楞嚴經卷三原文及譯文
【原文】復次。阿(a)難。云何(he)六入(ru)。本(ben)(ben)如(ru)來藏。妙(miao)真如(ru)性(xing)(xing)(xing)。阿(a)難。即彼目(mu)(mu)精瞪發(fa)勞者。兼目(mu)(mu)與(yu)勞。同是(shi)菩提(ti)瞪發(fa)勞相。因(yin)于明(ming)(ming)(ming)暗(an)二種妄塵。發(fa)見(jian)(jian)(jian)(jian)居中。吸(xi)此(ci)塵象。名為見(jian)(jian)(jian)(jian)性(xing)(xing)(xing)。此(ci)見(jian)(jian)(jian)(jian)離彼明(ming)(ming)(ming)暗(an)二塵。畢竟(jing)無(wu)體。如(ru)是(shi)。阿(a)難。當知是(shi)見(jian)(jian)(jian)(jian)。非(fei)(fei)明(ming)(ming)(ming)暗(an)來。非(fei)(fei)于根(gen)出。不于空生。何(he)以故。若(ruo)從明(ming)(ming)(ming)來。暗(an)即隨滅。應非(fei)(fei)見(jian)(jian)(jian)(jian)暗(an)。若(ruo)從暗(an)來。明(ming)(ming)(ming)即隨滅。應無(wu)見(jian)(jian)(jian)(jian)明(ming)(ming)(ming)。若(ruo)從根(gen)生。必無(wu)明(ming)(ming)(ming)暗(an)。如(ru)是(shi)見(jian)(jian)(jian)(jian)精。本(ben)(ben)無(wu)自(zi)性(xing)(xing)(xing)。若(ruo)于空出。前矚塵象。歸(gui)當見(jian)(jian)(jian)(jian)根(gen)。又(you)空自(zi)觀。何(he)關汝入(ru)。是(shi)故。當知眼入(ru)虛(xu)妄。本(ben)(ben)非(fei)(fei)因(yin)緣。非(fei)(fei)自(zi)然(ran)性(xing)(xing)(xing)。
【譯文】阿(a)(a)難,為什(shen)么(me)(me)說六入本(ben)來就(jiu)是(shi)如來自性(xing)(xing)(xing)妙明(ming)真如呢(ni)?阿(a)(a)難,眼(yan)睛凝視已(yi)久就(jiu)有(you)(you)了煩(fan)勞發花(hua),而(er)這(zhe)眼(yan)睛和(he)煩(fan)勞發花(hua),都是(shi)菩提真如的(de)(de)凝視已(yi)久煩(fan)勞發花(hua)的(de)(de)相狀(zhuang)。觀(guan)(guan)見(jian)生起(qi)在明(ming)和(he)暗(an)兩(liang)種(zhong)塵(chen)物(wu)妄(wang)起(qi)之中,通過看而(er)汲取(qu)了兩(liang)種(zhong)塵(chen)象,這(zhe)就(jiu)叫(jiao)做觀(guan)(guan)見(jian)。這(zhe)個見(jian)離(li)開了明(ming)、暗(an)兩(liang)種(zhong)物(wu)象,畢竟沒(mei)有(you)(you)自身(shen)本(ben)體(ti)。那(nei)么(me)(me),阿(a)(a)難,應當知(zhi)道這(zhe)個見(jian),不(bu)(bu)是(shi)從(cong)(cong)明(ming)和(he)暗(an)這(zhe)里(li)來,也不(bu)(bu)是(shi)從(cong)(cong)眼(yan)根(gen)里(li)來,更不(bu)(bu)是(shi)從(cong)(cong)空(kong)無(wu)里(li)產(chan)生。為什(shen)么(me)(me)呢(ni)?如果(guo)(guo)是(shi)從(cong)(cong)明(ming)這(zhe)里(li)來,暗(an)隨(sui)之就(jiu)消逝,就(jiu)不(bu)(bu)能(neng)看到暗(an)。如果(guo)(guo)是(shi)從(cong)(cong)暗(an)里(li)來,隨(sui)之明(ming)也就(jiu)消逝,就(jiu)不(bu)(bu)能(neng)看到明(ming)。如果(guo)(guo)是(shi)從(cong)(cong)眼(yan)根(gen)里(li)生出,一定不(bu)(bu)會有(you)(you)明(ming)和(he)暗(an)兩(liang)種(zhong)物(wu)象,所以這(zhe)樣的(de)(de)觀(guan)(guan)見(jian)本(ben)來就(jiu)沒(mei)有(you)(you)自身(shen)本(ben)性(xing)(xing)(xing)。如果(guo)(guo)是(shi)從(cong)(cong)空(kong)無(wu)里(li)產(chan)生,那(nei)么(me)(me)面前(qian)所見(jian)之物(wu)象自然應當歸屬到眼(yan)根(gen)這(zhe)里(li),然而(er)空(kong)無(wu)自是(shi)空(kong)無(wu)所有(you)(you),眼(yan)根(gen)涉(she)入有(you)(you)什(shen)么(me)(me)作用呢(ni)?所以應當知(zhi)道,眼(yan)入只(zhi)是(shi)虛妄(wang),既不(bu)(bu)是(shi)從(cong)(cong)因緣(yuan)和(he)合而(er)生,也不(bu)(bu)俱(ju)備(bei)自在自為本(ben)性(xing)(xing)(xing)。
【原文】阿(a)難。譬(pi)如(ru)(ru)有(you)人。以兩手(shou)指急塞其耳。耳根勞(lao)故。頭中(zhong)作(zuo)聲。兼耳與勞(lao)。同是(shi)(shi)(shi)(shi)菩提(ti)瞪發勞(lao)相。因于(yu)(yu)動(dong)靜二種妄(wang)塵。發聞(wen)(wen)居中(zhong)。吸此(ci)塵象。名聽聞(wen)(wen)性(xing)。此(ci)聞(wen)(wen)離彼動(dong)靜二塵。畢(bi)竟(jing)無(wu)體。如(ru)(ru)是(shi)(shi)(shi)(shi)。阿(a)難。當(dang)知是(shi)(shi)(shi)(shi)聞(wen)(wen)。非(fei)(fei)動(dong)靜來(lai)(lai)。非(fei)(fei)于(yu)(yu)根出。不于(yu)(yu)空(kong)生。何(he)以故。若(ruo)(ruo)從(cong)靜來(lai)(lai)。動(dong)即隨(sui)滅。應(ying)非(fei)(fei)聞(wen)(wen)動(dong)。若(ruo)(ruo)從(cong)動(dong)來(lai)(lai)。靜即隨(sui)滅。應(ying)無(wu)覺靜。若(ruo)(ruo)從(cong)根生。必無(wu)動(dong)靜。如(ru)(ru)是(shi)(shi)(shi)(shi)聞(wen)(wen)體。本無(wu)自性(xing)。若(ruo)(ruo)于(yu)(yu)空(kong)出。有(you)聞(wen)(wen)成性(xing)。即非(fei)(fei)虛(xu)(xu)空(kong)。又空(kong)自聞(wen)(wen)。何(he)關汝入。是(shi)(shi)(shi)(shi)故。當(dang)知耳入虛(xu)(xu)妄(wang)。本非(fei)(fei)因緣。非(fei)(fei)自然性(xing)。
【譯文】阿難(nan),譬如(ru)有(you)人用手指迅(xun)速塞(sai)住(zhu)耳朵,由于耳根(gen)的(de)煩(fan)(fan)勞啟動(dong),頭里就(jiu)(jiu)(jiu)(jiu)有(you)聲音。這(zhe)時耳朵和(he)煩(fan)(fan)勞發聲,都是(shi)菩(pu)提妙心的(de)凝(ning)視已久煩(fan)(fan)勞生花的(de)相(xiang)狀。聆聽(ting)(ting)(ting)(ting)生起在動(dong)和(he)靜(jing)(jing)(jing)(jing)兩種塵物妄(wang)起之(zhi)(zhi)中(zhong),汲取了(le)(le)物象,這(zhe)就(jiu)(jiu)(jiu)(jiu)是(shi)凝(ning)聽(ting)(ting)(ting)(ting)的(de)本(ben)(ben)性。凝(ning)聽(ting)(ting)(ting)(ting)離(li)開了(le)(le)動(dong)、靜(jing)(jing)(jing)(jing)兩種物象,畢竟沒有(you)自(zi)身本(ben)(ben)體(ti)。那么,阿難(nan),應當知(zhi)(zhi)道這(zhe)個聽(ting)(ting)(ting)(ting),既不(bu)(bu)是(shi)從(cong)動(dong)和(he)靜(jing)(jing)(jing)(jing)之(zhi)(zhi)中(zhong)產(chan)生,也(ye)不(bu)(bu)是(shi)從(cong)耳根(gen)中(zhong)產(chan)生,亦不(bu)(bu)是(shi)從(cong)空(kong)(kong)(kong)無(wu)中(zhong)生出(chu)。為什么呢(ni)?如(ru)果(guo)(guo)它是(shi)從(cong)靜(jing)(jing)(jing)(jing)中(zhong)產(chan)生,動(dong)隨之(zhi)(zhi)就(jiu)(jiu)(jiu)(jiu)會消逝滅盡(jin),就(jiu)(jiu)(jiu)(jiu)聽(ting)(ting)(ting)(ting)聞(wen)不(bu)(bu)到(dao)(dao)動(dong)。如(ru)果(guo)(guo)它是(shi)從(cong)動(dong)中(zhong)產(chan)生,靜(jing)(jing)(jing)(jing)隨之(zhi)(zhi)就(jiu)(jiu)(jiu)(jiu)會消逝滅盡(jin),就(jiu)(jiu)(jiu)(jiu)聽(ting)(ting)(ting)(ting)聞(wen)不(bu)(bu)到(dao)(dao)靜(jing)(jing)(jing)(jing)。如(ru)果(guo)(guo)是(shi)從(cong)耳根(gen)里生出(chu),就(jiu)(jiu)(jiu)(jiu)聽(ting)(ting)(ting)(ting)聞(wen)不(bu)(bu)到(dao)(dao)動(dong)和(he)靜(jing)(jing)(jing)(jing),那么,這(zhe)樣(yang)的(de)聽(ting)(ting)(ting)(ting)聞(wen),本(ben)(ben)來就(jiu)(jiu)(jiu)(jiu)沒有(you)自(zi)身本(ben)(ben)性。如(ru)果(guo)(guo)是(shi)從(cong)空(kong)(kong)(kong)無(wu)中(zhong)生出(chu),空(kong)(kong)(kong)無(wu)因(yin)為有(you)了(le)(le)聽(ting)(ting)(ting)(ting)聞(wen),就(jiu)(jiu)(jiu)(jiu)不(bu)(bu)是(shi)空(kong)(kong)(kong)無(wu)了(le)(le),這(zhe)空(kong)(kong)(kong)無(wu)本(ben)(ben)身即(ji)是(shi)空(kong)(kong)(kong)無(wu)所(suo)有(you),耳根(gen)怎么能夠涉(she)入呢(ni)?所(suo)以應當知(zhi)(zhi)道,耳入只是(shi)虛妄(wang),既不(bu)(bu)是(shi)從(cong)因(yin)緣和(he)合而(er)生,也(ye)不(bu)(bu)俱備自(zi)在自(zi)為的(de)本(ben)(ben)性。
【原文】阿難。譬如(ru)(ru)有(you)(you)(you)人(ren)。急(ji)畜其(qi)鼻(bi)。畜久成勞(lao)。則于鼻(bi)中。聞(wen)有(you)(you)(you)冷觸(chu)。因(yin)觸(chu)分別(bie)。通(tong)(tong)塞虛(xu)實。如(ru)(ru)是(shi)乃至諸香臭氣。兼鼻(bi)與勞(lao)。同是(shi)菩提瞪發(fa)勞(lao)相。因(yin)于通(tong)(tong)塞二(er)種妄塵。發(fa)聞(wen)居中。吸此(ci)塵象(xiang)。名嗅聞(wen)性(xing)。此(ci)聞(wen)離彼(bi)通(tong)(tong)塞二(er)塵。畢(bi)竟無(wu)(wu)體(ti)。當知(zhi)(zhi)是(shi)聞(wen)。非(fei)(fei)通(tong)(tong)塞來(lai)。非(fei)(fei)于根出(chu)。不于空(kong)生。何以(yi)故。若(ruo)(ruo)從(cong)通(tong)(tong)來(lai)。塞自(zi)(zi)隨滅(mie)。云何知(zhi)(zhi)塞。如(ru)(ru)因(yin)塞有(you)(you)(you)。通(tong)(tong)則無(wu)(wu)聞(wen)。云何發(fa)明香臭等觸(chu)。若(ruo)(ruo)從(cong)根生。必(bi)無(wu)(wu)通(tong)(tong)塞。如(ru)(ru)是(shi)聞(wen)體(ti)。本無(wu)(wu)自(zi)(zi)性(xing)。若(ruo)(ruo)從(cong)空(kong)出(chu)。是(shi)聞(wen)自(zi)(zi)當回嗅汝(ru)鼻(bi)。空(kong)自(zi)(zi)有(you)(you)(you)聞(wen)。何關汝(ru)入。是(shi)故。當知(zhi)(zhi)鼻(bi)入虛(xu)妄。本非(fei)(fei)因(yin)緣。非(fei)(fei)自(zi)(zi)然(ran)性(xing)。
【譯文】阿難,譬如有(you)(you)人(ren)迅(xun)速抽動鼻(bi)(bi)(bi)子,抽動久了鼻(bi)(bi)(bi)根(gen)就(jiu)(jiu)(jiu)煩勞啟(qi)動起來(lai)(lai),嗅聞(wen)(wen)時(shi)鼻(bi)(bi)(bi)中(zhong)就(jiu)(jiu)(jiu)有(you)(you)了冷的(de)(de)(de)(de)(de)觸受(shou),區別開(kai)這(zhe)(zhe)個觸受(shou)時(shi),就(jiu)(jiu)(jiu)會有(you)(you)通和(he)塞(sai)的(de)(de)(de)(de)(de)感覺,有(you)(you)虛(xu)和(he)實(shi)的(de)(de)(de)(de)(de)感覺,以(yi)至于有(you)(you)種(zhong)種(zhong)香(xiang)、臭的(de)(de)(de)(de)(de)氣味(wei)。這(zhe)(zhe)鼻(bi)(bi)(bi)子和(he)鼻(bi)(bi)(bi)根(gen)的(de)(de)(de)(de)(de)啟(qi)動,都(dou)是(shi)(shi)(shi)(shi)菩提妙心的(de)(de)(de)(de)(de)凝視(shi)已久煩勞生(sheng)花的(de)(de)(de)(de)(de)相狀。由(you)于嗅聞(wen)(wen)在通和(he)塞(sai)兩種(zhong)塵象(xiang)中(zhong)啟(qi)動,汲取(qu)了物象(xiang),這(zhe)(zhe)就(jiu)(jiu)(jiu)是(shi)(shi)(shi)(shi)嗅聞(wen)(wen)的(de)(de)(de)(de)(de)本性。嗅聞(wen)(wen)離開(kai)了通和(he)塞(sai)兩種(zhong)物象(xiang),畢竟沒有(you)(you)自身本體(ti)。所以(yi)應當知(zhi)道,嗅聞(wen)(wen)既不是(shi)(shi)(shi)(shi)由(you)通和(he)塞(sai)之中(zhong)產生(sheng),也(ye)不是(shi)(shi)(shi)(shi)從(cong)(cong)鼻(bi)(bi)(bi)根(gen)中(zhong)產生(sheng),更不是(shi)(shi)(shi)(shi)從(cong)(cong)空(kong)(kong)無(wu)中(zhong)生(sheng)出(chu)。為什么(me)呢?如果它(ta)是(shi)(shi)(shi)(shi)從(cong)(cong)通生(sheng)出(chu),就(jiu)(jiu)(jiu)嗅聞(wen)(wen)不到(dao)塞(sai),怎(zen)(zen)么(me)能(neng)夠感受(shou)到(dao)塞(sai)呢?如果它(ta)從(cong)(cong)塞(sai)這(zhe)(zhe)里生(sheng)出(chu),就(jiu)(jiu)(jiu)嗅聞(wen)(wen)不到(dao)通,如此又怎(zen)(zen)么(me)能(neng)夠嗅聞(wen)(wen)分別出(chu)香(xiang)味(wei)和(he)臭味(wei)呢?如果是(shi)(shi)(shi)(shi)從(cong)(cong)鼻(bi)(bi)(bi)根(gen)里生(sheng)出(chu)來(lai)(lai),那就(jiu)(jiu)(jiu)沒有(you)(you)什么(me)通和(he)塞(sai)的(de)(de)(de)(de)(de)感受(shou),這(zhe)(zhe)樣的(de)(de)(de)(de)(de)嗅聞(wen)(wen),本來(lai)(lai)就(jiu)(jiu)(jiu)沒有(you)(you)自身本性。如果它(ta)是(shi)(shi)(shi)(shi)從(cong)(cong)空(kong)(kong)無(wu)中(zhong)生(sheng)出(chu),這(zhe)(zhe)個嗅聞(wen)(wen)就(jiu)(jiu)(jiu)應當返回(hui)來(lai)(lai)嗅聞(wen)(wen)自己的(de)(de)(de)(de)(de)鼻(bi)(bi)(bi)根(gen),其實(shi)空(kong)(kong)無(wu)只(zhi)能(neng)嗅聞(wen)(wen)到(dao)空(kong)(kong)無(wu),鼻(bi)(bi)(bi)根(gen)怎(zen)(zen)么(me)能(neng)夠涉入(ru)其中(zhong)呢?所以(yi)應當知(zhi)道,鼻(bi)(bi)(bi)入(ru)只(zhi)是(shi)(shi)(shi)(shi)虛(xu)妄,既不是(shi)(shi)(shi)(shi)從(cong)(cong)因緣(yuan)和(he)合而(er)生(sheng),也(ye)不俱備自在自為的(de)(de)(de)(de)(de)本性。
【原文】阿(a)難。譬如有(you)人(ren)。以舌(she)(she)舐吻(wen)。熟舐令(ling)勞(lao)。其人(ren)若(ruo)病。則有(you)苦(ku)(ku)(ku)味(wei)(wei)。無病之人(ren)。微有(you)甜(tian)(tian)觸。由(you)甜(tian)(tian)與(yu)苦(ku)(ku)(ku)。顯此(ci)舌(she)(she)根(gen)。不動之時(shi)。淡(dan)(dan)性常在。兼舌(she)(she)與(yu)勞(lao)。同是(shi)(shi)(shi)菩提瞪發勞(lao)相。因甜(tian)(tian)苦(ku)(ku)(ku)淡(dan)(dan)二(er)(er)種妄塵。發知(zhi)(zhi)居中。吸(xi)此(ci)塵象。名知(zhi)(zhi)味(wei)(wei)性。此(ci)知(zhi)(zhi)味(wei)(wei)性。離彼(bi)甜(tian)(tian)苦(ku)(ku)(ku)。及(ji)淡(dan)(dan)二(er)(er)塵。畢竟無體(ti)。如是(shi)(shi)(shi)。阿(a)難。當知(zhi)(zhi)如是(shi)(shi)(shi)嘗苦(ku)(ku)(ku)淡(dan)(dan)知(zhi)(zhi)。非(fei)甜(tian)(tian)苦(ku)(ku)(ku)來。非(fei)因淡(dan)(dan)有(you)。又非(fei)根(gen)出。不于空(kong)生。何以故。若(ruo)甜(tian)(tian)苦(ku)(ku)(ku)來。淡(dan)(dan)即知(zhi)(zhi)滅。云何知(zhi)(zhi)淡(dan)(dan)。若(ruo)從淡(dan)(dan)出。甜(tian)(tian)即知(zhi)(zhi)亡。復云何知(zhi)(zhi)甜(tian)(tian)苦(ku)(ku)(ku)二(er)(er)相。若(ruo)從舌(she)(she)生。必無甜(tian)(tian)淡(dan)(dan)。及(ji)與(yu)苦(ku)(ku)(ku)塵。斯(si)知(zhi)(zhi)味(wei)(wei)根(gen)。本無自(zi)性。若(ruo)于空(kong)出。虛空(kong)自(zi)味(wei)(wei)。非(fei)汝口(kou)知(zhi)(zhi)。又空(kong)自(zi)知(zhi)(zhi)。何關(guan)汝入。是(shi)(shi)(shi)故。當知(zhi)(zhi)舌(she)(she)入虛妄。本非(fei)因緣。非(fei)自(zi)然性。
【譯文】阿難(nan),譬(pi)如(ru)(ru)(ru)有(you)(you)(you)(you)人(ren)(ren)不(bu)(bu)(bu)斷用(yong)(yong)舌(she)(she)舐(shi)(shi)著唇吻(wen),如(ru)(ru)(ru)果(guo)(guo)那人(ren)(ren)有(you)(you)(you)(you)病(bing),就(jiu)(jiu)(jiu)有(you)(you)(you)(you)苦味(wei)(wei)出(chu)來,如(ru)(ru)(ru)果(guo)(guo)那人(ren)(ren)沒(mei)(mei)病(bing),就(jiu)(jiu)(jiu)有(you)(you)(you)(you)淡(dan)(dan)(dan)甜(tian)(tian)(tian)(tian)(tian)的(de)(de)(de)觸受,甜(tian)(tian)(tian)(tian)(tian)和(he)苦顯現(xian)出(chu)了舌(she)(she)根(gen)(gen)的(de)(de)(de)作用(yong)(yong),舌(she)(she)根(gen)(gen)不(bu)(bu)(bu)動(dong)之時(shi),就(jiu)(jiu)(jiu)沒(mei)(mei)有(you)(you)(you)(you)甚么滋味(wei)(wei)產(chan)生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)。舌(she)(she)和(he)舌(she)(she)根(gen)(gen)的(de)(de)(de)啟動(dong)都是(shi)(shi)(shi)菩提(ti)妙心(xin)的(de)(de)(de)凝視(shi)已久啟動(dong)發(fa)花的(de)(de)(de)相狀(zhuang)。由于舐(shi)(shi)吻(wen)在(zai)(zai)甜(tian)(tian)(tian)(tian)(tian)苦和(he)淡(dan)(dan)(dan)兩(liang)種塵象中啟動(dong),就(jiu)(jiu)(jiu)汲(ji)取了物象,這就(jiu)(jiu)(jiu)是(shi)(shi)(shi)知(zhi)(zhi)味(wei)(wei)的(de)(de)(de)本(ben)性。知(zhi)(zhi)味(wei)(wei)的(de)(de)(de)本(ben)性,離(li)開了甜(tian)(tian)(tian)(tian)(tian)苦和(he)淡(dan)(dan)(dan)兩(liang)種塵象,畢(bi)竟沒(mei)(mei)有(you)(you)(you)(you)自身(shen)本(ben)性。那么,阿難(nan),應(ying)當(dang)知(zhi)(zhi)道(dao),舐(shi)(shi)嘗(chang)到的(de)(de)(de)甜(tian)(tian)(tian)(tian)(tian)苦味(wei)(wei)和(he)淡(dan)(dan)(dan)味(wei)(wei),既(ji)(ji)不(bu)(bu)(bu)是(shi)(shi)(shi)從(cong)(cong)(cong)甜(tian)(tian)(tian)(tian)(tian)苦味(wei)(wei)中產(chan)生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng),也(ye)(ye)不(bu)(bu)(bu)是(shi)(shi)(shi)從(cong)(cong)(cong)淡(dan)(dan)(dan)味(wei)(wei)中產(chan)生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng),既(ji)(ji)不(bu)(bu)(bu)是(shi)(shi)(shi)從(cong)(cong)(cong)舌(she)(she)根(gen)(gen)里(li)產(chan)生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng),亦不(bu)(bu)(bu)是(shi)(shi)(shi)從(cong)(cong)(cong)空無(wu)(wu)里(li)生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)出(chu)。為什(shen)么呢?如(ru)(ru)(ru)果(guo)(guo)從(cong)(cong)(cong)甜(tian)(tian)(tian)(tian)(tian)苦味(wei)(wei)里(li)產(chan)生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng),就(jiu)(jiu)(jiu)嘗(chang)不(bu)(bu)(bu)到淡(dan)(dan)(dan)味(wei)(wei),你怎么嘗(chang)得出(chu)淡(dan)(dan)(dan)味(wei)(wei)呢?如(ru)(ru)(ru)果(guo)(guo)從(cong)(cong)(cong)淡(dan)(dan)(dan)味(wei)(wei)里(li)產(chan)生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng),那甜(tian)(tian)(tian)(tian)(tian)苦味(wei)(wei)就(jiu)(jiu)(jiu)沒(mei)(mei)有(you)(you)(you)(you)了,又怎么能夠嘗(chang)到甜(tian)(tian)(tian)(tian)(tian)苦味(wei)(wei)呢?如(ru)(ru)(ru)果(guo)(guo)它(ta)(ta)是(shi)(shi)(shi)從(cong)(cong)(cong)舌(she)(she)根(gen)(gen)自己生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)出(chu),就(jiu)(jiu)(jiu)不(bu)(bu)(bu)會(hui)有(you)(you)(you)(you)甜(tian)(tian)(tian)(tian)(tian)、苦、淡(dan)(dan)(dan)諸塵象,應(ying)當(dang)知(zhi)(zhi)道(dao),味(wei)(wei)根(gen)(gen)本(ben)來畢(bi)竟沒(mei)(mei)有(you)(you)(you)(you)自身(shen)本(ben)性。如(ru)(ru)(ru)果(guo)(guo)它(ta)(ta)是(shi)(shi)(shi)從(cong)(cong)(cong)空無(wu)(wu)中產(chan)生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng),虛空自是(shi)(shi)(shi)虛空的(de)(de)(de)味(wei)(wei),不(bu)(bu)(bu)是(shi)(shi)(shi)你的(de)(de)(de)口(kou)能嘗(chang)知(zhi)(zhi)的(de)(de)(de),另外(wai),空無(wu)(wu)自是(shi)(shi)(shi)空無(wu)(wu),舌(she)(she)根(gen)(gen)怎能夠涉入(ru)呢?所以應(ying)當(dang)知(zhi)(zhi)道(dao),舌(she)(she)入(ru)只(zhi)是(shi)(shi)(shi)虛妄,既(ji)(ji)不(bu)(bu)(bu)是(shi)(shi)(shi)因緣(yuan)和(he)合而生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng),也(ye)(ye)不(bu)(bu)(bu)俱備自在(zai)(zai)自為的(de)(de)(de)本(ben)性。
【原文】阿難。譬如有人。以一冷手。觸(chu)于熱(re)手。若(ruo)冷勢多。熱(re)者從冷。若(ruo)熱(re)功勝。冷者成(cheng)熱(re)。如是以此合(he)(he)覺之(zhi)觸(chu)。顯于離(li)(li)知(zhi)(zhi)。涉勢若(ruo)成(cheng)。因于勞觸(chu)。兼(jian)身與勞。同是菩(pu)提瞪發(fa)勞相(xiang)。因于離(li)(li)合(he)(he)二種妄塵(chen)。發(fa)覺居中。吸此塵(chen)象(xiang)。名知(zhi)(zhi)覺性(xing)(xing)。此知(zhi)(zhi)覺體。離(li)(li)彼離(li)(li)合(he)(he)違順(shun)二塵(chen)。畢竟(jing)無體。如是。阿難。當知(zhi)(zhi)是覺。非(fei)離(li)(li)合(he)(he)來(lai)。非(fei)違順(shun)有。不于根出。又非(fei)空(kong)生(sheng)。何以故。若(ruo)合(he)(he)時來(lai)。離(li)(li)當已滅。云何覺離(li)(li)。違順(shun)二相(xiang)。亦復如是。若(ruo)從根出。必(bi)無離(li)(li)合(he)(he)違順(shun)四相(xiang)。則汝(ru)身知(zhi)(zhi)。元無自性(xing)(xing)。必(bi)于空(kong)出。空(kong)自知(zhi)(zhi)覺。何關汝(ru)入。是故。當知(zhi)(zhi)身入虛(xu)妄。本非(fei)因緣。非(fei)自然性(xing)(xing)。
【譯文】阿(a)難(nan),譬如有(you)人用冰(bing)涼(liang)(liang)的(de)(de)(de)手去觸(chu)(chu)摸另一(yi)(yi)只暖熱(re)的(de)(de)(de)手,如果(guo)(guo)(guo)一(yi)(yi)只手很(hen)涼(liang)(liang),那(nei)只熱(re)手受(shou)其(qi)影響(xiang)就(jiu)會變涼(liang)(liang)起(qi)來(lai)(lai),如果(guo)(guo)(guo)熱(re)的(de)(de)(de)手很(hen)熱(re),那(nei)只涼(liang)(liang)手受(shou)其(qi)影響(xiang)就(jiu)會變熱(re)起(qi)來(lai)(lai),這(zhe)樣(yang)相互(hu)摩(mo)擦的(de)(de)(de)觸(chu)(chu)受(shou),比(bi)不(bu)摩(mo)擦時(shi)(shi)更加(jia)顯著,如此相互(hu)間的(de)(de)(de)涉入(ru)就(jiu)啟(qi)動(dong)了(le)觸(chu)(chu)受(shou)。這(zhe)身(shen)(shen)軀和身(shen)(shen)根(gen)(gen)的(de)(de)(de)啟(qi)動(dong),都是(shi)(shi)(shi)菩提(ti)妙心的(de)(de)(de)凝視已久啟(qi)動(dong)發花的(de)(de)(de)相狀。由于觸(chu)(chu)摸在離(li)、合兩種(zhong)塵象(xiang)之中(zhong)啟(qi)動(dong),就(jiu)汲(ji)取了(le)物(wu)象(xiang),這(zhe)就(jiu)是(shi)(shi)(shi)知(zhi)覺(jue)的(de)(de)(de)本(ben)性(xing)。這(zhe)個知(zhi)覺(jue)本(ben)性(xing),離(li)開(kai)(kai)了(le)離(li)合和違(wei)(wei)順兩塵象(xiang),沒有(you)自(zi)己(ji)(ji)的(de)(de)(de)本(ben)性(xing)。那(nei)么(me),阿(a)難(nan),應當知(zhi)道,這(zhe)個知(zhi)覺(jue)既(ji)不(bu)是(shi)(shi)(shi)從(cong)(cong)(cong)離(li)合這(zhe)里產(chan)生(sheng)(sheng),也(ye)不(bu)是(shi)(shi)(shi)從(cong)(cong)(cong)違(wei)(wei)順這(zhe)里產(chan)生(sheng)(sheng),既(ji)不(bu)是(shi)(shi)(shi)從(cong)(cong)(cong)身(shen)(shen)根(gen)(gen)產(chan)生(sheng)(sheng),亦不(bu)是(shi)(shi)(shi)從(cong)(cong)(cong)空無(wu)里產(chan)生(sheng)(sheng)。為什么(me)呢?如果(guo)(guo)(guo)它是(shi)(shi)(shi)在手合起(qi)時(shi)(shi)產(chan)生(sheng)(sheng),那(nei)么(me)就(jiu)知(zhi)覺(jue)不(bu)到手的(de)(de)(de)分(fen)開(kai)(kai),如此,離(li)已經滅去,怎么(me)能(neng)夠(gou)知(zhi)覺(jue)到離(li)呢?違(wei)(wei)順兩種(zhong)情形也(ye)是(shi)(shi)(shi)這(zhe)樣(yang)。如果(guo)(guo)(guo)它是(shi)(shi)(shi)從(cong)(cong)(cong)身(shen)(shen)根(gen)(gen)里生(sheng)(sheng)出,就(jiu)不(bu)會有(you)離(li)、合、違(wei)(wei)、順四種(zhong)物(wu)象(xiang),那(nei)么(me),你身(shen)(shen)根(gen)(gen)的(de)(de)(de)知(zhi)覺(jue)原來(lai)(lai)也(ye)沒有(you)自(zi)己(ji)(ji)的(de)(de)(de)本(ben)性(xing)。如果(guo)(guo)(guo)它是(shi)(shi)(shi)從(cong)(cong)(cong)空無(wu)中(zhong)產(chan)生(sheng)(sheng),空無(wu)自(zi)己(ji)(ji)知(zhi)覺(jue)到空無(wu),身(shen)(shen)根(gen)(gen)怎么(me)能(neng)夠(gou)涉入(ru)呢?所以應當知(zhi)道,身(shen)(shen)入(ru)只是(shi)(shi)(shi)虛妄,既(ji)不(bu)是(shi)(shi)(shi)因緣和合而生(sheng)(sheng),也(ye)不(bu)俱備自(zi)在自(zi)為的(de)(de)(de)本(ben)性(xing)。
【原文】阿難。譬如(ru)有人。勞倦則眠。睡熟(shu)便寤。覽塵(chen)斯憶。失憶為妄。是其顛倒生(sheng)(sheng)住異滅(mie)。吸(xi)習中歸。不(bu)相逾越。稱意知(zhi)根(gen)。兼意與勞。同(tong)(tong)是菩提(ti)瞪發勞相。因于(yu)生(sheng)(sheng)滅(mie)二(er)種妄塵(chen)。集知(zhi)居中。吸(xi)撮內(nei)塵(chen)。見聞逆(ni)流(liu)。流(liu)不(bu)及地。名覺知(zhi)性(xing)。此(ci)覺知(zhi)性(xing)。離彼寤寐生(sheng)(sheng)滅(mie)二(er)塵(chen)。畢竟無體。如(ru)是。阿難。當(dang)知(zhi)如(ru)是覺知(zhi)之(zhi)根(gen)。非(fei)(fei)寤寐來。非(fei)(fei)生(sheng)(sheng)滅(mie)有。不(bu)于(yu)根(gen)出。亦非(fei)(fei)空生(sheng)(sheng)。何以故(gu)。若從寤來。寐即(ji)隨滅(mie)。將何為寐。必生(sheng)(sheng)時有。滅(mie)即(ji)同(tong)(tong)無。令誰受滅(mie)。若從滅(mie)有。生(sheng)(sheng)即(ji)滅(mie)無。孰知(zhi)生(sheng)(sheng)者(zhe)(zhe)。若從根(gen)出。寤寐二(er)相隨身開合。離斯二(er)體。此(ci)覺知(zhi)者(zhe)(zhe)。同(tong)(tong)于(yu)空花。畢竟無性(xing)。若從空生(sheng)(sheng)。自是空知(zhi)。何關汝入(ru)。是故(gu)。當(dang)知(zhi)意入(ru)虛妄。本非(fei)(fei)因緣。非(fei)(fei)自然性(xing)。
【譯文】阿(a)難,譬(pi)如有(you)(you)人疲倦了(le)(le)就(jiu)(jiu)(jiu)睡(shui)(shui)(shui)覺,睡(shui)(shui)(shui)熟(shu)了(le)(le)就(jiu)(jiu)(jiu)會(hui)醒(xing)(xing)(xing)。看過的(de)東西便(bian)會(hui)記得,記憶不(bu)起便(bian)是(shi)(shi)(shi)(shi)遺(yi)忘,這(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)就(jiu)(jiu)(jiu)叫做顛倒(dao)。這(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)些意(yi)(yi)(yi)想(xiang)的(de)生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)起、住下(xia)、忘記、消逝(shi)的(de)顛倒(dao)相(xiang)(xiang)狀,都是(shi)(shi)(shi)(shi)思慮(lv)(lv)集(ji)聚所(suo)(suo)致(zhi),只是(shi)(shi)(shi)(shi)它(ta)(ta)(ta)們之(zhi)間(jian)相(xiang)(xiang)續相(xiang)(xiang)繼,不(bu)相(xiang)(xiang)逾越,這(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)就(jiu)(jiu)(jiu)是(shi)(shi)(shi)(shi)意(yi)(yi)(yi)知(zhi)(zhi)(zhi)根。意(yi)(yi)(yi)知(zhi)(zhi)(zhi)根和(he)(he)(he)它(ta)(ta)(ta)的(de)煩勞啟(qi)(qi)動(dong)(dong),都是(shi)(shi)(shi)(shi)菩(pu)提妙心的(de)凝視已久(jiu)啟(qi)(qi)動(dong)(dong)發(fa)花(hua)的(de)相(xiang)(xiang)狀。意(yi)(yi)(yi)知(zhi)(zhi)(zhi)在(zai)生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)滅(mie)(mie)兩種(zhong)(zhong)浮(fu)物塵(chen)象之(zhi)中(zhong)啟(qi)(qi)動(dong)(dong),就(jiu)(jiu)(jiu)集(ji)聚汲取了(le)(le)種(zhong)(zhong)種(zhong)(zhong)意(yi)(yi)(yi)想(xiang)思慮(lv)(lv),這(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)些意(yi)(yi)(yi)念、思慮(lv)(lv)是(shi)(shi)(shi)(shi)前述眼、耳、鼻(bi)、舌、身及其對境等五塵(chen)滅(mie)(mie)后,留影于意(yi)(yi)(yi)知(zhi)(zhi)(zhi)之(zhi)中(zhong),而為法(fa)塵(chen)的(de)。此法(fa)塵(chen)流蕩無有(you)(you)止息之(zhi)地,這(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)就(jiu)(jiu)(jiu)是(shi)(shi)(shi)(shi)覺知(zhi)(zhi)(zhi)的(de)本性(xing)。這(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)個覺知(zhi)(zhi)(zhi)本性(xing),離(li)開了(le)(le)睡(shui)(shui)(shui)醒(xing)(xing)(xing)和(he)(he)(he)生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)滅(mie)(mie)兩種(zhong)(zhong)塵(chen)相(xiang)(xiang),畢竟沒(mei)有(you)(you)自(zi)(zi)己(ji)本性(xing)。那么(me)(me)(me),阿(a)難,你應當知(zhi)(zhi)(zhi)道,這(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)個覺知(zhi)(zhi)(zhi)的(de)根本,既(ji)不(bu)是(shi)(shi)(shi)(shi)從(cong)睡(shui)(shui)(shui)和(he)(he)(he)醒(xing)(xing)(xing)中(zhong)產(chan)生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng),也不(bu)是(shi)(shi)(shi)(shi)從(cong)生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)滅(mie)(mie)中(zhong)產(chan)生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng),既(ji)不(bu)是(shi)(shi)(shi)(shi)從(cong)意(yi)(yi)(yi)知(zhi)(zhi)(zhi)根里(li)產(chan)生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng),亦不(bu)是(shi)(shi)(shi)(shi)從(cong)空無中(zhong)產(chan)生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)。為什么(me)(me)(me)呢(ni)(ni)?如果它(ta)(ta)(ta)是(shi)(shi)(shi)(shi)從(cong)醒(xing)(xing)(xing)這(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)里(li)產(chan)生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng),睡(shui)(shui)(shui)眠隨之(zhi)就(jiu)(jiu)(jiu)沒(mei)有(you)(you)了(le)(le),那么(me)(me)(me),什么(me)(me)(me)是(shi)(shi)(shi)(shi)睡(shui)(shui)(shui)眠呢(ni)(ni)?如果它(ta)(ta)(ta)在(zai)生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)之(zhi)中(zhong)產(chan)生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng),那么(me)(me)(me)就(jiu)(jiu)(jiu)沒(mei)有(you)(you)滅(mie)(mie),這(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)時,什么(me)(me)(me)東西會(hui)滅(mie)(mie)呢(ni)(ni)?如果它(ta)(ta)(ta)從(cong)滅(mie)(mie)這(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)里(li)產(chan)生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng),那生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)也就(jiu)(jiu)(jiu)滅(mie)(mie)逝(shi)了(le)(le),有(you)(you)誰能夠知(zhi)(zhi)(zhi)覺到生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)呢(ni)(ni)?如果它(ta)(ta)(ta)是(shi)(shi)(shi)(shi)從(cong)意(yi)(yi)(yi)知(zhi)(zhi)(zhi)根里(li)產(chan)生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng),那么(me)(me)(me)睡(shui)(shui)(shui)、醒(xing)(xing)(xing)兩種(zhong)(zhong)相(xiang)(xiang)狀隨身體的(de)感(gan)覺而在(zai),離(li)開了(le)(le)睡(shui)(shui)(shui)和(he)(he)(he)醒(xing)(xing)(xing),這(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)個意(yi)(yi)(yi)知(zhi)(zhi)(zhi)根的(de)覺知(zhi)(zhi)(zhi),只是(shi)(shi)(shi)(shi)如空花(hua)一般,畢竟沒(mei)有(you)(you)實性(xing)。如果它(ta)(ta)(ta)是(shi)(shi)(shi)(shi)從(cong)空無中(zhong)產(chan)生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng),這(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)個覺知(zhi)(zhi)(zhi)自(zi)(zi)然就(jiu)(jiu)(jiu)是(shi)(shi)(shi)(shi)空無所(suo)(suo)有(you)(you),意(yi)(yi)(yi)知(zhi)(zhi)(zhi)根怎(zen)么(me)(me)(me)能夠涉入呢(ni)(ni)?所(suo)(suo)以應當知(zhi)(zhi)(zhi)道,意(yi)(yi)(yi)入只是(shi)(shi)(shi)(shi)虛妄(wang),既(ji)不(bu)是(shi)(shi)(shi)(shi)因緣和(he)(he)(he)合而生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng),也不(bu)俱備自(zi)(zi)在(zai)自(zi)(zi)為的(de)本性(xing)。
【原文】復次。阿難(nan)。云何(he)十二處(chu)。本如(ru)(ru)來藏。妙(miao)真如(ru)(ru)性。
【譯文】另外,阿難(nan),為什么說十(shi)二(er)處(chu)原本(ben)是如來自性妙(miao)明(ming)真如呢?
【原文】阿(a)難。汝且觀(guan)此祇陀樹林(lin)。及諸泉池。于意云何。此等為是(shi)色(se)(se)生眼(yan)見。眼(yan)生色(se)(se)相。阿(a)難。若復眼(yan)根。生色(se)(se)相者。見空(kong)非(fei)色(se)(se)。色(se)(se)性應銷(xiao)。銷(xiao)則(ze)顯發一切(qie)都無。色(se)(se)相既無。誰明(ming)空(kong)質。空(kong)亦如(ru)是(shi)。若復色(se)(se)塵。生眼(yan)見者。觀(guan)空(kong)非(fei)色(se)(se)。見即(ji)銷(xiao)亡(wang)。亡(wang)則(ze)都無。誰明(ming)空(kong)色(se)(se)。是(shi)故(gu)。當知見與色(se)(se)空(kong)。俱無處所(suo)。即(ji)色(se)(se)與見。二(er)處虛妄。本非(fei)因(yin)緣。非(fei)自(zi)然(ran)性。
【譯文】阿(a)難,你看(kan)見(jian)這只陀林中的(de)樹(shu)木和(he)泉水等等,這是(shi)(shi)(shi)什么(me)意思(si)?這都是(shi)(shi)(shi)由色(se)(se)(se)(se)境而(er)生(sheng)出眼(yan)(yan)見(jian),還(huan)是(shi)(shi)(shi)由眼(yan)(yan)見(jian)而(er)生(sheng)出色(se)(se)(se)(se)相(xiang)?阿(a)難,如果(guo)是(shi)(shi)(shi)由眼(yan)(yan)根生(sheng)出色(se)(se)(se)(se)相(xiang),那(nei)么(me),眼(yan)(yan)見(jian)到空(kong)(kong)(kong),就沒(mei)有(you)色(se)(se)(se)(se)相(xiang),色(se)(se)(se)(se)相(xiang)就應當消失。色(se)(se)(se)(se)相(xiang)消逝滅(mie)去(qu),表(biao)明(ming)一(yi)切(qie)都沒(mei)有(you)了(le),既然(ran)沒(mei)有(you)了(le)一(yi)切(qie)色(se)(se)(se)(se)相(xiang),怎么(me)能表(biao)明(ming)那(nei)個空(kong)(kong)(kong)無(wu)的(de)形質?空(kong)(kong)(kong)無(wu)也(ye)是(shi)(shi)(shi)同樣情形。如果(guo)是(shi)(shi)(shi)由色(se)(se)(se)(se)塵生(sheng)出眼(yan)(yan)見(jian),那(nei)么(me),看(kan)到空(kong)(kong)(kong)無(wu)就是(shi)(shi)(shi)沒(mei)有(you)色(se)(se)(se)(se)塵,眼(yan)(yan)見(jian)也(ye)就消失滅(mie)盡了(le),眼(yan)(yan)見(jian)滅(mie)盡了(le)就是(shi)(shi)(shi)一(yi)切(qie)都沒(mei)有(you),怎么(me)能夠明(ming)辨(bian)那(nei)空(kong)(kong)(kong)無(wu)和(he)色(se)(se)(se)(se)塵呢?所(suo)以應當知道,眼(yan)(yan)見(jian)和(he)色(se)(se)(se)(se)、空(kong)(kong)(kong),都沒(mei)有(you)安住的(de)處所(suo),也(ye)就是(shi)(shi)(shi)說,色(se)(se)(se)(se)與見(jian)這兩處只是(shi)(shi)(shi)虛妄,既不是(shi)(shi)(shi)因緣(yuan)和(he)合(he)而(er)生(sheng),也(ye)不是(shi)(shi)(shi)自在(zai)自為。
【原文】阿難(nan)。汝(ru)更聽(ting)此(ci)祇(zhi)陀(tuo)園中(zhong)。食(shi)辦(ban)擊鼓。眾集撞鐘。鐘鼓音(yin)聲(sheng)。前后(hou)相(xiang)續(xu)。于意云何(he)。此(ci)等為是聲(sheng)來耳(er)邊(bian)。耳(er)往聲(sheng)處(chu)(chu)。阿難(nan)。若復(fu)此(ci)聲(sheng)。來于耳(er)邊(bian)。如我(wo)乞食(shi)室羅筏城。在祇(zhi)陀(tuo)林(lin)。則(ze)(ze)無有(you)我(wo)。此(ci)聲(sheng)必來阿難(nan)耳(er)處(chu)(chu)。目連(lian)迦葉(xie)。應不(bu)俱(ju)聞。何(he)況其(qi)中(zhong)一千二百五(wu)十沙門。一聞鐘聲(sheng)。同來食(shi)處(chu)(chu)。若復(fu)汝(ru)耳(er)。往彼聲(sheng)邊(bian)。如我(wo)歸住(zhu)祇(zhi)陀(tuo)林(lin)中(zhong)。在室羅城。則(ze)(ze)無有(you)我(wo)。汝(ru)聞鼓聲(sheng)。其(qi)耳(er)已往擊鼓之(zhi)處(chu)(chu)。鐘聲(sheng)齊出。應不(bu)俱(ju)聞。何(he)況其(qi)中(zhong)象馬(ma)牛羊。種種音(yin)響(xiang)。若無來往。亦復(fu)無聞。是故。當(dang)知聽(ting)與音(yin)聲(sheng)。俱(ju)無處(chu)(chu)所。即聽(ting)與聲(sheng)。二處(chu)(chu)虛妄(wang)。本非(fei)因緣。非(fei)自(zi)然(ran)性。
【譯文】阿(a)難(nan)(nan),你聽(ting)到(dao)(dao)這(zhe)(zhe)只(zhi)陀園里(li)(li)(li),擊(ji)鼓(gu)(gu)吃飯,敲鐘(zhong)集(ji)合(he),鐘(zhong)鼓(gu)(gu)的(de)聲(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)音前后(hou)相續綿延不絕,這(zhe)(zhe)是(shi)(shi)(shi)什么(me)(me)意(yi)思?這(zhe)(zhe)個情形,是(shi)(shi)(shi)聲(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)音向耳(er)朵(duo)這(zhe)(zhe)里(li)(li)(li)傳(chuan)來(lai),還是(shi)(shi)(shi)耳(er)朵(duo)向聲(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)音靠去?阿(a)難(nan)(nan),如(ru)果(guo)這(zhe)(zhe)聲(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)音是(shi)(shi)(shi)傳(chuan)到(dao)(dao)耳(er)朵(duo)這(zhe)(zhe)邊,而這(zhe)(zhe)就(jiu)(jiu)像我正在(zai)城里(li)(li)(li)化緣(yuan)乞食(shi),這(zhe)(zhe)只(zhi)陀林(lin)里(li)(li)(li)就(jiu)(jiu)沒有(you)我,那么(me)(me),這(zhe)(zhe)個聲(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)音一(yi)(yi)定只(zhi)會(hui)傳(chuan)到(dao)(dao)阿(a)難(nan)(nan)的(de)耳(er)朵(duo)這(zhe)(zhe)里(li)(li)(li),目腱(jian)連、迦葉不會(hui)同時聽(ting)到(dao)(dao)這(zhe)(zhe)個聲(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)音,但(dan)是(shi)(shi)(shi)為什么(me)(me)這(zhe)(zhe)里(li)(li)(li)的(de)一(yi)(yi)千(qian)二百五(wu)十個沙門(men)一(yi)(yi)聽(ting)到(dao)(dao)鐘(zhong)聲(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)都(dou)(dou)來(lai)吃飯呢?如(ru)果(guo)你的(de)耳(er)朵(duo)是(shi)(shi)(shi)向聲(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)音那聽(ting)過去,這(zhe)(zhe)就(jiu)(jiu)像我已經返回了只(zhi)陀林(lin),城里(li)(li)(li)并沒有(you)我。你聽(ting)到(dao)(dao)鼓(gu)(gu)聲(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng),你的(de)耳(er)朵(duo)已經往擊(ji)鼓(gu)(gu)的(de)地方去了,那么(me)(me),當鐘(zhong)聲(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)和(he)(he)鼓(gu)(gu)聲(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)一(yi)(yi)齊響(xiang)起時,你就(jiu)(jiu)不能同時聽(ting)到(dao)(dao)它們,更不用說能夠同時聽(ting)到(dao)(dao)象、馬、牛、羊(yang)等的(de)聲(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)音。如(ru)果(guo)沒有(you)聲(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)音和(he)(he)聽(ting)聞的(de)一(yi)(yi)來(lai)一(yi)(yi)往,也就(jiu)(jiu)沒有(you)了聽(ting)聞。所以應當知道,聽(ting)聞和(he)(he)聲(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)音都(dou)(dou)沒有(you)安住的(de)處(chu)所,這(zhe)(zhe)就(jiu)(jiu)是(shi)(shi)(shi)說,聽(ting)和(he)(he)聲(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)這(zhe)(zhe)兩處(chu)只(zhi)是(shi)(shi)(shi)虛妄,既(ji)不是(shi)(shi)(shi)因緣(yuan)和(he)(he)合(he)而生,也不俱備自在(zai)自為的(de)本性。
【原文】阿難。汝(ru)(ru)又嗅(xiu)(xiu)此(ci)爐(lu)(lu)中栴(zhan)(zhan)檀(tan)。此(ci)香(xiang)(xiang)若復燃(ran)于(yu)(yu)一銖。室羅筏(fa)城四十里內(nei)(nei)。同(tong)時聞(wen)(wen)氣(qi)。于(yu)(yu)意(yi)云(yun)何。此(ci)香(xiang)(xiang)為復生(sheng)栴(zhan)(zhan)檀(tan)木(mu)。生(sheng)于(yu)(yu)汝(ru)(ru)鼻(bi)。為生(sheng)于(yu)(yu)空(kong)。阿難。若復此(ci)香(xiang)(xiang)生(sheng)于(yu)(yu)汝(ru)(ru)鼻(bi)。稱鼻(bi)所生(sheng)。當從(cong)鼻(bi)出(chu)。鼻(bi)非栴(zhan)(zhan)檀(tan)。云(yun)何鼻(bi)中有栴(zhan)(zhan)檀(tan)氣(qi)。稱汝(ru)(ru)聞(wen)(wen)香(xiang)(xiang)。當于(yu)(yu)鼻(bi)入。鼻(bi)中出(chu)香(xiang)(xiang)。說聞(wen)(wen)非義。若生(sheng)于(yu)(yu)空(kong)。空(kong)性(xing)常恒。香(xiang)(xiang)應(ying)常在(zai)。何藉爐(lu)(lu)中。爇此(ci)枯木(mu)。若生(sheng)于(yu)(yu)木(mu)。則此(ci)香(xiang)(xiang)質(zhi)。因(yin)爇成(cheng)煙。若鼻(bi)得聞(wen)(wen)。合蒙(meng)煙氣(qi)。其煙騰空(kong)。未及遙遠。四十里內(nei)(nei)。云(yun)何已聞(wen)(wen)。是(shi)故。當知香(xiang)(xiang)鼻(bi)與聞(wen)(wen)。俱(ju)無(wu)處(chu)所。即(ji)嗅(xiu)(xiu)與香(xiang)(xiang)。二(er)處(chu)虛(xu)妄。本非因(yin)緣。非自然性(xing)。
【譯文】阿(a)難,你(ni)(ni)(ni)嗅聞(wen)(wen)(wen)到(dao)(dao)這個(ge)爐中燒(shao)的(de)(de)(de)(de)檀(tan)(tan)香(xiang)(xiang)(xiang),如(ru)果(guo)再燒(shao)上一爐,它(ta)的(de)(de)(de)(de)香(xiang)(xiang)(xiang)味(wei)(wei)(wei)(wei)就會(hui)(hui)彌漫在(zai)室(shi)羅(luo)筏城方(fang)圓(yuan)四十(shi)里(li)內,人(ren)們都能夠(gou)同時聞(wen)(wen)(wen)到(dao)(dao)香(xiang)(xiang)(xiang)味(wei)(wei)(wei)(wei),這是(shi)(shi)(shi)什(shen)么(me)(me)意思?香(xiang)(xiang)(xiang)味(wei)(wei)(wei)(wei)是(shi)(shi)(shi)從(cong)(cong)(cong)檀(tan)(tan)木(mu)(mu)里(li)生(sheng)(sheng)(sheng)出(chu)來的(de)(de)(de)(de),還是(shi)(shi)(shi)從(cong)(cong)(cong)你(ni)(ni)(ni)的(de)(de)(de)(de)鼻(bi)子(zi)里(li)生(sheng)(sheng)(sheng)出(chu)來的(de)(de)(de)(de),或者是(shi)(shi)(shi)從(cong)(cong)(cong)空無(wu)里(li)生(sheng)(sheng)(sheng)出(chu)來的(de)(de)(de)(de)?阿(a)難,如(ru)果(guo)香(xiang)(xiang)(xiang)味(wei)(wei)(wei)(wei)從(cong)(cong)(cong)你(ni)(ni)(ni)鼻(bi)子(zi)里(li)生(sheng)(sheng)(sheng)出(chu)來,那(nei)么(me)(me)依(yi)鼻(bi)而(er)出(chu),香(xiang)(xiang)(xiang)味(wei)(wei)(wei)(wei)就應當(dang)在(zai)鼻(bi)子(zi)里(li),然而(er)鼻(bi)子(zi)不是(shi)(shi)(shi)檀(tan)(tan)木(mu)(mu),它(ta)怎(zen)么(me)(me)會(hui)(hui)有檀(tan)(tan)香(xiang)(xiang)(xiang)味(wei)(wei)(wei)(wei)呢?如(ru)果(guo)說(shuo)是(shi)(shi)(shi)你(ni)(ni)(ni)聞(wen)(wen)(wen)到(dao)(dao)了香(xiang)(xiang)(xiang)味(wei)(wei)(wei)(wei),香(xiang)(xiang)(xiang)味(wei)(wei)(wei)(wei)就應當(dang)從(cong)(cong)(cong)外面進入鼻(bi)子(zi),然而(er)是(shi)(shi)(shi)你(ni)(ni)(ni)的(de)(de)(de)(de)鼻(bi)子(zi)里(li)有香(xiang)(xiang)(xiang)味(wei)(wei)(wei)(wei),說(shuo)你(ni)(ni)(ni)是(shi)(shi)(shi)聞(wen)(wen)(wen)到(dao)(dao)香(xiang)(xiang)(xiang)味(wei)(wei)(wei)(wei)就不對了。如(ru)果(guo)說(shuo)香(xiang)(xiang)(xiang)味(wei)(wei)(wei)(wei)從(cong)(cong)(cong)空無(wu)里(li)生(sheng)(sheng)(sheng)出(chu),那(nei)么(me)(me),空無(wu)是(shi)(shi)(shi)恒常不變(bian)的(de)(de)(de)(de),香(xiang)(xiang)(xiang)味(wei)(wei)(wei)(wei)也(ye)應當(dang)是(shi)(shi)(shi)常在(zai)的(de)(de)(de)(de),為(wei)(wei)什(shen)么(me)(me)又要(yao)用(yong)鼎爐來燃燒(shao)檀(tan)(tan)木(mu)(mu)以(yi)使它(ta)產生(sheng)(sheng)(sheng)香(xiang)(xiang)(xiang)味(wei)(wei)(wei)(wei)呢?如(ru)果(guo)香(xiang)(xiang)(xiang)味(wei)(wei)(wei)(wei)從(cong)(cong)(cong)檀(tan)(tan)木(mu)(mu)里(li)生(sheng)(sheng)(sheng)出(chu),那(nei)么(me)(me),香(xiang)(xiang)(xiang)味(wei)(wei)(wei)(wei)是(shi)(shi)(shi)因為(wei)(wei)燃木(mu)(mu)成(cheng)煙(yan)(yan),鼻(bi)子(zi)才(cai)聞(wen)(wen)(wen)到(dao)(dao)的(de)(de)(de)(de),而(er)那(nei)朦朧的(de)(de)(de)(de)煙(yan)(yan)氣在(zai)空中繚(liao)繞但并沒有多遠,這室(shi)羅(luo)筏城方(fang)圓(yuan)四十(shi)里(li)內怎(zen)么(me)(me)都能聞(wen)(wen)(wen)到(dao)(dao)呢?所(suo)以(yi),應當(dang)知道,香(xiang)(xiang)(xiang)味(wei)(wei)(wei)(wei)、鼻(bi)子(zi)、嗅聞(wen)(wen)(wen),它(ta)們都沒有安(an)住(zhu)的(de)(de)(de)(de)處所(suo)。這就是(shi)(shi)(shi)說(shuo),嗅聞(wen)(wen)(wen)和香(xiang)(xiang)(xiang)味(wei)(wei)(wei)(wei)這兩處只(zhi)是(shi)(shi)(shi)虛(xu)妄,既不是(shi)(shi)(shi)因緣和合(he)而(er)生(sheng)(sheng)(sheng),也(ye)不俱備自在(zai)自為(wei)(wei)的(de)(de)(de)(de)本性。
【原文】阿(a)難(nan)。汝常二時。眾中(zhong)持缽。其(qi)間或遇(yu)酥酪(lao)醍(ti)醐。名(ming)為(wei)(wei)上味(wei)(wei)(wei)。于(yu)意云(yun)何(he)(he)。此味(wei)(wei)(wei)為(wei)(wei)復生(sheng)于(yu)空(kong)中(zhong)。生(sheng)于(yu)舌(she)(she)中(zhong)。為(wei)(wei)生(sheng)食(shi)中(zhong)。阿(a)難(nan)。若(ruo)復此味(wei)(wei)(wei)。生(sheng)于(yu)汝舌(she)(she)。在(zai)汝口中(zhong)。只(zhi)有一舌(she)(she)。其(qi)舌(she)(she)爾時已成(cheng)酥味(wei)(wei)(wei)。遇(yu)黑石蜜(mi)。應不(bu)(bu)推(tui)移(yi)。若(ruo)不(bu)(bu)變(bian)(bian)移(yi)。不(bu)(bu)名(ming)知味(wei)(wei)(wei)。若(ruo)變(bian)(bian)移(yi)者。舌(she)(she)非(fei)多體。云(yun)何(he)(he)多味(wei)(wei)(wei)。一舌(she)(she)之(zhi)知。若(ruo)生(sheng)于(yu)食(shi)。食(shi)非(fei)有識云(yun)何(he)(he)自(zi)知。又食(shi)自(zi)知。即同他(ta)食(shi)。何(he)(he)預于(yu)汝。名(ming)味(wei)(wei)(wei)之(zhi)知。若(ruo)生(sheng)于(yu)空(kong)。汝啖虛(xu)空(kong)。當作何(he)(he)味(wei)(wei)(wei)。必其(qi)虛(xu)空(kong)。若(ruo)作咸(xian)味(wei)(wei)(wei)。既(ji)(ji)咸(xian)汝舌(she)(she)。亦咸(xian)汝面。則此界人。同于(yu)海魚。既(ji)(ji)常受咸(xian)。了(le)不(bu)(bu)知淡。若(ruo)不(bu)(bu)識淡。亦不(bu)(bu)覺咸(xian)。必無所知。云(yun)何(he)(he)名(ming)味(wei)(wei)(wei)。是故(gu)。當知味(wei)(wei)(wei)舌(she)(she)與嘗(chang)。俱無處所。即嘗(chang)與味(wei)(wei)(wei)。二俱虛(xu)妄。本非(fei)因緣。非(fei)自(zi)然性(xing)。
【譯文】阿難,你(ni)(ni)每天兩次拿(na)著(zhu)飯(fan)缽(bo)來吃飯(fan),不(bu)(bu)(bu)時(shi)(shi)能(neng)吃到(dao)(dao)(dao)(dao)酥(su)(su)酪(lao)(lao)、醍醐這(zhe)(zhe)些(xie)美味(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)食(shi)物(wu)(wu)。這(zhe)(zhe)是(shi)(shi)什(shen)(shen)么意思?這(zhe)(zhe)些(xie)美味(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)是(shi)(shi)從(cong)空(kong)(kong)無中生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)出,還是(shi)(shi)從(cong)舌(she)(she)頭(tou)上生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)出,亦或是(shi)(shi)從(cong)食(shi)物(wu)(wu)中生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)出?阿難,如(ru)(ru)(ru)果這(zhe)(zhe)些(xie)美味(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)從(cong)你(ni)(ni)的(de)(de)(de)(de)舌(she)(she)頭(tou)上生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)出,而(er)你(ni)(ni)的(de)(de)(de)(de)口里(li)只有(you)(you)(you)一(yi)(yi)個(ge)舌(she)(she)頭(tou),這(zhe)(zhe)個(ge)舌(she)(she)頭(tou)這(zhe)(zhe)時(shi)(shi)只有(you)(you)(you)酥(su)(su)酪(lao)(lao)的(de)(de)(de)(de)味(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)道(dao)(dao)(dao),如(ru)(ru)(ru)果這(zhe)(zhe)時(shi)(shi)再吃到(dao)(dao)(dao)(dao)黑(hei)石蜜(mi),酥(su)(su)酪(lao)(lao)味(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)應當不(bu)(bu)(bu)會變得沒(mei)有(you)(you)(you),如(ru)(ru)(ru)果味(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)道(dao)(dao)(dao)會變,那(nei)么,沒(mei)有(you)(you)(you)許多個(ge)舌(she)(she)頭(tou),怎(zen)么能(neng)夠(gou)(gou)嘗(chang)到(dao)(dao)(dao)(dao)許多種味(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)道(dao)(dao)(dao)呢?這(zhe)(zhe)一(yi)(yi)個(ge)舌(she)(she)頭(tou)所(suo)知(zhi)(zhi)(zhi)覺到(dao)(dao)(dao)(dao)的(de)(de)(de)(de)味(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)道(dao)(dao)(dao),如(ru)(ru)(ru)果是(shi)(shi)從(cong)食(shi)物(wu)(wu)那(nei)里(li)生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)出來的(de)(de)(de)(de),那(nei)么,食(shi)物(wu)(wu)并(bing)不(bu)(bu)(bu)能(neng)夠(gou)(gou)知(zhi)(zhi)(zhi)覺,它怎(zen)么能(neng)夠(gou)(gou)知(zhi)(zhi)(zhi)道(dao)(dao)(dao)自己是(shi)(shi)什(shen)(shen)么味(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)道(dao)(dao)(dao)?如(ru)(ru)(ru)果食(shi)物(wu)(wu)自己知(zhi)(zhi)(zhi)道(dao)(dao)(dao)味(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)道(dao)(dao)(dao),這(zhe)(zhe)就如(ru)(ru)(ru)同這(zhe)(zhe)味(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)道(dao)(dao)(dao)是(shi)(shi)別人在(zai)吃,你(ni)(ni)怎(zen)么能(neng)夠(gou)(gou)知(zhi)(zhi)(zhi)覺到(dao)(dao)(dao)(dao)他的(de)(de)(de)(de)味(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)道(dao)(dao)(dao)?如(ru)(ru)(ru)果這(zhe)(zhe)味(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)道(dao)(dao)(dao)是(shi)(shi)從(cong)空(kong)(kong)無里(li)產生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng),讓你(ni)(ni)去嘗(chang)嘗(chang),虛(xu)空(kong)(kong)之中有(you)(you)(you)什(shen)(shen)么味(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)道(dao)(dao)(dao)?如(ru)(ru)(ru)果虛(xu)空(kong)(kong)之中有(you)(you)(you)堿味(wei)(wei)(wei)(wei)(wei),那(nei)就既(ji)能(neng)堿了你(ni)(ni)的(de)(de)(de)(de)舌(she)(she)頭(tou),也(ye)能(neng)堿了你(ni)(ni)的(de)(de)(de)(de)臉面(mian),如(ru)(ru)(ru)此一(yi)(yi)來,你(ni)(ni)們這(zhe)(zhe)些(xie)人就與海(hai)里(li)的(de)(de)(de)(de)魚一(yi)(yi)樣,常住在(zai)堿水里(li),根本(ben)就不(bu)(bu)(bu)知(zhi)(zhi)(zhi)道(dao)(dao)(dao)淡味(wei)(wei)(wei)(wei)(wei),如(ru)(ru)(ru)果不(bu)(bu)(bu)知(zhi)(zhi)(zhi)道(dao)(dao)(dao)淡味(wei)(wei)(wei)(wei)(wei),也(ye)就不(bu)(bu)(bu)能(neng)知(zhi)(zhi)(zhi)覺到(dao)(dao)(dao)(dao)堿味(wei)(wei)(wei)(wei)(wei),終于一(yi)(yi)無所(suo)知(zhi)(zhi)(zhi),還說(shuo)什(shen)(shen)么知(zhi)(zhi)(zhi)味(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)呢?所(suo)以應當知(zhi)(zhi)(zhi)道(dao)(dao)(dao),味(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)道(dao)(dao)(dao)、舌(she)(she)頭(tou)和舐(shi)嘗(chang),都沒(mei)有(you)(you)(you)安(an)住的(de)(de)(de)(de)處所(suo)。這(zhe)(zhe)就是(shi)(shi)說(shuo),舐(shi)嘗(chang)和味(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)道(dao)(dao)(dao)這(zhe)(zhe)兩處只是(shi)(shi)虛(xu)妄(wang),既(ji)不(bu)(bu)(bu)是(shi)(shi)因緣和合而(er)生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng),也(ye)不(bu)(bu)(bu)具有(you)(you)(you)自在(zai)自為(wei)的(de)(de)(de)(de)本(ben)性。
【原文】阿難。汝常晨朝以手摩頭(tou)。于意云(yun)何(he)(he)。此摩所(suo)知。誰為能觸(chu)(chu)(chu)。能為在(zai)手。為復在(zai)頭(tou)。若在(zai)于手。頭(tou)則(ze)(ze)無(wu)知。云(yun)何(he)(he)成觸(chu)(chu)(chu)。若在(zai)于頭(tou)。手則(ze)(ze)無(wu)用。云(yun)何(he)(he)名觸(chu)(chu)(chu)。若各(ge)各(ge)有。則(ze)(ze)汝阿難。應(ying)(ying)有二(er)(er)身。若頭(tou)與手一(yi)觸(chu)(chu)(chu)所(suo)生。則(ze)(ze)手與頭(tou)。當(dang)為一(yi)體(ti)。若一(yi)體(ti)者。觸(chu)(chu)(chu)則(ze)(ze)無(wu)成。若二(er)(er)體(ti)者。觸(chu)(chu)(chu)誰為在(zai)。在(zai)能非(fei)所(suo)。在(zai)所(suo)非(fei)能。不應(ying)(ying)虛空。與汝成觸(chu)(chu)(chu)。是故。當(dang)知覺觸(chu)(chu)(chu)與身。俱無(wu)處所(suo)。即身與觸(chu)(chu)(chu)。二(er)(er)俱虛妄。本非(fei)因緣(yuan)。非(fei)自然(ran)性(xing)。
【譯文】阿(a)難(nan)(nan),你(ni)常常在(zai)(zai)(zai)早晨時摩撫你(ni)的(de)頭(tou)(tou),這(zhe)是什(shen)么(me)(me)意思(si)?撫摩所(suo)(suo)(suo)知(zhi)(zhi)覺到(dao)的(de)觸(chu)(chu)(chu)(chu)(chu)(chu)受(shou)(shou),是在(zai)(zai)(zai)你(ni)的(de)手(shou)(shou)(shou)上(shang)呢,還是在(zai)(zai)(zai)你(ni)的(de)頭(tou)(tou)上(shang)?如(ru)(ru)果(guo)觸(chu)(chu)(chu)(chu)(chu)(chu)受(shou)(shou)是在(zai)(zai)(zai)你(ni)的(de)手(shou)(shou)(shou)上(shang),那(nei)么(me)(me)頭(tou)(tou)就無所(suo)(suo)(suo)知(zhi)(zhi)覺,怎(zen)能夠知(zhi)(zhi)覺得(de)到(dao)呢?如(ru)(ru)果(guo)觸(chu)(chu)(chu)(chu)(chu)(chu)受(shou)(shou)是在(zai)(zai)(zai)頭(tou)(tou)上(shang),手(shou)(shou)(shou)就沒有(you)用處(chu),這(zhe)又怎(zen)么(me)(me)能叫做觸(chu)(chu)(chu)(chu)(chu)(chu)摸(mo)(mo)(mo)(mo)呢?如(ru)(ru)果(guo)觸(chu)(chu)(chu)(chu)(chu)(chu)受(shou)(shou)既在(zai)(zai)(zai)頭(tou)(tou)上(shang)又在(zai)(zai)(zai)手(shou)(shou)(shou)上(shang),那(nei)么(me)(me),你(ni)阿(a)難(nan)(nan)就應(ying)當有(you)兩個身(shen)體(ti)(ti)了。如(ru)(ru)果(guo)頭(tou)(tou)和手(shou)(shou)(shou)只(zhi)是一個觸(chu)(chu)(chu)(chu)(chu)(chu)摸(mo)(mo)(mo)(mo),那(nei)么(me)(me),你(ni)的(de)頭(tou)(tou)和手(shou)(shou)(shou)就應(ying)當只(zhi)是一個物體(ti)(ti)。如(ru)(ru)果(guo)頭(tou)(tou)和手(shou)(shou)(shou)是一體(ti)(ti),就不(bu)(bu)會有(you)所(suo)(suo)(suo)觸(chu)(chu)(chu)(chu)(chu)(chu)摸(mo)(mo)(mo)(mo)。如(ru)(ru)果(guo)頭(tou)(tou)和手(shou)(shou)(shou)各是一體(ti)(ti),那(nei)么(me)(me),觸(chu)(chu)(chu)(chu)(chu)(chu)摸(mo)(mo)(mo)(mo)到(dao)底(di)在(zai)(zai)(zai)哪(na)里(li)?在(zai)(zai)(zai)觸(chu)(chu)(chu)(chu)(chu)(chu)摸(mo)(mo)(mo)(mo)這(zhe)里(li),那(nei)就不(bu)(bu)在(zai)(zai)(zai)所(suo)(suo)(suo)觸(chu)(chu)(chu)(chu)(chu)(chu)摸(mo)(mo)(mo)(mo)的(de)東(dong)(dong)西(xi)那(nei)里(li),在(zai)(zai)(zai)所(suo)(suo)(suo)觸(chu)(chu)(chu)(chu)(chu)(chu)摸(mo)(mo)(mo)(mo)的(de)東(dong)(dong)西(xi)這(zhe)里(li),就不(bu)(bu)會在(zai)(zai)(zai)觸(chu)(chu)(chu)(chu)(chu)(chu)摸(mo)(mo)(mo)(mo)那(nei)里(li),你(ni)不(bu)(bu)可能與虛空產(chan)生(sheng)觸(chu)(chu)(chu)(chu)(chu)(chu)受(shou)(shou)。所(suo)(suo)(suo)以,應(ying)當知(zhi)(zhi)道,觸(chu)(chu)(chu)(chu)(chu)(chu)摸(mo)(mo)(mo)(mo)和身(shen)體(ti)(ti)都沒有(you)處(chu)所(suo)(suo)(suo)。這(zhe)就是說,身(shen)體(ti)(ti)和觸(chu)(chu)(chu)(chu)(chu)(chu)摸(mo)(mo)(mo)(mo)兩處(chu)只(zhi)是虛妄,既不(bu)(bu)是因緣和合而(er)生(sheng),也不(bu)(bu)俱備自在(zai)(zai)(zai)自為本性(xing)。
【原文】阿難。汝(ru)常意(yi)中。所(suo)(suo)(suo)緣善惡(e)無記(ji)三性。生(sheng)成(cheng)法(fa)(fa)則(ze)(ze)。此法(fa)(fa)為復即(ji)(ji)心(xin)(xin)(xin)(xin)所(suo)(suo)(suo)生(sheng)。為當(dang)離心(xin)(xin)(xin)(xin)。別有方所(suo)(suo)(suo)。阿難。若即(ji)(ji)心(xin)(xin)(xin)(xin)者。法(fa)(fa)則(ze)(ze)非(fei)塵(chen)。非(fei)心(xin)(xin)(xin)(xin)所(suo)(suo)(suo)緣。云(yun)何成(cheng)處。若離于心(xin)(xin)(xin)(xin)。別有方所(suo)(suo)(suo)。則(ze)(ze)法(fa)(fa)自性。為知(zhi)非(fei)知(zhi)。知(zhi)則(ze)(ze)名心(xin)(xin)(xin)(xin)。異(yi)汝(ru)非(fei)塵(chen)。同他(ta)心(xin)(xin)(xin)(xin)量。即(ji)(ji)汝(ru)即(ji)(ji)心(xin)(xin)(xin)(xin)。云(yun)何汝(ru)心(xin)(xin)(xin)(xin)。更(geng)二(er)于汝(ru)。若非(fei)知(zhi)者。此塵(chen)既(ji)非(fei)色(se)聲香(xiang)味。離合冷暖。及虛空相。當(dang)于何在。今于色(se)空。都無表示。不應人間(jian)。更(geng)有空外。心(xin)(xin)(xin)(xin)非(fei)所(suo)(suo)(suo)緣。處從誰立。是故。當(dang)知(zhi)法(fa)(fa)則(ze)(ze)與(yu)心(xin)(xin)(xin)(xin)。俱無處所(suo)(suo)(suo)。則(ze)(ze)意(yi)與(yu)法(fa)(fa)。二(er)俱虛妄。本(ben)非(fei)因緣。非(fei)自然性。
【譯文】阿難,你常(chang)常(chang)在(zai)(zai)思維之(zhi)中(zhong),與善、惡、無記結(jie)緣,然后生成種種意念法塵。這(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)些法塵是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)從心(xin)想里(li)生出(chu),還是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)可(ke)以(yi)(yi)(yi)離(li)開(kai)(kai)心(xin)想另有(you)處(chu)所(suo)(suo)的?阿難,如(ru)(ru)(ru)果它是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)從心(xin)想中(zhong)生出(chu),那(nei)(nei)么,意念不(bu)(bu)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)塵物(wu)(wu),不(bu)(bu)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)心(xin)想可(ke)以(yi)(yi)(yi)結(jie)緣的,怎(zen)么能(neng)夠獨立(li)出(chu)來,而(er)(er)有(you)地方安(an)(an)(an)住(zhu)呢(ni)(ni)(ni)?如(ru)(ru)(ru)果它可(ke)以(yi)(yi)(yi)離(li)開(kai)(kai)心(xin)想另有(you)處(chu)所(suo)(suo),那(nei)(nei)么,意識(shi)(shi)法塵的自性是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)可(ke)以(yi)(yi)(yi)自知的還是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)不(bu)(bu)可(ke)以(yi)(yi)(yi)自知的?如(ru)(ru)(ru)果意識(shi)(shi)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)可(ke)以(yi)(yi)(yi)自知的,這(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)就(jiu)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)心(xin)。但是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)這(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)個(ge)心(xin)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)離(li)開(kai)(kai)你另外安(an)(an)(an)住(zhu)的呢(ni)(ni)(ni)?或是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)一(yi)(yi)種緣物(wu)(wu),如(ru)(ru)(ru)同(tong)另外一(yi)(yi)個(ge)心(xin)一(yi)(yi)樣?這(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)時既(ji)有(you)一(yi)(yi)個(ge)你,又有(you)一(yi)(yi)個(ge)你的心(xin)。如(ru)(ru)(ru)此而(er)(er)言,為什么要(yao)說你的心(xin)能(neng)夠離(li)開(kai)(kai)你而(er)(er)另有(you)處(chu)所(suo)(suo)呢(ni)(ni)(ni)?如(ru)(ru)(ru)果意識(shi)(shi)不(bu)(bu)可(ke)以(yi)(yi)(yi)自知,那(nei)(nei)么,意識(shi)(shi)這(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)個(ge)塵相,既(ji)不(bu)(bu)像色、聲、香、味(wei)、分合、冷暖等物(wu)(wu)相,也不(bu)(bu)像虛(xu)(xu)空(kong)(kong)的相狀,它到底在(zai)(zai)哪里(li)呢(ni)(ni)(ni)?不(bu)(bu)論是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)在(zai)(zai)色塵,還是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)在(zai)(zai)虛(xu)(xu)空(kong)(kong),都沒(mei)有(you)任何顯示(shi),這(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)人間處(chu)處(chu),哪里(li)還有(you)一(yi)(yi)個(ge)空(kong)(kong)無之(zhi)外的處(chu)所(suo)(suo)讓它安(an)(an)(an)住(zhu)?這(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)個(ge)心(xin)沒(mei)有(you)了能(neng)夠結(jie)緣的事物(wu)(wu),那(nei)(nei)個(ge)可(ke)以(yi)(yi)(yi)安(an)(an)(an)住(zhu)的處(chu)所(suo)(suo)就(jiu)無法安(an)(an)(an)立(li)了。所(suo)(suo)以(yi)(yi)(yi)應當知道(dao),意識(shi)(shi)法塵和(he)心(xin)都無處(chu)安(an)(an)(an)立(li),這(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)就(jiu)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)說,意和(he)法兩處(chu)只是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)虛(xu)(xu)妄,既(ji)不(bu)(bu)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)因緣和(he)合而(er)(er)生,也不(bu)(bu)俱備自在(zai)(zai)自為本性。
【原文】復次。阿難。云何十八界。本如(ru)來藏。妙真如(ru)性。
【譯文】另外,阿難,為什(shen)么說十八界本來是如來自性妙明真如?
【原文】阿難。如汝(ru)(ru)所(suo)明。眼(yan)色(se)為(wei)緣(yuan)。生(sheng)(sheng)于眼(yan)識(shi)(shi)。此識(shi)(shi)為(wei)復(fu)因(yin)(yin)眼(yan)所(suo)生(sheng)(sheng)。以(yi)眼(yan)為(wei)界(jie)。因(yin)(yin)色(se)所(suo)生(sheng)(sheng)。以(yi)色(se)為(wei)界(jie)。阿難。若(ruo)因(yin)(yin)眼(yan)生(sheng)(sheng)。既無(wu)色(se)空(kong)。無(wu)可分別。縱有(you)汝(ru)(ru)識(shi)(shi)。欲將何用。汝(ru)(ru)見(jian)又非(fei)青黃赤白。無(wu)所(suo)表示。從何立(li)界(jie)。若(ruo)因(yin)(yin)色(se)生(sheng)(sheng)。空(kong)無(wu)色(se)時。汝(ru)(ru)識(shi)(shi)應滅。云何識(shi)(shi)知是虛空(kong)性。若(ruo)色(se)變(bian)時。汝(ru)(ru)亦識(shi)(shi)其色(se)相遷(qian)變(bian)。汝(ru)(ru)識(shi)(shi)不(bu)(bu)遷(qian)。界(jie)從何立(li)。從變(bian)則(ze)變(bian)。界(jie)相自(zi)無(wu)。不(bu)(bu)變(bian)則(ze)恒(heng)。既從色(se)生(sheng)(sheng)。應不(bu)(bu)識(shi)(shi)知虛空(kong)所(suo)在。若(ruo)兼(jian)二種。眼(yan)色(se)共(gong)生(sheng)(sheng)。合則(ze)中離。離則(ze)兩合。體性雜亂(luan)。云何成界(jie)。是故。當知眼(yan)色(se)為(wei)緣(yuan)。生(sheng)(sheng)眼(yan)識(shi)(shi)界(jie)。三處都無(wu)。則(ze)眼(yan)與(yu)色(se)。及色(se)界(jie)三。本非(fei)因(yin)(yin)緣(yuan)。非(fei)自(zi)然性。
【譯文】阿(a)難,正(zheng)如你(ni)所明了(le)的(de)(de),眼(yan)(yan)(yan)(yan)(yan)根(gen)(gen)(gen)和色(se)境(jing)(jing)(jing)結為(wei)(wei)因緣,產生(sheng)眼(yan)(yan)(yan)(yan)(yan)識(shi)(shi)(shi)。眼(yan)(yan)(yan)(yan)(yan)識(shi)(shi)(shi)是(shi)(shi)從(cong)(cong)眼(yan)(yan)(yan)(yan)(yan)根(gen)(gen)(gen)生(sheng)出的(de)(de),是(shi)(shi)以(yi)(yi)眼(yan)(yan)(yan)(yan)(yan)見(jian)為(wei)(wei)界(jie)別(bie)(bie)(bie)呢(ni),還是(shi)(shi)從(cong)(cong)色(se)境(jing)(jing)(jing)里(li)(li)生(sheng)出的(de)(de),以(yi)(yi)色(se)境(jing)(jing)(jing)為(wei)(wei)界(jie)別(bie)(bie)(bie)?阿(a)難,如果(guo)(guo)眼(yan)(yan)(yan)(yan)(yan)識(shi)(shi)(shi)從(cong)(cong)眼(yan)(yan)(yan)(yan)(yan)根(gen)(gen)(gen)里(li)(li)生(sheng)出,那(nei)(nei)么(me),既(ji)(ji)然沒(mei)有(you)(you)(you)色(se)空(kong)等(deng)景象,就(jiu)(jiu)(jiu)沒(mei)有(you)(you)(you)可(ke)以(yi)(yi)分別(bie)(bie)(bie)了(le)知(zhi)的(de)(de)事物,縱然你(ni)有(you)(you)(you)眼(yan)(yan)(yan)(yan)(yan)的(de)(de)識(shi)(shi)(shi)力(li),又(you)有(you)(you)(you)什么(me)用處?你(ni)所見(jian)的(de)(de)又(you)不具備青、黃、紅(hong)、白等(deng)等(deng)顏色(se),沒(mei)有(you)(you)(you)什么(me)可(ke)以(yi)(yi)標(biao)示(shi)的(de)(de),又(you)從(cong)(cong)哪里(li)(li)產出界(jie)別(bie)(bie)(bie)區(qu)(qu)分呢(ni)?如果(guo)(guo)眼(yan)(yan)(yan)(yan)(yan)識(shi)(shi)(shi)從(cong)(cong)色(se)境(jing)(jing)(jing)里(li)(li)生(sheng)出,那(nei)(nei)么(me),當(dang)空(kong)無色(se)境(jing)(jing)(jing)時,眼(yan)(yan)(yan)(yan)(yan)識(shi)(shi)(shi)就(jiu)(jiu)(jiu)應(ying)當(dang)消逝不在。那(nei)(nei)又(you)怎么(me)能夠識(shi)(shi)(shi)知(zhi)虛(xu)(xu)空(kong)性呢(ni)?當(dang)色(se)境(jing)(jing)(jing)有(you)(you)(you)變化(hua),你(ni)識(shi)(shi)(shi)知(zhi)到(dao)色(se)境(jing)(jing)(jing)的(de)(de)變化(hua)遷(qian)(qian)(qian)移(yi),你(ni)的(de)(de)眼(yan)(yan)(yan)(yan)(yan)識(shi)(shi)(shi)并不遷(qian)(qian)(qian)變,那(nei)(nei)么(me)界(jie)別(bie)(bie)(bie)從(cong)(cong)何而(er)立呢(ni)?如果(guo)(guo)眼(yan)(yan)(yan)(yan)(yan)識(shi)(shi)(shi)隨(sui)著色(se)相(xiang)(xiang)的(de)(de)變遷(qian)(qian)(qian)而(er)變化(hua),那(nei)(nei)么(me)界(jie)別(bie)(bie)(bie)也在遷(qian)(qian)(qian)變之(zhi)中,自(zi)然也就(jiu)(jiu)(jiu)沒(mei)有(you)(you)(you)了(le)界(jie)別(bie)(bie)(bie)區(qu)(qu)分。眼(yan)(yan)(yan)(yan)(yan)識(shi)(shi)(shi)不變就(jiu)(jiu)(jiu)是(shi)(shi)恒(heng)常(chang)。眼(yan)(yan)(yan)(yan)(yan)識(shi)(shi)(shi)既(ji)(ji)然從(cong)(cong)色(se)境(jing)(jing)(jing)里(li)(li)生(sheng)出,就(jiu)(jiu)(jiu)不可(ke)能識(shi)(shi)(shi)知(zhi)到(dao)虛(xu)(xu)空(kong)。如果(guo)(guo)眼(yan)(yan)(yan)(yan)(yan)識(shi)(shi)(shi)從(cong)(cong)眼(yan)(yan)(yan)(yan)(yan)根(gen)(gen)(gen)里(li)(li)生(sheng),又(you)從(cong)(cong)色(se)塵(chen)里(li)(li)生(sheng),那(nei)(nei)當(dang)它(ta)和根(gen)(gen)(gen)、塵(chen)相(xiang)(xiang)合時,就(jiu)(jiu)(jiu)會發生(sheng)分離,一(yi)半與(yu)(yu)根(gen)(gen)(gen)合,一(yi)半與(yu)(yu)色(se)塵(chen)合,當(dang)它(ta)和根(gen)(gen)(gen)、塵(chen)相(xiang)(xiang)離時,一(yi)半與(yu)(yu)根(gen)(gen)(gen)合,一(yi)半與(yu)(yu)塵(chen)合,于是(shi)(shi),造(zao)成眼(yan)(yan)(yan)(yan)(yan)識(shi)(shi)(shi)的(de)(de)雜亂(luan),怎么(me)能夠識(shi)(shi)(shi)別(bie)(bie)(bie)區(qu)(qu)分而(er)成為(wei)(wei)界(jie)別(bie)(bie)(bie)呢(ni)?所以(yi)(yi),眼(yan)(yan)(yan)(yan)(yan)根(gen)(gen)(gen)和色(se)境(jing)(jing)(jing)結緣,生(sheng)出眼(yan)(yan)(yan)(yan)(yan)識(shi)(shi)(shi)的(de)(de)界(jie)別(bie)(bie)(bie)區(qu)(qu)分,這三處只(zhi)是(shi)(shi)虛(xu)(xu)妄,這就(jiu)(jiu)(jiu)是(shi)(shi)說(shuo),眼(yan)(yan)(yan)(yan)(yan)根(gen)(gen)(gen)、色(se)境(jing)(jing)(jing),以(yi)(yi)及眼(yan)(yan)(yan)(yan)(yan)識(shi)(shi)(shi)界(jie),既(ji)(ji)不是(shi)(shi)因緣和合而(er)生(sheng),也不是(shi)(shi)自(zi)在自(zi)為(wei)(wei)。
【原文】阿難(nan)。又汝所明。耳(er)(er)(er)(er)聲(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)為(wei)緣(yuan)。生(sheng)于耳(er)(er)(er)(er)識(shi)(shi)。此(ci)識(shi)(shi)為(wei)復因(yin)耳(er)(er)(er)(er)所生(sheng)。以耳(er)(er)(er)(er)為(wei)界(jie)。因(yin)聲(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)所生(sheng)。以聲(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)為(wei)界(jie)。阿難(nan)。若(ruo)(ruo)(ruo)因(yin)耳(er)(er)(er)(er)生(sheng)。動(dong)靜二相既不現前。根不成(cheng)(cheng)(cheng)知(zhi)(zhi)。必無(wu)所知(zhi)(zhi)。知(zhi)(zhi)尚無(wu)成(cheng)(cheng)(cheng)。識(shi)(shi)何形貌。若(ruo)(ruo)(ruo)取耳(er)(er)(er)(er)聞(wen)。無(wu)動(dong)靜故。聞(wen)無(wu)所成(cheng)(cheng)(cheng)。云(yun)何耳(er)(er)(er)(er)形。雜(za)色觸塵。名為(wei)識(shi)(shi)界(jie)。則(ze)耳(er)(er)(er)(er)識(shi)(shi)界(jie)。復從誰(shui)立。若(ruo)(ruo)(ruo)生(sheng)于聲(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)。識(shi)(shi)因(yin)聲(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)有。則(ze)不關聞(wen)。無(wu)聞(wen)則(ze)亡聲(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)相所在。識(shi)(shi)從聲(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)生(sheng)。許聲(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)因(yin)聞(wen)而有聲(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)相。聞(wen)應聞(wen)識(shi)(shi)。不聞(wen)非界(jie)。聞(wen)則(ze)同聲(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)。識(shi)(shi)已(yi)被聞(wen)。誰(shui)知(zhi)(zhi)聞(wen)識(shi)(shi)。若(ruo)(ruo)(ruo)無(wu)知(zhi)(zhi)者。終如草(cao)木。不應聲(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)聞(wen)雜(za)成(cheng)(cheng)(cheng)中界(jie)。界(jie)無(wu)中位(wei)。則(ze)內外相。復從何成(cheng)(cheng)(cheng)。是故。當知(zhi)(zhi)耳(er)(er)(er)(er)聲(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)為(wei)緣(yuan)。生(sheng)耳(er)(er)(er)(er)識(shi)(shi)界(jie)。三(san)處都無(wu)。則(ze)耳(er)(er)(er)(er)與(yu)聲(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)。及聲(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)界(jie)三(san)。本非因(yin)緣(yuan)。非自然性。
【譯文】阿(a)難(nan),又如(ru)你已(yi)經明了了的(de)(de),耳(er)(er)(er)(er)(er)根(gen)(gen)和(he)聲(sheng)(sheng)(sheng)音(yin)(yin)(yin)結(jie)緣,生(sheng)(sheng)出(chu)了耳(er)(er)(er)(er)(er)識(shi)(shi)。這(zhe)個耳(er)(er)(er)(er)(er)識(shi)(shi)是(shi)(shi)(shi)(shi)從(cong)(cong)(cong)耳(er)(er)(er)(er)(er)根(gen)(gen)生(sheng)(sheng)出(chu),以(yi)耳(er)(er)(er)(er)(er)朵所(suo)聽(ting)(ting)聞(wen)(wen)(wen)的(de)(de)為(wei)界(jie)(jie)別(bie)呢(ni),還(huan)是(shi)(shi)(shi)(shi)從(cong)(cong)(cong)聲(sheng)(sheng)(sheng)音(yin)(yin)(yin)生(sheng)(sheng)出(chu),以(yi)聲(sheng)(sheng)(sheng)音(yin)(yin)(yin)為(wei)其界(jie)(jie)別(bie)?阿(a)難(nan),如(ru)果(guo)(guo)耳(er)(er)(er)(er)(er)識(shi)(shi)是(shi)(shi)(shi)(shi)從(cong)(cong)(cong)耳(er)(er)(er)(er)(er)根(gen)(gen)生(sheng)(sheng)出(chu),那(nei)么(me),動(dong)靜兩種聲(sheng)(sheng)(sheng)音(yin)(yin)(yin)塵相(xiang)沒有(you)(you)現示時,耳(er)(er)(er)(er)(er)根(gen)(gen)就(jiu)(jiu)(jiu)不能啟動(dong)覺(jue)知(zhi)(zhi)(zhi),也就(jiu)(jiu)(jiu)不會(hui)(hui)有(you)(you)所(suo)覺(jue)知(zhi)(zhi)(zhi)的(de)(de)東西(xi),覺(jue)知(zhi)(zhi)(zhi)已(yi)經不成(cheng)立,還(huan)讓(rang)耳(er)(er)(er)(er)(er)識(shi)(shi)去識(shi)(shi)知(zhi)(zhi)(zhi)什么(me)?如(ru)果(guo)(guo)認為(wei)耳(er)(er)(er)(er)(er)朵聽(ting)(ting)聞(wen)(wen)(wen)的(de)(de)只是(shi)(shi)(shi)(shi)沒有(you)(you)動(dong)靜的(de)(de)東西(xi),那(nei)么(me),也就(jiu)(jiu)(jiu)無所(suo)謂聽(ting)(ting)聞(wen)(wen)(wen)了。至于耳(er)(er)(er)(er)(er)朵,只是(shi)(shi)(shi)(shi)雜(za)色觸塵,沒有(you)(you)知(zhi)(zhi)(zhi)覺(jue),耳(er)(er)(er)(er)(er)識(shi)(shi)的(de)(de)界(jie)(jie)別(bie)區分絕(jue)不會(hui)(hui)產(chan)生(sheng)(sheng)于無知(zhi)(zhi)(zhi)覺(jue)的(de)(de)耳(er)(er)(er)(er)(er)朵上,那(nei)么(me),耳(er)(er)(er)(er)(er)識(shi)(shi)的(de)(de)界(jie)(jie)別(bie),依什么(me)安立?如(ru)果(guo)(guo)說耳(er)(er)(er)(er)(er)識(shi)(shi)從(cong)(cong)(cong)聲(sheng)(sheng)(sheng)音(yin)(yin)(yin)生(sheng)(sheng)出(chu),那(nei)么(me),耳(er)(er)(er)(er)(er)識(shi)(shi)是(shi)(shi)(shi)(shi)因為(wei)聲(sheng)(sheng)(sheng)音(yin)(yin)(yin)而產(chan)生(sheng)(sheng)的(de)(de),這(zhe)就(jiu)(jiu)(jiu)與(yu)聽(ting)(ting)聞(wen)(wen)(wen)無關,可(ke)是(shi)(shi)(shi)(shi)沒有(you)(you)聽(ting)(ting)聞(wen)(wen)(wen)就(jiu)(jiu)(jiu)會(hui)(hui)失卻聲(sheng)(sheng)(sheng)音(yin)(yin)(yin)動(dong)靜所(suo)在的(de)(de)地方。既(ji)然耳(er)(er)(er)(er)(er)識(shi)(shi)從(cong)(cong)(cong)聲(sheng)(sheng)(sheng)音(yin)(yin)(yin)處(chu)生(sheng)(sheng)出(chu),當聲(sheng)(sheng)(sheng)音(yin)(yin)(yin)被(bei)聽(ting)(ting)聞(wen)(wen)(wen)就(jiu)(jiu)(jiu)會(hui)(hui)有(you)(you)聲(sheng)(sheng)(sheng)音(yin)(yin)(yin)的(de)(de)相(xiang),這(zhe)時,聽(ting)(ting)聞(wen)(wen)(wen)所(suo)聽(ting)(ting)到的(de)(de),應(ying)當只是(shi)(shi)(shi)(shi)耳(er)(er)(er)(er)(er)識(shi)(shi)。如(ru)果(guo)(guo)能聽(ting)(ting)聞(wen)(wen)(wen)到耳(er)(er)(er)(er)(er)識(shi)(shi),那(nei)識(shi)(shi)就(jiu)(jiu)(jiu)和(he)聲(sheng)(sheng)(sheng)音(yin)(yin)(yin)一(yi)樣了。聽(ting)(ting)聞(wen)(wen)(wen)到聲(sheng)(sheng)(sheng)音(yin)(yin)(yin),耳(er)(er)(er)(er)(er)識(shi)(shi)也一(yi)同被(bei)聽(ting)(ting)聞(wen)(wen)(wen)到,但是(shi)(shi)(shi)(shi),能夠知(zhi)(zhi)(zhi)道(dao)這(zhe)是(shi)(shi)(shi)(shi)聽(ting)(ting)聞(wen)(wen)(wen)到的(de)(de)耳(er)(er)(er)(er)(er)識(shi)(shi)的(de)(de)又是(shi)(shi)(shi)(shi)誰呢(ni)?如(ru)果(guo)(guo)不能知(zhi)(zhi)(zhi)道(dao)所(suo)聞(wen)(wen)(wen)的(de)(de)識(shi)(shi),所(suo)聞(wen)(wen)(wen)的(de)(de)聲(sheng)(sheng)(sheng)音(yin)(yin)(yin)也不知(zhi)(zhi)(zhi)道(dao),人(ren)就(jiu)(jiu)(jiu)與(yu)草木一(yi)樣了。聲(sheng)(sheng)(sheng)音(yin)(yin)(yin)和(he)聽(ting)(ting)聞(wen)(wen)(wen)的(de)(de)相(xiang)互混合(he)不能夠形成(cheng)中間(jian)的(de)(de)界(jie)(jie),沒有(you)(you)中間(jian)界(jie)(jie),那(nei)么(me)內界(jie)(jie)聽(ting)(ting)聞(wen)(wen)(wen)和(he)外界(jie)(jie)聲(sheng)(sheng)(sheng)音(yin)(yin)(yin)的(de)(de)界(jie)(jie)別(bie)就(jiu)(jiu)(jiu)無從(cong)(cong)(cong)建立。所(suo)以(yi)應(ying)當知(zhi)(zhi)(zhi)道(dao),耳(er)(er)(er)(er)(er)根(gen)(gen)和(he)聲(sheng)(sheng)(sheng)音(yin)(yin)(yin)結(jie)緣,生(sheng)(sheng)出(chu)耳(er)(er)(er)(er)(er)識(shi)(shi)的(de)(de)界(jie)(jie)別(bie)區分,但是(shi)(shi)(shi)(shi)這(zhe)三處(chu)都是(shi)(shi)(shi)(shi)虛無,這(zhe)就(jiu)(jiu)(jiu)是(shi)(shi)(shi)(shi)說,耳(er)(er)(er)(er)(er)聞(wen)(wen)(wen)、聲(sheng)(sheng)(sheng)音(yin)(yin)(yin)、耳(er)(er)(er)(er)(er)識(shi)(shi)界(jie)(jie),既(ji)不是(shi)(shi)(shi)(shi)因緣和(he)合(he)而生(sheng)(sheng),也不是(shi)(shi)(shi)(shi)自(zi)在自(zi)為(wei)。
【原文】阿(a)難。又(you)汝(ru)(ru)所(suo)(suo)明。鼻(bi)(bi)香(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)為(wei)(wei)(wei)(wei)緣(yuan)(yuan)。生(sheng)于鼻(bi)(bi)識(shi)。此識(shi)為(wei)(wei)(wei)(wei)復(fu)因鼻(bi)(bi)所(suo)(suo)生(sheng)。以(yi)(yi)鼻(bi)(bi)為(wei)(wei)(wei)(wei)界(jie)(jie)。因香(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)所(suo)(suo)生(sheng)。以(yi)(yi)香(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)為(wei)(wei)(wei)(wei)界(jie)(jie)。阿(a)難。若(ruo)因鼻(bi)(bi)生(sheng)。則(ze)(ze)汝(ru)(ru)心中。以(yi)(yi)何(he)為(wei)(wei)(wei)(wei)鼻(bi)(bi)。為(wei)(wei)(wei)(wei)取肉形(xing)雙爪之(zhi)相。為(wei)(wei)(wei)(wei)取嗅知(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)動搖之(zhi)性。若(ruo)取肉形(xing)。肉質乃(nai)身(shen)。身(shen)知(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)即觸(chu)。名(ming)身(shen)非(fei)(fei)(fei)鼻(bi)(bi)。名(ming)觸(chu)即塵。鼻(bi)(bi)尚(shang)無(wu)名(ming)。云何(he)立界(jie)(jie)。若(ruo)取嗅知(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)。又(you)汝(ru)(ru)心中以(yi)(yi)何(he)為(wei)(wei)(wei)(wei)知(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)。以(yi)(yi)肉為(wei)(wei)(wei)(wei)知(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)。則(ze)(ze)肉之(zhi)知(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)。元觸(chu)非(fei)(fei)(fei)鼻(bi)(bi)。以(yi)(yi)空為(wei)(wei)(wei)(wei)知(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)。空則(ze)(ze)自知(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)。肉應(ying)(ying)(ying)非(fei)(fei)(fei)覺。如(ru)是(shi)(shi)則(ze)(ze)應(ying)(ying)(ying)虛(xu)空是(shi)(shi)汝(ru)(ru)。汝(ru)(ru)身(shen)非(fei)(fei)(fei)知(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)。今(jin)日阿(a)難。應(ying)(ying)(ying)無(wu)所(suo)(suo)在。以(yi)(yi)香(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)為(wei)(wei)(wei)(wei)知(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)。知(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)自屬(shu)香(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)。何(he)預于汝(ru)(ru)。若(ruo)香(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)臭(chou)(chou)氣(qi)。必生(sheng)汝(ru)(ru)鼻(bi)(bi)。則(ze)(ze)彼(bi)香(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)臭(chou)(chou)二(er)種流氣(qi)。不生(sheng)伊蘭。及(ji)(ji)栴檀木。二(er)物不來。汝(ru)(ru)自嗅鼻(bi)(bi)。為(wei)(wei)(wei)(wei)香(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)為(wei)(wei)(wei)(wei)臭(chou)(chou)。臭(chou)(chou)則(ze)(ze)非(fei)(fei)(fei)香(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)。香(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)應(ying)(ying)(ying)非(fei)(fei)(fei)臭(chou)(chou)。若(ruo)香(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)臭(chou)(chou)二(er)俱能(neng)(neng)聞(wen)者。則(ze)(ze)汝(ru)(ru)一(yi)(yi)人。應(ying)(ying)(ying)有兩鼻(bi)(bi)。對我問道。有二(er)阿(a)難。誰為(wei)(wei)(wei)(wei)汝(ru)(ru)體。若(ruo)鼻(bi)(bi)是(shi)(shi)一(yi)(yi)。香(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)臭(chou)(chou)無(wu)二(er)。臭(chou)(chou)既(ji)為(wei)(wei)(wei)(wei)香(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)。香(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)復(fu)成臭(chou)(chou)。二(er)性不有。界(jie)(jie)從誰立。若(ruo)因香(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)生(sheng)。識(shi)因香(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)有。如(ru)眼有見。不能(neng)(neng)觀眼。因香(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)有故。應(ying)(ying)(ying)不知(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)香(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)。知(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)則(ze)(ze)非(fei)(fei)(fei)生(sheng)。不知(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)非(fei)(fei)(fei)識(shi)。香(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)非(fei)(fei)(fei)知(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)有。香(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)界(jie)(jie)不成。識(shi)不知(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)香(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)。因界(jie)(jie)則(ze)(ze)非(fei)(fei)(fei)從香(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)建立。既(ji)無(wu)中間。不成內外(wai)。彼(bi)諸聞(wen)性。畢竟(jing)虛(xu)妄(wang)。是(shi)(shi)故。當知(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)鼻(bi)(bi)香(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)為(wei)(wei)(wei)(wei)緣(yuan)(yuan)。生(sheng)鼻(bi)(bi)識(shi)界(jie)(jie)。三處都無(wu)。則(ze)(ze)鼻(bi)(bi)與香(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)。及(ji)(ji)香(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)界(jie)(jie)三。本非(fei)(fei)(fei)因緣(yuan)(yuan)。非(fei)(fei)(fei)自然性。
【譯文】阿難(nan)(nan),又如(ru)(ru)(ru)你(ni)(ni)(ni)已經明了的(de)(de)(de)(de)(de)(de),鼻(bi)(bi)(bi)(bi)(bi)(bi)子(zi)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)嗅(xiu)(xiu)聞(wen)(wen)(wen)以(yi)(yi)(yi)(yi)香(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)味(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)為(wei)(wei)(wei)(wei)緣,而產(chan)生(sheng)(sheng)鼻(bi)(bi)(bi)(bi)(bi)(bi)識(shi)(shi)(shi)。這(zhe)(zhe)個(ge)鼻(bi)(bi)(bi)(bi)(bi)(bi)識(shi)(shi)(shi)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)從(cong)(cong)鼻(bi)(bi)(bi)(bi)(bi)(bi)子(zi)生(sheng)(sheng)出(chu),是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)以(yi)(yi)(yi)(yi)鼻(bi)(bi)(bi)(bi)(bi)(bi)子(zi)來(lai)界(jie)別(bie)(bie)區(qu)(qu)分呢(ni),還(huan)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)從(cong)(cong)香(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)味(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)生(sheng)(sheng)出(chu),以(yi)(yi)(yi)(yi)香(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)味(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)來(lai)界(jie)別(bie)(bie)區(qu)(qu)分?阿難(nan)(nan),如(ru)(ru)(ru)果(guo)(guo)鼻(bi)(bi)(bi)(bi)(bi)(bi)識(shi)(shi)(shi)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)從(cong)(cong)鼻(bi)(bi)(bi)(bi)(bi)(bi)子(zi)生(sheng)(sheng)出(chu),那(nei)么(me)(me)(me),你(ni)(ni)(ni)心(xin)中以(yi)(yi)(yi)(yi)什么(me)(me)(me)為(wei)(wei)(wei)(wei)鼻(bi)(bi)(bi)(bi)(bi)(bi)子(zi)呢(ni)?是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)以(yi)(yi)(yi)(yi)那(nei)個(ge)肉質(zhi)爪形(xing)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)東(dong)西(xi)為(wei)(wei)(wei)(wei)鼻(bi)(bi)(bi)(bi)(bi)(bi)子(zi)呢(ni),還(huan)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)以(yi)(yi)(yi)(yi)能(neng)(neng)(neng)(neng)(neng)(neng)嗅(xiu)(xiu)聞(wen)(wen)(wen)能(neng)(neng)(neng)(neng)(neng)(neng)知(zhi)(zhi)(zhi)覺(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)性(xing)能(neng)(neng)(neng)(neng)(neng)(neng)為(wei)(wei)(wei)(wei)鼻(bi)(bi)(bi)(bi)(bi)(bi)子(zi)?如(ru)(ru)(ru)果(guo)(guo)你(ni)(ni)(ni)以(yi)(yi)(yi)(yi)肉形(xing)為(wei)(wei)(wei)(wei)鼻(bi)(bi)(bi)(bi)(bi)(bi)子(zi),那(nei)么(me)(me)(me),肉質(zhi)也(ye)就(jiu)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)身(shen)體(ti)(ti)的(de)(de)(de)(de)(de)(de),身(shen)體(ti)(ti)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)知(zhi)(zhi)(zhi)覺(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)也(ye)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)觸(chu)(chu)受(shou),可(ke)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)它叫做身(shen)體(ti)(ti)而不(bu)(bu)(bu)(bu)叫做鼻(bi)(bi)(bi)(bi)(bi)(bi)子(zi),能(neng)(neng)(neng)(neng)(neng)(neng)夠(gou)觸(chu)(chu)受(shou)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)也(ye)就(jiu)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)塵(chen)物(wu),而鼻(bi)(bi)(bi)(bi)(bi)(bi)子(zi)至此連(lian)名相都(dou)(dou)還(huan)沒有(you)建(jian)立,怎么(me)(me)(me)能(neng)(neng)(neng)(neng)(neng)(neng)夠(gou)建(jian)立鼻(bi)(bi)(bi)(bi)(bi)(bi)識(shi)(shi)(shi)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)界(jie)別(bie)(bie)區(qu)(qu)分呢(ni)?如(ru)(ru)(ru)果(guo)(guo)你(ni)(ni)(ni)取能(neng)(neng)(neng)(neng)(neng)(neng)嗅(xiu)(xiu)能(neng)(neng)(neng)(neng)(neng)(neng)知(zhi)(zhi)(zhi)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)性(xing)能(neng)(neng)(neng)(neng)(neng)(neng)為(wei)(wei)(wei)(wei)鼻(bi)(bi)(bi)(bi)(bi)(bi)子(zi),那(nei)么(me)(me)(me),你(ni)(ni)(ni)心(xin)中以(yi)(yi)(yi)(yi)什么(me)(me)(me)為(wei)(wei)(wei)(wei)覺(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)知(zhi)(zhi)(zhi)呢(ni)?以(yi)(yi)(yi)(yi)肉質(zhi)為(wei)(wei)(wei)(wei)覺(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)知(zhi)(zhi)(zhi),那(nei)么(me)(me)(me)肉質(zhi)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)覺(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)知(zhi)(zhi)(zhi)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)身(shen)體(ti)(ti)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)觸(chu)(chu)受(shou)而不(bu)(bu)(bu)(bu)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)鼻(bi)(bi)(bi)(bi)(bi)(bi)子(zi)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)覺(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)知(zhi)(zhi)(zhi)。以(yi)(yi)(yi)(yi)空無(wu)(wu)為(wei)(wei)(wei)(wei)覺(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)知(zhi)(zhi)(zhi),而空無(wu)(wu)自(zi)(zi)己覺(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)知(zhi)(zhi)(zhi)自(zi)(zi)己,此時(shi)(shi)肉質(zhi)就(jiu)不(bu)(bu)(bu)(bu)應當有(you)覺(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)知(zhi)(zhi)(zhi),這(zhe)(zhe)樣一(yi)來(lai),你(ni)(ni)(ni)自(zi)(zi)己就(jiu)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)虛空,你(ni)(ni)(ni)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)身(shen)體(ti)(ti)也(ye)已沒有(you)覺(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)知(zhi)(zhi)(zhi),現在(zai)(zai)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)阿難(nan)(nan)也(ye)就(jiu)不(bu)(bu)(bu)(bu)在(zai)(zai)了。以(yi)(yi)(yi)(yi)香(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)味(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)為(wei)(wei)(wei)(wei)覺(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)知(zhi)(zhi)(zhi),而這(zhe)(zhe)覺(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)知(zhi)(zhi)(zhi)只有(you)香(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)味(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)自(zi)(zi)己知(zhi)(zhi)(zhi)道,那(nei)關你(ni)(ni)(ni)什么(me)(me)(me)事?如(ru)(ru)(ru)果(guo)(guo)香(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)味(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)臭(chou)味(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)流(liu)向(xiang)你(ni)(ni)(ni)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)鼻(bi)(bi)(bi)(bi)(bi)(bi)子(zi),那(nei)么(me)(me)(me),當香(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)、臭(chou)兩(liang)種飄動的(de)(de)(de)(de)(de)(de)氣味(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)不(bu)(bu)(bu)(bu)一(yi)起(qi)飄來(lai)時(shi)(shi),你(ni)(ni)(ni)不(bu)(bu)(bu)(bu)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)聞(wen)(wen)(wen)到(dao)(dao)香(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)味(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)就(jiu)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)聞(wen)(wen)(wen)到(dao)(dao)臭(chou)味(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei),嗅(xiu)(xiu)聞(wen)(wen)(wen)到(dao)(dao)香(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)味(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)時(shi)(shi)就(jiu)嗅(xiu)(xiu)聞(wen)(wen)(wen)不(bu)(bu)(bu)(bu)到(dao)(dao)臭(chou)味(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei),嗅(xiu)(xiu)聞(wen)(wen)(wen)到(dao)(dao)臭(chou)味(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)就(jiu)嗅(xiu)(xiu)聞(wen)(wen)(wen)不(bu)(bu)(bu)(bu)到(dao)(dao)香(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)味(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)。如(ru)(ru)(ru)果(guo)(guo)香(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)味(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)臭(chou)味(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)都(dou)(dou)能(neng)(neng)(neng)(neng)(neng)(neng)一(yi)起(qi)聞(wen)(wen)(wen)到(dao)(dao),那(nei)么(me)(me)(me),你(ni)(ni)(ni)一(yi)個(ge)人就(jiu)應當有(you)兩(liang)個(ge)鼻(bi)(bi)(bi)(bi)(bi)(bi)子(zi),站(zhan)在(zai)(zai)我面前問道的(de)(de)(de)(de)(de)(de),就(jiu)會是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)兩(liang)個(ge)阿難(nan)(nan)了,哪個(ge)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)真正(zheng)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)你(ni)(ni)(ni)呢(ni)?如(ru)(ru)(ru)果(guo)(guo)只是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)一(yi)個(ge)鼻(bi)(bi)(bi)(bi)(bi)(bi)子(zi)在(zai)(zai)嗅(xiu)(xiu)聞(wen)(wen)(wen),香(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)味(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)臭(chou)味(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)不(bu)(bu)(bu)(bu)分,那(nei)么(me)(me)(me),臭(chou)味(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)就(jiu)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)香(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)味(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei),香(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)味(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)就(jiu)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)臭(chou)味(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei),如(ru)(ru)(ru)果(guo)(guo)沒有(you)兩(liang)種各自(zi)(zi)不(bu)(bu)(bu)(bu)同(tong)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)性(xing)質(zhi),鼻(bi)(bi)(bi)(bi)(bi)(bi)識(shi)(shi)(shi)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)界(jie)別(bie)(bie)從(cong)(cong)何而建(jian)立呢(ni)?如(ru)(ru)(ru)果(guo)(guo)鼻(bi)(bi)(bi)(bi)(bi)(bi)識(shi)(shi)(shi)從(cong)(cong)香(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)味(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)里(li)(li)產(chan)生(sheng)(sheng),鼻(bi)(bi)(bi)(bi)(bi)(bi)識(shi)(shi)(shi)就(jiu)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)因(yin)香(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)味(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)而有(you),但是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)這(zhe)(zhe)就(jiu)像(xiang)眼睛能(neng)(neng)(neng)(neng)(neng)(neng)看,卻不(bu)(bu)(bu)(bu)能(neng)(neng)(neng)(neng)(neng)(neng)看到(dao)(dao)眼睛自(zi)(zi)己,鼻(bi)(bi)(bi)(bi)(bi)(bi)識(shi)(shi)(shi)從(cong)(cong)香(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)味(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)生(sheng)(sheng)出(chu),自(zi)(zi)然(ran)也(ye)就(jiu)不(bu)(bu)(bu)(bu)能(neng)(neng)(neng)(neng)(neng)(neng)夠(gou)覺(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)知(zhi)(zhi)(zhi)到(dao)(dao)香(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)味(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei),覺(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)知(zhi)(zhi)(zhi)到(dao)(dao)香(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)味(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)就(jiu)不(bu)(bu)(bu)(bu)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)從(cong)(cong)香(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)味(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)里(li)(li)產(chan)生(sheng)(sheng),覺(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)知(zhi)(zhi)(zhi)不(bu)(bu)(bu)(bu)到(dao)(dao)香(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)味(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)呢(ni),又不(bu)(bu)(bu)(bu)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)鼻(bi)(bi)(bi)(bi)(bi)(bi)識(shi)(shi)(shi)。香(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)味(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)并不(bu)(bu)(bu)(bu)會覺(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)知(zhi)(zhi)(zhi)自(zi)(zi)己的(de)(de)(de)(de)(de)(de)香(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)味(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei),所以(yi)(yi)(yi)(yi)香(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)味(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)界(jie)限(xian)無(wu)(wu)從(cong)(cong)建(jian)立。鼻(bi)(bi)(bi)(bi)(bi)(bi)識(shi)(shi)(shi)不(bu)(bu)(bu)(bu)能(neng)(neng)(neng)(neng)(neng)(neng)覺(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)知(zhi)(zhi)(zhi)到(dao)(dao)香(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)味(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei),是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)因(yin)為(wei)(wei)(wei)(wei)界(jie)別(bie)(bie)不(bu)(bu)(bu)(bu)能(neng)(neng)(neng)(neng)(neng)(neng)在(zai)(zai)香(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)味(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)自(zi)(zi)身(shen)那(nei)里(li)(li)建(jian)立,既然(ran)沒有(you)中間(jian)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)界(jie)別(bie)(bie),就(jiu)不(bu)(bu)(bu)(bu)能(neng)(neng)(neng)(neng)(neng)(neng)形(xing)成內的(de)(de)(de)(de)(de)(de)鼻(bi)(bi)(bi)(bi)(bi)(bi)根和(he)外(wai)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)香(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)塵(chen)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)認識(shi)(shi)(shi)區(qu)(qu)別(bie)(bie),所以(yi)(yi)(yi)(yi)種種嗅(xiu)(xiu)聞(wen)(wen)(wen)知(zhi)(zhi)(zhi)覺(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)都(dou)(dou)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)虛妄。應當知(zhi)(zhi)(zhi)道,鼻(bi)(bi)(bi)(bi)(bi)(bi)子(zi)以(yi)(yi)(yi)(yi)香(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)味(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)為(wei)(wei)(wei)(wei)緣,生(sheng)(sheng)出(chu)鼻(bi)(bi)(bi)(bi)(bi)(bi)識(shi)(shi)(shi)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)界(jie)別(bie)(bie)區(qu)(qu)分,但這(zhe)(zhe)三處(chu)(chu)都(dou)(dou)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)虛無(wu)(wu)。這(zhe)(zhe)就(jiu)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)說,鼻(bi)(bi)(bi)(bi)(bi)(bi)子(zi)、香(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)味(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei),以(yi)(yi)(yi)(yi)及(ji)鼻(bi)(bi)(bi)(bi)(bi)(bi)識(shi)(shi)(shi)界(jie),這(zhe)(zhe)三處(chu)(chu)既不(bu)(bu)(bu)(bu)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)因(yin)緣和(he)合而生(sheng)(sheng),也(ye)不(bu)(bu)(bu)(bu)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)自(zi)(zi)在(zai)(zai)自(zi)(zi)為(wei)(wei)(wei)(wei)。
【原文】阿難(nan)。又汝所明。舌(she)味(wei)(wei)(wei)為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)緣。生(sheng)于(yu)舌(she)識(shi)(shi)。此識(shi)(shi)為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)復因舌(she)所生(sheng)。以(yi)舌(she)為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)界(jie)。因味(wei)(wei)(wei)所生(sheng)。以(yi)味(wei)(wei)(wei)為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)界(jie)。阿難(nan)。若(ruo)因舌(she)生(sheng)。則諸(zhu)世間(jian)甘蔗烏梅(mei)。黃蓮石鹽。細(xi)辛姜桂。都無(wu)有(you)味(wei)(wei)(wei)。汝自嘗舌(she)。為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)甜為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)苦(ku)。若(ruo)舌(she)性(xing)(xing)(xing)苦(ku)。誰來嘗舌(she)。舌(she)不(bu)(bu)自嘗。孰為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)知覺。舌(she)性(xing)(xing)(xing)非(fei)苦(ku)。味(wei)(wei)(wei)自不(bu)(bu)生(sheng)。云(yun)何立界(jie)。若(ruo)因味(wei)(wei)(wei)生(sheng)。識(shi)(shi)自為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)味(wei)(wei)(wei)。同(tong)于(yu)舌(she)根。應不(bu)(bu)自嘗。云(yun)何識(shi)(shi)知是(shi)味(wei)(wei)(wei)非(fei)味(wei)(wei)(wei)。又一切味(wei)(wei)(wei)。非(fei)一物生(sheng)。味(wei)(wei)(wei)既多生(sheng)。識(shi)(shi)應多體(ti)(ti)。識(shi)(shi)體(ti)(ti)若(ruo)一。體(ti)(ti)必味(wei)(wei)(wei)生(sheng)。咸淡甘辛。和合俱生(sheng)。諸(zhu)變異相。同(tong)為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)一味(wei)(wei)(wei)。應無(wu)分別。分別既無(wu)。則不(bu)(bu)名(ming)識(shi)(shi)。云(yun)何復名(ming)舌(she)味(wei)(wei)(wei)識(shi)(shi)界(jie)。不(bu)(bu)應虛空。生(sheng)汝心識(shi)(shi)。舌(she)味(wei)(wei)(wei)和合。即于(yu)是(shi)中。元(yuan)無(wu)自性(xing)(xing)(xing)。云(yun)何界(jie)生(sheng)。是(shi)故。當知舌(she)味(wei)(wei)(wei)為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)緣。生(sheng)舌(she)識(shi)(shi)界(jie)。三處都無(wu)。則舌(she)與味(wei)(wei)(wei)。及舌(she)界(jie)三。本非(fei)因緣。非(fei)自然性(xing)(xing)(xing)。
【譯文】阿難(nan),又如(ru)(ru)你(ni)已明白(bai)的(de)(de)(de),舌(she)(she)(she)(she)(she)(she)頭(tou)(tou)(tou)(tou)(tou)(tou)以(yi)(yi)味(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)道(dao)為(wei)緣,而(er)產生(sheng)(sheng)(sheng)舌(she)(she)(she)(she)(she)(she)識(shi)(shi)(shi)(shi)(shi),這(zhe)(zhe)個(ge)舌(she)(she)(she)(she)(she)(she)識(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)是(shi)(shi)(shi)(shi)從(cong)(cong)舌(she)(she)(she)(she)(she)(she)頭(tou)(tou)(tou)(tou)(tou)(tou)里(li)(li)生(sheng)(sheng)(sheng)出(chu)(chu),是(shi)(shi)(shi)(shi)以(yi)(yi)舌(she)(she)(she)(she)(she)(she)頭(tou)(tou)(tou)(tou)(tou)(tou)為(wei)界(jie)(jie)別(bie)(bie)呢,還(huan)是(shi)(shi)(shi)(shi)以(yi)(yi)味(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)道(dao)里(li)(li)生(sheng)(sheng)(sheng)出(chu)(chu),以(yi)(yi)味(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)道(dao)為(wei)界(jie)(jie)別(bie)(bie)?阿難(nan),如(ru)(ru)果舌(she)(she)(she)(she)(she)(she)識(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)從(cong)(cong)舌(she)(she)(she)(she)(she)(she)頭(tou)(tou)(tou)(tou)(tou)(tou)生(sheng)(sheng)(sheng)出(chu)(chu),那么(me)(me)世(shi)間的(de)(de)(de)一(yi)切(qie),倒如(ru)(ru)甜的(de)(de)(de)甘蔗,酸的(de)(de)(de)烏(wu)梅,苦(ku)的(de)(de)(de)黃連,堿(jian)的(de)(de)(de)食鹽,辛辣的(de)(de)(de)桂皮等(deng)等(deng),都(dou)沒(mei)有(you)(you)味(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)道(dao),你(ni)自去(qu)嘗(chang)你(ni)的(de)(de)(de)舌(she)(she)(she)(she)(she)(she)頭(tou)(tou)(tou)(tou)(tou)(tou)就(jiu)(jiu)行了(le),是(shi)(shi)(shi)(shi)甜是(shi)(shi)(shi)(shi)苦(ku)都(dou)在(zai)舌(she)(she)(she)(she)(she)(she)頭(tou)(tou)(tou)(tou)(tou)(tou)里(li)(li)。如(ru)(ru)果舌(she)(she)(she)(she)(she)(she)頭(tou)(tou)(tou)(tou)(tou)(tou)是(shi)(shi)(shi)(shi)苦(ku)的(de)(de)(de),誰又愿(yuan)意去(qu)嘗(chang)它呢?舌(she)(she)(she)(she)(she)(she)頭(tou)(tou)(tou)(tou)(tou)(tou)不(bu)愿(yuan)意嘗(chang)自己(ji)(ji),又怎么(me)(me)會有(you)(you)種(zhong)種(zhong)味(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)道(dao)的(de)(de)(de)知(zhi)覺呢?如(ru)(ru)果舌(she)(she)(she)(she)(she)(she)頭(tou)(tou)(tou)(tou)(tou)(tou)沒(mei)有(you)(you)苦(ku)味(wei)(wei)(wei)(wei)(wei),也(ye)就(jiu)(jiu)沒(mei)有(you)(you)其它種(zhong)種(zhong)味(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)道(dao),沒(mei)有(you)(you)味(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)道(dao),那舌(she)(she)(she)(she)(she)(she)識(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)的(de)(de)(de)認(ren)知(zhi)界(jie)(jie)別(bie)(bie)在(zai)哪里(li)(li)建立呢?如(ru)(ru)果舌(she)(she)(she)(she)(she)(she)識(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)生(sheng)(sheng)(sheng)于(yu)味(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)道(dao),舌(she)(she)(she)(she)(she)(she)識(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)自已就(jiu)(jiu)是(shi)(shi)(shi)(shi)味(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)道(dao),就(jiu)(jiu)和那舌(she)(she)(she)(she)(she)(she)根(gen)一(yi)樣,那么(me)(me)舌(she)(she)(she)(she)(she)(she)識(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)是(shi)(shi)(shi)(shi)不(bu)能(neng)自己(ji)(ji)嘗(chang)到(dao)自己(ji)(ji)的(de)(de)(de),舌(she)(she)(she)(she)(she)(she)識(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)又怎么(me)(me)去(qu)知(zhi)覺到(dao)有(you)(you)味(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)道(dao)無味(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)道(dao)呢?另外,種(zhong)種(zhong)味(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)道(dao),并不(bu)是(shi)(shi)(shi)(shi)從(cong)(cong)一(yi)物里(li)(li)生(sheng)(sheng)(sheng)出(chu)(chu)來,那么(me)(me),假若(ruo)舌(she)(she)(she)(she)(she)(she)識(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)從(cong)(cong)味(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)而(er)生(sheng)(sheng)(sheng),有(you)(you)多少味(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)道(dao),就(jiu)(jiu)應有(you)(you)多少舌(she)(she)(she)(she)(she)(she)識(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)。如(ru)(ru)果只是(shi)(shi)(shi)(shi)一(yi)個(ge)舌(she)(she)(she)(she)(she)(she)識(shi)(shi)(shi)(shi)(shi),這(zhe)(zhe)個(ge)舌(she)(she)(she)(she)(she)(she)識(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)必定(ding)從(cong)(cong)多種(zhong)味(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)道(dao)中產生(sheng)(sheng)(sheng),那么(me)(me),堿(jian)、淡、甜、辣等(deng)味(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)道(dao)只能(neng)是(shi)(shi)(shi)(shi)混合(he)的(de)(de)(de)一(yi)種(zhong)味(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)道(dao),沒(mei)有(you)(you)什么(me)(me)不(bu)同的(de)(de)(de)味(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)道(dao)了(le)。既然沒(mei)有(you)(you)分別(bie)(bie)差異,也(ye)就(jiu)(jiu)說不(bu)上認(ren)識(shi)(shi)(shi)(shi)(shi),還(huan)說什么(me)(me)舌(she)(she)(she)(she)(she)(she)頭(tou)(tou)(tou)(tou)(tou)(tou)、味(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)道(dao)、舌(she)(she)(she)(she)(she)(she)識(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)的(de)(de)(de)界(jie)(jie)別(bie)(bie)?你(ni)的(de)(de)(de)心(xin)識(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)并不(bu)是(shi)(shi)(shi)(shi)憑空生(sheng)(sheng)(sheng)出(chu)(chu)的(de)(de)(de),舌(she)(she)(she)(she)(she)(she)和味(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)結(jie)緣于(yu)這(zhe)(zhe)當(dang)中,舌(she)(she)(she)(she)(she)(she)就(jiu)(jiu)不(bu)成舌(she)(she)(she)(she)(she)(she),味(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)也(ye)不(bu)成味(wei)(wei)(wei)(wei)(wei),都(dou)沒(mei)有(you)(you)自身本性(xing),怎么(me)(me)去(qu)建立舌(she)(she)(she)(she)(she)(she)識(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)的(de)(de)(de)界(jie)(jie)別(bie)(bie)區(qu)分呢?所(suo)以(yi)(yi)應當(dang)知(zhi)道(dao),舌(she)(she)(she)(she)(she)(she)頭(tou)(tou)(tou)(tou)(tou)(tou)以(yi)(yi)味(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)道(dao)為(wei)緣,生(sheng)(sheng)(sheng)出(chu)(chu)舌(she)(she)(she)(she)(she)(she)識(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)界(jie)(jie),這(zhe)(zhe)三處都(dou)是(shi)(shi)(shi)(shi)虛(xu)無。這(zhe)(zhe)就(jiu)(jiu)是(shi)(shi)(shi)(shi)說,舌(she)(she)(she)(she)(she)(she)頭(tou)(tou)(tou)(tou)(tou)(tou)、味(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)道(dao),以(yi)(yi)及舌(she)(she)(she)(she)(she)(she)識(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)界(jie)(jie)這(zhe)(zhe)三處,既不(bu)是(shi)(shi)(shi)(shi)因緣和合(he)而(er)生(sheng)(sheng)(sheng),也(ye)不(bu)具備自在(zai)自為(wei)的(de)(de)(de)本性(xing)。
【原文】阿難(nan)。又汝(ru)所(suo)(suo)明(ming)。身(shen)(shen)(shen)觸(chu)(chu)(chu)為(wei)(wei)緣(yuan)。生(sheng)(sheng)(sheng)于(yu)身(shen)(shen)(shen)識(shi)。此識(shi)為(wei)(wei)復因(yin)身(shen)(shen)(shen)所(suo)(suo)生(sheng)(sheng)(sheng)。以身(shen)(shen)(shen)為(wei)(wei)界(jie)。因(yin)觸(chu)(chu)(chu)所(suo)(suo)生(sheng)(sheng)(sheng)。以觸(chu)(chu)(chu)為(wei)(wei)界(jie)。阿難(nan)。若(ruo)因(yin)身(shen)(shen)(shen)生(sheng)(sheng)(sheng)。必無(wu)合(he)離(li)(li)。二覺(jue)觀(guan)緣(yuan)。身(shen)(shen)(shen)何(he)所(suo)(suo)識(shi)。若(ruo)因(yin)觸(chu)(chu)(chu)生(sheng)(sheng)(sheng)。必無(wu)汝(ru)身(shen)(shen)(shen)。誰(shui)(shui)有(you)非身(shen)(shen)(shen)知(zhi)合(he)離(li)(li)者。阿難(nan)。物不觸(chu)(chu)(chu)知(zhi)。身(shen)(shen)(shen)知(zhi)有(you)觸(chu)(chu)(chu)。知(zhi)身(shen)(shen)(shen)即(ji)(ji)觸(chu)(chu)(chu)。知(zhi)觸(chu)(chu)(chu)即(ji)(ji)身(shen)(shen)(shen)。即(ji)(ji)觸(chu)(chu)(chu)非身(shen)(shen)(shen)。即(ji)(ji)身(shen)(shen)(shen)非觸(chu)(chu)(chu)。身(shen)(shen)(shen)觸(chu)(chu)(chu)二相。元無(wu)處(chu)所(suo)(suo)。合(he)身(shen)(shen)(shen)即(ji)(ji)為(wei)(wei)身(shen)(shen)(shen)自(zi)體性。離(li)(li)身(shen)(shen)(shen)即(ji)(ji)是(shi)虛空等(deng)相。內外不成。中(zhong)(zhong)云何(he)立。中(zhong)(zhong)不復立。內外性空。即(ji)(ji)汝(ru)識(shi)生(sheng)(sheng)(sheng)。從誰(shui)(shui)立界(jie)。是(shi)故。當知(zhi)身(shen)(shen)(shen)觸(chu)(chu)(chu)為(wei)(wei)緣(yuan)。生(sheng)(sheng)(sheng)身(shen)(shen)(shen)識(shi)界(jie)。三(san)處(chu)都無(wu)。則身(shen)(shen)(shen)與觸(chu)(chu)(chu)。及(ji)身(shen)(shen)(shen)界(jie)三(san)。本非因(yin)緣(yuan)。非自(zi)然性。
【譯文】阿(a)難(nan),又如你已經明白的(de)(de)(de),身(shen)(shen)(shen)(shen)(shen)體(ti)(ti)(ti)(ti)以(yi)(yi)(yi)觸(chu)(chu)摸(mo)(mo)(mo)(mo)為(wei)緣,生(sheng)(sheng)(sheng)出(chu)身(shen)(shen)(shen)(shen)(shen)識(shi)(shi)(shi)。這個身(shen)(shen)(shen)(shen)(shen)識(shi)(shi)(shi)是(shi)(shi)(shi)(shi)從(cong)身(shen)(shen)(shen)(shen)(shen)體(ti)(ti)(ti)(ti)生(sheng)(sheng)(sheng)出(chu),以(yi)(yi)(yi)身(shen)(shen)(shen)(shen)(shen)體(ti)(ti)(ti)(ti)為(wei)認(ren)識(shi)(shi)(shi)的(de)(de)(de)界別對(dui)(dui)象(xiang)呢(ni),還是(shi)(shi)(shi)(shi)從(cong)觸(chu)(chu)摸(mo)(mo)(mo)(mo)產生(sheng)(sheng)(sheng),以(yi)(yi)(yi)觸(chu)(chu)摸(mo)(mo)(mo)(mo)為(wei)認(ren)識(shi)(shi)(shi)的(de)(de)(de)界別對(dui)(dui)象(xiang)?阿(a)難(nan),如果身(shen)(shen)(shen)(shen)(shen)識(shi)(shi)(shi)從(cong)身(shen)(shen)(shen)(shen)(shen)體(ti)(ti)(ti)(ti)產生(sheng)(sheng)(sheng),就(jiu)(jiu)不(bu)(bu)會(hui)有(you)(you)觸(chu)(chu)摸(mo)(mo)(mo)(mo)的(de)(de)(de)有(you)(you)和(he)無,但(dan)是(shi)(shi)(shi)(shi)沒有(you)(you)觸(chu)(chu)摸(mo)(mo)(mo)(mo),那么身(shen)(shen)(shen)(shen)(shen)識(shi)(shi)(shi)去(qu)認(ren)識(shi)(shi)(shi)什(shen)么呢(ni)?如果身(shen)(shen)(shen)(shen)(shen)識(shi)(shi)(shi)從(cong)觸(chu)(chu)摸(mo)(mo)(mo)(mo)產生(sheng)(sheng)(sheng),那么就(jiu)(jiu)不(bu)(bu)會(hui)以(yi)(yi)(yi)有(you)(you)身(shen)(shen)(shen)(shen)(shen)體(ti)(ti)(ti)(ti)作為(wei)認(ren)知(zhi)對(dui)(dui)象(xiang),身(shen)(shen)(shen)(shen)(shen)體(ti)(ti)(ti)(ti)也(ye)就(jiu)(jiu)沒有(you)(you)了。誰又能(neng)夠(gou)沒有(you)(you)身(shen)(shen)(shen)(shen)(shen)體(ti)(ti)(ti)(ti)卻能(neng)知(zhi)覺(jue)到(dao)觸(chu)(chu)摸(mo)(mo)(mo)(mo)呢(ni)?阿(a)難(nan),物質(zhi)不(bu)(bu)能(neng)夠(gou)去(qu)觸(chu)(chu)摸(mo)(mo)(mo)(mo)也(ye)不(bu)(bu)能(neng)夠(gou)去(qu)知(zhi)覺(jue),而只有(you)(you)身(shen)(shen)(shen)(shen)(shen)體(ti)(ti)(ti)(ti)能(neng)夠(gou)知(zhi)覺(jue),是(shi)(shi)(shi)(shi)因(yin)有(you)(you)觸(chu)(chu)摸(mo)(mo)(mo)(mo)。知(zhi)覺(jue)到(dao)身(shen)(shen)(shen)(shen)(shen)體(ti)(ti)(ti)(ti)也(ye)就(jiu)(jiu)是(shi)(shi)(shi)(shi)知(zhi)覺(jue)到(dao)觸(chu)(chu)摸(mo)(mo)(mo)(mo),知(zhi)覺(jue)到(dao)觸(chu)(chu)摸(mo)(mo)(mo)(mo)也(ye)就(jiu)(jiu)是(shi)(shi)(shi)(shi)知(zhi)覺(jue)到(dao)身(shen)(shen)(shen)(shen)(shen)體(ti)(ti)(ti)(ti)。但(dan)是(shi)(shi)(shi)(shi),觸(chu)(chu)摸(mo)(mo)(mo)(mo)不(bu)(bu)是(shi)(shi)(shi)(shi)身(shen)(shen)(shen)(shen)(shen)體(ti)(ti)(ti)(ti),身(shen)(shen)(shen)(shen)(shen)體(ti)(ti)(ti)(ti)不(bu)(bu)是(shi)(shi)(shi)(shi)觸(chu)(chu)摸(mo)(mo)(mo)(mo),身(shen)(shen)(shen)(shen)(shen)體(ti)(ti)(ti)(ti)和(he)觸(chu)(chu)摸(mo)(mo)(mo)(mo)兩種(zhong)相,原來并(bing)無自己安立(li)(li)的(de)(de)(de)處(chu)所。它們合(he)在(zai)一起(qi)就(jiu)(jiu)是(shi)(shi)(shi)(shi)身(shen)(shen)(shen)(shen)(shen)體(ti)(ti)(ti)(ti)的(de)(de)(de)相,它們分(fen)開就(jiu)(jiu)和(he)虛空并(bing)無二致。沒有(you)(you)內觸(chu)(chu)和(he)外(wai)身(shen)(shen)(shen)(shen)(shen)的(de)(de)(de)區(qu)別,中間界限怎樣建(jian)立(li)(li),沒有(you)(you)中間界限,內觸(chu)(chu)和(he)外(wai)身(shen)(shen)(shen)(shen)(shen)都是(shi)(shi)(shi)(shi)空無,那么,你的(de)(de)(de)身(shen)(shen)(shen)(shen)(shen)識(shi)(shi)(shi)是(shi)(shi)(shi)(shi)以(yi)(yi)(yi)什(shen)么為(wei)認(ren)識(shi)(shi)(shi)對(dui)(dui)象(xiang),憑什(shen)么建(jian)立(li)(li)身(shen)(shen)(shen)(shen)(shen)識(shi)(shi)(shi)界?所以(yi)(yi)(yi)應(ying)當知(zhi)道(dao),身(shen)(shen)(shen)(shen)(shen)體(ti)(ti)(ti)(ti)和(he)觸(chu)(chu)摸(mo)(mo)(mo)(mo)結緣,生(sheng)(sheng)(sheng)身(shen)(shen)(shen)(shen)(shen)識(shi)(shi)(shi)界,但(dan)這三(san)處(chu)都是(shi)(shi)(shi)(shi)無,這就(jiu)(jiu)是(shi)(shi)(shi)(shi)說身(shen)(shen)(shen)(shen)(shen)體(ti)(ti)(ti)(ti)、觸(chu)(chu)摸(mo)(mo)(mo)(mo),以(yi)(yi)(yi)及(ji)身(shen)(shen)(shen)(shen)(shen)識(shi)(shi)(shi)界這三(san)處(chu),既(ji)不(bu)(bu)是(shi)(shi)(shi)(shi)因(yin)緣和(he)合(he)而生(sheng)(sheng)(sheng),也(ye)不(bu)(bu)是(shi)(shi)(shi)(shi)自在(zai)自為(wei)。
【原文】阿(a)難(nan)。又(you)汝(ru)(ru)(ru)所(suo)(suo)(suo)明。意(yi)(yi)(yi)(yi)法(fa)(fa)(fa)(fa)(fa)為緣(yuan)。生(sheng)(sheng)(sheng)于意(yi)(yi)(yi)(yi)識(shi)。此識(shi)為復因(yin)(yin)意(yi)(yi)(yi)(yi)所(suo)(suo)(suo)生(sheng)(sheng)(sheng)。以(yi)意(yi)(yi)(yi)(yi)為界(jie)(jie)(jie)。因(yin)(yin)法(fa)(fa)(fa)(fa)(fa)所(suo)(suo)(suo)生(sheng)(sheng)(sheng)。以(yi)法(fa)(fa)(fa)(fa)(fa)為界(jie)(jie)(jie)。阿(a)難(nan)。若(ruo)因(yin)(yin)意(yi)(yi)(yi)(yi)生(sheng)(sheng)(sheng)。于汝(ru)(ru)(ru)意(yi)(yi)(yi)(yi)中。必有所(suo)(suo)(suo)思。發明汝(ru)(ru)(ru)意(yi)(yi)(yi)(yi)。若(ruo)無(wu)前(qian)法(fa)(fa)(fa)(fa)(fa)。意(yi)(yi)(yi)(yi)無(wu)所(suo)(suo)(suo)生(sheng)(sheng)(sheng)。離緣(yuan)無(wu)形。識(shi)將何(he)(he)用。又(you)汝(ru)(ru)(ru)識(shi)心(xin)。與(yu)諸(zhu)思量。兼了(le)別性。為同(tong)為異。同(tong)意(yi)(yi)(yi)(yi)即意(yi)(yi)(yi)(yi)。云(yun)(yun)何(he)(he)所(suo)(suo)(suo)生(sheng)(sheng)(sheng)。異意(yi)(yi)(yi)(yi)不同(tong)。應無(wu)所(suo)(suo)(suo)識(shi)。若(ruo)無(wu)所(suo)(suo)(suo)識(shi)。云(yun)(yun)何(he)(he)意(yi)(yi)(yi)(yi)生(sheng)(sheng)(sheng)。若(ruo)有所(suo)(suo)(suo)識(shi)。云(yun)(yun)何(he)(he)識(shi)意(yi)(yi)(yi)(yi)。惟(wei)同(tong)與(yu)異。二(er)性無(wu)成。界(jie)(jie)(jie)云(yun)(yun)何(he)(he)立。若(ruo)因(yin)(yin)法(fa)(fa)(fa)(fa)(fa)生(sheng)(sheng)(sheng)。世間諸(zhu)法(fa)(fa)(fa)(fa)(fa)。不離五塵(chen)。汝(ru)(ru)(ru)觀色法(fa)(fa)(fa)(fa)(fa)。及諸(zhu)聲法(fa)(fa)(fa)(fa)(fa)。香(xiang)法(fa)(fa)(fa)(fa)(fa)味(wei)法(fa)(fa)(fa)(fa)(fa)。及與(yu)觸法(fa)(fa)(fa)(fa)(fa)。相(xiang)(xiang)狀(zhuang)分明。以(yi)對五根(gen)。非意(yi)(yi)(yi)(yi)所(suo)(suo)(suo)攝。汝(ru)(ru)(ru)識(shi)決定依于法(fa)(fa)(fa)(fa)(fa)生(sheng)(sheng)(sheng)。汝(ru)(ru)(ru)今諦觀。法(fa)(fa)(fa)(fa)(fa)法(fa)(fa)(fa)(fa)(fa)何(he)(he)狀(zhuang)。若(ruo)離色空(kong)。動(dong)靜通塞。合離生(sheng)(sheng)(sheng)滅(mie)。越此諸(zhu)相(xiang)(xiang)。終無(wu)所(suo)(suo)(suo)得。生(sheng)(sheng)(sheng)則(ze)色空(kong)諸(zhu)法(fa)(fa)(fa)(fa)(fa)等生(sheng)(sheng)(sheng)。滅(mie)則(ze)色空(kong)諸(zhu)法(fa)(fa)(fa)(fa)(fa)等滅(mie)。所(suo)(suo)(suo)因(yin)(yin)既(ji)無(wu)。因(yin)(yin)生(sheng)(sheng)(sheng)有識(shi)。作何(he)(he)形相(xiang)(xiang)。相(xiang)(xiang)狀(zhuang)不有。界(jie)(jie)(jie)云(yun)(yun)何(he)(he)生(sheng)(sheng)(sheng)。是故。當知意(yi)(yi)(yi)(yi)法(fa)(fa)(fa)(fa)(fa)為緣(yuan)。生(sheng)(sheng)(sheng)意(yi)(yi)(yi)(yi)識(shi)界(jie)(jie)(jie)。三處都無(wu)。則(ze)意(yi)(yi)(yi)(yi)與(yu)法(fa)(fa)(fa)(fa)(fa)。及意(yi)(yi)(yi)(yi)界(jie)(jie)(jie)三。本非因(yin)(yin)緣(yuan)。非自(zi)然性。
【譯文】阿難(nan),又(you)如(ru)你(ni)已經(jing)明白的(de)(de)(de)(de),意(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)根(gen)(gen)(gen)(gen)(gen)與意(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)識(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)法(fa)(fa)(fa)(fa)塵(chen)結緣(yuan),生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)出(chu)(chu)(chu)意(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)識(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)。這個意(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)識(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)是(shi)從(cong)(cong)(cong)意(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)根(gen)(gen)(gen)(gen)(gen)這里(li)(li)(li)產生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng),以意(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)根(gen)(gen)(gen)(gen)(gen)為(wei)(wei)界(jie)(jie)別(bie),還(huan)(huan)是(shi)從(cong)(cong)(cong)意(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)識(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)法(fa)(fa)(fa)(fa)塵(chen)產生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng),以法(fa)(fa)(fa)(fa)塵(chen)為(wei)(wei)認識(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)的(de)(de)(de)(de)界(jie)(jie)別(bie)?阿難(nan),如(ru)果(guo)(guo)意(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)識(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)是(shi)從(cong)(cong)(cong)意(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)根(gen)(gen)(gen)(gen)(gen)產生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng),那么(me)(me)(me)你(ni)的(de)(de)(de)(de)意(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)根(gen)(gen)(gen)(gen)(gen)通過所(suo)思所(suo)想(xiang)(xiang)而形成,如(ru)果(guo)(guo)沒有(you)所(suo)思所(suo)想(xiang)(xiang)的(de)(de)(de)(de)對象(xiang),意(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)識(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)就(jiu)(jiu)(jiu)無(wu)(wu)從(cong)(cong)(cong)生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)出(chu)(chu)(chu),離開(kai)(kai)了對象(xiang)塵(chen)緣(yuan)就(jiu)(jiu)(jiu)無(wu)(wu)所(suo)意(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)想(xiang)(xiang),那么(me)(me)(me)意(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)識(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)又(you)有(you)什(shen)么(me)(me)(me)用處(chu)(chu)呢(ni)(ni)?另外,你(ni)的(de)(de)(de)(de)認識(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)之(zhi)(zhi)心(xin)和種(zhong)種(zhong)意(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)想(xiang)(xiang)的(de)(de)(de)(de)分別(bie)性能(neng),它(ta)們有(you)時(shi)(shi)相(xiang)合(he)有(you)時(shi)(shi)相(xiang)異(yi),相(xiang)合(he)于意(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)根(gen)(gen)(gen)(gen)(gen)時(shi)(shi)它(ta)就(jiu)(jiu)(jiu)是(shi)意(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)根(gen)(gen)(gen)(gen)(gen),那意(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)識(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)還(huan)(huan)能(neng)從(cong)(cong)(cong)哪(na)里(li)(li)(li)生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)出(chu)(chu)(chu)呢(ni)(ni)?如(ru)果(guo)(guo)它(ta)們相(xiang)異(yi)于意(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)根(gen)(gen)(gen)(gen)(gen),就(jiu)(jiu)(jiu)應(ying)(ying)當(dang)沒有(you)意(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)想(xiang)(xiang)對象(xiang)的(de)(de)(de)(de)生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)出(chu)(chu)(chu)。如(ru)果(guo)(guo)沒有(you)意(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)想(xiang)(xiang)的(de)(de)(de)(de)對象(xiang),意(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)識(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)又(you)從(cong)(cong)(cong)哪(na)里(li)(li)(li)生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)出(chu)(chu)(chu)?如(ru)果(guo)(guo)有(you)意(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)想(xiang)(xiang)對象(xiang),也(ye)依然和意(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)根(gen)(gen)(gen)(gen)(gen)相(xiang)同。那么(me)(me)(me)意(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)識(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)和意(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)根(gen)(gen)(gen)(gen)(gen)怎么(me)(me)(me)去(qu)劃分開(kai)(kai)來(lai)呢(ni)(ni)?不論認識(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)之(zhi)(zhi)心(xin)與意(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)根(gen)(gen)(gen)(gen)(gen)是(shi)相(xiang)合(he)還(huan)(huan)是(shi)相(xiang)異(yi),都不會是(shi)意(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)識(shi)(shi)(shi)(shi)(shi),沒有(you)意(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)識(shi)(shi)(shi)(shi)(shi),認識(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)的(de)(de)(de)(de)界(jie)(jie)別(bie)從(cong)(cong)(cong)何建(jian)立(li)?如(ru)果(guo)(guo)意(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)識(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)從(cong)(cong)(cong)法(fa)(fa)(fa)(fa)塵(chen)生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)出(chu)(chu)(chu),那么(me)(me)(me),世間種(zhong)種(zhong)法(fa)(fa)(fa)(fa),都離不開(kai)(kai)色、聲、香(xiang)、味、觸這五種(zhong)塵(chen)物,五種(zhong)塵(chen)物相(xiang)狀分明,分別(bie)對應(ying)(ying)于眼(yan)、耳、鼻、舌、身這五根(gen)(gen)(gen)(gen)(gen),它(ta)們都不是(shi)意(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)根(gen)(gen)(gen)(gen)(gen)可以攝取統(tong)括的(de)(de)(de)(de)。你(ni)的(de)(de)(de)(de)意(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)識(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)依憑種(zhong)種(zhong)法(fa)(fa)(fa)(fa)才能(neng)生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)出(chu)(chu)(chu),那么(me)(me)(me),現在(zai)你(ni)仔(zi)細(xi)觀察,種(zhong)種(zhong)法(fa)(fa)(fa)(fa)是(shi)什(shen)么(me)(me)(me)相(xiang)狀。如(ru)果(guo)(guo)離開(kai)(kai)這種(zhong)種(zhong)法(fa)(fa)(fa)(fa),如(ru)色、空、動(dong)(dong)、靜、通、塞、合(he)、離、生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)、滅(mie)等(deng),你(ni)就(jiu)(jiu)(jiu)是(shi)越過了這種(zhong)種(zhong)相(xiang),畢竟(jing)無(wu)(wu)所(suo)攝取獲得(de)。這時(shi)(shi),你(ni)的(de)(de)(de)(de)意(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)識(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)的(de)(de)(de)(de)生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)起,就(jiu)(jiu)(jiu)是(shi)色、空、動(dong)(dong)、靜等(deng)等(deng)法(fa)(fa)(fa)(fa)的(de)(de)(de)(de)生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)起,你(ni)意(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)識(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)的(de)(de)(de)(de)滅(mie)去(qu),就(jiu)(jiu)(jiu)是(shi)色、空、動(dong)(dong)、靜等(deng)法(fa)(fa)(fa)(fa)的(de)(de)(de)(de)滅(mie)去(qu)。如(ru)此說來(lai),你(ni)的(de)(de)(de)(de)意(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)識(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)本是(shi)無(wu)(wu)因(yin)的(de)(de)(de)(de),只(zhi)是(shi)種(zhong)種(zhong)法(fa)(fa)(fa)(fa)生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)起時(shi)(shi)才有(you)所(suo)識(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)知(zhi),意(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)識(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)并(bing)無(wu)(wu)自(zi)已的(de)(de)(de)(de)相(xiang)狀。沒有(you)意(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)識(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)的(de)(de)(de)(de)相(xiang)狀,其界(jie)(jie)別(bie)對象(xiang)又(you)從(cong)(cong)(cong)哪(na)里(li)(li)(li)建(jian)立(li)呢(ni)(ni)?所(suo)以應(ying)(ying)當(dang)知(zhi)道,意(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)根(gen)(gen)(gen)(gen)(gen)以法(fa)(fa)(fa)(fa)塵(chen)為(wei)(wei)緣(yuan),生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)出(chu)(chu)(chu)意(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)識(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)界(jie)(jie),這三處(chu)(chu)都是(shi)虛(xu)無(wu)(wu)。也(ye)就(jiu)(jiu)(jiu)是(shi)說,意(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)根(gen)(gen)(gen)(gen)(gen)、法(fa)(fa)(fa)(fa)塵(chen),以及意(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)識(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)界(jie)(jie),既不是(shi)因(yin)緣(yuan)和合(he),也(ye)不是(shi)自(zi)在(zai)自(zi)為(wei)(wei)。
【原文】阿難白佛言。世尊。如來常說(shuo)和合因(yin)緣。一切世間(jian)。種種變化(hua)。皆因(yin)四大和合發明。云何如來。因(yin)緣自然(ran)。二俱排擯。我今不知。斯義所屬(shu)。惟垂哀愍。開示眾生(sheng)。中道了(le)義。無戲(xi)論法(fa)。
【譯文】阿難對(dui)如(ru)(ru)來說(shuo):世尊啊!如(ru)(ru)來常常說(shuo)到因(yin)緣(yuan)(yuan)和(he)合(he),說(shuo)世間一切事物的(de)(de)(de)種(zhong)(zhong)種(zhong)(zhong)變(bian)化,都是地、人、水、風四大(da)和(he)合(he)的(de)(de)(de)顯示(shi)和(he)作用(yong)的(de)(de)(de)緣(yuan)(yuan)故。如(ru)(ru)來現在(zai)又為(wei)什(shen)么要摒(bing)棄因(yin)緣(yuan)(yuan)和(he)合(he)以及種(zhong)(zhong)種(zhong)(zhong)關(guan)于自在(zai)自為(wei)的(de)(de)(de)說(shuo)法呢?我(wo)實在(zai)不能理解其(qi)中的(de)(de)(de)道理,祈(qi)愿如(ru)(ru)來垂憫眾生,為(wei)我(wo)們(men)宣示(shi)不落偏見(jian)的(de)(de)(de)道理和(he)根本意義,使我(wo)們(men)獲得真正的(de)(de)(de)佛法要義。
【原文】爾時。世尊告阿(a)難言。汝先厭(yan)離聲(sheng)聞(wen)緣覺。諸小乘法。發心勤求無上菩提。故我今時。為(wei)汝開(kai)示(shi)第一義諦(di)。如何復(fu)將世間戲論。妄想因緣。而自纏繞。汝雖多聞(wen)。如說藥人。真藥現前。不能分(fen)別。如來說為(wei)真可憐愍(min)。汝今諦(di)聽。吾當(dang)為(wei)汝。分(fen)別開(kai)示(shi)。亦令當(dang)來修(xiu)大乘者。通達實相。阿(a)難默然(ran)。承佛(fo)圣(sheng)旨。
【譯文】這時候,如來告訴(su)阿難:以(yi)前(qian),你(ni)曾經因(yin)為(wei)不滿而舍離了聲聞、緣覺這些(xie)小乘教法(fa),發心(xin)求(qiu)取無上(shang)菩提智慧,所以(yi)我現(xian)(xian)在(zai)(zai)為(wei)你(ni)宣示了佛(fo)法(fa)的(de)(de)第(di)一義(yi)諦。為(wei)什么你(ni)又拿(na)那(nei)些(xie)世間戲論胡說,說因(yin)說緣的(de)(de)妄念來纏繞自己呢?你(ni)雖然博學多(duo)識,但是就像那(nei)些(xie)夸口(kou)懂得種(zhong)種(zhong)草(cao)藥(yao)的(de)(de)人(ren),真正(zheng)把藥(yao)拿(na)到(dao)他面前(qian),他卻不能分辨。如來真正(zheng)是憐憫(min)你(ni)啊(a)!現(xian)(xian)在(zai)(zai),你(ni)再諦聽(ting),我再為(wei)你(ni)一一宣示佛(fo)法(fa)的(de)(de)根本真理,同時也(ye)讓(rang)將來修習大乘佛(fo)法(fa)的(de)(de)人(ren)們通達真實的(de)(de)世界。阿難默然領承如來佛(fo)的(de)(de)圣(sheng)旨。
【原文】阿難(nan)。如汝所(suo)言(yan)。四大和(he)合(he)(he)(he)(he)。發明世(shi)(shi)間種(zhong)(zhong)種(zhong)(zhong)變(bian)化(hua)。阿難(nan)。若彼(bi)大性(xing)。體非(fei)和(he)合(he)(he)(he)(he)。則不(bu)能與(yu)諸大雜和(he)。猶如虛(xu)(xu)(xu)空(kong)(kong)。不(bu)和(he)諸色(se)(se)(se)。若和(he)合(he)(he)(he)(he)者(zhe)。同于變(bian)化(hua)。始終相(xiang)成(cheng)。生(sheng)滅相(xiang)續。生(sheng)死(si)(si)死(si)(si)生(sheng)。生(sheng)生(sheng)死(si)(si)死(si)(si)。如旋火輪。未(wei)有休(xiu)息。阿難(nan)。如水成(cheng)冰。冰還成(cheng)水。汝觀地性(xing)。粗為大地。細為微(wei)塵(chen)。至(zhi)鄰(lin)虛(xu)(xu)(xu)塵(chen)。析(xi)彼(bi)極微(wei)色(se)(se)(se)邊際相(xiang)。七分(fen)所(suo)成(cheng)。更(geng)析(xi)鄰(lin)虛(xu)(xu)(xu)。即實空(kong)(kong)性(xing)。阿難(nan)。若此鄰(lin)虛(xu)(xu)(xu)。析(xi)成(cheng)虛(xu)(xu)(xu)空(kong)(kong)。當知虛(xu)(xu)(xu)空(kong)(kong)出生(sheng)色(se)(se)(se)相(xiang)。汝今問言(yan)。由和(he)合(he)(he)(he)(he)故(gu)。出生(sheng)世(shi)(shi)間諸變(bian)化(hua)相(xiang)。汝且(qie)觀此一鄰(lin)虛(xu)(xu)(xu)塵(chen)。用幾(ji)虛(xu)(xu)(xu)空(kong)(kong)。和(he)合(he)(he)(he)(he)而(er)有。不(bu)應鄰(lin)虛(xu)(xu)(xu)。合(he)(he)(he)(he)成(cheng)鄰(lin)虛(xu)(xu)(xu)。又(you)鄰(lin)虛(xu)(xu)(xu)塵(chen)。析(xi)入空(kong)(kong)者(zhe)。用幾(ji)色(se)(se)(se)相(xiang)。合(he)(he)(he)(he)成(cheng)虛(xu)(xu)(xu)空(kong)(kong)。若色(se)(se)(se)合(he)(he)(he)(he)時。合(he)(he)(he)(he)色(se)(se)(se)非(fei)空(kong)(kong)。若空(kong)(kong)合(he)(he)(he)(he)時。合(he)(he)(he)(he)空(kong)(kong)非(fei)色(se)(se)(se)。色(se)(se)(se)猶可(ke)析(xi)。空(kong)(kong)云何合(he)(he)(he)(he)。汝元(yuan)不(bu)知如來藏(zang)中。性(xing)色(se)(se)(se)真空(kong)(kong)。性(xing)空(kong)(kong)真色(se)(se)(se)。清凈本(ben)然(ran)。周(zhou)遍法界(jie)。隨(sui)眾生(sheng)心(xin)。應所(suo)知量(liang)。循(xun)業發現。世(shi)(shi)間無(wu)知。惑為因緣。及自然(ran)性(xing)。皆是(shi)識心(xin)。分(fen)別(bie)計度(du)。但有言(yan)說(shuo)。都無(wu)實義。
【譯文】如(ru)來對阿(a)(a)難說:正如(ru)你(ni)所說,地(di)、火、水(shui)、風四大的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)相(xiang)(xiang)和(he)相(xiang)(xiang)應(ying)(ying),生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)成(cheng)了世(shi)間種(zhong)(zhong)種(zhong)(zhong)事(shi)物(wu)以(yi)(yi)及種(zhong)(zhong)種(zhong)(zhong)變(bian)(bian)化。阿(a)(a)難,如(ru)果(guo)(guo)這(zhe)(zhe)四物(wu)質(zhi)(zhi)沒有(you)相(xiang)(xiang)合(he)(he)相(xiang)(xiang)應(ying)(ying),那么(me)它(ta)(ta)們也就(jiu)(jiu)不(bu)能(neng)與(yu)其它(ta)(ta)種(zhong)(zhong)種(zhong)(zhong)物(wu)質(zhi)(zhi)相(xiang)(xiang)和(he)相(xiang)(xiang)應(ying)(ying)發(fa)生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)作用,就(jiu)(jiu)像虛(xu)(xu)空(kong)(kong)(kong)不(bu)與(yu)種(zhong)(zhong)種(zhong)(zhong)塵(chen)(chen)(chen)物(wu)相(xiang)(xiang)和(he)相(xiang)(xiang)應(ying)(ying)。如(ru)果(guo)(guo)這(zhe)(zhe)四大物(wu)質(zhi)(zhi)相(xiang)(xiang)和(he)相(xiang)(xiang)應(ying)(ying)一起(qi)發(fa)生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)變(bian)(bian)化,那么(me),它(ta)(ta)們從(cong)始至終都(dou)(dou)在(zai)相(xiang)(xiang)作相(xiang)(xiang)成(cheng),相(xiang)(xiang)生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)相(xiang)(xiang)滅,生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)起(qi)死(si)去,死(si)去生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)起(qi),生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)死(si)死(si)此起(qi)彼落,像火輪一樣旋轉(zhuan),沒有(you)瞬(shun)時的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)停(ting)息。阿(a)(a)難,這(zhe)(zhe)就(jiu)(jiu)像水(shui)結成(cheng)冰(bing),冰(bing)又化成(cheng)水(shui),如(ru)此循(xun)環不(bu)已。你(ni)觀察(cha)地(di)性,粗的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)大地(di),微(wei)(wei)細的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)塵(chen)(chen)(chen)埃(ai)(ai)。你(ni)再(zai)觀察(cha)這(zhe)(zhe)些(xie)(xie)塵(chen)(chen)(chen)埃(ai)(ai)之中的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)極(ji)(ji)微(wei)(wei)細塵(chen)(chen)(chen)埃(ai)(ai),就(jiu)(jiu)可(ke)以(yi)(yi)分(fen)析出(chu)(chu)塵(chen)(chen)(chen)埃(ai)(ai)中更極(ji)(ji)細微(wei)(wei)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)塵(chen)(chen)(chen)埃(ai)(ai),如(ru)此仔細觀察(cha)分(fen)析下去,就(jiu)(jiu)可(ke)以(yi)(yi)看到一些(xie)(xie)極(ji)(ji)其細微(wei)(wei)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)塵(chen)(chen)(chen)埃(ai)(ai),最(zui)終達到空(kong)(kong)(kong)無(wu)。這(zhe)(zhe)時,就(jiu)(jiu)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)真正的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)虛(xu)(xu)廓空(kong)(kong)(kong)間了。阿(a)(a)難,如(ru)果(guo)(guo)從(cong)這(zhe)(zhe)些(xie)(xie)物(wu)體間的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)極(ji)(ji)其細微(wei)(wei)處最(zui)終可(ke)以(yi)(yi)分(fen)析到虛(xu)(xu)空(kong)(kong)(kong),就(jiu)(jiu)應(ying)(ying)當知(zhi)道(dao)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)虛(xu)(xu)空(kong)(kong)(kong)產生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)種(zhong)(zhong)種(zhong)(zhong)塵(chen)(chen)(chen)物(wu)色(se)相(xiang)(xiang)。你(ni)問,是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)否由于四大和(he)合(he)(he)生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)出(chu)(chu)世(shi)間事(shi)物(wu)種(zhong)(zhong)種(zhong)(zhong)變(bian)(bian)化,那么(me),依你(ni)來看,這(zhe)(zhe)一處微(wei)(wei)細塵(chen)(chen)(chen)埃(ai)(ai)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)塵(chen)(chen)(chen)物(wu),是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)用幾個(ge)極(ji)(ji)細微(wei)(wei)塵(chen)(chen)(chen)埃(ai)(ai)和(he)合(he)(he)而(er)(er)成(cheng)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)?其實(shi),微(wei)(wei)細塵(chen)(chen)(chen)埃(ai)(ai)不(bu)能(neng)和(he)合(he)(he)產生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)極(ji)(ji)細微(wei)(wei)塵(chen)(chen)(chen)埃(ai)(ai)。那么(me),你(ni)再(zai)看,這(zhe)(zhe)些(xie)(xie)塵(chen)(chen)(chen)物(wu)所顯示(shi)(shi)出(chu)(chu)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)虛(xu)(xu)空(kong)(kong)(kong),又是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)用幾個(ge)塵(chen)(chen)(chen)物(wu)和(he)合(he)(he)產生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)出(chu)(chu)來的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)。如(ru)果(guo)(guo)色(se)塵(chen)(chen)(chen)相(xiang)(xiang)和(he)相(xiang)(xiang)應(ying)(ying),其所產生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)只(zhi)(zhi)能(neng)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)色(se)塵(chen)(chen)(chen)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)和(he)合(he)(he)而(er)(er)不(bu)會是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)虛(xu)(xu)空(kong)(kong)(kong)。如(ru)果(guo)(guo)虛(xu)(xu)空(kong)(kong)(kong)相(xiang)(xiang)和(he)相(xiang)(xiang)應(ying)(ying),產生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)也只(zhi)(zhi)能(neng)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)虛(xu)(xu)空(kong)(kong)(kong)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)和(he)合(he)(he)而(er)(er)不(bu)會是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)色(se)塵(chen)(chen)(chen)。但是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi),色(se)塵(chen)(chen)(chen)還(huan)可(ke)以(yi)(yi)分(fen)析區(qu)別,虛(xu)(xu)空(kong)(kong)(kong)怎么(me)能(neng)析出(chu)(chu)或者合(he)(he)成(cheng)起(qi)來呢?你(ni)原(yuan)來并不(bu)知(zhi)道(dao),在(zai)如(ru)來藏中,一切色(se)塵(chen)(chen)(chen)本真即是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)空(kong)(kong)(kong)性,一切空(kong)(kong)(kong)性本真之中即可(ke)顯出(chu)(chu)色(se)塵(chen)(chen)(chen),它(ta)(ta)原(yuan)來本體清凈,盈滿一切形質(zhi)(zhi)器物(wu)世(shi)界,隨著眾(zhong)(zhong)生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)識心而(er)(er)現示(shi)(shi),應(ying)(ying)和(he)著眾(zhong)(zhong)生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)認(ren)知(zhi)限度(du)而(er)(er)現示(shi)(shi),循(xun)著眾(zhong)(zhong)生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)身、口、意三業欲(yu)求而(er)(er)生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)發(fa)現示(shi)(shi)出(chu)(chu)來。世(shi)間的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)人不(bu)知(zhi)道(dao)這(zhe)(zhe)些(xie)(xie),錯誤(wu)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)以(yi)(yi)為它(ta)(ta)們是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)因(yin)緣(yuan)和(he)合(he)(he)而(er)(er)生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng),以(yi)(yi)為它(ta)(ta)們是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)自(zi)在(zai)自(zi)為的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)。這(zhe)(zhe)些(xie)(xie)都(dou)(dou)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)眾(zhong)(zhong)生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)識心分(fen)別計度(du)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)結果(guo)(guo),只(zhi)(zhi)要有(you)所言(yan)說,都(dou)(dou)不(bu)會具有(you)真實(shi)義。
【原文】阿(a)難(nan)(nan)。火(huo)(huo)性(xing)無(wu)(wu)我。寄于(yu)(yu)諸緣(yuan)。汝(ru)(ru)觀城中(zhong)未食之家。欲(yu)炊爨時。手(shou)執(zhi)陽(yang)燧。日(ri)前求火(huo)(huo)。阿(a)難(nan)(nan)。名和合者。如我與汝(ru)(ru)。一(yi)千二(er)百五十比丘。今為(wei)(wei)一(yi)眾。眾雖為(wei)(wei)一(yi)。詰其根本(ben)。各各有身。皆(jie)有所(suo)生氏族(zu)名字。如舍利弗(fu)。婆羅(luo)門(men)種。優盧頻螺。迦葉波種。乃至阿(a)難(nan)(nan)。瞿曇種姓。阿(a)難(nan)(nan)。若(ruo)此火(huo)(huo)性(xing)。因和合有。彼手(shou)執(zhi)鏡(jing)(jing)于(yu)(yu)日(ri)求火(huo)(huo)。此火(huo)(huo)為(wei)(wei)從鏡(jing)(jing)中(zhong)而出(chu)。為(wei)(wei)從艾(ai)出(chu)。為(wei)(wei)于(yu)(yu)日(ri)來(lai)(lai)。阿(a)難(nan)(nan)。若(ruo)日(ri)來(lai)(lai)者。自(zi)能燒汝(ru)(ru)手(shou)中(zhong)之艾(ai)。來(lai)(lai)處(chu)林木(mu)。皆(jie)應受(shou)焚(fen)。若(ruo)鏡(jing)(jing)中(zhong)出(chu)。自(zi)能于(yu)(yu)鏡(jing)(jing)。出(chu)燃于(yu)(yu)艾(ai)。鏡(jing)(jing)何不熔(rong)。紆汝(ru)(ru)手(shou)執(zhi)。尚無(wu)(wu)熱相。云(yun)何融泮。若(ruo)生于(yu)(yu)艾(ai)。何藉(jie)日(ri)鏡(jing)(jing)光(guang)明相接。然(ran)后火(huo)(huo)生。汝(ru)(ru)又諦觀。鏡(jing)(jing)因手(shou)執(zhi)。日(ri)從天來(lai)(lai)。艾(ai)本(ben)地生。火(huo)(huo)從何方游歷(li)于(yu)(yu)此。日(ri)鏡(jing)(jing)相遠。非和非合。不應火(huo)(huo)光(guang)無(wu)(wu)從自(zi)有。汝(ru)(ru)猶不知如來(lai)(lai)藏中(zhong)。性(xing)火(huo)(huo)真空。性(xing)空真火(huo)(huo)。清凈本(ben)然(ran)。周遍法界。隨眾生心。應所(suo)知量。阿(a)難(nan)(nan)。當(dang)知。世(shi)人一(yi)處(chu)執(zhi)鏡(jing)(jing)。一(yi)處(chu)火(huo)(huo)生。遍法界執(zhi)。滿世(shi)間起。起遍世(shi)間。寧有方所(suo)。循業發現(xian)。世(shi)間無(wu)(wu)知。惑為(wei)(wei)因緣(yuan)。及自(zi)然(ran)性(xing)。皆(jie)是識(shi)心。分別計度。但有言說。都無(wu)(wu)實義。
【譯文】阿(a)難(nan),火(huo)(huo)性(xing)(xing)沒(mei)有(you)自(zi)己(ji)本(ben)性(xing)(xing),它(ta)(ta)寄緣(yuan)在(zai)種(zhong)種(zhong)事物(wu)上(shang)(shang)面,你(ni)(ni)看城里(li)(li)那(nei)(nei)些人(ren)(ren)(ren)家,炊飲時(shi)分,手拿(na)取火(huo)(huo)燧草(cao)和(he)銅鏡(jing),對(dui)著(zhu)太(tai)(tai)陽(yang)取火(huo)(huo)。阿(a)難(nan),如果(guo)(guo)說事物(wu)和(he)合(he)而(er)(er)生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)起(qi),這(zhe)就像我和(he)你(ni)(ni)們這(zhe)一(yi)千二百五十位比丘,在(zai)一(yi)起(qi)時(shi)是(shi)(shi)(shi)一(yi)個(ge)集體(ti),但(dan)是(shi)(shi)(shi)究(jiu)竟根本(ben),你(ni)(ni)們各人(ren)(ren)(ren)是(shi)(shi)(shi)各人(ren)(ren)(ren),各人(ren)(ren)(ren)有(you)自(zi)己(ji)的(de)氏族種(zhong)姓。如舍(she)利弗是(shi)(shi)(shi)婆羅(luo)門種(zhong)姓,優(you)羅(luo)頻(pin)多是(shi)(shi)(shi)迦葉(xie)波種(zhong)姓,你(ni)(ni),阿(a)難(nan)則(ze)是(shi)(shi)(shi)瞿曇種(zhong)姓。如果(guo)(guo)這(zhe)個(ge)火(huo)(huo)性(xing)(xing),是(shi)(shi)(shi)因(yin)和(he)合(he)而(er)(er)有(you),那(nei)(nei)么(me)(me)(me),當你(ni)(ni)拿(na)鏡(jing)子(zi)(zi)(zi)對(dui)著(zhu)太(tai)(tai)陽(yang)取火(huo)(huo),這(zhe)個(ge)火(huo)(huo)是(shi)(shi)(shi)從(cong)鏡(jing)子(zi)(zi)(zi)里(li)(li)生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)出(chu)來(lai)(lai),還是(shi)(shi)(shi)從(cong)手中(zhong)(zhong)艾草(cao)生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)出(chu)來(lai)(lai),或者是(shi)(shi)(shi)從(cong)太(tai)(tai)陽(yang)中(zhong)(zhong)生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)出(chu)來(lai)(lai)?阿(a)難(nan),如果(guo)(guo)火(huo)(huo)是(shi)(shi)(shi)從(cong)太(tai)(tai)陽(yang)中(zhong)(zhong)生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)出(chu),它(ta)(ta)能(neng)燃燒(shao)你(ni)(ni)手中(zhong)(zhong)的(de)艾草(cao),那(nei)(nei)么(me)(me)(me),太(tai)(tai)陽(yang)照到的(de)所有(you)樹(shu)木都應該也會燃燒(shao)起(qi)來(lai)(lai)。如果(guo)(guo)火(huo)(huo)是(shi)(shi)(shi)從(cong)鏡(jing)子(zi)(zi)(zi)中(zhong)(zhong)生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)出(chu),它(ta)(ta)自(zi)己(ji)就能(neng)從(cong)鏡(jing)子(zi)(zi)(zi)中(zhong)(zhong)生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)起(qi),來(lai)(lai)燃起(qi)艾草(cao),可(ke)是(shi)(shi)(shi)鏡(jing)子(zi)(zi)(zi)為什么(me)(me)(me)不會被(bei)燒(shao)著(zhu)呢(ni)(ni)?你(ni)(ni)手拿(na)鏡(jing)子(zi)(zi)(zi),但(dan)是(shi)(shi)(shi)鏡(jing)子(zi)(zi)(zi)并沒(mei)有(you)熱起(qi)來(lai)(lai),它(ta)(ta)怎么(me)(me)(me)會使鏡(jing)子(zi)(zi)(zi)融(rong)化呢(ni)(ni)?如果(guo)(guo)火(huo)(huo)從(cong)艾草(cao)里(li)(li)生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)出(chu),為什么(me)(me)(me)要借助鏡(jing)子(zi)(zi)(zi)和(he)太(tai)(tai)陽(yang)的(de)作(zuo)用(yong)才能(neng)生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)出(chu)火(huo)(huo)呢(ni)(ni)?你(ni)(ni)再仔細觀察,鏡(jing)子(zi)(zi)(zi)由手拿(na)著(zhu),太(tai)(tai)陽(yang)從(cong)天上(shang)(shang)來(lai)(lai),艾草(cao)是(shi)(shi)(shi)這(zhe)地方土(tu)里(li)(li)長(chang)出(chu)來(lai)(lai),火(huo)(huo)從(cong)哪(na)里(li)(li)飄游過來(lai)(lai)的(de)?太(tai)(tai)陽(yang)和(he)鏡(jing)子(zi)(zi)(zi)相距(ju)如此之遠,沒(mei)有(you)相和(he)相應,這(zhe)火(huo)(huo)無從(cong)生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)起(qi)。你(ni)(ni)哪(na)里(li)(li)知(zhi)(zhi)道,在(zai)如來(lai)(lai)藏中(zhong)(zhong),火(huo)(huo)的(de)本(ben)性(xing)(xing)是(shi)(shi)(shi)空性(xing)(xing),空性(xing)(xing)卻(que)可(ke)以隨(sui)(sui)緣(yuan)顯出(chu)火(huo)(huo)的(de)作(zuo)用(yong),它(ta)(ta)們本(ben)來(lai)(lai)清凈,盈滿一(yi)切(qie)形質器物(wu)世(shi)(shi)界(jie),隨(sui)(sui)順(shun)著(zhu)眾(zhong)(zhong)生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)的(de)識心(xin)而(er)(er)現示,應和(he)著(zhu)眾(zhong)(zhong)生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)的(de)認(ren)知(zhi)(zhi)限度(du)而(er)(er)現示。這(zhe)個(ge)清凈本(ben)然性(xing)(xing)從(cong)一(yi)切(qie)世(shi)(shi)間事物(wu)中(zhong)(zhong)生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)起(qi),生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)起(qi)后(hou)又遍布世(shi)(shi)間一(yi)切(qie)事物(wu),它(ta)(ta)哪(na)里(li)(li)有(you)什么(me)(me)(me)固定處(chu)所?它(ta)(ta)只是(shi)(shi)(shi)循順(shun)眾(zhong)(zhong)生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)的(de)欲求(qiu)而(er)(er)造(zao)作(zuo)生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)發。世(shi)(shi)間的(de)人(ren)(ren)(ren)們迷(mi)悟無知(zhi)(zhi),以為火(huo)(huo)性(xing)(xing)是(shi)(shi)(shi)因(yin)緣(yuan)和(he)合(he)而(er)(er)生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng),是(shi)(shi)(shi)自(zi)在(zai)自(zi)為的(de),這(zhe)都是(shi)(shi)(shi)識心(xin)分別計度(du)的(de)結果(guo)(guo),只要有(you)所言說,都無真實(shi)義。
【原文】阿難(nan)。水(shui)(shui)性(xing)不定(ding)。流息無(wu)(wu)(wu)恒。如室羅(luo)城。迦(jia)毗羅(luo)仙。斫迦(jia)羅(luo)仙。及(ji)缽頭摩訶薩多等。諸(zhu)(zhu)大(da)幻師。求太陰精。用和幻藥。是諸(zhu)(zhu)師等。于白(bai)月(yue)(yue)(yue)(yue)晝。手執方(fang)(fang)諸(zhu)(zhu)。承(cheng)月(yue)(yue)(yue)(yue)中(zhong)(zhong)水(shui)(shui)。此(ci)水(shui)(shui)為復從(cong)(cong)(cong)珠(zhu)(zhu)(zhu)中(zhong)(zhong)出(chu)。空(kong)中(zhong)(zhong)自(zi)有(you)。為從(cong)(cong)(cong)月(yue)(yue)(yue)(yue)來(lai)(lai)。阿難(nan)。若(ruo)從(cong)(cong)(cong)月(yue)(yue)(yue)(yue)來(lai)(lai)。尚(shang)能遠方(fang)(fang)令珠(zhu)(zhu)(zhu)出(chu)水(shui)(shui)。所經林木。皆應(ying)(ying)吐流。流則何待方(fang)(fang)珠(zhu)(zhu)(zhu)所出(chu)。不流。明水(shui)(shui)非從(cong)(cong)(cong)月(yue)(yue)(yue)(yue)降。若(ruo)從(cong)(cong)(cong)珠(zhu)(zhu)(zhu)出(chu)。則此(ci)珠(zhu)(zhu)(zhu)中(zhong)(zhong)。常應(ying)(ying)流水(shui)(shui)。何待中(zhong)(zhong)宵承(cheng)白(bai)月(yue)(yue)(yue)(yue)晝。若(ruo)從(cong)(cong)(cong)空(kong)生(sheng)。空(kong)性(xing)無(wu)(wu)(wu)邊。水(shui)(shui)當無(wu)(wu)(wu)際。從(cong)(cong)(cong)人(ren)洎天。皆同滔溺。云何復有(you)水(shui)(shui)陸空(kong)行。汝更諦觀。月(yue)(yue)(yue)(yue)從(cong)(cong)(cong)天陟。珠(zhu)(zhu)(zhu)因(yin)手持(chi)。承(cheng)珠(zhu)(zhu)(zhu)水(shui)(shui)盤。本人(ren)敷(fu)設。水(shui)(shui)從(cong)(cong)(cong)何方(fang)(fang)流注于此(ci)。月(yue)(yue)(yue)(yue)珠(zhu)(zhu)(zhu)相遠。非和非合(he)。不應(ying)(ying)水(shui)(shui)精無(wu)(wu)(wu)從(cong)(cong)(cong)自(zi)有(you)。汝尚(shang)不知如來(lai)(lai)藏中(zhong)(zhong)。性(xing)水(shui)(shui)真(zhen)空(kong)。性(xing)空(kong)真(zhen)水(shui)(shui)。清(qing)凈本然。周遍(bian)法(fa)界。隨眾生(sheng)心。應(ying)(ying)所知量。一(yi)(yi)處(chu)執珠(zhu)(zhu)(zhu)。一(yi)(yi)處(chu)水(shui)(shui)出(chu)。遍(bian)法(fa)界執。滿法(fa)界生(sheng)。生(sheng)滿世(shi)間(jian)。寧有(you)方(fang)(fang)所。循業發現。世(shi)間(jian)無(wu)(wu)(wu)知。惑(huo)為因(yin)緣。及(ji)自(zi)然性(xing)。皆是識心。分(fen)別(bie)計度。但有(you)言說。都無(wu)(wu)(wu)實義。
【譯文】阿難,水(shui)(shui)(shui)(shui)性是(shi)流(liu)動(dong)不(bu)停的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de),它(ta)(ta)(ta)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)流(liu)動(dong)和(he)停息沒(mei)有(you)(you)一定不(bu)變的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)規律。就像室羅(luo)筏城里(li)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)迦毗羅(luo),斫迦羅(luo),以及缽頭摩訶薩(sa)多等人(ren)這(zhe)些(xie)大幻師,他們(men)求取月(yue)(yue)亮(liang)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)太陰精,用之和(he)成幻藥的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)情形。這(zhe)些(xie)幻師在(zai)月(yue)(yue)光(guang)皎潔如(ru)(ru)晝(zhou)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)上弦月(yue)(yue)之夜(ye),手拿(na)方(fang)術器(qi)(qi)具來(lai)(lai)(lai)(lai)盛(sheng)所(suo)謂(wei)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)月(yue)(yue)精之水(shui)(shui)(shui)(shui)。這(zhe)個(ge)(ge)水(shui)(shui)(shui)(shui)是(shi)從(cong)(cong)他們(men)手中(zhong)(zhong)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)珠(zhu)(zhu)(zhu)子(zi)(zi)里(li)生(sheng)(sheng)出(chu)(chu)(chu)(chu)(chu)(chu),還是(shi)空(kong)(kong)中(zhong)(zhong)本(ben)(ben)來(lai)(lai)(lai)(lai)就有(you)(you),或(huo)者是(shi)從(cong)(cong)月(yue)(yue)亮(liang)那(nei)(nei)(nei)里(li)來(lai)(lai)(lai)(lai)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)?阿難,如(ru)(ru)果水(shui)(shui)(shui)(shui)是(shi)從(cong)(cong)月(yue)(yue)亮(liang)那(nei)(nei)(nei)里(li)來(lai)(lai)(lai)(lai)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de),并且(qie)能(neng)使(shi)離它(ta)(ta)(ta)很遠的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)珠(zhu)(zhu)(zhu)子(zi)(zi)中(zhong)(zhong)有(you)(you)水(shui)(shui)(shui)(shui)出(chu)(chu)(chu)(chu)(chu)(chu)來(lai)(lai)(lai)(lai),那(nei)(nei)(nei)么(me),月(yue)(yue)光(guang)照過的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)樹木等等,都(dou)應(ying)(ying)流(liu)出(chu)(chu)(chu)(chu)(chu)(chu)水(shui)(shui)(shui)(shui)來(lai)(lai)(lai)(lai),流(liu)出(chu)(chu)(chu)(chu)(chu)(chu)水(shui)(shui)(shui)(shui)來(lai)(lai)(lai)(lai),就說(shuo)明(ming)這(zhe)不(bu)是(shi)從(cong)(cong)方(fang)術器(qi)(qi)具中(zhong)(zhong)流(liu)出(chu)(chu)(chu)(chu)(chu)(chu)來(lai)(lai)(lai)(lai)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de),不(bu)流(liu)出(chu)(chu)(chu)(chu)(chu)(chu)水(shui)(shui)(shui)(shui),這(zhe)清涼水(shui)(shui)(shui)(shui)就不(bu)是(shi)從(cong)(cong)月(yue)(yue)亮(liang)那(nei)(nei)(nei)里(li)來(lai)(lai)(lai)(lai)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)。如(ru)(ru)果水(shui)(shui)(shui)(shui)是(shi)從(cong)(cong)珠(zhu)(zhu)(zhu)子(zi)(zi)里(li)流(liu)出(chu)(chu)(chu)(chu)(chu)(chu)來(lai)(lai)(lai)(lai),那(nei)(nei)(nei)么(me)這(zhe)個(ge)(ge)珠(zhu)(zhu)(zhu)子(zi)(zi)里(li)就應(ying)(ying)當常有(you)(you)水(shui)(shui)(shui)(shui),何(he)必要在(zai)月(yue)(yue)明(ming)皎潔之夜(ye)來(lai)(lai)(lai)(lai)作法求月(yue)(yue)精之水(shui)(shui)(shui)(shui)呢?如(ru)(ru)果水(shui)(shui)(shui)(shui)是(shi)從(cong)(cong)虛空(kong)(kong)中(zhong)(zhong)生(sheng)(sheng)出(chu)(chu)(chu)(chu)(chu)(chu),那(nei)(nei)(nei)么(me),虛空(kong)(kong)無際無涯,水(shui)(shui)(shui)(shui)也(ye)應(ying)(ying)當無涯無際,從(cong)(cong)人(ren)到(dao)(dao)天(tian),都(dou)是(shi)水(shui)(shui)(shui)(shui)浪滔(tao)滔(tao)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de),可是(shi),為什么(me)卻(que)分別(bie)有(you)(you)河(he)流(liu)、海(hai)洋、山河(he)大地的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)天(tian)空(kong)(kong)呢?你再(zai)仔細觀察,月(yue)(yue)亮(liang)高懸天(tian)際,珠(zhu)(zhu)(zhu)子(zi)(zi)用手拿(na)著(zhu)(zhu),珠(zhu)(zhu)(zhu)子(zi)(zi)里(li)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)水(shui)(shui)(shui)(shui)用盤子(zi)(zi)盛(sheng)著(zhu)(zhu),那(nei)(nei)(nei)水(shui)(shui)(shui)(shui)從(cong)(cong)哪兒流(liu)到(dao)(dao)這(zhe)里(li)來(lai)(lai)(lai)(lai)?月(yue)(yue)亮(liang)和(he)珠(zhu)(zhu)(zhu)子(zi)(zi)相(xiang)距如(ru)(ru)此之處,不(bu)能(neng)相(xiang)應(ying)(ying)也(ye)不(bu)能(neng)相(xiang)和(he),這(zhe)月(yue)(yue)精之水(shui)(shui)(shui)(shui)無從(cong)(cong)生(sheng)(sheng)出(chu)(chu)(chu)(chu)(chu)(chu)。你仍然(ran)不(bu)知道,在(zai)如(ru)(ru)來(lai)(lai)(lai)(lai)藏中(zhong)(zhong),水(shui)(shui)(shui)(shui)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)本(ben)(ben)性是(shi)空(kong)(kong),空(kong)(kong)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)本(ben)(ben)性生(sheng)(sheng)出(chu)(chu)(chu)(chu)(chu)(chu)水(shui)(shui)(shui)(shui),它(ta)(ta)(ta)們(men)本(ben)(ben)來(lai)(lai)(lai)(lai)清凈,盈滿世(shi)間(jian)形質(zhi)器(qi)(qi)物世(shi)界,隨順著(zhu)(zhu)眾(zhong)生(sheng)(sheng)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)識心而現示,應(ying)(ying)和(he)著(zhu)(zhu)眾(zhong)生(sheng)(sheng)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)認(ren)知局限而示現。雖然(ran)只是(shi)一處拿(na)著(zhu)(zhu)珠(zhu)(zhu)(zhu)子(zi)(zi),一處流(liu)出(chu)(chu)(chu)(chu)(chu)(chu)水(shui)(shui)(shui)(shui)來(lai)(lai)(lai)(lai),如(ru)(ru)果遍(bian)法界拿(na)著(zhu)(zhu)珠(zhu)(zhu)(zhu),遍(bian)法界就會出(chu)(chu)(chu)(chu)(chu)(chu)水(shui)(shui)(shui)(shui),可見(jian)水(shui)(shui)(shui)(shui)性遍(bian)布一切(qie)世(shi)間(jian)事(shi)物,又是(shi)從(cong)(cong)一切(qie)世(shi)間(jian)事(shi)物中(zhong)(zhong)生(sheng)(sheng)出(chu)(chu)(chu)(chu)(chu)(chu)來(lai)(lai)(lai)(lai)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)。它(ta)(ta)(ta)們(men)哪里(li)有(you)(you)固定不(bu)變的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)處所(suo),它(ta)(ta)(ta)們(men)只是(shi)循順著(zhu)(zhu)眾(zhong)生(sheng)(sheng)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)欲求而顯(xian)現生(sheng)(sheng)發。世(shi)間(jian)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)人(ren)們(men)迷(mi)悟無知,以為它(ta)(ta)(ta)們(men)是(shi)因(yin)緣(yuan)和(he)合而生(sheng)(sheng),是(shi)自在(zai)自為的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de),這(zhe)都(dou)是(shi)識心分別(bie)計度的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)結(jie)果,只要有(you)(you)所(suo)言說(shuo),都(dou)無真實(shi)義。
【原文】阿(a)難。風(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)性無(wu)體。動(dong)靜不(bu)(bu)(bu)常。汝(ru)(ru)常整(zheng)衣入于大眾(zhong)。僧伽梨角(jiao)(jiao)。動(dong)及傍(bang)人(ren)(ren)。則有(you)微(wei)風(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)拂(fu)(fu)(fu)彼(bi)(bi)(bi)(bi)人(ren)(ren)面(mian)。此(ci)風(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)為(wei)(wei)復出(chu)袈裟角(jiao)(jiao)。發于虛空。生(sheng)(sheng)(sheng)彼(bi)(bi)(bi)(bi)人(ren)(ren)面(mian)。阿(a)難。此(ci)風(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)若復出(chu)袈裟角(jiao)(jiao)。汝(ru)(ru)乃披風(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)。其衣飛搖。應(ying)(ying)(ying)離汝(ru)(ru)體。我今說法。會中(zhong)(zhong)垂衣。汝(ru)(ru)看我衣。風(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)何所在。不(bu)(bu)(bu)應(ying)(ying)(ying)衣中(zhong)(zhong)有(you)藏(zang)風(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)地。若生(sheng)(sheng)(sheng)虛空。汝(ru)(ru)衣不(bu)(bu)(bu)動(dong)。何因無(wu)拂(fu)(fu)(fu)。空性常住。風(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)應(ying)(ying)(ying)常生(sheng)(sheng)(sheng)。若無(wu)風(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)時。虛空當滅(mie)。滅(mie)風(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)可見。滅(mie)空何狀。若有(you)生(sheng)(sheng)(sheng)滅(mie)。不(bu)(bu)(bu)名虛空。名為(wei)(wei)虛空。云何風(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)出(chu)。若風(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)自(zi)生(sheng)(sheng)(sheng)彼(bi)(bi)(bi)(bi)拂(fu)(fu)(fu)之(zhi)面(mian)。從彼(bi)(bi)(bi)(bi)面(mian)生(sheng)(sheng)(sheng)。當應(ying)(ying)(ying)拂(fu)(fu)(fu)汝(ru)(ru)。自(zi)汝(ru)(ru)整(zheng)衣。云何倒拂(fu)(fu)(fu)。汝(ru)(ru)審諦觀。整(zheng)衣在汝(ru)(ru)。面(mian)屬彼(bi)(bi)(bi)(bi)人(ren)(ren)。虛空寂然。不(bu)(bu)(bu)參流動(dong)。風(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)自(zi)誰方鼓動(dong)來此(ci)。風(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)空性隔(ge)。非(fei)(fei)和非(fei)(fei)合。不(bu)(bu)(bu)應(ying)(ying)(ying)風(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)性。無(wu)從自(zi)有(you)。汝(ru)(ru)宛不(bu)(bu)(bu)知(zhi)如來藏(zang)中(zhong)(zhong)。性風(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)真(zhen)空。性空真(zhen)風(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)。清凈本然。周遍(bian)法界。隨眾(zhong)生(sheng)(sheng)(sheng)心。應(ying)(ying)(ying)所知(zhi)量。阿(a)難。如汝(ru)(ru)一人(ren)(ren)。微(wei)動(dong)服衣。有(you)微(wei)風(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)出(chu)。遍(bian)法界拂(fu)(fu)(fu)。滿國土生(sheng)(sheng)(sheng)。周遍(bian)世間。寧有(you)方所。循業發現(xian)。世間無(wu)知(zhi)。惑為(wei)(wei)因緣。及自(zi)然性。皆是識心。分別計度。但有(you)言說。都無(wu)實義。
【譯文】阿(a)難(nan)(nan),風(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)性自(zi)身沒有(you)(you)(you)(you)(you)形(xing)體(ti),并且變動(dong)無常(chang)。在(zai)(zai)(zai)和(he)(he)大家(jia)聚在(zai)(zai)(zai)一(yi)起(qi)時,你(ni)(ni)(ni)常(chang)常(chang)整(zheng)(zheng)束衣(yi)(yi)(yi)(yi)服(fu),這(zhe)時偶(ou)爾(er)觸動(dong)到(dao)別(bie)(bie)人(ren),就(jiu)會有(you)(you)(you)(you)(you)風(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)吹(chui)拂到(dao)別(bie)(bie)人(ren)臉上(shang)。這(zhe)個風(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)是(shi)(shi)(shi)(shi)從你(ni)(ni)(ni)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)衣(yi)(yi)(yi)(yi)角處(chu)生(sheng)出(chu)(chu)(chu)(chu)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)呢(ni),還是(shi)(shi)(shi)(shi)從虛(xu)空(kong)(kong)中(zhong)生(sheng)出(chu)(chu)(chu)(chu)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de),或(huo)者是(shi)(shi)(shi)(shi)從別(bie)(bie)人(ren)臉上(shang)生(sheng)出(chu)(chu)(chu)(chu)來(lai)(lai)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)?阿(a)難(nan)(nan),如果這(zhe)個風(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)是(shi)(shi)(shi)(shi)從你(ni)(ni)(ni)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)袈(jia)裟衣(yi)(yi)(yi)(yi)角處(chu)產生(sheng),那么你(ni)(ni)(ni)披戴(dai)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)就(jiu)是(shi)(shi)(shi)(shi)風(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)(feng),你(ni)(ni)(ni)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)衣(yi)(yi)(yi)(yi)服(fu)飄(piao)動(dong)起(qi)來(lai)(lai),就(jiu)是(shi)(shi)(shi)(shi)風(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)飄(piao)動(dong)起(qi)來(lai)(lai),衣(yi)(yi)(yi)(yi)服(fu)就(jiu)應當(dang)(dang)飄(piao)動(dong)離開你(ni)(ni)(ni)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)身體(ti)。但(dan)是(shi)(shi)(shi)(shi)你(ni)(ni)(ni)看我,在(zai)(zai)(zai)這(zhe)法會中(zhong)說(shuo)法時,衣(yi)(yi)(yi)(yi)服(fu)整(zheng)(zheng)肅(su)垂掛(gua),風(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)在(zai)(zai)(zai)哪里呢(ni)?這(zhe)衣(yi)(yi)(yi)(yi)服(fu)中(zhong)不(bu)(bu)應有(you)(you)(you)(you)(you)藏風(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)地(di)方(fang)啊(a)!如果這(zhe)個風(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)生(sheng)于虛(xu)空(kong)(kong)之中(zhong),那么你(ni)(ni)(ni)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)衣(yi)(yi)(yi)(yi)服(fu)不(bu)(bu)飄(piao)動(dong)時,為什么沒有(you)(you)(you)(you)(you)風(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)來(lai)(lai)拂面呢(ni)?空(kong)(kong)性是(shi)(shi)(shi)(shi)常(chang)在(zai)(zai)(zai)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de),那么風(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)也(ye)(ye)應該是(shi)(shi)(shi)(shi)常(chang)生(sheng)常(chang)在(zai)(zai)(zai)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)。但(dan)是(shi)(shi)(shi)(shi),如果沒有(you)(you)(you)(you)(you)風(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)吹(chui)拂時,虛(xu)空(kong)(kong)也(ye)(ye)就(jiu)應當(dang)(dang)滅(mie)絕。但(dan)風(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)滅(mie)了還可(ke)以看得見,那么,滅(mie)絕的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)虛(xu)空(kong)(kong)又是(shi)(shi)(shi)(shi)什么形(xing)狀呢(ni)?如果虛(xu)空(kong)(kong)有(you)(you)(you)(you)(you)生(sheng)有(you)(you)(you)(you)(you)滅(mie),那又叫什么虛(xu)空(kong)(kong)?如果也(ye)(ye)叫虛(xu)空(kong)(kong),這(zhe)虛(xu)空(kong)(kong)中(zhong)又怎(zen)(zen)么會生(sheng)出(chu)(chu)(chu)(chu)風(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)來(lai)(lai)呢(ni)?如果這(zhe)個風(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)是(shi)(shi)(shi)(shi)從別(bie)(bie)人(ren)臉上(shang)生(sheng)出(chu)(chu)(chu)(chu)來(lai)(lai),那么,從別(bie)(bie)人(ren)臉上(shang)吹(chui)拂的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)風(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)(feng),應當(dang)(dang)會吹(chui)拂到(dao)你(ni)(ni)(ni),但(dan)是(shi)(shi)(shi)(shi),你(ni)(ni)(ni)自(zi)己(ji)整(zheng)(zheng)理衣(yi)(yi)(yi)(yi)服(fu),怎(zen)(zen)么反而(er)吹(chui)拂到(dao)別(bie)(bie)人(ren)呢(ni)?你(ni)(ni)(ni)詳觀諦察(cha),整(zheng)(zheng)理衣(yi)(yi)(yi)(yi)服(fu)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)是(shi)(shi)(shi)(shi)你(ni)(ni)(ni)自(zi)己(ji),被風(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)吹(chui)拂的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)是(shi)(shi)(shi)(shi)別(bie)(bie)人(ren)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)臉,而(er)虛(xu)空(kong)(kong)間(jian)依然(ran)寂靜不(bu)(bu)動(dong),并沒有(you)(you)(you)(you)(you)風(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)在(zai)(zai)(zai)其間(jian)流(liu)(liu)動(dong),沒有(you)(you)(you)(you)(you)什么地(di)方(fang)產生(sheng)風(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)。風(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)和(he)(he)虛(xu)空(kong)(kong)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)性質(zhi)是(shi)(shi)(shi)(shi)相(xiang)隔的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de),沒有(you)(you)(you)(you)(you)相(xiang)和(he)(he)也(ye)(ye)沒有(you)(you)(you)(you)(you)相(xiang)應,就(jiu)不(bu)(bu)應有(you)(you)(you)(you)(you)風(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)生(sheng)出(chu)(chu)(chu)(chu),也(ye)(ye)不(bu)(bu)應有(you)(you)(you)(you)(you)風(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)從臉上(shang)生(sheng)出(chu)(chu)(chu)(chu)。你(ni)(ni)(ni)不(bu)(bu)知道(dao)在(zai)(zai)(zai)如來(lai)(lai)藏中(zhong),風(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)真性是(shi)(shi)(shi)(shi)空(kong)(kong),空(kong)(kong)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)真性是(shi)(shi)(shi)(shi)風(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)性,它們(men)本然(ran)清凈,盈(ying)滿世間(jian)一(yi)切(qie)形(xing)質(zhi)器(qi)物(wu)世界,隨順(shun)著(zhu)眾(zhong)生(sheng)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)識心(xin)而(er)現(xian)示,應和(he)(he)著(zhu)眾(zhong)生(sheng)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)認知限度(du)而(er)現(xian)示。阿(a)難(nan)(nan),這(zhe)就(jiu)像(xiang)你(ni)(ni)(ni)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)衣(yi)(yi)(yi)(yi)服(fu)飄(piao)動(dong)有(you)(you)(you)(you)(you)微(wei)風(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)產生(sheng),如果遍法界拂動(dong),遍法界就(jiu)生(sheng)出(chu)(chu)(chu)(chu)風(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)來(lai)(lai),可(ke)見,這(zhe)微(wei)風(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)遍布于一(yi)切(qie)形(xing)質(zhi)世界,滿戴(dai)于一(yi)切(qie)地(di)方(fang),流(liu)(liu)動(dong)在(zai)(zai)(zai)所(suo)有(you)(you)(you)(you)(you)世間(jian),怎(zen)(zen)么會有(you)(you)(you)(you)(you)固(gu)定不(bu)(bu)變的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)處(chu)所(suo),它只(zhi)是(shi)(shi)(shi)(shi)循順(shun)著(zhu)眾(zhong)生(sheng)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)欲求業力而(er)生(sheng)發出(chu)(chu)(chu)(chu)來(lai)(lai)。世間(jian)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)人(ren)們(men)迷悟無知,認為它是(shi)(shi)(shi)(shi)由因緣(yuan)和(he)(he)合(he)而(er)生(sheng),是(shi)(shi)(shi)(shi)自(zi)在(zai)(zai)(zai)自(zi)為的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)。這(zhe)都(dou)是(shi)(shi)(shi)(shi)識心(xin)分(fen)別(bie)(bie)計度(du)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)結果,只(zhi)要有(you)(you)(you)(you)(you)所(suo)言說(shuo),都(dou)無真實(shi)義。
【原文】阿(a)難。空(kong)(kong)(kong)(kong)性無(wu)(wu)形(xing)。因(yin)(yin)色顯發。如(ru)(ru)(ru)室羅城(cheng)。去河遙處(chu)。諸剎利種。及(ji)婆羅門。毗舍首(shou)陀。兼頗羅墮。旃(zhan)陀羅等。新(xin)立安居。鑿(zao)井求水。出(chu)(chu)(chu)(chu)(chu)土(tu)(tu)一(yi)(yi)尺(chi)。于中(zhong)則(ze)有一(yi)(yi)尺(chi)虛(xu)(xu)空(kong)(kong)(kong)(kong)。如(ru)(ru)(ru)是(shi)(shi)乃至出(chu)(chu)(chu)(chu)(chu)土(tu)(tu)一(yi)(yi)丈。中(zhong)間(jian)還(huan)得一(yi)(yi)丈虛(xu)(xu)空(kong)(kong)(kong)(kong)。空(kong)(kong)(kong)(kong)虛(xu)(xu)淺深。隨出(chu)(chu)(chu)(chu)(chu)多少。此(ci)空(kong)(kong)(kong)(kong)為當(dang)因(yin)(yin)土(tu)(tu)所出(chu)(chu)(chu)(chu)(chu)。因(yin)(yin)鑿(zao)所有。無(wu)(wu)因(yin)(yin)自生(sheng)。阿(a)難。若(ruo)復此(ci)空(kong)(kong)(kong)(kong)。無(wu)(wu)因(yin)(yin)自生(sheng)。未鑿(zao)土(tu)(tu)前。何(he)不無(wu)(wu)礙。惟(wei)見(jian)大(da)地(di)。迥無(wu)(wu)通達(da)。若(ruo)因(yin)(yin)土(tu)(tu)出(chu)(chu)(chu)(chu)(chu)。則(ze)土(tu)(tu)出(chu)(chu)(chu)(chu)(chu)時(shi)。應(ying)見(jian)空(kong)(kong)(kong)(kong)入(ru)(ru)。若(ruo)土(tu)(tu)先(xian)出(chu)(chu)(chu)(chu)(chu)。無(wu)(wu)空(kong)(kong)(kong)(kong)入(ru)(ru)者。云何(he)虛(xu)(xu)空(kong)(kong)(kong)(kong)因(yin)(yin)土(tu)(tu)而出(chu)(chu)(chu)(chu)(chu)。若(ruo)無(wu)(wu)出(chu)(chu)(chu)(chu)(chu)入(ru)(ru)。則(ze)應(ying)空(kong)(kong)(kong)(kong)土(tu)(tu)。元無(wu)(wu)異(yi)因(yin)(yin)。無(wu)(wu)異(yi)則(ze)同。則(ze)土(tu)(tu)出(chu)(chu)(chu)(chu)(chu)時(shi)。空(kong)(kong)(kong)(kong)何(he)不出(chu)(chu)(chu)(chu)(chu)。若(ruo)因(yin)(yin)鑿(zao)出(chu)(chu)(chu)(chu)(chu)。則(ze)鑿(zao)出(chu)(chu)(chu)(chu)(chu)空(kong)(kong)(kong)(kong)。應(ying)非出(chu)(chu)(chu)(chu)(chu)土(tu)(tu)。不因(yin)(yin)鑿(zao)出(chu)(chu)(chu)(chu)(chu)。鑿(zao)自出(chu)(chu)(chu)(chu)(chu)土(tu)(tu)。云何(he)見(jian)空(kong)(kong)(kong)(kong)。汝更審諦。諦審諦觀。鑿(zao)從人手。隨方運轉。土(tu)(tu)因(yin)(yin)地(di)移。如(ru)(ru)(ru)是(shi)(shi)虛(xu)(xu)空(kong)(kong)(kong)(kong)。因(yin)(yin)何(he)所出(chu)(chu)(chu)(chu)(chu)。鑿(zao)空(kong)(kong)(kong)(kong)虛(xu)(xu)實(shi)。不相為用(yong)。非和非合。不應(ying)虛(xu)(xu)空(kong)(kong)(kong)(kong)。無(wu)(wu)從自出(chu)(chu)(chu)(chu)(chu)。若(ruo)此(ci)虛(xu)(xu)空(kong)(kong)(kong)(kong)。性圓周遍(bian)。本(ben)不動(dong)搖(yao)。當(dang)知現(xian)前地(di)水火風。均名五大(da)。性真圓融。皆如(ru)(ru)(ru)來(lai)(lai)藏(zang)。本(ben)無(wu)(wu)生(sheng)滅。阿(a)難。汝心(xin)(xin)昏迷。不悟四大(da)元如(ru)(ru)(ru)來(lai)(lai)藏(zang)。當(dang)觀虛(xu)(xu)空(kong)(kong)(kong)(kong)。為出(chu)(chu)(chu)(chu)(chu)為入(ru)(ru),為非出(chu)(chu)(chu)(chu)(chu)入(ru)(ru)。汝全不知如(ru)(ru)(ru)來(lai)(lai)藏(zang)中(zhong)。性覺(jue)真空(kong)(kong)(kong)(kong)。性空(kong)(kong)(kong)(kong)真覺(jue)。清凈本(ben)然。周遍(bian)法界。隨眾生(sheng)心(xin)(xin)。應(ying)所知量。阿(a)難。如(ru)(ru)(ru)一(yi)(yi)井空(kong)(kong)(kong)(kong)。空(kong)(kong)(kong)(kong)生(sheng)一(yi)(yi)井。十方虛(xu)(xu)空(kong)(kong)(kong)(kong)。亦復如(ru)(ru)(ru)是(shi)(shi)。圓滿十方。寧有方所。循業發現(xian)。世間(jian)無(wu)(wu)知。惑為因(yin)(yin)緣。及(ji)自然性。皆是(shi)(shi)識心(xin)(xin)。分別計度(du)。但有言(yan)說。都(dou)無(wu)(wu)實(shi)義。
【譯文】阿(a)難(nan),空(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)性是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)無(wu)形無(wu)質,由色境而(er)(er)顯(xian)(xian)發出(chu)(chu)來。譬如(ru)在室羅城離河很遠(yuan)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)地(di)(di)方,人(ren)們(men)新(xin)建居所,挖(wa)(wa)(wa)(wa)(wa)掘(jue)水井(jing)(jing)(jing)。從(cong)井(jing)(jing)(jing)中(zhong)挖(wa)(wa)(wa)(wa)(wa)出(chu)(chu)一(yi)尺(chi)(chi)深(shen)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)土(tu)(tu)(tu)(tu),井(jing)(jing)(jing)里(li)(li)面就(jiu)有(you)(you)了一(yi)尺(chi)(chi)深(shen)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)虛(xu)(xu)(xu)空(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)(kong),從(cong)井(jing)(jing)(jing)中(zhong)挖(wa)(wa)(wa)(wa)(wa)出(chu)(chu)一(yi)丈(zhang)深(shen)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)土(tu)(tu)(tu)(tu),井(jing)(jing)(jing)里(li)(li)就(jiu)會有(you)(you)一(yi)丈(zhang)深(shen)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)虛(xu)(xu)(xu)空(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)(kong),虛(xu)(xu)(xu)空(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)深(shen)淺大小隨著(zhu)挖(wa)(wa)(wa)(wa)(wa)出(chu)(chu)土(tu)(tu)(tu)(tu)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)多少而(er)(er)定,這(zhe)(zhe)個(ge)(ge)(ge)虛(xu)(xu)(xu)空(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)從(cong)土(tu)(tu)(tu)(tu)里(li)(li)生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)出(chu)(chu)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de),還是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)從(cong)挖(wa)(wa)(wa)(wa)(wa)掘(jue)這(zhe)(zhe)里(li)(li)生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)出(chu)(chu)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)?阿(a)難(nan),如(ru)果(guo)(guo)這(zhe)(zhe)個(ge)(ge)(ge)虛(xu)(xu)(xu)空(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)沒(mei)有(you)(you)任何原因是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)自(zi)(zi)己(ji)生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)出(chu)(chu),那(nei)(nei)(nei)么(me)(me),在沒(mei)有(you)(you)掘(jue)井(jing)(jing)(jing)之前,為(wei)什么(me)(me)這(zhe)(zhe)里(li)(li)只有(you)(you)一(yi)片土(tu)(tu)(tu)(tu)地(di)(di),卻不(bu)(bu)(bu)(bu)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)一(yi)團空(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)無(wu),也(ye)(ye)不(bu)(bu)(bu)(bu)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)空(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)闊無(wu)礙的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)呢?如(ru)果(guo)(guo)這(zhe)(zhe)個(ge)(ge)(ge)虛(xu)(xu)(xu)空(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)從(cong)土(tu)(tu)(tu)(tu)這(zhe)(zhe)里(li)(li)生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)出(chu)(chu),那(nei)(nei)(nei)么(me)(me),土(tu)(tu)(tu)(tu)挖(wa)(wa)(wa)(wa)(wa)出(chu)(chu)來時(shi),就(jiu)應看到虛(xu)(xu)(xu)空(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)進(jin)去。如(ru)果(guo)(guo)挖(wa)(wa)(wa)(wa)(wa)土(tu)(tu)(tu)(tu)出(chu)(chu)來時(shi)沒(mei)有(you)(you)虛(xu)(xu)(xu)空(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)進(jin)去,為(wei)什么(me)(me)要說虛(xu)(xu)(xu)空(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)從(cong)土(tu)(tu)(tu)(tu)里(li)(li)生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)出(chu)(chu)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)?如(ru)果(guo)(guo)沒(mei)有(you)(you)土(tu)(tu)(tu)(tu)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)出(chu)(chu)來和(he)空(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)進(jin)去,那(nei)(nei)(nei)么(me)(me)空(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)和(he)土(tu)(tu)(tu)(tu)就(jiu)沒(mei)什么(me)(me)差別,沒(mei)有(you)(you)差別就(jiu)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)一(yi)致,那(nei)(nei)(nei)么(me)(me)挖(wa)(wa)(wa)(wa)(wa)出(chu)(chu)土(tu)(tu)(tu)(tu)時(shi),空(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)為(wei)何不(bu)(bu)(bu)(bu)隨即出(chu)(chu)來?如(ru)果(guo)(guo)這(zhe)(zhe)個(ge)(ge)(ge)虛(xu)(xu)(xu)空(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)從(cong)挖(wa)(wa)(wa)(wa)(wa)掘(jue)這(zhe)(zhe)里(li)(li)生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)出(chu)(chu),那(nei)(nei)(nei)么(me)(me),挖(wa)(wa)(wa)(wa)(wa)掘(jue)出(chu)(chu)來的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)就(jiu)應當是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)空(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)(kong),而(er)(er)不(bu)(bu)(bu)(bu)應該是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)土(tu)(tu)(tu)(tu)。如(ru)果(guo)(guo)這(zhe)(zhe)個(ge)(ge)(ge)虛(xu)(xu)(xu)空(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)不(bu)(bu)(bu)(bu)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)從(cong)挖(wa)(wa)(wa)(wa)(wa)掘(jue)生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)出(chu)(chu),那(nei)(nei)(nei)么(me)(me),挖(wa)(wa)(wa)(wa)(wa)掘(jue)出(chu)(chu)來的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)土(tu)(tu)(tu)(tu),為(wei)什么(me)(me)又能(neng)看到井(jing)(jing)(jing)中(zhong)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)虛(xu)(xu)(xu)空(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)呢?你再仔細(xi)觀察(cha),挖(wa)(wa)(wa)(wa)(wa)掘(jue)隨著(zhu)人(ren)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)手的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)動作而(er)(er)進(jin)行,土(tu)(tu)(tu)(tu)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)從(cong)地(di)(di)里(li)(li)挖(wa)(wa)(wa)(wa)(wa)上來,而(er)(er)這(zhe)(zhe)個(ge)(ge)(ge)虛(xu)(xu)(xu)空(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)從(cong)哪(na)(na)里(li)(li)生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)出(chu)(chu)呢?挖(wa)(wa)(wa)(wa)(wa)掘(jue)和(he)虛(xu)(xu)(xu)空(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)一(yi)實(shi)一(yi)虛(xu)(xu)(xu),互相不(bu)(bu)(bu)(bu)能(neng)有(you)(you)所作用影響,既不(bu)(bu)(bu)(bu)相和(he)也(ye)(ye)不(bu)(bu)(bu)(bu)相應,虛(xu)(xu)(xu)空(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)總不(bu)(bu)(bu)(bu)會是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)從(cong)自(zi)(zi)己(ji)生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)出(chu)(chu)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)吧?這(zhe)(zhe)個(ge)(ge)(ge)虛(xu)(xu)(xu)空(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)(kong),其性是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)圓滿遍布,是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)本然不(bu)(bu)(bu)(bu)動搖(yao)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de),那(nei)(nei)(nei)么(me)(me),應當知(zhi)(zhi)道,顯(xian)(xian)示出(chu)(chu)來的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)地(di)(di)、火、水、風與這(zhe)(zhe)個(ge)(ge)(ge)空(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)(kong),就(jiu)叫做五大。它(ta)(ta)們(men)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)真(zhen)(zhen)性是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)圓融,都(dou)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)如(ru)來真(zhen)(zhen)性的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)顯(xian)(xian)示,本然沒(mei)有(you)(you)生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)、滅。阿(a)難(nan),你的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)心迷悟昏(hun)昧,不(bu)(bu)(bu)(bu)知(zhi)(zhi)道地(di)(di)、水、火、風四大本來都(dou)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)如(ru)來自(zi)(zi)性。你應當觀察(cha),虛(xu)(xu)(xu)空(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)出(chu)(chu)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)人(ren)?或(huo)者不(bu)(bu)(bu)(bu)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)出(chu)(chu)也(ye)(ye)不(bu)(bu)(bu)(bu)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)入?你應知(zhi)(zhi)道,在如(ru)來藏(zang)中(zhong),覺知(zhi)(zhi)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)真(zhen)(zhen)性是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)真(zhen)(zhen)空(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)(kong),空(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)真(zhen)(zhen)性即是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)真(zhen)(zhen)覺,他們(men)本來清凈,盈滿一(yi)切世(shi)間形質事(shi)物界,順著(zhu)眾生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)認識(shi)心而(er)(er)顯(xian)(xian)示,應和(he)著(zhu)眾生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)認知(zhi)(zhi)限度(du)而(er)(er)現示。阿(a)難(nan),這(zhe)(zhe)就(jiu)像一(yi)口(kou)井(jing)(jing)(jing)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)虛(xu)(xu)(xu)空(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)(kong),生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)出(chu)(chu)一(yi)口(kou)井(jing)(jing)(jing)來,十(shi)方虛(xu)(xu)(xu)空(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)也(ye)(ye)就(jiu)生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)成了十(shi)方世(shi)界。這(zhe)(zhe)虛(xu)(xu)(xu)空(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)哪(na)(na)里(li)(li)有(you)(you)固定的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)地(di)(di)方?它(ta)(ta)只是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)循守著(zhu)眾生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)欲求業力而(er)(er)生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)發。世(shi)間的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)人(ren)們(men)迷悟不(bu)(bu)(bu)(bu)知(zhi)(zhi),以(yi)為(wei)它(ta)(ta)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)因緣(yuan)和(he)合而(er)(er)生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng),或(huo)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)自(zi)(zi)在自(zi)(zi)為(wei)。這(zhe)(zhe)些都(dou)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)識(shi)心分別計度(du)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)結果(guo)(guo),只要有(you)(you)所言,都(dou)無(wu)真(zhen)(zhen)實(shi)義(yi)。
【原文】阿(a)(a)難。空(kong)(kong)(kong)性(xing)無(wu)(wu)(wu)形。因(yin)(yin)色顯發。如(ru)(ru)(ru)室羅城。去河(he)遙處。諸剎利(li)種。及(ji)婆羅門(men)。毗舍首陀。兼頗羅墮。旃陀羅等。新立安居。鑿(zao)井求(qiu)水(shui)(shui)。出(chu)(chu)(chu)(chu)土(tu)(tu)(tu)(tu)一尺。于中(zhong)則(ze)有一尺虛(xu)空(kong)(kong)(kong)。如(ru)(ru)(ru)是(shi)乃至出(chu)(chu)(chu)(chu)土(tu)(tu)(tu)(tu)一丈。中(zhong)間(jian)還得(de)一丈虛(xu)空(kong)(kong)(kong)。空(kong)(kong)(kong)虛(xu)淺深。隨(sui)出(chu)(chu)(chu)(chu)多少。此空(kong)(kong)(kong)為(wei)(wei)(wei)當(dang)因(yin)(yin)土(tu)(tu)(tu)(tu)所出(chu)(chu)(chu)(chu)。因(yin)(yin)鑿(zao)所有。無(wu)(wu)(wu)因(yin)(yin)自(zi)生(sheng)。阿(a)(a)難。若(ruo)(ruo)復此空(kong)(kong)(kong)。無(wu)(wu)(wu)因(yin)(yin)自(zi)生(sheng)。未(wei)鑿(zao)土(tu)(tu)(tu)(tu)前(qian)。何(he)(he)不(bu)(bu)(bu)無(wu)(wu)(wu)礙。惟見大地(di)。迥(jiong)無(wu)(wu)(wu)通(tong)達。若(ruo)(ruo)因(yin)(yin)土(tu)(tu)(tu)(tu)出(chu)(chu)(chu)(chu)。則(ze)土(tu)(tu)(tu)(tu)出(chu)(chu)(chu)(chu)時。應(ying)見空(kong)(kong)(kong)入(ru)。若(ruo)(ruo)土(tu)(tu)(tu)(tu)先出(chu)(chu)(chu)(chu)。無(wu)(wu)(wu)空(kong)(kong)(kong)入(ru)者(zhe)。云何(he)(he)虛(xu)空(kong)(kong)(kong)因(yin)(yin)土(tu)(tu)(tu)(tu)而出(chu)(chu)(chu)(chu)。若(ruo)(ruo)無(wu)(wu)(wu)出(chu)(chu)(chu)(chu)入(ru)。則(ze)應(ying)空(kong)(kong)(kong)土(tu)(tu)(tu)(tu)。元(yuan)無(wu)(wu)(wu)異因(yin)(yin)。無(wu)(wu)(wu)異則(ze)同(tong)。則(ze)土(tu)(tu)(tu)(tu)出(chu)(chu)(chu)(chu)時。空(kong)(kong)(kong)何(he)(he)不(bu)(bu)(bu)出(chu)(chu)(chu)(chu)。若(ruo)(ruo)因(yin)(yin)鑿(zao)出(chu)(chu)(chu)(chu)。則(ze)鑿(zao)出(chu)(chu)(chu)(chu)空(kong)(kong)(kong)。應(ying)非(fei)(fei)出(chu)(chu)(chu)(chu)土(tu)(tu)(tu)(tu)。不(bu)(bu)(bu)因(yin)(yin)鑿(zao)出(chu)(chu)(chu)(chu)。鑿(zao)自(zi)出(chu)(chu)(chu)(chu)土(tu)(tu)(tu)(tu)。云何(he)(he)見空(kong)(kong)(kong)。汝(ru)(ru)更審諦。諦審諦觀。鑿(zao)從人手。隨(sui)方運(yun)轉。土(tu)(tu)(tu)(tu)因(yin)(yin)地(di)移(yi)。如(ru)(ru)(ru)是(shi)虛(xu)空(kong)(kong)(kong)。因(yin)(yin)何(he)(he)所出(chu)(chu)(chu)(chu)。鑿(zao)空(kong)(kong)(kong)虛(xu)實。不(bu)(bu)(bu)相為(wei)(wei)(wei)用。非(fei)(fei)和非(fei)(fei)合。不(bu)(bu)(bu)應(ying)虛(xu)空(kong)(kong)(kong)。無(wu)(wu)(wu)從自(zi)出(chu)(chu)(chu)(chu)。若(ruo)(ruo)此虛(xu)空(kong)(kong)(kong)。性(xing)圓周(zhou)遍(bian)。本不(bu)(bu)(bu)動(dong)搖。當(dang)知(zhi)現前(qian)地(di)水(shui)(shui)火(huo)風。均(jun)名五大。性(xing)真(zhen)圓融(rong)。皆(jie)如(ru)(ru)(ru)來(lai)(lai)藏。本無(wu)(wu)(wu)生(sheng)滅。阿(a)(a)難。汝(ru)(ru)心昏迷(mi)。不(bu)(bu)(bu)悟四大元(yuan)如(ru)(ru)(ru)來(lai)(lai)藏。當(dang)觀虛(xu)空(kong)(kong)(kong)。為(wei)(wei)(wei)出(chu)(chu)(chu)(chu)為(wei)(wei)(wei)入(ru),為(wei)(wei)(wei)非(fei)(fei)出(chu)(chu)(chu)(chu)入(ru)。汝(ru)(ru)全不(bu)(bu)(bu)知(zhi)如(ru)(ru)(ru)來(lai)(lai)藏中(zhong)。性(xing)覺(jue)真(zhen)空(kong)(kong)(kong)。性(xing)空(kong)(kong)(kong)真(zhen)覺(jue)。清凈本然。周(zhou)遍(bian)法(fa)界(jie)。隨(sui)眾生(sheng)心。應(ying)所知(zhi)量(liang)。阿(a)(a)難。如(ru)(ru)(ru)一井空(kong)(kong)(kong)。空(kong)(kong)(kong)生(sheng)一井。十方虛(xu)空(kong)(kong)(kong)。亦(yi)復如(ru)(ru)(ru)是(shi)。圓滿十方。寧有方所。循業發現。世間(jian)無(wu)(wu)(wu)知(zhi)。惑為(wei)(wei)(wei)因(yin)(yin)緣。及(ji)自(zi)然性(xing)。皆(jie)是(shi)識(shi)心。分別計度。但有言說(shuo)。都無(wu)(wu)(wu)實義。
【譯文】阿難(nan),見(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)覺(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)沒(mei)有(you)(you)(you)(you)認知(zhi)力(li),它(ta)(ta)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)因(yin)色和(he)(he)空(kong)而(er)有(you)(you)(you)(you)的(de)(de)(de)(de)。這(zhe)(zhe)就(jiu)像你現在(zai)在(zai)只(zhi)陀園里(li),早上看到明(ming)(ming)(ming)(ming)(ming)亮,晚上看到昏暗(an)(an)(an)(an)(an),如(ru)果(guo)(guo)(guo)你在(zai)半夜(ye)時(shi)(shi)(shi)來(lai)看,則(ze)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)有(you)(you)(you)(you)月時(shi)(shi)(shi)就(jiu)有(you)(you)(you)(you)光亮,無(wu)(wu)月時(shi)(shi)(shi)就(jiu)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)昏暗(an)(an)(an)(an)(an)。這(zhe)(zhe)些明(ming)(ming)(ming)(ming)(ming)和(he)(he)暗(an)(an)(an)(an)(an),都(dou)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)從(cong)(cong)你所見(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)之(zhi)中(zhong)分(fen)(fen)別而(er)有(you)(you)(you)(you)的(de)(de)(de)(de)。這(zhe)(zhe)個(ge)(ge)(ge)見(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)覺(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)到底與(yu)(yu)明(ming)(ming)(ming)(ming)(ming)、暗(an)(an)(an)(an)(an)、虛(xu)(xu)(xu)空(kong)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)一(yi)體(ti)(ti),還(huan)(huan)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)不(bu)(bu)(bu)(bu)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)一(yi)體(ti)(ti)的(de)(de)(de)(de)?或者,它(ta)(ta)們(men)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)相(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)同(tong)還(huan)(huan)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)不(bu)(bu)(bu)(bu)相(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)同(tong),它(ta)(ta)們(men)相(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)異(yi)還(huan)(huan)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)不(bu)(bu)(bu)(bu)相(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)異(yi)?阿難(nan),如(ru)果(guo)(guo)(guo)見(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)覺(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)與(yu)(yu)明(ming)(ming)(ming)(ming)(ming)暗(an)(an)(an)(an)(an)、虛(xu)(xu)(xu)空(kong)原(yuan)(yuan)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)一(yi)體(ti)(ti),那(nei)么(me),明(ming)(ming)(ming)(ming)(ming)、暗(an)(an)(an)(an)(an)二(er)相(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)都(dou)會(hui)(hui)消亡。因(yin)為(wei),在(zai)暗(an)(an)(an)(an)(an)時(shi)(shi)(shi)就(jiu)沒(mei)有(you)(you)(you)(you)明(ming)(ming)(ming)(ming)(ming),明(ming)(ming)(ming)(ming)(ming)時(shi)(shi)(shi)就(jiu)不(bu)(bu)(bu)(bu)會(hui)(hui)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)暗(an)(an)(an)(an)(an)。如(ru)果(guo)(guo)(guo)見(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)覺(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)與(yu)(yu)暗(an)(an)(an)(an)(an)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)一(yi)體(ti)(ti),明(ming)(ming)(ming)(ming)(ming)的(de)(de)(de)(de)時(shi)(shi)(shi)候(hou)這(zhe)(zhe)個(ge)(ge)(ge)見(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)覺(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)就(jiu)會(hui)(hui)消亡。如(ru)果(guo)(guo)(guo)見(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)覺(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)與(yu)(yu)明(ming)(ming)(ming)(ming)(ming)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)一(yi)體(ti)(ti),暗(an)(an)(an)(an)(an)的(de)(de)(de)(de)時(shi)(shi)(shi)候(hou)這(zhe)(zhe)個(ge)(ge)(ge)見(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)覺(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)就(jiu)會(hui)(hui)滅(mie)(mie)絕(jue)。見(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)覺(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)滅(mie)(mie)絕(jue)了,還(huan)(huan)說(shuo)什么(me)見(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)明(ming)(ming)(ming)(ming)(ming)和(he)(he)見(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)暗(an)(an)(an)(an)(an)呢(ni)(ni)?如(ru)果(guo)(guo)(guo)明(ming)(ming)(ming)(ming)(ming)和(he)(he)暗(an)(an)(an)(an)(an)各(ge)(ge)自(zi)(zi)(zi)分(fen)(fen)殊不(bu)(bu)(bu)(bu)同(tong),而(er)見(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)覺(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)又(you)沒(mei)有(you)(you)(you)(you)生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)和(he)(he)滅(mie)(mie),那(nei)么(me)它(ta)(ta)們(men)怎樣才能(neng)(neng)合(he)(he)為(wei)一(yi)體(ti)(ti)呢(ni)(ni)?如(ru)果(guo)(guo)(guo)這(zhe)(zhe)個(ge)(ge)(ge)見(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)覺(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)與(yu)(yu)明(ming)(ming)(ming)(ming)(ming)暗(an)(an)(an)(an)(an)不(bu)(bu)(bu)(bu)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)一(yi)體(ti)(ti),那(nei)么(me),你能(neng)(neng)夠離開明(ming)(ming)(ming)(ming)(ming)暗(an)(an)(an)(an)(an)、虛(xu)(xu)(xu)空(kong)等(deng)等(deng)另(ling)外分(fen)(fen)析(xi)出(chu)這(zhe)(zhe)個(ge)(ge)(ge)見(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)覺(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)來(lai)嗎?這(zhe)(zhe)個(ge)(ge)(ge)見(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)覺(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)什么(me)形相(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)呢(ni)(ni)?離開明(ming)(ming)(ming)(ming)(ming)暗(an)(an)(an)(an)(an)和(he)(he)虛(xu)(xu)(xu)空(kong),這(zhe)(zhe)個(ge)(ge)(ge)見(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)覺(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)只(zhi)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)像龜毛兔角樣的(de)(de)(de)(de)東西(xi),原(yuan)(yuan)來(lai)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)空(kong)無(wu)(wu)所有(you)(you)(you)(you)的(de)(de)(de)(de)。如(ru)果(guo)(guo)(guo)明(ming)(ming)(ming)(ming)(ming)暗(an)(an)(an)(an)(an)、虛(xu)(xu)(xu)空(kong)這(zhe)(zhe)三(san)件事(shi)物(wu)(wu)各(ge)(ge)自(zi)(zi)(zi)不(bu)(bu)(bu)(bu)同(tong),又(you)從(cong)(cong)哪里(li)成立見(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)覺(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)呢(ni)(ni)?明(ming)(ming)(ming)(ming)(ming)和(he)(he)暗(an)(an)(an)(an)(an)本來(lai)不(bu)(bu)(bu)(bu)同(tong),又(you)說(shuo)什么(me)見(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)覺(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)使(shi)它(ta)(ta)們(men)相(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)同(tong)?見(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)覺(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)離開了這(zhe)(zhe)三(san)件事(shi)物(wu)(wu)就(jiu)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)空(kong)無(wu)(wu),說(shuo)什么(me)見(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)覺(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)與(yu)(yu)它(ta)(ta)們(men)相(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)異(yi)?虛(xu)(xu)(xu)空(kong)和(he)(he)見(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)覺(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)本來(lai)沒(mei)有(you)(you)(you)(you)邊(bian)界(jie)可以將其(qi)(qi)(qi)分(fen)(fen)開,說(shuo)什么(me)見(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)覺(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)和(he)(he)虛(xu)(xu)(xu)空(kong)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)不(bu)(bu)(bu)(bu)同(tong)的(de)(de)(de)(de)?不(bu)(bu)(bu)(bu)論是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)見(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)到明(ming)(ming)(ming)(ming)(ming)還(huan)(huan)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)見(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)到暗(an)(an)(an)(an)(an),見(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)覺(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)的(de)(de)(de)(de)本性(xing)(xing)并沒(mei)有(you)(you)(you)(you)遷變改動(dong),說(shuo)什么(me)見(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)覺(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)和(he)(he)明(ming)(ming)(ming)(ming)(ming)暗(an)(an)(an)(an)(an)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)沒(mei)有(you)(you)(you)(you)差異(yi)的(de)(de)(de)(de)?你再仔細觀(guan)察(cha),明(ming)(ming)(ming)(ming)(ming)從(cong)(cong)太陽(yang)來(lai),暗(an)(an)(an)(an)(an)隨暗(an)(an)(an)(an)(an)月那(nei)里(li)生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng),通闊從(cong)(cong)虛(xu)(xu)(xu)空(kong)之(zhi)中(zhong)產(chan)生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng),土堆產(chan)生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)于大地(di)(di),那(nei)么(me),見(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)覺(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)又(you)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)從(cong)(cong)哪里(li)產(chan)生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)呢(ni)(ni)?見(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)覺(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)有(you)(you)(you)(you)知(zhi)有(you)(you)(you)(you)覺(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue),虛(xu)(xu)(xu)空(kong)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)無(wu)(wu)知(zhi)無(wu)(wu)覺(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue),不(bu)(bu)(bu)(bu)可能(neng)(neng)相(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)和(he)(he)也(ye)不(bu)(bu)(bu)(bu)可能(neng)(neng)相(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)合(he)(he),這(zhe)(zhe)個(ge)(ge)(ge)見(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)覺(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)不(bu)(bu)(bu)(bu)應(ying)(ying)當(dang)沒(mei)有(you)(you)(you)(you)來(lai)既而(er)自(zi)(zi)(zi)己產(chan)生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)。如(ru)果(guo)(guo)(guo)見(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)覺(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)有(you)(you)(you)(you)所聞知(zhi),則(ze)這(zhe)(zhe)個(ge)(ge)(ge)聞知(zhi)的(de)(de)(de)(de)真(zhen)(zhen)(zhen)性(xing)(xing)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)圓(yuan)融遍(bian)在(zai)的(de)(de)(de)(de),它(ta)(ta)本然不(bu)(bu)(bu)(bu)動(dong)搖(yao)。所以應(ying)(ying)當(dang)知(zhi)道,見(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)覺(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)與(yu)(yu)無(wu)(wu)邊(bian)不(bu)(bu)(bu)(bu)動(dong)搖(yao)的(de)(de)(de)(de)虛(xu)(xu)(xu)空(kong),與(yu)(yu)動(dong)搖(yao)的(de)(de)(de)(de)地(di)(di)、水、火、風等(deng),一(yi)齊就(jiu)叫做六大。六大真(zhen)(zhen)(zhen)性(xing)(xing)圓(yuan)融遍(bian)在(zai),都(dou)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)如(ru)來(lai)自(zi)(zi)(zi)性(xing)(xing),本來(lai)沒(mei)有(you)(you)(you)(you)生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)和(he)(he)滅(mie)(mie)。阿難(nan),你的(de)(de)(de)(de)真(zhen)(zhen)(zhen)性(xing)(xing)沉淪(lun)在(zai)迷(mi)悟(wu)(wu)之(zhi)中(zhong),你仍(reng)然未能(neng)(neng)悟(wu)(wu)解(jie)你的(de)(de)(de)(de)見(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)聞覺(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)知(zhi),本來(lai)都(dou)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)如(ru)來(lai)自(zi)(zi)(zi)性(xing)(xing)的(de)(de)(de)(de)妙(miao)用。你應(ying)(ying)當(dang)觀(guan)省這(zhe)(zhe)些見(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)聞覺(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)知(zhi),它(ta)(ta)們(men)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)還(huan)(huan)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)滅(mie)(mie)?是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)同(tong)還(huan)(huan)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)異(yi)?是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)不(bu)(bu)(bu)(bu)生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)還(huan)(huan)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)不(bu)(bu)(bu)(bu)滅(mie)(mie)?是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)不(bu)(bu)(bu)(bu)同(tong)還(huan)(huan)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)不(bu)(bu)(bu)(bu)異(yi)?你竟然不(bu)(bu)(bu)(bu)知(zhi)道在(zai)如(ru)來(lai)藏中(zhong),本體(ti)(ti)的(de)(de)(de)(de)見(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)覺(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)即是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)妙(miao)明(ming)(ming)(ming)(ming)(ming)的(de)(de)(de)(de)本覺(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue),精真(zhen)(zhen)(zhen)的(de)(de)(de)(de)覺(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)見(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian),亦可轉為(wei)妙(miao)明(ming)(ming)(ming)(ming)(ming)的(de)(de)(de)(de)用,它(ta)(ta)們(men)本來(lai)清凈,盈(ying)布世間(jian),隨順眾生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)的(de)(de)(de)(de)識心(xin)而(er)現示,應(ying)(ying)和(he)(he)眾生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)的(de)(de)(de)(de)認知(zhi)限度(du)而(er)現示。正如(ru)從(cong)(cong)一(yi)見(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)根即能(neng)(neng)觀(guan)見(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)全(quan)體(ti)(ti)法界(jie),其(qi)(qi)(qi)他如(ru)眼、耳、鼻(bi)、舌、身、意對應(ying)(ying)于其(qi)(qi)(qi)覺(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)知(zhi)的(de)(de)(de)(de)事(shi)物(wu)(wu),一(yi)一(yi)都(dou)能(neng)(neng)顯現無(wu)(wu)礙,發揮(hui)妙(miao)用,都(dou)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)遍(bian)照一(yi)切法界(jie),盈(ying)滿十方(fang)無(wu)(wu)盡虛(xu)(xu)(xu)空(kong)世界(jie)。它(ta)(ta)沒(mei)有(you)(you)(you)(you)固定的(de)(de)(de)(de)地(di)(di)方(fang),只(zhi)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)循順著眾生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)的(de)(de)(de)(de)業力(li)而(er)造作生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)發的(de)(de)(de)(de)。世間(jian)的(de)(de)(de)(de)人們(men)迷(mi)悟(wu)(wu)無(wu)(wu)知(zhi),以為(wei)它(ta)(ta)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)因(yin)緣和(he)(he)合(he)(he)而(er)生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng),它(ta)(ta)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)自(zi)(zi)(zi)在(zai)自(zi)(zi)(zi)為(wei),這(zhe)(zhe)些都(dou)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)識心(xin)分(fen)(fen)別計度(du)的(de)(de)(de)(de)結果(guo)(guo)(guo),只(zhi)要(yao)有(you)(you)(you)(you)所言說(shuo),都(dou)無(wu)(wu)真(zhen)(zhen)(zhen)實義。
【原文】阿難(nan)。識(shi)(shi)(shi)(shi)性(xing)(xing)無(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)源。因(yin)(yin)于六(liu)種根(gen)塵妄出。汝(ru)(ru)今遍觀此(ci)(ci)會圣眾。用目循歷。其目周視。但如(ru)鏡中(zhong)。無(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)別分析(xi)。汝(ru)(ru)識(shi)(shi)(shi)(shi)于中(zhong)次第標指。此(ci)(ci)是(shi)文殊。此(ci)(ci)富(fu)樓那。此(ci)(ci)目犍連。此(ci)(ci)須(xu)菩提。此(ci)(ci)舍利(li)弗。此(ci)(ci)識(shi)(shi)(shi)(shi)了(le)知(zhi)。為(wei)生(sheng)于見。為(wei)生(sheng)于相(xiang)。為(wei)生(sheng)虛(xu)(xu)空(kong)(kong)。為(wei)無(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)所(suo)(suo)因(yin)(yin)。突(tu)然而出。阿難(nan)。若汝(ru)(ru)識(shi)(shi)(shi)(shi)性(xing)(xing)。生(sheng)于見中(zhong)。如(ru)無(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)明(ming)暗(an)。及與色(se)空(kong)(kong)。四(si)種必無(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)。元無(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)汝(ru)(ru)見。見性(xing)(xing)尚無(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)。從(cong)(cong)(cong)(cong)何(he)(he)發(fa)(fa)識(shi)(shi)(shi)(shi)。若汝(ru)(ru)識(shi)(shi)(shi)(shi)性(xing)(xing)。生(sheng)于相(xiang)中(zhong)。不(bu)從(cong)(cong)(cong)(cong)見生(sheng)。既不(bu)見明(ming)。亦不(bu)見暗(an)。明(ming)暗(an)不(bu)矚。即無(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)色(se)空(kong)(kong)。彼(bi)相(xiang)尚無(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)。識(shi)(shi)(shi)(shi)從(cong)(cong)(cong)(cong)何(he)(he)發(fa)(fa)。若生(sheng)于空(kong)(kong)。非(fei)(fei)(fei)相(xiang)非(fei)(fei)(fei)見。非(fei)(fei)(fei)見無(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)辨(bian)。自(zi)不(bu)能(neng)知(zhi)。明(ming)暗(an)色(se)空(kong)(kong)。非(fei)(fei)(fei)相(xiang)滅緣(yuan)(yuan)(yuan)。見聞(wen)(wen)覺(jue)知(zhi)。無(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)處安立。處此(ci)(ci)二非(fei)(fei)(fei)。空(kong)(kong)非(fei)(fei)(fei)同(tong)無(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)。有(you)(you)非(fei)(fei)(fei)同(tong)物。縱發(fa)(fa)汝(ru)(ru)識(shi)(shi)(shi)(shi)。欲何(he)(he)分別。若無(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)所(suo)(suo)因(yin)(yin)。突(tu)然而出。何(he)(he)不(bu)日中(zhong)。別識(shi)(shi)(shi)(shi)明(ming)月。汝(ru)(ru)更細(xi)詳。微細(xi)詳審(shen)。見托汝(ru)(ru)睛。相(xiang)椎(zhui)前境。可狀成有(you)(you)。不(bu)相(xiang)成無(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)。如(ru)是(shi)識(shi)(shi)(shi)(shi)緣(yuan)(yuan)(yuan)。因(yin)(yin)何(he)(he)所(suo)(suo)出。識(shi)(shi)(shi)(shi)動(dong)見澄。非(fei)(fei)(fei)和非(fei)(fei)(fei)合。聞(wen)(wen)聽覺(jue)知(zhi)。亦復(fu)如(ru)是(shi)。不(bu)應識(shi)(shi)(shi)(shi)緣(yuan)(yuan)(yuan)。無(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)從(cong)(cong)(cong)(cong)自(zi)出。若此(ci)(ci)識(shi)(shi)(shi)(shi)心。本無(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)所(suo)(suo)從(cong)(cong)(cong)(cong)。當知(zhi)了(le)別見聞(wen)(wen)覺(jue)知(zhi)。圓(yuan)滿湛(zhan)然。性(xing)(xing)非(fei)(fei)(fei)從(cong)(cong)(cong)(cong)所(suo)(suo)。兼彼(bi)虛(xu)(xu)空(kong)(kong)地水火風。均(jun)名七大。性(xing)(xing)真圓(yuan)融。皆(jie)如(ru)來藏。本無(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)生(sheng)滅。阿難(nan)。汝(ru)(ru)心粗浮。不(bu)悟(wu)見聞(wen)(wen)。發(fa)(fa)明(ming)了(le)知(zhi)。本如(ru)來藏。汝(ru)(ru)應觀此(ci)(ci)六(liu)處識(shi)(shi)(shi)(shi)心。為(wei)同(tong)為(wei)異。為(wei)空(kong)(kong)為(wei)有(you)(you)。為(wei)非(fei)(fei)(fei)同(tong)異。為(wei)非(fei)(fei)(fei)空(kong)(kong)有(you)(you)。汝(ru)(ru)元不(bu)知(zhi)。如(ru)來藏中(zhong)。性(xing)(xing)識(shi)(shi)(shi)(shi)明(ming)知(zhi)。覺(jue)明(ming)真識(shi)(shi)(shi)(shi)。妙覺(jue)湛(zhan)然。遍周法界。含吐十(shi)虛(xu)(xu)。寧(ning)有(you)(you)方所(suo)(suo)。循業發(fa)(fa)現。世間無(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)知(zhi)。惑為(wei)因(yin)(yin)緣(yuan)(yuan)(yuan)。及自(zi)然性(xing)(xing)。皆(jie)是(shi)識(shi)(shi)(shi)(shi)心。分別計度。但有(you)(you)言(yan)說。都無(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)實義。
【譯文】阿(a)難,識(shi)(shi)性(xing)(xing)(xing)(xing)沒(mei)有(you)(you)(you)(you)(you)來(lai)(lai)源,它(ta)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)因(yin)為眼、耳、鼻、舌、身(shen)、意等(deng)(deng)六(liu)種(zhong)(zhong)根塵的(de)(de)(de)(de)(de)妄起(qi)而(er)(er)生(sheng)(sheng)發(fa)(fa)(fa)。你(ni)(ni)(ni)(ni)現(xian)在看法會(hui)中(zhong)眾(zhong)人,你(ni)(ni)(ni)(ni)的(de)(de)(de)(de)(de)目(mu)光所(suo)及之(zhi)處(chu),歷(li)歷(li)遍照,就(jiu)(jiu)(jiu)像(xiang)在鏡中(zhong)觀(guan)物(wu)(wu)(wu),并(bing)沒(mei)有(you)(you)(you)(you)(you)分別。可是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi),你(ni)(ni)(ni)(ni)的(de)(de)(de)(de)(de)識(shi)(shi)性(xing)(xing)(xing)(xing)卻從(cong)這(zhe)當(dang)中(zhong)一(yi)(yi)一(yi)(yi)分別析(xi)解(jie)(jie)(jie),這(zhe)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)文殊,那(nei)(nei)(nei)(nei)(nei)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)富樓那(nei)(nei)(nei)(nei)(nei),這(zhe)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)目(mu)犍連,那(nei)(nei)(nei)(nei)(nei)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)須菩提(ti),那(nei)(nei)(nei)(nei)(nei)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)舍利弗等(deng)(deng)等(deng)(deng),一(yi)(yi)一(yi)(yi)可以(yi)(yi)指示出來(lai)(lai)。這(zhe)個識(shi)(shi)性(xing)(xing)(xing)(xing)了然(ran)知(zhi)(zhi)解(jie)(jie)(jie)種(zhong)(zhong)種(zhong)(zhong)事物(wu)(wu)(wu),它(ta)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)從(cong)觀(guan)見(jian)(jian)(jian)(jian)這(zhe)里生(sheng)(sheng)出,還(huan)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)從(cong)物(wu)(wu)(wu)相(xiang)(xiang)這(zhe)里生(sheng)(sheng)出,或者是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)生(sheng)(sheng)于(yu)(yu)(yu)虛(xu)(xu)空(kong)(kong)之(zhi)中(zhong),或是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)無(wu)因(yin)而(er)(er)起(qi)突然(ran)而(er)(er)現(xian)?阿(a)難,如(ru)(ru)(ru)(ru)果(guo)你(ni)(ni)(ni)(ni)的(de)(de)(de)(de)(de)識(shi)(shi)性(xing)(xing)(xing)(xing)生(sheng)(sheng)于(yu)(yu)(yu)觀(guan)見(jian)(jian)(jian)(jian)之(zhi)中(zhong),那(nei)(nei)(nei)(nei)(nei)么,如(ru)(ru)(ru)(ru)果(guo)沒(mei)有(you)(you)(you)(you)(you)明(ming)(ming)暗(an),沒(mei)有(you)(you)(you)(you)(you)色(se)空(kong)(kong),也(ye)(ye)(ye)就(jiu)(jiu)(jiu)沒(mei)有(you)(you)(you)(you)(you)觀(guan)見(jian)(jian)(jian)(jian),沒(mei)有(you)(you)(you)(you)(you)觀(guan)見(jian)(jian)(jian)(jian),識(shi)(shi)性(xing)(xing)(xing)(xing)從(cong)何而(er)(er)發(fa)(fa)(fa)生(sheng)(sheng)?如(ru)(ru)(ru)(ru)果(guo)識(shi)(shi)性(xing)(xing)(xing)(xing)生(sheng)(sheng)于(yu)(yu)(yu)物(wu)(wu)(wu)相(xiang)(xiang)之(zhi)中(zhong),那(nei)(nei)(nei)(nei)(nei)么,識(shi)(shi)性(xing)(xing)(xing)(xing)既然(ran)不(bu)(bu)從(cong)觀(guan)見(jian)(jian)(jian)(jian)中(zhong)生(sheng)(sheng)出,就(jiu)(jiu)(jiu)不(bu)(bu)能(neng)(neng)觀(guan)見(jian)(jian)(jian)(jian)到(dao)(dao)明(ming)(ming),也(ye)(ye)(ye)不(bu)(bu)能(neng)(neng)觀(guan)見(jian)(jian)(jian)(jian)到(dao)(dao)暗(an),明(ming)(ming)暗(an)都(dou)(dou)(dou)不(bu)(bu)顯現(xian),也(ye)(ye)(ye)就(jiu)(jiu)(jiu)沒(mei)有(you)(you)(you)(you)(you)色(se)相(xiang)(xiang)、空(kong)(kong)相(xiang)(xiang),如(ru)(ru)(ru)(ru)果(guo)沒(mei)有(you)(you)(you)(you)(you)這(zhe)些物(wu)(wu)(wu)相(xiang)(xiang),識(shi)(shi)性(xing)(xing)(xing)(xing)又(you)從(cong)哪里生(sheng)(sheng)發(fa)(fa)(fa)出來(lai)(lai)?如(ru)(ru)(ru)(ru)果(guo)識(shi)(shi)性(xing)(xing)(xing)(xing)生(sheng)(sheng)于(yu)(yu)(yu)虛(xu)(xu)空(kong)(kong),那(nei)(nei)(nei)(nei)(nei)么,沒(mei)有(you)(you)(you)(you)(you)相(xiang)(xiang)就(jiu)(jiu)(jiu)沒(mei)有(you)(you)(you)(you)(you)觀(guan)見(jian)(jian)(jian)(jian),沒(mei)有(you)(you)(you)(you)(you)觀(guan)見(jian)(jian)(jian)(jian)就(jiu)(jiu)(jiu)無(wu)從(cong)辨別,那(nei)(nei)(nei)(nei)(nei)就(jiu)(jiu)(jiu)不(bu)(bu)能(neng)(neng)了知(zhi)(zhi)明(ming)(ming)、暗(an)、色(se)、空(kong)(kong)等(deng)(deng)等(deng)(deng)。沒(mei)有(you)(you)(you)(you)(you)物(wu)(wu)(wu)相(xiang)(xiang),也(ye)(ye)(ye)就(jiu)(jiu)(jiu)沒(mei)有(you)(you)(you)(you)(you)種(zhong)(zhong)種(zhong)(zhong)可以(yi)(yi)依(yi)緣的(de)(de)(de)(de)(de),你(ni)(ni)(ni)(ni)的(de)(de)(de)(de)(de)見(jian)(jian)(jian)(jian)闐覺(jue)(jue)知(zhi)(zhi)也(ye)(ye)(ye)就(jiu)(jiu)(jiu)沒(mei)有(you)(you)(you)(you)(you)地方安立(li)。在觀(guan)見(jian)(jian)(jian)(jian)和(he)物(wu)(wu)(wu)相(xiang)(xiang)都(dou)(dou)(dou)無(wu)的(de)(de)(de)(de)(de)情形(xing)下,虛(xu)(xu)空(kong)(kong)就(jiu)(jiu)(jiu)等(deng)(deng)于(yu)(yu)(yu)空(kong)(kong)無(wu),既使虛(xu)(xu)空(kong)(kong)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)實(shi)有(you)(you)(you)(you)(you),不(bu)(bu)同(tong)于(yu)(yu)(yu)一(yi)(yi)般事物(wu)(wu)(wu),縱然(ran)生(sheng)(sheng)發(fa)(fa)(fa)起(qi)你(ni)(ni)(ni)(ni)的(de)(de)(de)(de)(de)識(shi)(shi)性(xing)(xing)(xing)(xing),又(you)怎樣才能(neng)(neng)將它(ta)分別安立(li)起(qi)來(lai)(lai)呢(ni)?如(ru)(ru)(ru)(ru)果(guo)你(ni)(ni)(ni)(ni)的(de)(de)(de)(de)(de)識(shi)(shi)性(xing)(xing)(xing)(xing)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)無(wu)因(yin)而(er)(er)起(qi)突然(ran)而(er)(er)現(xian),那(nei)(nei)(nei)(nei)(nei)么,你(ni)(ni)(ni)(ni)為什么不(bu)(bu)會(hui)將太陽(yang)看作是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)月亮呢(ni)?你(ni)(ni)(ni)(ni)再詳細審視(shi),觀(guan)見(jian)(jian)(jian)(jian)依(yi)托于(yu)(yu)(yu)眼睛,物(wu)(wu)(wu)相(xiang)(xiang)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)從(cong)物(wu)(wu)(wu)境中(zhong)推出,有(you)(you)(you)(you)(you)相(xiang)(xiang)即可有(you)(you)(you)(you)(you)物(wu)(wu)(wu)的(de)(de)(de)(de)(de)形(xing)狀,沒(mei)有(you)(you)(you)(you)(you)相(xiang)(xiang)就(jiu)(jiu)(jiu)只是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)空(kong)(kong)無(wu)。它(ta)們(men)都(dou)(dou)(dou)有(you)(you)(you)(you)(you)依(yi)托,而(er)(er)識(shi)(shi)性(xing)(xing)(xing)(xing)卻是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)從(cong)哪里生(sheng)(sheng)發(fa)(fa)(fa)出來(lai)(lai)呢(ni)?識(shi)(shi)性(xing)(xing)(xing)(xing)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)生(sheng)(sheng)發(fa)(fa)(fa)啟動(dong)的(de)(de)(de)(de)(de),觀(guan)見(jian)(jian)(jian)(jian)則如(ru)(ru)(ru)(ru)鏡照影,是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)澄然(ran)靜(jing)止的(de)(de)(de)(de)(de),他(ta)們(men)既不(bu)(bu)能(neng)(neng)相(xiang)(xiang)和(he)也(ye)(ye)(ye)不(bu)(bu)能(neng)(neng)相(xiang)(xiang)合(he),見(jian)(jian)(jian)(jian)聞覺(jue)(jue)知(zhi)(zhi)也(ye)(ye)(ye)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)如(ru)(ru)(ru)(ru)此。所(suo)以(yi)(yi)說(shuo),識(shi)(shi)性(xing)(xing)(xing)(xing)并(bing)無(wu)其依(yi)緣之(zhi)處(chu),它(ta)無(wu)從(cong)自己生(sheng)(sheng)發(fa)(fa)(fa)啟動(dong)。如(ru)(ru)(ru)(ru)果(guo)識(shi)(shi)心(xin)本(ben)來(lai)(lai)無(wu)從(cong)生(sheng)(sheng)起(qi),那(nei)(nei)(nei)(nei)(nei)么了別、見(jian)(jian)(jian)(jian)聞、覺(jue)(jue)知(zhi)(zhi)等(deng)(deng)等(deng)(deng)原來(lai)(lai)都(dou)(dou)(dou)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)圓滿湛靜(jing)的(de)(de)(de)(de)(de),都(dou)(dou)(dou)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)無(wu)從(cong)生(sheng)(sheng)起(qi)的(de)(de)(de)(de)(de)。識(shi)(shi)心(xin)、覺(jue)(jue)見(jian)(jian)(jian)(jian)與虛(xu)(xu)空(kong)(kong),以(yi)(yi)及地、水、火、風等(deng)(deng),合(he)在一(yi)(yi)起(qi)叫做七大,它(ta)們(men)都(dou)(dou)(dou)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)圓滿湛靜(jing)的(de)(de)(de)(de)(de),都(dou)(dou)(dou)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)如(ru)(ru)(ru)(ru)來(lai)(lai)真(zhen)性(xing)(xing)(xing)(xing),本(ben)來(lai)(lai)無(wu)生(sheng)(sheng)無(wu)滅(mie)。阿(a)難,你(ni)(ni)(ni)(ni)的(de)(de)(de)(de)(de)心(xin)粗糙浮動(dong),不(bu)(bu)能(neng)(neng)悟解(jie)(jie)(jie)到(dao)(dao)見(jian)(jian)(jian)(jian)聞覺(jue)(jue)知(zhi)(zhi)生(sheng)(sheng)發(fa)(fa)(fa)出認(ren)知(zhi)(zhi)了別,這(zhe)些原來(lai)(lai)都(dou)(dou)(dou)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)如(ru)(ru)(ru)(ru)來(lai)(lai)自性(xing)(xing)(xing)(xing)真(zhen)如(ru)(ru)(ru)(ru)的(de)(de)(de)(de)(de)妙用(yong)。你(ni)(ni)(ni)(ni)應當(dang)諦觀(guan),涉及到(dao)(dao)見(jian)(jian)(jian)(jian)聞、虛(xu)(xu)空(kong)(kong)、地、水、火、風這(zhe)些方面的(de)(de)(de)(de)(de)識(shi)(shi)心(xin),它(ta)們(men)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)相(xiang)(xiang)同(tong)還(huan)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)相(xiang)(xiang)異?是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)空(kong)(kong)還(huan)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)有(you)(you)(you)(you)(you)?是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)不(bu)(bu)相(xiang)(xiang)同(tong)還(huan)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)不(bu)(bu)相(xiang)(xiang)異?是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)非空(kong)(kong)還(huan)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)非有(you)(you)(you)(you)(you)?你(ni)(ni)(ni)(ni)不(bu)(bu)知(zhi)(zhi)道在如(ru)(ru)(ru)(ru)來(lai)(lai)自性(xing)(xing)(xing)(xing)中(zhong),識(shi)(shi)心(xin)的(de)(de)(de)(de)(de)真(zhen)性(xing)(xing)(xing)(xing)即是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)本(ben)明(ming)(ming)真(zhen)知(zhi)(zhi),覺(jue)(jue)知(zhi)(zhi)妙明(ming)(ming)即是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)本(ben)于(yu)(yu)(yu)自性(xing)(xing)(xing)(xing)的(de)(de)(de)(de)(de)真(zhen)識(shi)(shi),它(ta)們(men)妙覺(jue)(jue)湛然(ran)不(bu)(bu)動(dong),盈滿世(shi)間一(yi)(yi)切,蘊涵吐納(na)十方虛(xu)(xu)空(kong)(kong)世(shi)界(jie),它(ta)們(men)沒(mei)有(you)(you)(you)(you)(you)固定不(bu)(bu)動(dong)的(de)(de)(de)(de)(de)處(chu)所(suo),僅僅是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)循順著眾(zhong)生(sheng)(sheng)的(de)(de)(de)(de)(de)業力而(er)(er)造(zao)作生(sheng)(sheng)發(fa)(fa)(fa)。世(shi)間的(de)(de)(de)(de)(de)人們(men)迷(mi)悟無(wu)知(zhi)(zhi),以(yi)(yi)為它(ta)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)因(yin)緣和(he)合(he)而(er)(er)生(sheng)(sheng),是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)自在自為的(de)(de)(de)(de)(de)。這(zhe)些都(dou)(dou)(dou)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)識(shi)(shi)心(xin)分別計(ji)度的(de)(de)(de)(de)(de)結果(guo),只要(yao)有(you)(you)(you)(you)(you)所(suo)言說(shuo),都(dou)(dou)(dou)無(wu)真(zhen)實(shi)義(yi)。
【原文】爾時。阿難及諸大(da)眾(zhong)。蒙佛如來微妙開示。身心蕩然。得(de)無(wu)(wu)掛礙。是諸大(da)眾(zhong)。各(ge)各(ge)自知。心遍十方(fang)。見十方(fang)空(kong)。如觀(guan)掌中(zhong)所(suo)持葉物。一切世間。諸所(suo)有(you)物。皆即(ji)菩提妙明元心。心精遍圓。含裹(guo)十方(fang)。反(fan)觀(guan)父母(mu)所(suo)生之身。猶彼(bi)十方(fang)虛空(kong)之中(zhong)。吹一微塵。若(ruo)存若(ruo)亡。如湛巨海流(liu)一浮漚。起滅(mie)(mie)無(wu)(wu)從。了然自知。獲本妙心。常住不滅(mie)(mie)。禮佛合(he)掌。得(de)未曾有(you)。于如來前。說(shuo)偈(jie)贊佛。
妙湛總持(chi)不(bu)動尊,首楞嚴(yan)王世稀有,銷(xiao)我(wo)億劫顛倒想,不(bu)歷僧只獲法(fa)身。愿今得果成寶王,還度如是(shi)恒沙(sha)眾,將此(ci)深(shen)心(xin)奉塵剎,是(shi)則名為報佛(fo)恩。伏(fu)請世尊為證明,五(wu)濁惡(e)世誓(shi)先入,如一眾生未(wei)成佛(fo),終不(bu)于此(ci)取(qu)泥洹。大雄大力大慈(ci)悲,希(xi)更審除微細惑(huo),令我(wo)早登無上(shang)覺,于十方(fang)界坐道場,舜若(ruo)多性可銷(xiao)亡,煉迦羅心(xin)無動轉。
【譯文】這時候,阿難與法(fa)會中(zhong)所(suo)有大眾(zhong),承(cheng)領了(le)如(ru)來(lai)佛(fo)宣示的(de)這些微妙(miao)法(fa)旨,一時身(shen)(shen)心(xin)坦蕩(dang),湛靜無所(suo)掛礙(ai),他(ta)們(men)都(dou)自覺(jue)到,本(ben)真心(xin)體(ti)原來(lai)盈遍十方(fang)世(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)界,他(ta)們(men)觀(guan)見到十方(fang)虛空(kong)世(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)界,就像(xiang)看(kan)自己(ji)手中(zhong)拿著的(de)樹葉(xie)那樣清晰。他(ta)們(men)都(dou)自覺(jue)到,世(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)間(jian)一切(qie)事(shi)物,都(dou)是菩提妙(miao)明本(ben)心(xin)的(de)生發顯現,本(ben)真心(xin)體(ti)圓融(rong)遍在,涵含十方(fang)世(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)界。此時,他(ta)們(men)返(fan)觀(guan)自己(ji)的(de)父(fu)母所(suo)生身(shen)(shen)體(ti),就像(xiang)是十方(fang)虛空(kong)世(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)界之中(zhong)浮(fu)動的(de)一粒塵(chen)埃(ai),若(ruo)(ruo)存若(ruo)(ruo)亡,就像(xiang)是無涯大海中(zhong)的(de)一個泡沫,起(qi)滅(mie)不(bu)(bu)定。他(ta)們(men)合(he)掌頂(ding)禮(li),獲得未(wei)曾有的(de)欣喜,就在如(ru)來(lai)的(de)座(zuo)前,詠誦起(qi)禮(li)贊如(ru)來(lai)的(de)偈(jie)語(yu):妙(miao)湛總持不(bu)(bu)動尊,首楞嚴王世(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)稀有,銷我(wo)億劫(jie)顛倒想(xiang),不(bu)(bu)歷僧只(zhi)獲法(fa)身(shen)(shen)。愿今得果(guo)成寶王,還度如(ru)是恒(heng)沙眾(zhong),將此深心(xin)奉(feng)塵(chen)剎,是則名(ming)為報佛(fo)恩。伏(fu)請世(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)尊為證(zheng)明,五濁惡世(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)誓先入(ru),如(ru)一眾(zhong)生未(wei)成佛(fo),終(zhong)不(bu)(bu)于此取泥洹(huan)。大雄(xiong)大力大慈悲,希更(geng)審除微細惑,令我(wo)早(zao)登無上覺(jue),于十方(fang)界坐道(dao)場,舜若(ruo)(ruo)多性可銷亡,煉(lian)迦羅心(xin)無動轉。
楞嚴經原文譯文:卷一 卷二 卷三 卷四 卷五 卷六 卷七 卷八 卷九 卷十