第一,勤學。
要(yao)多讀(du)書,不僅要(yao)讀(du)算命(ming)方面(mian)的書,經、史、子、集等(deng)方面(mian)的書也要(yao)讀(du),這(zhe)樣才(cai)提高自己的修(xiu)養(yang),才(cai)能增(zeng)加學問。
第二,靈活。
在具體批八字(zi)時,不能死背教條,必須參以(yi)人情物理,詢問當地的山川風水,家中祖(zu)上有(you)沒有(you)積(ji)德,以(yi)及(ji)此人的心術正與不正,只有(you)這(zhe)樣,才能得(de)出(chu)正確的結(jie)論。
第三,口才。
在給人解釋命(ming)運(yun)規(gui)律時,一定要(yao)口齒清(qing)楚(chu),理明辭(ci)達,忠實于命(ming)運(yun)的本義,不阿訣奉(feng)承,不故作高深。
第四,淡泊。
不要(yao)追求豪華的(de)生活,不要(yao)在服裝上(shang)下工夫(fu),而(er)要(yao)非(fei)(fei)禮勿(wu)聽,非(fei)(fei)禮勿(wu)言,非(fei)(fei)禮勿(wu)動(dong)。
第五,勸勉。
當從命運中發現(xian)了別人(ren)(ren)的(de)(de)(de)不足,一定(ding)要(yao)鼓(gu)勵他(ta)積極對(dui)待(dai),要(yao)勸(quan)他(ta)努力上進,要(yao)讓他(ta)看到光明的(de)(de)(de)一面。在(zai)勸(quan)勉他(ta)人(ren)(ren)時,一定(ding)要(yao)注意,根(gen)據不同(tong)的(de)(de)(de)人(ren)(ren),給(gei)予不同(tong)的(de)(de)(de)勸(quan)誡的(de)(de)(de)忠告(gao)。
第六,警告。
人(ren)(ren)(ren)必(bi)須努力工作(zuo),才(cai)能(neng)為社(she)會(hui)作(zuo)貢(gong)獻,才(cai)能(neng)養活自(zi)己(ji)和家人(ren)(ren)(ren)。因此,在為失(shi)業的人(ren)(ren)(ren)算命時,一定要以“求人(ren)(ren)(ren)不如求己(ji),能(neng)屈(qu)始(shi)可能(neng)伸(shen)”的話警告他(ta),使其盡快(kuai)從小做起(qi),自(zi)立(li)奮斗。
第七,節儉。
當人在走好運(yun)(yun)得(de)意(yi)之時,一(yi)定要提醒他注意(yi)節儉,以防備(bei)以后(hou)的壞運(yun)(yun)。
第八,濟貧。
在為貧困(kun)倒霉之人(ren)算命時,即(ji)使他一生(sheng)都沒有好運(yun),也(ye)不可把話說絕,斷絕別(bie)人(ren)的(de)希望(wang)。而要以(yi)婉言勸慰他,讓他感到人(ren)間的(de)溫(wen)暖與希望(wang)。另外(wai),給這樣(yang)的(de)人(ren)算命,決不可收他的(de)錢,若自己有能力,還應(ying)救濟他。
第九,節義。
要(yao)(yao)勸誡他人,在得意時切勿(wu)拋棄貧(pin)賤時的朋友,不要(yao)(yao)拋棄糟糠之妻,要(yao)(yao)講義氣。
第十,勿算。
有六種(zhong)人(ren)的命(ming)不宜為(wei)他們算(suan)。一是(shi),因為(wei)自己有錢,把(ba)別人(ren)都不放在眼(yan)里的人(ren);二(er)是(shi),貪(tan)財而(er)不講義氣(qi)的人(ren);三是(shi),作風不正(zheng)的人(ren);四(si)是(shi),來算(suan)命(ming)時,言(yan)不由衷,試圖(tu)玩(wan)玩(wan)的人(ren);五是(shi),只相信(xin)自己的能力(li),而(er)不相信(xin)命(ming)的人(ren);六是(shi),
出生時刻不準確的人。
《命理探源》對八字中(zhong)一些有(you)爭議的問題(ti),作(zuo)了澄清和考證,比如(ru)有(you)關“流年神殺”的問題(ti)(參(can)看神殺部(bu)分),有(you)人(ren)認為它有(you)作(zuo)用,有(you)人(ren)不以為然,到底如(ru)何,袁樹珊(shan)認為:
“按流年神殺古歌,共十(shi)(shi)二句,應十(shi)(shi)二支,載在《神峰通考》及《星平會海(hai)》等書。然兇殺有十(shi)(shi)之(zhi)九,吉(ji)神僅(jin)十(shi)(shi)之(zhi)一,其(qi)不(bu)適(shi)用可知。”
有(you)趣的是,書中還討論了雙胞胎命的區(qu)別問題(ti):
假如雙胞胎出生(sheng)于同(tong)(tong)(tong)一個(ge)時(shi)辰,這時(shi),他們的先天因(yin)素有很多是一致的,不僅(jin)同(tong)(tong)(tong)年同(tong)(tong)(tong)月同(tong)(tong)(tong)日(ri)(ri)同(tong)(tong)(tong)時(shi)生(sheng),而且同(tong)(tong)(tong)出于一個(ge)母(mu)體,同(tong)(tong)(tong)出于一個(ge)地方,那么他們的命是否完全一樣呢(ni)?《命理(li)探源》指出,這要看(kan)他們八字日(ri)(ri)主的強弱,
若八(ba)字的日主太旺,則(ze)(ze)后(hou)出生(sheng)的人(ren)(ren)一(yi)(yi)生(sheng)比較好;若八(ba)字日主太弱,則(ze)(ze)先(xian)出生(sheng)的人(ren)(ren)一(yi)(yi)生(sheng)比較好;若八(ba)字中的日主不(bu)旺不(bu)弱,則(ze)(ze)他們的一(yi)(yi)生(sheng)也差不(bu)多。
類似這(zhe)樣的(de)考證,在書中還有很多,其中不乏(fa)精(jing)辟(pi)之處,所以,《命理探源》問(wen)世以后,形成了八字學發展的(de)一個里程(cheng)碑。
《命(ming)理(li)探(tan)源》中還收(shou)錄了作者在長期算(suan)命(ming)實踐中,積累的(de)一部(bu)分典型命(ming)稿(gao),并配有分析和講解,就像數(shu)學教(jiao)科書上(shang)的(de)例題一樣,對于(yu)初學者來說,看(kan)作者的(de)命(ming)稿(gao)分析無疑(yi)大有收(shou)獲(huo)。
卷一 本原
天干地支
甲、乙、丙、丁(ding)、戊、己、庚、辛、壬、癸(gui),此為十天干。
子、丑、寅、卯、辰、巳、午、未、申(shen)、酉、戌、亥,此(ci)為十二地支。
《五行(xing)(xing)大(da)義》云:支干(gan)者(zhe),因(yin)五行(xing)(xing)而立(li)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi),昔軒轅之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)時,大(da)撓之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)所制也。蔡邕《月令掌句》云:大(da)撓采五行(xing)(xing)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)情,占斗機所建(jian),始作甲乙以名(ming)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi),謂之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)干(gan)。作子丑(chou)以名(ming)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi),謂之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)支。有(you)事(shi)于天則用日,有(you)事(shi)用地則用辰,陰陽(yang)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)別,故(gu)有(you)干(gan)支名(ming)也。支干(gan)者(zhe),干(gan)字有(you)三(san)種(zhong)不同,一(yi)作竿(gan)(gan),二作干(gan),三(san)作桿(gan)。今解(jie)竿(gan)(gan)字者(zhe),此(ci)支竿(gan)(gan)既相配成用,如(ru)樹木之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)有(you)支條莖竿(gan)(gan),共(gong)為樹體,所以云竿(gan)(gan)。有(you)作干(gan)者(zhe),干(gan)濟(ji)為義,支者(zhe),支任(ren)為義,以此(ci)日辰,任(ren)濟(ji)萬事(shi),故(gu)云支干(gan)。又(you)作桿(gan)字者(zhe),亦(yi)是(shi)竿(gan)(gan)義,如(ru)物之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)在竿(gan)(gan)上,能豎立(li)顯(xian)然(ran),而亦(yi)云干(gan)也。世書從易(yi),故(gu)多作干(gan)支也。
《群(qun)書(shu)考異》云(yun):甲者(zhe)(zhe),拆(chai)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。言(yan)萬(wan)(wan)(wan)(wan)(wan)(wan)物(wu)(wu)(wu)剖(pou)符甲而(er)出也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye),《易》曰:百果(guo)草木(mu)皆(jie)(jie)甲拆(chai)是(shi)(shi)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。乙者(zhe)(zhe),軋(ya)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye),言(yan)萬(wan)(wan)(wan)(wan)(wan)(wan)物(wu)(wu)(wu)見初生,自抽軋(ya)而(er)出也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。丙(bing)者(zhe)(zhe),炳(bing)(bing)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye),言(yan)萬(wan)(wan)(wan)(wan)(wan)(wan)物(wu)(wu)(wu)炳(bing)(bing)然著也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。丁(ding)者(zhe)(zhe),強也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye),言(yan)萬(wan)(wan)(wan)(wan)(wan)(wan)物(wu)(wu)(wu)之(zhi)丁(ding)壯也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。故《邦(bang)國圖籍》曰:成(cheng)丁(ding)是(shi)(shi)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。戊(wu)者(zhe)(zhe),茂(mao)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye),言(yan)萬(wan)(wan)(wan)(wan)(wan)(wan)物(wu)(wu)(wu)之(zhi)茂(mao)盛,故《漢志》曰:孽茂(mao)于戊(wu),是(shi)(shi)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。己(ji)者(zhe)(zhe),紀(ji)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye),言(yan)萬(wan)(wan)(wan)(wan)(wan)(wan)物(wu)(wu)(wu)有(you)形可紀(ji)識也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。庚者(zhe)(zhe),堅也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye),言(yan)萬(wan)(wan)(wan)(wan)(wan)(wan)物(wu)(wu)(wu)收斂而(er)有(you)實也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。辛者(zhe)(zhe),新也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye),言(yan)萬(wan)(wan)(wan)(wan)(wan)(wan)物(wu)(wu)(wu)初新,皆(jie)(jie)收成(cheng)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。壬者(zhe)(zhe),任(ren)(ren)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye),言(yan)陽氣任(ren)(ren)養萬(wan)(wan)(wan)(wan)(wan)(wan)物(wu)(wu)(wu)于下也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。癸者(zhe)(zhe),揆(kui)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye),言(yan)萬(wan)(wan)(wan)(wan)(wan)(wan)物(wu)(wu)(wu)可揆(kui)度(du)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。又(you)云(yun):子者(zhe)(zhe),孳也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye),陽氣既動(dong),萬(wan)(wan)(wan)(wan)(wan)(wan)物(wu)(wu)(wu)孳萌于下也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。丑者(zhe)(zhe),紐也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye),紐者(zhe)(zhe),系也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye),續萌而(er)系長(chang)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。寅(yin)者(zhe)(zhe),移(yi)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye),亦去引也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye),物(wu)(wu)(wu)芽(ya)稍吐(tu),引而(er)伸之(zhi),移(yi)出于地(di)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。巳(si)者(zhe)(zhe),己(ji)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye),己(ji)、起也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye),萬(wan)(wan)(wan)(wan)(wan)(wan)物(wu)(wu)(wu)至此,已(yi)畢盡而(er)起也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。午者(zhe)(zhe),仵也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye),亦云(yun)蕪也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye),萬(wan)(wan)(wan)(wan)(wan)(wan)物(wu)(wu)(wu)盛大(da),支柯(ke)蕪布也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。未(wei)者(zhe)(zhe),昧(mei)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye),陰氣已(yi)長(chang),萬(wan)(wan)(wan)(wan)(wan)(wan)物(wu)(wu)(wu)稍衰(shuai),體曖昧(mei)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。申者(zhe)(zhe),身也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye),萬(wan)(wan)(wan)(wan)(wan)(wan)物(wu)(wu)(wu)之(zhi)身體,皆(jie)(jie)成(cheng)就(jiu)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。酉者(zhe)(zhe),老也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye),萬(wan)(wan)(wan)(wan)(wan)(wan)物(wu)(wu)(wu)老極而(er)成(cheng)熟(shu)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。戌者(zhe)(zhe),滅也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye),萬(wan)(wan)(wan)(wan)(wan)(wan)物(wu)(wu)(wu)皆(jie)(jie)衰(shuai)滅也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。亥(hai)者(zhe)(zhe),核也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye),萬(wan)(wan)(wan)(wan)(wan)(wan)物(wu)(wu)(wu)收藏,皆(jie)(jie)堅核也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。
干支陰陽
甲(jia)、丙、戊、庚、壬(ren)屬陽,乙、丁(ding)、己、辛(xin)、癸屬陰。
子(zi)(zi)(zi)、寅、辰(chen).午(wu).申(shen)、戌(xu),屬(shu)(shu)(shu)(shu)陽(yang)。丑、卯(mao)、巳(si)、未(wei)、酉(you)、亥,屬(shu)(shu)(shu)(shu)陰(yin)(yin)(yin)。《協(xie)紀辯(bian)方》云:陽(yang)從陽(yang),陰(yin)(yin)(yin)從陰(yin)(yin)(yin),子(zi)(zi)(zi)、寅、辰(chen)、午(wu)、申(shen)、戌(xu),六陽(yang)辰(chen)即(ji)先天乾、兌(dui)、離、震(zhen)納之。丑、卯(mao)、巳(si)、未(wei)、酉(you)、亥,六陰(yin)(yin)(yin)辰(chen),即(ji)先天巽、坎、艮、坤納之。按《易》云,太(tai)(tai)極生(sheng)兩儀。朱子(zi)(zi)(zi)謂萬(wan)(wan)物各具(ju)一(yi)太(tai)(tai)極,五行之木、火、土(tu)(tu)、金(jin)(jin)、水(shui),乃萬(wan)(wan)物之最大最著者,其(qi)始也(ye)(ye)(ye)(ye)具(ju)太(tai)(tai)極,故(gu)(gu)甲(jia)(jia)乙(yi)(yi)同(tong)(tong)(tong)一(yi)木也(ye)(ye)(ye)(ye)。其(qi)繼(ji)也(ye)(ye)(ye)(ye)生(sheng)兩儀,故(gu)(gu)甲(jia)(jia)屬(shu)(shu)(shu)(shu)陽(yang),乙(yi)(yi)屬(shu)(shu)(shu)(shu)陰(yin)(yin)(yin)也(ye)(ye)(ye)(ye)。丙丁同(tong)(tong)(tong)一(yi)火也(ye)(ye)(ye)(ye),而(er)(er)(er)丙屬(shu)(shu)(shu)(shu)陽(yang),丁屬(shu)(shu)(shu)(shu)陰(yin)(yin)(yin)。戊己同(tong)(tong)(tong)一(yi)土(tu)(tu)也(ye)(ye)(ye)(ye),而(er)(er)(er)戊屬(shu)(shu)(shu)(shu)陽(yang),己屬(shu)(shu)(shu)(shu)陰(yin)(yin)(yin)。庚辛同(tong)(tong)(tong)一(yi)金(jin)(jin)也(ye)(ye)(ye)(ye),而(er)(er)(er)庚屬(shu)(shu)(shu)(shu)陽(yang),辛屬(shu)(shu)(shu)(shu)陰(yin)(yin)(yin)。壬癸同(tong)(tong)(tong)一(yi)水(shui)也(ye)(ye)(ye)(ye),而(er)(er)(er)壬屬(shu)(shu)(shu)(shu)陽(yang),癸屬(shu)(shu)(shu)(shu)陰(yin)(yin)(yin)。寅卯(mao)同(tong)(tong)(tong)一(yi)木也(ye)(ye)(ye)(ye),而(er)(er)(er)寅屬(shu)(shu)(shu)(shu)陽(yang),乙(yi)(yi)屬(shu)(shu)(shu)(shu)陰(yin)(yin)(yin)。巳(si)午(wu)同(tong)(tong)(tong)一(yi)火也(ye)(ye)(ye)(ye),而(er)(er)(er)午(wu)屬(shu)(shu)(shu)(shu)陽(yang),巳(si)屬(shu)(shu)(shu)(shu)陰(yin)(yin)(yin)。申(shen)酉(you)同(tong)(tong)(tong)一(yi)金(jin)(jin)也(ye)(ye)(ye)(ye),而(er)(er)(er)申(shen)屬(shu)(shu)(shu)(shu)陽(yang),酉(you)屬(shu)(shu)(shu)(shu)陰(yin)(yin)(yin)。亥子(zi)(zi)(zi)同(tong)(tong)(tong)一(yi)水(shui)也(ye)(ye)(ye)(ye),而(er)(er)(er)子(zi)(zi)(zi)屬(shu)(shu)(shu)(shu)陽(yang),亥屬(shu)(shu)(shu)(shu)陰(yin)(yin)(yin)。土(tu)(tu)居四維,旺在四季之末,故(gu)(gu)辰(chen)、戌(xu)丑、未(wei),同(tong)(tong)(tong)一(yi)土(tu)(tu)也(ye)(ye)(ye)(ye),而(er)(er)(er)辰(chen)、戌(xu)為(wei)陽(yang),丑、未(wei)為(wei)陰(yin)(yin)(yin)也(ye)(ye)(ye)(ye)。
地支生肖
子鼠、丑牛(niu)、寅虎、卯(mao)兔、辰龍、巳(si)蛇、午馬、未(wei)羊(yang)、申猴、酉(you)雞、戌狗、亥豬。
王逵《蠡海集》云:子為陰極(ji),幽潛隱(yin)晦,以(yi)(yi)(yi)鼠配(pei)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi),鼠藏(zang)跡(ji)。午為陽(yang)極(ji),顯明剛健,以(yi)(yi)(yi)馬配(pei)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi),馬快行。丑為陰,俯(fu)而(er)慈愛,以(yi)(yi)(yi)牛配(pei)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi),牛舐犢。未為陽(yang),仰而(er)秉(bing)禮(li),以(yi)(yi)(yi)羊配(pei)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi),羊跪乳。寅為三(san)陽(yang),陽(yang)勝則(ze)(ze)暴,以(yi)(yi)(yi)虎(hu)配(pei)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi),虎(hu)性暴。申為三(san)陰,陰勝則(ze)(ze)黠(xia)(xia),以(yi)(yi)(yi)猴配(pei)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi),猴性黠(xia)(xia)。卯酉為日月(yue)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)門,二肖皆一(yi)竅(qiao),兔舐雄毛(mao)則(ze)(ze)孕,感而(er)不(bu)交也。雞合踏而(er)無形,交而(er)不(bu)感也。辰巳陽(yang)起(qi)而(er)變(bian)化(hua),龍(long)為盛,蛇(she)次之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi),故龍(long)蛇(she)配(pei)辰巳。龍(long)蛇(she)者,變(bian)化(hua)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)物也。戌亥陰斂而(er)持守,狗為盛,豬次之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi),故狗豬配(pei)戌亥。狗豬者,鎮(zhen)靜(jing)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)物也。
《考(kao)原》云(yun):十二辰(chen)禽象,其說相(xiang)沿以久(jiu)。莫(mo)知(zhi)其所自(zi)來,雖于經典(dian)無見,然以傳(chuan)記(ji)子(zi)史(shi)考(kao)之(zhi)(zhi),則(ze)不獨(du)宋(song)以后也。如韓愈《毛穎傳(chuan)》謂(wei):食之(zhi)(zhi)卯地。《祭張員外文》謂(wei):虎取而(er)去,來寅其征。則(ze)唐時(shi)有(you)(you)之(zhi)(zhi)矣。《管輅(lu)傳(chuan)》推東方朔龍(long)蛇(she)之(zhi)(zhi)占,以為(wei)(wei)變化相(xiang)推,會于辰(chen)巳(si)。又(you)譙周謂(wei):司(si)馬為(wei)(wei)典(dian)午,則(ze)漢晉時(shi)有(you)(you)之(zhi)(zhi)矣。溯而(er)上之(zhi)(zhi),陳敬仲(zhong)筮(shi)者,言(yan)當昌于姜姓(xing)之(zhi)(zhi)國,而(er)釋(shi)春秋(qiu)謂(wei)觀之(zhi)(zhi)六(liu)四。納得(de)辛(xin)未,辛(xin)為(wei)(wei)巽(xun)長女,未為(wei)(wei)羊,羊加女為(wei)(wei)姜,則(ze)是周時(shi)又(you)已有(you)(you)之(zhi)(zhi)也。
《空同子》曰:十二支子鼠丑牛等(deng),初皆取象(xiang)(xiang)耳,然木人(ren)(ren)見漆(qi)則(ze)(ze)瘍,貓見寅人(ren)(ren)則(ze)(ze)銜其兒走(zou),徙(xi)其窠。昨問劉南(nan)宮,劉曰:是真(zhen)(zhen)有之也,不但(dan)取象(xiang)(xiang),朱子論乾馬、坤牛、巽雞(ji)、坎豕、艮狗、兌(dui)羊(yang),曰此取象(xiang)(xiang)自有來(lai)歷,非假譬之。由是觀之,十二象(xiang)(xiang)真(zhen)(zhen)有之矣。
按:己(ji)酉秋,晤(wu)宋午(wu)庭先生(sheng)(sheng),詢于貴處(chu)東臺。濱海(hai)(hai)之(zhi)地,物(wu)產必饒。渠云:東海(hai)(hai)出產,以(yi)(yi)動物(wu)占多數(shu),而尤以(yi)(yi)閏(run)魚(yu)(yu)為最奇異。蓋尋常之(zhi)魚(yu)(yu),無(wu)論巨細,形狀(zhuang)不更,每年(nian)應時(shi)而出。閏(run)魚(yu)(yu)則(ze)閏(run)年(nian)不可見(jian)也(ye),且形狀(zhuang)不一。按其所閏(run)之(zhi)年(nian)支生(sheng)(sheng)肖,而變更焉。如子(zi)年(nian)則(ze)鼠首(shou)魚(yu)(yu)尾,丑年(nian)則(ze)牛首(shou)魚(yu)(yu)尾,推而至(zhi)于寅年(nian)虎首(shou),卯(mao)(mao)年(nian)兔首(shou),無(wu)不酷肖。光緒甲申閏(run)五月,余會親見(jian)閏(run)魚(yu)(yu)之(zhi)形狀(zhuang),猴首(shou)魚(yu)(yu)尾,身長十余丈,肋(lei)骨幾及丈余者。但此魚(yu)(yu)非人力所能捕(bu)獲,必待海(hai)(hai)潮驟落,自斃(bi)沙灘(tan)。乙卯(mao)(mao)秋,又與(yu)葉子(zi)實先生(sheng)(sheng),縱談及此,所見(jian)亦同,據二(er)君之(zhi)言(yan),則(ze)海(hai)(hai)隅(yu)動物(wu),有若(ruo)是(shi)之(zhi)靈異,地支生(sheng)(sheng)肖,有若(ruo)是(shi)之(zhi)明證,誰(shui)謂干支假設,生(sheng)(sheng)肖無(wu)憑耶?
作者袁樹珊,是今江(jiang)(jiang)蘇鎮江(jiang)(jiang)人,他(ta)生活于晚(wan)清的光(guang)緒。
到(dao)民國這一社會大(da)變(bian)革的歷史時(shi)期。在這一時(shi)期,西方(fang)文(wen)化和觀念,特別是西方(fang)科(ke)學開始(shi)在中國大(da)陸傳(chuan)播,許多傳(chuan)統的觀念受到(dao)了西方(fang)文(wen)化的挑戰和懷疑,這其中也包括八字算命。正是在這樣一種背(bei)景(jing)下,袁樹珊開始(shi)了對命理的探(tan)源。
袁樹珊(shan)尋根溯源,考訂幾乎(hu)當時所有的命書,再在實踐(jian)中檢驗八字(zi)方法的合理性(xing),將理論(lun)與實踐(jian)相結合,形成本書的一個(ge)鮮明(ming)特色。
作者認為,學習算(suan)命(ming)批(pi)八(ba)字一定要(yao)抱有(you)濟世救民的(de)思想,要(yao)有(you)“不為良相,必為良醫”的(de)精神境(jing)界。他說:“卜(算(suan)命(ming))可決疑,醫可療疾(ji),同為民生日用所必需(xu)。”因此,他要(yao)求,算(suan)命(ming)決不能以貪(tan)財為目的(de),更(geng)不能以算(suan)命(ming)騙人。