花(hua)(hua)腰傣(dai)歷史(shi)(shi)淵源(yuan),因無(wu)文(wen)字可考,新(xin)平的文(wen)化(hua)工作者只好從民間口(kou)傳、出(chu)土文(wen)物中,來推測考究花(hua)(hua)腰傣(dai)的歷史(shi)(shi)進程。這是個艱(jian)難的旅程,從2001年2月云南·新(xin)平花(hua)(hua)腰傣(dai)文(wen)化(hua)學(xue)術研討會后,新(xin)平文(wen)化(hua)、文(wen)藝工作者就不斷(duan)深(shen)入100公里(li)長(chang)的 漠沙、戛灑、水(shui)塘、腰街等(deng) 紅河峽谷,進行實(shi)地采風和田野調(diao)查。
并翻(fan)閱《云(yun)南(nan)民(min)族史(shi)(shi)》、《史(shi)(shi)記》、《后漢(han)書》等大(da)(da)量史(shi)(shi)料,以尋覓(mi)花(hua)腰(yao)傣的歷史(shi)(shi)蹤跡。而(er)《史(shi)(shi)記》“西南(nan)夷(yi)列(lie)傳”中云(yun):“西南(nan)夷(yi)君長什數,夜(ye)郎(lang)最大(da)(da);其西糜莫之屬,滇(dian)最大(da)(da);自滇(dian)以北君長以什數,邛(qiong)都(dou)最大(da)(da);此皆魋(tui)結,耕田有余聚……”
從這段文字的敘述中,可見當(dang)時西南夷部落(luo),都是遷徙而(er)(er)至的 古越人后裔。再者班固《后漢書》“西南夷列傳”中又(you)云:“女亦名沙壹(yi),觸物(wu)而(er)(er)孕,生九子(zi);其(qi)物(wu)化龍,回(hui)尋沙壹(yi):吾兒何在,其(qi)竟走之(zhi),唯九負背,與(yu)之(zhi)相近,龍舔(tian)之(zhi)而(er)(er)印(yin)……”如此傳說,醞釀哀牢(lao)古國的神奇故事。
這(zhe)“ 九隆神話”,講(jiang)述(shu)了哀牢山彝(yi)、傣、苗(miao)、拉祜(hu)、哈尼等民族的 圖(tu)騰(teng)文化(hua)起源。而花(hua)腰傣無論 傣雅(ya)、傣灑、傣卡,其(qi)自然崇拜的圖(tu)騰(teng)中(zhong),仍明(ming)顯有(you) 龍圖(tu)騰(teng)的印跡。
花(hua)腰傣(dai)十分講究裝束,在(zai)漫長的(de)(de)歷史中,形成了獨特的(de)(de)服飾文化。一套花(hua)腰傣(dai)婦女(nv)服飾就(jiu)包括頭冠、上(shang)(shang)衣(yi)外(wai)套、內衣(yi)、腰帶、圍裙、筒裙、配飾等幾(ji)大部分。上(shang)(shang)衣(yi)外(wai)套一般(ban)為黑(hei)短斜(xie)襟長袖,袖口包紅邊(bian),領口上(shang)(shang)鑲滿許多銀泡(pao)。下(xia)配鑲邊(bian)的(de)(de)黑(hei)筒裙,系(xi)多圈(quan)繡滿各種花(hua)飾的(de)(de)彩色腰帶,好似(si)把七(qi)彩祥(xiang)云系(xi)于(yu)腰間,因(yin)此得名“花(hua)腰傣(dai)”。
花(hua)(hua)腰(yao)傣服(fu)飾采用極具特色(se)的平直(zhi)剪裁,最大限度凸顯服(fu)裝的特色(se),使得人體曲線(xian)形(xing)(xing)態的變化對服(fu)裝的影響(xiang)大大減小,共同形(xing)(xing)成了花(hua)(hua)腰(yao)傣傳統(tong)服(fu)飾的古(gu)樸風韻(yun)。花(hua)(hua)腰(yao)傣一套(tao)民族(zu)服(fu)飾可以持(chi)續穿著傳承多(duo)代。因此,花(hua)(hua)腰(yao)傣也被(bei)稱作為“把歷史和藝(yi)術穿在身上的人”。
2021年5月(yue)24日,云南省玉溪市(shi)新平(ping)彝族傣(dai)族自治縣申報的傣(dai)族服(fu)飾(花(hua)腰傣(dai)服(fu)飾)經國務院批準列入第(di)五批國家級(ji)非物質文化遺產代(dai)表性(xing)項(xiang)目名錄(lu)。