朱(zhu)仝是(shi)濟州(zhou)鄆城縣人(ren)氏(shi),生得紅面(mian)長(chang)須,酷似三國名將(jiang)關羽,人(ren)稱美髯公。他原(yuan)是(shi)富(fu)戶出身,疏財仗義,武藝超群,在縣中擔任巡捕馬兵都(dou)頭,與(yu)步兵都(dou)頭雷橫(heng)專管擒拿賊盜。
晁蓋、吳用等(deng)人(ren)劫取(qu)生(sheng)辰綱后,被(bei)官府探知身份,鄆(yun)城(cheng)知縣便(bian)讓朱仝(tong)與(yu)雷橫(heng)(heng)前去捉(zhuo)拿。朱仝(tong)有(you)意私縱(zong)晁蓋,便(bian)讓雷橫(heng)(heng)去攻晁家莊前門,自己去后門埋(mai)伏(fu)。
晁蓋(gai)果然從(cong)后門突圍。朱(zhu)仝放走晁蓋(gai),建議他去梁(liang)山(shan)泊落草,又假作失足摔傷(shang)腿,以此撇清自己(ji)。晁蓋(gai)等人最終(zhong)上了梁(liang)山(shan)。
宋(song)(song)江(jiang)(jiang)殺(sha)死閻婆(po)惜后,被閻婆(po)告(gao)到(dao)縣(xian)(xian)衙。知縣(xian)(xian)雖有(you)意徇私,但(dan)又怕閻婆(po)去(qu)州里告(gao)狀,只得命朱仝與雷橫(heng)去(qu)追捕宋(song)(song)江(jiang)(jiang)到(dao)案。朱仝來到(dao)宋(song)(song)家莊(zhuang)(zhuang),讓雷橫(heng)等人守住(zhu)莊(zhuang)(zhuang)門,獨自進莊(zhuang)(zhuang)搜查,在佛堂的(de)地窖(jiao)中找到(dao)宋(song)(song)江(jiang)(jiang)。他非但(dan)沒有(you)抓捕宋(song)(song)江(jiang)(jiang),還勸宋(song)(song)江(jiang)(jiang)遠(yuan)行避難(nan)。返(fan)回縣(xian)(xian)衙后,朱仝又上(shang)(shang)下(xia)打點,終(zhong)于使(shi)得宋(song)(song)江(jiang)(jiang)的(de)案子(zi)被暫且壓下(xia)。宋(song)(song)江(jiang)(jiang)歷經波(bo)折,最終(zhong)也上(shang)(shang)梁山入伙。
雷橫(heng)打死新任(ren)知縣(xian)(xian)的相(xiang)好白秀(xiu)英(ying),被打入囚牢。朱仝(tong)此時(shi)已改(gai)任(ren)當(dang)牢節級(ji),替他上下打點。最終,雷橫(heng)被解赴濟州(zhou),由朱仝(tong)押解。朱仝(tong)在途(tu)中將雷橫(heng)放走,而(er)后回縣(xian)(xian)衙(ya)自首,被“斷了二十脊杖(zhang),刺配滄州(zhou)牢城”。
雷橫則偷偷返(fan)回家中,帶著老母(mu)連夜投奔梁(liang)(liang)山(shan)(shan)(shan)。朱(zhu)仝(tong)到(dao)滄州(zhou)后(hou),又得(de)到(dao)滄州(zhou)知(zhi)府的賞(shang)識以及其(qi)子小(xiao)(xiao)衙(ya)內的喜愛。知(zhi)府便(bian)讓朱(zhu)仝(tong)每(mei)日抱著小(xiao)(xiao)衙(ya)內上街玩耍。盂(yu)蘭盆節時(shi),朱(zhu)仝(tong)帶小(xiao)(xiao)衙(ya)內去放(fang)生(sheng)池邊看放(fang)河(he)燈(deng),遇(yu)到(dao)奉命下山(shan)(shan)(shan)的雷橫,被(bei)拉到(dao)僻靜處,見(jian)到(dao)梁(liang)(liang)山(shan)(shan)(shan)軍師吳(wu)用。吳(wu)用請朱(zhu)仝(tong)上梁(liang)(liang)山(shan)(shan)(shan)入伙。朱(zhu)仝(tong)婉(wan)拒,返(fan)回原(yuan)處時(shi)卻不見(jian)了小(xiao)(xiao)衙(ya)內。他(ta)在(zai)城外找到(dao)小(xiao)(xiao)衙(ya)內時(shi),小(xiao)(xiao)衙(ya)內已被(bei)李(li)(li)逵(kui)(kui)殺死。朱(zhu)仝(tong)大(da)怒,與李(li)(li)逵(kui)(kui)相斗,被(bei)引到(dao)柴進的莊中,經眾人(ren)(ren)相勸(quan),只得(de)同意(yi)上梁(liang)(liang)山(shan)(shan)(shan),但仍表示不欲與李(li)(li)逵(kui)(kui)共處。 后(hou)經晁蓋等人(ren)(ren)調解,李(li)(li)逵(kui)(kui)又拜倒陪話,朱(zhu)仝(tong)才“消了這口氣”。
宋江繼任梁山(shan)寨主后(hou),在忠義堂(tang)周圍(wei)設立四座旱寨。朱仝坐鎮(zhen)右軍寨,居第二位。
夜打曾頭市時,朱仝(tong)與雷橫、鄒(zou)淵、鄒(zou)潤一(yi)同攻打正(zheng)西大寨,并搠死曾密(一(yi)作曾參)。
梁山排座(zuo)次(ci)時,朱(zhu)仝排第十(shi)二位,星號天(tian)滿星,職司為(wei)馬軍(jun)八驃騎兼先鋒使(shi),與雷橫一同把守山前(qian)第三關。
兩贏(ying)童貫時,朱仝(tong)在九宮八卦陣(zhen)中(zhong)鎮守中(zhong)央陣(zhen),后大(da)戰御前(qian)飛(fei)龍大(da)將酆美。
梁(liang)山受招安(an)后(hou),朱仝隨宋江南征北戰(zhan),頗有戰(zhan)功(gong)。
征討(tao)遼國時(shi),朱仝擔(dan)任(ren)董(dong)平的(de)副將,攻(gong)破太(tai)乙混天(tian)象陣中的(de)水星陣,生擒番(fan)將曲(qu)利出清(qing)。
征討田(tian)虎時,朱仝與(yu)孫立、燕順(shun)、樊瑞、馬麟一(yi)同(tong)鎮(zhen)守壺關。而在(zai)簡本水滸中,他還曾與(yu)雷橫一(yi)同(tong)生擒玉門關守將(jiang)馮山。
征討(tao)方臘時,朱仝(tong)在蘇州之(zhi)戰中大展神(shen)威,陣斬飛云大將軍茍正、生擒飛熊(xiong)大將軍徐方。 后(hou)又(you)在睦州槍挑(tiao)元帥譚高(gao)。
江南平定(ding)后,朱仝回京(jing)受封(feng),被授為(wei)武節將軍、保定(ding)府都統制(zhi)。他(ta)管軍有功,后隨劉光世大破金兵,官至太平軍節度使。
百回本續書
陳忱的《水滸后(hou)傳》中,朱仝率軍(jun)抵(di)抗金軍(jun),兵敗上飲馬(ma)川落草。后(hou)到海外投奔李俊,最(zui)終成為(wei)暹羅國兵馬(ma)正總管、武烈將軍(jun),封(feng)伯爵。
青(qing)蓮室主人的《后(hou)水(shui)滸(hu)傳》中,朱仝托生為(wei)尾火虎宿沒攔擋隋舉。
70回本續書
俞萬春的(de)《蕩寇(kou)志(zhi)》中,朱仝隨公孫(sun)勝守(shou)三關,最終被鄧宗弼生擒。后押赴京(jing)師,凌遲處死。
程善之的《殘(can)水滸(hu)》中,朱仝(tong)是梁山軍官團成員(yuan),隨盧俊義投降(jiang)朝廷(ting),被種師道授(shou)為(wei)指(zhi)揮。
巴孤的《賊三國(guo)》中,朱(zhu)仝是宋國(guo)征東將軍。穎水(shui)之戰后領銜傳檄,與(yu)宋國(guo)決(jue)裂,退保徐州。
張恨水的《水滸新(xin)傳》中,朱仝參與抗金,北宋滅(mie)亡(wang)后(hou)與盧俊義等三(san)十三(san)人(ren)被漢(han)奸范(fan)瓊用毒酒毒死。
清代有戲(xi)曲《河(he)燈(deng)賺》,改編自《水滸傳》中(zhong)“雷橫枷打白秀英、朱(zhu)仝誤(wu)失小衙內(nei)”的(de)故事。
數字電影《雷橫與朱(zhu)仝》中(zhong)的(de)朱(zhu)仝
1975年電影《蕩寇志》,羅威飾演朱仝。
1983年電視劇《水滸傳》,丁小秋飾演朱仝(tong)。
1998年電(dian)視(shi)劇《水滸傳》,楊增元飾演朱仝。
2009年電影《雷橫與朱仝》,焦恩俊飾演朱仝。
2011年電視劇(ju)《新(xin)水滸傳》,于彥凱飾演(yan)朱仝。
義膽忠肝豪(hao)杰,胸中武藝精通。超(chao)群出眾果(guo)英雄。彎(wan)弓能射虎,提(ti)劍可誅龍。
一表堂(tang)(tang)堂(tang)(tang)神鬼怕,形容凜(lin)凜(lin)威風。面如重棗色通紅。云(yun)長(chang)重出世,人號(hao)美髯公。
余象斗:① 朱仝、雷橫(heng)皆是晁蓋(gai)心(xin)腹之(zhi)(zhi)人(ren),豈肯執公捕(bu)捉,以傷結(jie)交之(zhi)(zhi)情(qing)哉!所以放晁蓋(gai)之(zhi)(zhi)奔,獨朱仝有心(xin),而雷橫(heng)之(zhi)(zhi)心(xin)則同朱仝。
② 觀朱(zhu)(zhu)仝被柴進(jin)官(guan)勸見(jian)(jian)(jian)吳(wu)學(xue)究、雷橫(heng),以一(yi)件事告□,欲不見(jian)(jian)(jian)李逵(kui)(kui)。朱(zhu)(zhu)仝見(jian)(jian)(jian)知府惜愛他,今以他子死為屈地,安肯息氣而(er)見(jian)(jian)(jian)李逵(kui)(kui)?為人義者(zhe),當(dang)(dang)該如此(ci)。③ 朱(zhu)(zhu)仝放(fang)雷橫(heng),其□替其罪,古今罕矣(yi),嗟乎!嗟乎!④ 朱(zhu)(zhu)仝后(hou)見(jian)(jian)(jian)李逵(kui)(kui),又欲比并,此(ci)恨(hen)不解,丈(zhang)夫(fu)當(dang)(dang)如此(ci)矣(yi)。
李卓(zhuo)吾(wu):① 梁山(shan)泊賊(zei)首,當以(yi)何(he)濤、宋(song)江(jiang)為魁,朱(zhu)(zhu)仝、雷橫次之。一(yi)邊(bian)(bian)問(wen)個(ge)走漏消息,一(yi)邊(bian)(bian)問(wen)個(ge)故放賊(zei)犯,想他四人亦(yi)自甘心。② 朱(zhu)(zhu)仝、雷橫、柴進(jin)不顧(gu)王法,只顧(gu)人情,所以(yi)到底做了(le)強盜(dao)。③ 朱(zhu)(zhu)仝真(zhen)孝子(zi),真(zhen)圣人,真(zhen)菩薩,真(zhen)佛(fo),道學先(xian)生(sheng)那(nei)堪作仆。
袁無涯:① 公(gong)明(ming),吏也,朱(zhu)(zhu)仝,差役(yi)也,救危(wei)拯急,何等心腸。豈(qi)爾時(shi)承行錢、承牌錢,尚未有此例與?② 美髯公(gong)義重如山,百(bai)計為公(gong)明(ming)商量躲避之策,實是情至。若縣(xian)尹(yin),一片肝腸如雪如云,淺淺了公(gong)明(ming)。③ 朱(zhu)(zhu)仝是個正氣伶俐人(ren),非(fei)用此古俠(xia)割(ge)愛(ai)之法,必不(bu)能(neng)入伙(huo),又須知(zhi)是重義憐才,不(bu)是勾人(ren)落草。
金圣(sheng)嘆:① 朱(zhu)(zhu)(zhu)(zhu)(zhu)仝(tong)(tong)與雷(lei)(lei)橫(heng),是(shi)朱(zhu)(zhu)(zhu)(zhu)(zhu)仝(tong)(tong)寫得(de)(de)好。然(ran)兩人(ren)(ren)(ren)都是(shi)上(shang)中人(ren)(ren)(ren)物(wu)。② 朱(zhu)(zhu)(zhu)(zhu)(zhu)仝(tong)(tong)、雷(lei)(lei)橫(heng)二人(ren)(ren)(ren),各自要放晁蓋,而為朱(zhu)(zhu)(zhu)(zhu)(zhu)仝(tong)(tong)巧(qiao),雷(lei)(lei)橫(heng)拙,朱(zhu)(zhu)(zhu)(zhu)(zhu)仝(tong)(tong)快,雷(lei)(lei)橫(heng)遲,便(bian)見雷(lei)(lei)橫(heng)處處讓過(guo)朱(zhu)(zhu)(zhu)(zhu)(zhu)仝(tong)(tong)一著。③ 朱(zhu)(zhu)(zhu)(zhu)(zhu)仝(tong)(tong)得(de)(de)見人(ren)(ren)(ren)情(qing),雷(lei)(lei)橫(heng)不得(de)(de)見人(ren)(ren)(ren)情(qing),甚矣朱(zhu)(zhu)(zhu)(zhu)(zhu)仝(tong)(tong)之(zhi)(zhi)(zhi)強于雷(lei)(lei)橫(heng)也。然(ran)殊不知先有(you)宋江早(zao)(zao)已(yi)做過(guo)人(ren)(ren)(ren)情(qing),真乃(nai)夜眠清早(zao)(zao)起(qi),又有(you)早(zao)(zao)行人(ren)(ren)(ren)也。④ 雷(lei)(lei)橫(heng)之(zhi)(zhi)(zhi)心與朱(zhu)(zhu)(zhu)(zhu)(zhu)仝(tong)(tong)之(zhi)(zhi)(zhi)心,一也。卻因(yin)雷(lei)(lei)橫(heng)粗(cu),朱(zhu)(zhu)(zhu)(zhu)(zhu)仝(tong)(tong)細,便(bian)讓朱(zhu)(zhu)(zhu)(zhu)(zhu)仝(tong)(tong)事(shi)事(shi)高(gao)出一頭去。⑤ 雷(lei)(lei)橫(heng)為母,朱(zhu)(zhu)(zhu)(zhu)(zhu)仝(tong)(tong)為友,寫得(de)(de)一樣慷慨。
王望如:①朱(zhu)仝、雷(lei)(lei)(lei)橫(heng)(heng)皆爭放(fang)(fang)晁蓋(gai)者,橫(heng)(heng)要打后門(men),仝賺橫(heng)(heng)打前門(men),仝做得(de)人(ren)(ren)情(qing),橫(heng)(heng)做不(bu)(bu)(bu)得(de)人(ren)(ren)情(qing),故圣嘆曰:朱(zhu)仝巧,雷(lei)(lei)(lei)橫(heng)(heng)拙(zhuo)。② 朱(zhu)、雷(lei)(lei)(lei)同(tong)奉邪令之(zhi)命,其(qi)放(fang)(fang)晁蓋(gai)同(tong),放(fang)(fang)宋江莫(mo)不(bu)(bu)(bu)同(tong):同(tong)賣(mai)法,而各(ge)行(xing)其(qi)私(si),往往雷(lei)(lei)(lei)得(de)后,朱(zhu)得(de)先,不(bu)(bu)(bu)是雷(lei)(lei)(lei)橫(heng)(heng)作(zuo)事多疑.定(ding)(ding)是朱(zhu)全為人(ren)(ren)忒巧。③ 朱(zhu)、雷(lei)(lei)(lei)之(zhi)于(yu)晁蓋(gai)、宋江,從(cong)巧拙(zhuo)之(zhi)間定(ding)(ding)優劣,朱(zhu)全不(bu)(bu)(bu)及雷(lei)(lei)(lei)橫(heng)(heng)。合此回觀之(zhi),雷(lei)(lei)(lei)橫(heng)(heng)負(fu)朱(zhu)仝,其(qi)相去(qu)不(bu)(bu)(bu)只千里。朱(zhu)仝愛友(you),并愛其(qi)友(you)之(zhi)母(mu),不(bu)(bu)(bu)難(nan)配其(qi)身以(yi)全人(ren)(ren);雷(lei)(lei)(lei)橫(heng)(heng)負(fu)友(you),并負(fu)其(qi)友(you)之(zhi)主(zhu),竟至深(shen)其(qi)怨以(yi)報德。
陳忱:朱仝是篤于友道(dao)人,捕(bu)道(dao)而放晁天(tian)王,捉兇身而教宋江逃(tao)脫,解(jie)犯人而釋(shi)雷都頭(tou),自去認(ren)罪,真實無(wu)偽,誠哉君子。