松江(jiang)棉布(bu)質地優良,其三(san)梭棉布(bu)幅寬三(san)尺余,緊密耐用,比普(pu)通白棉布(bu)價格高出(chu)一(yi)(yi)倍以上,成為一(yi)(yi)方特產。還有一(yi)(yi)種(zhong)名為“斜紋(wen)布(bu)”的高(gao)級(ji)棉布(bu),精者每匹折銀一(yi)兩,勻細堅潔,這種布(bu)采(cai)用(yong)“經直(zhi)緯錯”的織(zhi)法,有立體感,史書載(zai)“望之如(ru)絨”。
1、三梭布
出(chu)自(zi)松江(jiang)車墩一帶,幅闊三尺余,特點(dian)是光潔細密。其(qi)中府(fu)城東門外離車墩不遠的雙廟橋有個叫丁娘子的,彈(dan)棉花極純熟,花皆飛(fei)起,用以織布(bu),尤為精軟(ruan),因而人稱“飛(fei)花布(bu)”,又稱(cheng)“丁(ding)娘(niang)(niang)子(zi)布(bu)”。三(san)梭布(bu)是明代松江每年都要進貢朝廷(ting)的貢品,皇(huang)帝用(yong)它(ta)來制作內(nei)衣(yi)(yi)。朱彝(yi)尊詩:“丁(ding)娘(niang)(niang)子(zi),爾(er)何人(ren),織(zhi)成細布(bu)光如銀。舍人(ren)笥中剛一匹(pi),贈我(wo)為(wei)衣(yi)(yi)御冬日。念君戀戀情莫逾,重之不異貂。攜歸量幅二尺闊,未數星(xing)紈與荃(quan)葛。曬卻深如飛(fei)瀑懸,看來只訝神(shen)云(yun)話。為(wei)想鳴梭傍碧窗,摻摻女(nv)手更無(wu)雙(shuang)……”
2、番布
出(chu)自烏(wu)泥涇(jing),為黃道婆所傳(chuan)授。質優價昂,“一匹有費至白金百(bai)兩者(zhe)”。明朝(chao)成化年(nian)間,常常以此為禮物行賄朝(chao)廷高官(guan)及接(jie)近皇帝的大臣,而且布織得越(yue)來越(yue)精美,甚至織出龍鳳、斗(dou)牛、麒麟等(deng)圖案。
3、兼絲布
以麻(ma)絲或黃草絲與棉(mian)紗混合織成(cheng),多以麻(ma)為(wei)經,以棉(mian)為(wei)緯。適宜于染(ran)色。織成(cheng)的(de)(de)(de)布兼(jian)有麻(ma)絲的(de)(de)(de)挺括與棉(mian)紗的(de)(de)(de)柔(rou)軟。
4、藥斑布
又稱“澆(jiao)花(hua)布(bu)”,就(jiu)是我們所稱的藍花(hua)印布(bu)。初出于青(qing)浦(pu)重固一帶,明代起松江(jiang)城中多(duo)有流行。
松江府地(di)處長江下游(you)三角洲(zhou),在今(jin)上海市(shi)境內。宋元(yuan)之際,棉種自廣東、福建(jian)向北傳播,由(you)此,松江及其鄰近地(di)區(qu)棉花種植發展(zhan)很快。元(yuan)朝(chao)元(yuan)貞年間(jian),黃道(dao)婆由(you)崖州(今(jin)海南(nan)崖縣(xian))帶回(hui)先(xian)進紡織(zhi)工具和技術(shu),推動了松江地(di)區(qu)棉紡織(zhi)業的發展(zhan)。經元(yuan)明兩代(dai),棉紡織(zhi)業普及南(nan)北,而松江織(zhi)造技術(shu)尤精,產品(pin)行銷(xiao)全國,且遠銷(xiao)日本和朝(chao)鮮,有(you)“衣被天下”之稱(cheng)。