不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)足(zu)#42過也(ye)(ye)。古先圣(sheng)王(wang)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)所以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)茂耕(geng)織者(zhe)(zhe)(zhe),以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)為(wei)(wei)本教也(ye)(ye)。是(shi)(shi)故(gu)天(tian)子(zi)躬率諸侯耕(geng)籍田(tian),大(da)夫士第有(you)(you)功(gong)(gong)級(ji)勸人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)尊(zun)墜(zhui)(zhui)(zhui)(zhui)產也(ye)(ye),后妃(fei)率嬪(pin)御蠶(can)#43於郊,桑公田(tian),勸人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)力,婦(fu)教也(ye)(ye)。男(nan)子(zi)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)織而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)衣,婦(fu)人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)耕(geng)而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)食,男(nan)女(nv)貿功(gong)(gong),資相氣業,此圣(sheng)王(wang)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)制也(ye)(ye)。故(gu)敬時(shi)(shi)愛日,埒實(shi)課功(gong)(gong),非(fei)(fei)老不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)休,非(fei)(fei)疾不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)息(xi),一人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)勤之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi),十人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)食之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)。當時(shi)(shi)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)務(wu),不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)興土(tu)(tu)(tu)功(gong)(gong),不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)料師(shi)旅,男(nan)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)出御,女(nv)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)外(wai)嫁,以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)妨(fang)農(nong)(nong)也(ye)(ye)。黃(huang)帝曰:四時(shi)(shi)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)可正,正五谷(gu)而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)已耳(er)。夫稼,為(wei)(wei)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)者(zhe)(zhe)(zhe)人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)也(ye)(ye),生(sheng)(sheng)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)者(zhe)(zhe)(zhe)天(tian)也(ye)(ye),養之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)者(zhe)(zhe)(zhe)墜(zhui)(zhui)(zhui)(zhui)也(ye)(ye)。是(shi)(shi)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)稼之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)容足(zu),耨之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)容擾,耘之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)容手#44,是(shi)(shi)謂(wei)(wei)耕(geng)道(dao)。農(nong)(nong)攻(gong)食,工(gong)攻(gong)器(qi),賈攻(gong)貨。時(shi)(shi)豈不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)龔(gong),敓之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)土(tu)(tu)(tu)功(gong)(gong),是(shi)(shi)謂(wei)(wei)大(da)兇(xiong)。凡稼早者(zhe)(zhe)(zhe)先時(shi)(shi),暮(mu)者(zhe)(zhe)(zhe)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)及時(shi)(shi);寒暑不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)節,稼乃多(duo)災。冬至已後(hou)五旬(xun)有(you)(you)七(qi)日而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)昌生(sheng)(sheng),於是(shi)(shi)乎始(shi)耕(geng)。豈農(nong)(nong)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)道(dao),見生(sheng)(sheng)而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)蓻生(sheng)(sheng),見死(si)而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)獲死(si)。天(tian)發時(shi)(shi),墜(zhui)(zhui)(zhui)(zhui)產財(cai),不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)與(yu)(yu)人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)期(qi)(qi)音(yin)期(qi)(qi)。有(you)(you)年祀土(tu)(tu)(tu),無(wu)(wu)年祀土(tu)(tu)(tu),無(wu)(wu)失(shi)人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)時(shi)(shi),迨時(shi)(shi)而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)作(zuo),過時(shi)(shi)而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)止,老弱(ruo)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)力可使(shi)(shi)(shi)盡(jin)起(qi)。不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)知(zhi)(zhi)時(shi)(shi)者(zhe)(zhe)(zhe),未至而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)逆之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi),既往而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)慕(mu)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi),當兀(wu)(wu)(wu)時(shi)(shi)而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)薄之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi),此從豈之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)下(xia)也(ye)(ye)。夫褥必(bi)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)旱,使(shi)(shi)(shi)墜(zhui)(zhui)(zhui)(zhui)肥而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)土(tu)(tu)(tu)緩。稼欲(yu)(yu)產於塵土(tu)(tu)(tu)而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)殖於地堅者(zhe)(zhe)(zhe),慎其(qi)(qi)(qi)(qi)種勿使(shi)(shi)(shi)數,亦(yi)無(wu)(wu)使(shi)(shi)(shi)疏。於其(qi)(qi)(qi)(qi)施土(tu)(tu)(tu),無(wu)(wu)使(shi)(shi)(shi)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)足(zu),亦(yi)無(wu)(wu)使(shi)(shi)(shi)有(you)(you)馀(yu)(yu)。甽欲(yu)(yu)深(shen)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)端,畝欲(yu)(yu)沃以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)平。下(xia)得(de)(de)(de)陰,上得(de)(de)(de)陽,然後(hou)咸(xian)生(sheng)(sheng)。立苗有(you)(you)行(xing),故(gu)速成,強(qiang)弱(ruo)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)相害,故(gu)速大(da)。正兀(wu)(wu)(wu)行(xing),通其(qi)(qi)(qi)(qi)中,疏氣泠風,則(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)有(you)(you)收而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)多(duo)功(gong)(gong)。率稼望之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)有(you)(you)馀(yu)(yu),就(jiu)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)則(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)疏,是(shi)(shi)墜(zhui)(zhui)(zhui)(zhui)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)竊(qie)也(ye)(ye)。不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)除(chu)則(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)蕪,除(chu)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)則(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)虛(xu),是(shi)(shi)使(shi)(shi)(shi)傷之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)也(ye)(ye)。苗兀(wu)(wu)(wu)弱(ruo)也(ye)(ye)欲(yu)(yu)孤,兀(wu)(wu)(wu)犬也(ye)(ye)欲(yu)(yu)相與(yu)(yu)居(ju)(ju)(ju),兀(wu)(wu)(wu)熟也(ye)(ye)欲(yu)(yu)相與(yu)(yu)扶(fu)。三以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)族(zu)(zu),稼乃多(duo)谷(gu)。凡苗之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)患(huan)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)俱生(sheng)(sheng)而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)俱死(si),是(shi)(shi)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)先生(sheng)(sheng)者(zhe)(zhe)(zhe)美米,後(hou)生(sheng)(sheng)者(zhe)(zhe)(zhe)為(wei)(wei)秕(bi)。是(shi)(shi)故(gu)其(qi)(qi)(qi)(qi)褥也(ye)(ye),犬其(qi)(qi)(qi)(qi)兄而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)去(qu)其(qi)(qi)(qi)(qi)弟(di)。樹肥無(wu)(wu)使(shi)(shi)(shi)扶(fu)疏,樹墝不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)欲(yu)(yu)專(zhuan)生(sheng)(sheng)而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)獨居(ju)(ju)(ju)。肥而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)扶(fu)疏則(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)多(duo)秕(bi),墝而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)專(zhuan)居(ju)(ju)(ju)則(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)多(duo)死(si)。不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)知(zhi)(zhi)褥者(zhe)(zhe)(zhe),去(qu)其(qi)(qi)(qi)(qi)兄而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)養其(qi)(qi)(qi)(qi)弟(di),不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)收其(qi)(qi)(qi)(qi)粟(su)(su)而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)收其(qi)(qi)(qi)(qi)秕(bi)。上下(xia)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)安,則(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)稼多(duo)死(si)。得(de)(de)(de)時(shi)(shi)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)禾,長(chang)(chang)(chang)秱(tong)而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)大(da)穗(sui),圜粟(su)(su)而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)薄糠(kang),米飴而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)香,舂(chong)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)易而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)食之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)強(qiang);失(shi)時(shi)(shi)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)禾,深(shen)芒(mang)而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)小(xiao)莖(jing)(jing),穗(sui)銳(rui)多(duo)秕(bi)而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)青蕭。得(de)(de)(de)時(shi)(shi)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)黍,穗(sui)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)芒(mang)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)長(chang)(chang)(chang),團米而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)寡糠(kang);失(shi)時(shi)(shi)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)黍,大(da)本華(hua)莖(jing)(jing),葉(xie)(xie)膏(gao)短(duan)穗(sui)。得(de)(de)(de)時(shi)(shi)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)稻莖(jing)(jing)葆長(chang)(chang)(chang)桐(tong),穗(sui)如馬尾;失(shi)時(shi)(shi)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)稻,纖(xian)莖(jing)(jing)而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)滋,厚(hou)糠(kang)而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)菑死(si)。得(de)(de)(de)時(shi)(shi)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)麻,疏節而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)色陽,堅枲而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)小(xiao)本;失(shi)時(shi)(shi)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)麻,蕃柯短(duan)莖(jing)(jing),岸節而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)葉(xie)(xie)蟲。得(de)(de)(de)時(shi)(shi)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)菽,長(chang)(chang)(chang)莖(jing)(jing)而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)短(duan)足(zu),其(qi)(qi)(qi)(qi)莢二七(qi)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)為(wei)(wei)族(zu)(zu),多(duo)枝數節,競葉(xie)(xie)繁實(shi),稱之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)重,食之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)息(xi);失(shi)時(shi)(shi)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)菽,必(bi)長(chang)(chang)(chang)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)蔓,浮葉(xie)(xie)虛(xu)本,疏節而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)小(xiao)莢。得(de)(de)(de)時(shi)(shi)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)麥(mai),長(chang)(chang)(chang)桐(tong)而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)頸族(zu)(zu),二七(qi)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)氣行(xing),薄翼而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)黃(huang)享音(yin)屯色,食之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)使(shi)(shi)(shi)人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)肥且有(you)(you)力;失(shi)時(shi)(shi)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)麥(mai),胕腫多(duo)病,弱(ruo)苗而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)翜(se)穗(sui)。是(shi)(shi)故(gu)得(de)(de)(de)時(shi)(shi)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)稼豐,失(shi)時(shi)(shi)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)稼約(yue)。庶谷(gu)盡(jin)宜,從而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)食之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi),使(shi)(shi)(shi)人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)四衛變(bian)強(qiang),耳(er)目(mu)聰明,兇(xiong)氣不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)入,身(shen)(shen)無(wu)(wu)苛殃(yang),善乎?孔子(zi)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)言:冬飽則(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)身(shen)(shen)溫,夏飽則(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)身(shen)(shen)涼(liang)。夫溫涼(liang)時(shi)(shi)適,則(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)無(wu)(wu)疾疢(chen);人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)無(wu)(wu)疾疢(chen),是(shi)(shi)疫癘不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)行(xing);疫癘不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)行(xing),咸(xian)得(de)(de)(de)遂(sui)其(qi)(qi)(qi)(qi)天(tian)年。故(gu)曰:谷(gu)者(zhe)(zhe)(zhe),人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)天(tian)。是(shi)(shi)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)興王(wang)務(wu)農(nong)(nong),王(wang)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)務(wu)農(nong)(nong),是(shi)(shi)棄人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)也(ye)(ye)。王(wang)而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)棄人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren),將何(he)國哉(zai)?
秦景(jing)(jing)(jing)主將眎(shi)強(qiang)兵(bing)(bing)(bing)(bing)於(wu)(wu)(wu)天(tian)(tian)(tian)下(xia)(xia),使庶天(tian)(tian)(tian)鮑戎必致(zhi)亢(kang)倉(cang)子(zi),待以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)壤邑十二,周(zhou)實迫之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)。亢(kang)倉(cang)子(zi)至(zhi)(zhi),自榮泉賓于(yu)上(shang)館。景(jing)(jing)(jing)主三日(ri)弗得(de)(de)所(suo)問(wen),下(xia)(xia)席北首(shou)(shou)頓(dun)珪曰:天(tian)(tian)(tian)果(guo)無(wu)(wu)意(yi)恤(xu)孤耶?亢(kang)倉(cang)子(zi)油然虧(kui)眄曰:朕以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)主載異之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi),問(wen)而(er)寧弊弊焉(yan)?以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)斫刺氣故,抑者(zhe)(zhe)亦(yi)隨兀欲(yu)(yu)而(er)得(de)(de)正焉(yan),無(wu)(wu)如可(ke)矣(yi)(yi)(yi)。景(jing)(jing)(jing)主一(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)拜再舉,斂黼袵(ren)端珪,抑首(shou)(shou)而(er)坐(zuo)曰:實惟天(tian)(tian)(tian)所(suo)命(ming)。亢(kang)倉(cang)子(zi)仰禳而(er)噓,俯(fu)正顏(yan)色曰:原兵(bing)(bing)(bing)(bing)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)所(suo)起與(yu)始,有人(ren)(ren)(ren)(ren)俱。凡兵(bing)(bing)(bing)(bing)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)者(zhe)(zhe),出(chu)人(ren)(ren)(ren)(ren)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)威也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。人(ren)(ren)(ren)(ren)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)有威,性受於(wu)(wu)(wu)天(tian)(tian)(tian),故兵(bing)(bing)(bing)(bing)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)所(suo)自來(lai)上(shang)矣(yi)(yi)(yi)。嘗無(wu)(wu)少(shao)選不(bu)用,貴賤、犬少(shao)、賢愚相(xiang)與(yu)同。察兵(bing)(bing)(bing)(bing)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)兆,在(zai)心(xin)懷恚而(er)未(wei)發,兵(bing)(bing)(bing)(bing)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye);疾(ji)視作色,兵(bing)(bing)(bing)(bing)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye);傲言推捘,兵(bing)(bing)(bing)(bing)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye);侈(chi)斗(dou)攻戰,兵(bing)(bing)(bing)(bing)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。此(ci)四(si)者(zhe)(zhe),鴻細之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)爭(zheng)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。未(wei)有蚩尤之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)時,人(ren)(ren)(ren)(ren)實揭材(cai)木(mu)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)斗(dou)矣(yi)(yi)(yi)。黃帝用水火矣(yi)(yi)(yi),共(gong)工稱亂矣(yi)(yi)(yi),五帝相(xiang)與(yu)爭(zheng)矣(yi)(yi)(yi),一(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)興(xing)一(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)廢,勝(sheng)者(zhe)(zhe)用事(shi)。夫有以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)咽(yan)#46藥而(er)死(si)者(zhe)(zhe),欲(yu)(yu)禁(jin)天(tian)(tian)(tian)下(xia)(xia)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)醫,非也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye);有以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)乘(cheng)舟而(er)死(si)者(zhe)(zhe),欲(yu)(yu)禁(jin)天(tian)(tian)(tian)下(xia)(xia)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)舩,非也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye);有以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)用兵(bing)(bing)(bing)(bing)喪其(qi)(qi)國(guo)者(zhe)(zhe),欲(yu)(yu)禁(jin)天(tian)(tian)(tian)下(xia)(xia)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)兵(bing)(bing)(bing)(bing),非也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye);夫兵(bing)(bing)(bing)(bing)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)不(bu)可(ke)廢,譬水火焉(yan),善(shan)用之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)則為福,不(bu)善(shan)用之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)則為禍。是(shi)故怒笞不(bu)可(ke)偃(yan)於(wu)(wu)(wu)家,刑罰不(bu)可(ke)偃(yan)於(wu)(wu)(wu)國(guo),征伐不(bu)可(ke)偃(yan)於(wu)(wu)(wu)天(tian)(tian)(tian)下(xia)(xia)。古之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)圣王有義(yi)(yi)兵(bing)(bing)(bing)(bing)而(er)無(wu)(wu)偃(yan)兵(bing)(bing)(bing)(bing),兵(bing)(bing)(bing)(bing)誠義(yi)(yi)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)誅(zhu)暴君而(er)振苦人(ren)(ren)(ren)(ren),人(ren)(ren)(ren)(ren)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)悅也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye),若(ruo)孝子(zi)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)見慈親,餓隸之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)遇美食,號(hao)呼(hu)而(er)走(zou)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi),若(ruo)強(qiang)弩之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)射(she)深谷也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。勝(sheng)負之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)決勿徵於(wu)(wu)(wu)他(ta),必反(fan)人(ren)(ren)(ren)(ren)情(qing)(qing)。人(ren)(ren)(ren)(ren)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)情(qing)(qing)欲(yu)(yu)生(sheng)(sheng)而(er)惡死(si),欲(yu)(yu)榮而(er)惡辱,死(si)生(sheng)(sheng)榮辱之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)道(dao),一(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)則三軍之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)士(shi)可(ke)使一(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)心(xin)矣(yi)(yi)(yi)。凡軍欲(yu)(yu)其(qi)(qi)眾(zhong)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye),心(xin)欲(yu)(yu)其(qi)(qi)一(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye),三軍一(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)心(xin),則令(ling)(ling)可(ke)使無(wu)(wu)敵矣(yi)(yi)(yi)。古之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)至(zhi)(zhi)兵(bing)(bing)(bing)(bing),蓋重令(ling)(ling)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye),故其(qi)(qi)令(ling)(ling)強(qiang)者(zhe)(zhe)其(qi)(qi)敵弱,其(qi)(qi)令(ling)(ling)信者(zhe)(zhe)其(qi)(qi)敵詘。先勝(sheng)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)於(wu)(wu)(wu)此(ci),則勝(sheng)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)於(wu)(wu)(wu)彼。誠若(ruo)此(ci),則敵胡(hu)足勝(sheng)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。凡敵人(ren)(ren)(ren)(ren)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)來(lai)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye),以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)求利也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye),今(jin)來(lai)而(er)得(de)(de)死(si),且以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)走(zou)為利,敵皆以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)走(zou)為利,則刃無(wu)(wu)所(suo)與(yu)接矣(yi)(yi)(yi),此(ci)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)謂至(zhi)(zhi)兵(bing)(bing)(bing)(bing)。傲虐奸詐之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)與(yu)義(yi)(yi)理反(fan)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye),其(qi)(qi)勢不(bu)俱勝(sheng),不(bu)兩#47立,故義(yi)(yi)兵(bing)(bing)(bing)(bing)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)入於(wu)(wu)(wu)敵之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)境(jing),則人(ren)(ren)(ren)(ren)知所(suo)庇矣(yi)(yi)(yi)。兵(bing)(bing)(bing)(bing)至(zhi)(zhi)於(wu)(wu)(wu)國(guo)邑之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)郊,不(bu)踐果(guo)稼,不(bu)穴丘墓,不(bu)殘積(ji)聚,不(bu)焚(fen)室(shi)屋(wu),得(de)(de)人(ren)(ren)(ren)(ren)虜(lu)厚而(er)歸之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)。信與(yu)人(ren)(ren)(ren)(ren)期,以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)敚敵資,以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)章好(hao)惡,以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)示(shi)逆(ni)順(shun)。若(ruo)此(ci)而(er)猶有愎狠凌傲遂#48宕不(bu)聽者(zhe)(zhe),雖行(xing)武焉(yan)可(ke)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。先發聲出(chu)號(hao)令(ling)(ling)曰;兵(bing)(bing)(bing)(bing)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)來(lai)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye),以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)除(chu)人(ren)(ren)(ren)(ren)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)讎,以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)順(shun)天(tian)(tian)(tian)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)道(dao)。故剋(ke)其(qi)(qi)國(guo),不(bu)屠其(qi)(qi)人(ren)(ren)(ren)(ren),獨誅(zhu)所(suo)誅(zhu)而(er)已矣(yi)(yi)(yi)。於(wu)(wu)(wu)是(shi)舉選秀士(shi)賢良(liang)而(er)尊封之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi),求見孤疾(ji)長老而(er)拯救#49之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi),發府庫之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)財,散倉(cang)凜之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)谷,不(bu)私其(qi)(qi)物,曲(qu)加(jia)其(qi)(qi)禮。今(jin)有人(ren)(ren)(ren)(ren)於(wu)(wu)(wu)此(ci),能(neng)生(sheng)(sheng)死(si)一(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)人(ren)(ren)(ren)(ren),則天(tian)(tian)(tian)下(xia)(xia)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)人(ren)(ren)(ren)(ren)爭(zheng)事(shi)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)矣(yi)(yi)(yi)。義(yi)(yi)兵(bing)(bing)(bing)(bing)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)生(sheng)(sheng)一(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)人(ren)(ren)(ren)(ren)亦(yi)多矣(yi)(yi)(yi),人(ren)(ren)(ren)(ren)孰(shu)不(bu)悅?故義(yi)(yi)兵(bing)(bing)(bing)(bing)至(zhi)(zhi),則鄰(lin)國(guo)#50之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)人(ren)(ren)(ren)(ren)歸之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)若(ruo)流水,誅(zhu)國(guo)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)人(ren)(ren)(ren)(ren)望之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)如父母。行(xing)地(di)滋遠,得(de)(de)人(ren)(ren)(ren)(ren)滋眾(zhong)。辭未(wei)終,景(jing)(jing)(jing)主興(xing),稽(ji)首(shou)(shou)曰:孤獲(huo)聞先生(sheng)(sheng)教(jiao)言,不(bu)覺氣盈宇宙,志知所(suo)如也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。而(er)心(xin)滋益龔,於(wu)(wu)(wu)是(shi)步前稱觴音觴。為亢(kang)倉(cang)子(zi)壽,拜居(ju)首(shou)(shou)列(lie)師位,嚴于(yu)齋音齋室(shi)。又月涉(she)旬,辰(chen)加(jia)天(tian)(tian)(tian)關音關,白(bai)晝行(xing)道(dao)。
庚(geng)桑(sang)(sang)子春(chun)秋(qiu)時期哲學家、教育(yu)家。《莊子·庚(geng)桑(sang)(sang)楚(chu)》稱(cheng)庚(geng)桑(sang)(sang)子,為老(lao)(lao)聃之弟子,“偏(pian)得老(lao)(lao)聃之道”。《歷(li)世真仙體道通鑒》卷(juan)四謂:庚(geng)桑(sang)(sang)子,陳人(ren),得老(lao)(lao)君之道,能以(yi)耳視而目(mu),聽。居(ju)畏壘之山,其臣去之,其妾遠之,居(ju)三年(nian),畏壘大穰(rang)。后游吳(wu),隱毗陵盂峰,道成仙去。
《亢(kang)桑(sang)子》一(yi)書(shu)(shu)(shu),唐朝士人(ren)家有藏載全(quan)本(ben),王士元(yuan)求其《亢(kang)桑(sang)子》不(bu)獲。以(yi)(yi)殘本(ben)所(suo)輯補,蓋亦有所(suo)本(ben),非憑空杜撰;該書(shu)(shu)(shu)內容除因襲《莊子·庚桑(sang)楚(chu)》之(zhi)外,也(ye)雜取《列子》、《文子》、《呂(lv)氏(shi)春秋》、《說苑》等書(shu)(shu)(shu)。通(tong)行的傳世注本(ben)為(wei)晉(jin)太學(xue)博(bo)士何璨(can)《洞(dong)靈真經(jing)注》,晁公武《郡齋(zhai)讀書(shu)(shu)(shu)志》有錄。何氏(shi)生平(ping)里籍不(bu)詳,《永(yong)樂大(da)典》云:“晉(jin)太學(xue)博(bo)士何粲”。《四庫(ku)全(quan)書(shu)(shu)(shu)總(zong)目》云:“公武當(dang)南北(bei)宋之(zhi)間,則(ze)何璨(can)當(dang)在北(bei)宋以(yi)(yi)前……注文簡(jian)質(zhi),不(bu)似(si)宋以(yi)(yi)后(hou)語,疑即宗元(yuan)所(suo)見也(ye)。”
《亢(kang)桑子(zi)(zi)》全(quan)(quan)(quan)書(shu),以(yi)論(lun)道(dao)(dao)為(wei)(wei)中心,分(fen)為(wei)(wei)《全(quan)(quan)(quan)道(dao)(dao)》《用道(dao)(dao)》《政道(dao)(dao)》《君道(dao)(dao)》《臣(chen)道(dao)(dao)》《賢道(dao)(dao)》《訓(xun)道(dao)(dao)》《農道(dao)(dao)》《兵道(dao)(dao)》九(jiu)篇。多方發揮老子(zi)(zi)思想。《全(quan)(quan)(quan)道(dao)(dao)》篇論(lun)養性(xing)全(quan)(quan)(quan)神之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)道(dao)(dao),曰:“物也(ye)(ye)者,所(suo)以(yi)養性(xing)也(ye)(ye)。今世之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)惑者,多以(yi)性(xing)養物,則(ze)不知輕重也(ye)(ye)。是故圣人之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)于(yu)聲也(ye)(ye),滋味也(ye)(ye),利于(yu)性(xing)則(ze)取之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi),害于(yu)性(xing)則(ze)捐之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi),此(ci)全(quan)(quan)(quan)性(xing)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)道(dao)(dao)也(ye)(ye)。”又稱“故圣人之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)制萬物也(ye)(ye),全(quan)(quan)(quan)其天(tian)也(ye)(ye),天(tian)全(quan)(quan)(quan)則(ze)神全(quan)(quan)(quan)矣。神全(quan)(quan)(quan)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)人,不慮而(er)(er)通,不謀而(er)(er)當,精照無外,志凝宇宙,德(de)若(ruo)天(tian)地,然上為(wei)(wei)天(tian)子(zi)(zi)而(er)(er)不驕,下為(wei)(wei)匹夫而(er)(er)不惛,此(ci)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)為(wei)(wei)全(quan)(quan)(quan)道(dao)(dao)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)人”。《用道(dao)(dao)》篇稱高士之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)道(dao)(dao)為(wei)(wei)“咽氣谷(gu)神,宰(zai)思損慮,超遙輕舉,日精煉仙。”稱人主之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)道(dao)(dao)為(wei)(wei)“清心省(sheng)念,察驗近習,務求才(cai)良(liang),以(yi)安百(bai)姓(xing)”。《政道(dao)(dao)》篇謂:“政煩苛則(ze)人奸偽,政省(sheng)一則(ze)人醇樸。”皆與《老子(zi)(zi)》之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)旨相合,故為(wei)(wei)道(dao)(dao)教一并(bing)崇奉(feng)。注本有(you)何(he)璨注三(san)卷,收載《正統道(dao)(dao)藏》。