一.自然生(sheng)態環(huan)境和人文歷史因素
1、土壤地(di)貌情況:洪澤(ze)湖(hu)大(da)(da)閘蟹(xie)地(di)理標(biao)志地(di)域范(fan)圍(wei)內,湖(hu)底(di)(di)(di)(di)淺(qian)平,岸坡低(di)緩,湖(hu)底(di)(di)(di)(di)高出東部蘇北平原4-8米,湖(hu)底(di)(di)(di)(di)多(duo)為(wei)淺(qian)淤,富含(han)腐(fu)殖(zhi)質,湖(hu)底(di)(di)(di)(di)沉(chen)積物主要是(shi)水生(sheng)(sheng)生(sheng)(sheng)物殘骸,底(di)(di)(di)(di)泥(ni)(ni)含(han)有沉(chen)積較(jiao)多(duo)的蜆子貝殼,底(di)(di)(di)(di)質顆粒分析以淤泥(ni)(ni)為(wei)主,淤深20厘米以內,適宜大(da)(da)閘蟹(xie)營底(di)(di)(di)(di)棲生(sheng)(sheng)活。
2、水(shui)文(wen)情況:洪(hong)澤湖是淮河流域(yu)最大的(de)(de)(de)過水(shui)性(xing)湖泊,湖底高程(cheng)在(zai)10米(mi)(mi)(mi)(mi)~11米(mi)(mi)(mi)(mi)之間(jian),水(shui)位稍有升降(jiang),湖泊的(de)(de)(de)面(mian)積(ji)和容(rong)積(ji)就會(hui)發生較大的(de)(de)(de)變(bian)化(hua)。當水(shui)位12.5米(mi)(mi)(mi)(mi)時,面(mian)積(ji)2069平(ping)(ping)方(fang)公里,容(rong)積(ji)31.27億立(li)(li)方(fang)米(mi)(mi)(mi)(mi),年(nian)均(jun)出湖水(shui)量328億立(li)(li)方(fang)米(mi)(mi)(mi)(mi),是湖容(rong)的(de)(de)(de)近11倍,湖水(shui)平(ping)(ping)均(jun)1個多月即(ji)交換一次。大閘蟹生長的(de)(de)(de)適(shi)宜(yi)水(shui)溫(wen)(wen)(wen)在(zai)12~28℃之間(jian),洪(hong)澤湖大閘蟹地理標志地域(yu)范圍內(nei),多年(nian)平(ping)(ping)均(jun)水(shui)溫(wen)(wen)(wen)為(wei)15.6℃,月最高水(shui)溫(wen)(wen)(wen)出現在(zai)8月份,為(wei)28.3℃,平(ping)(ping)均(jun)水(shui)深1.5米(mi)(mi)(mi)(mi),水(shui)流較緩,適(shi)宜(yi)的(de)(de)(de)水(shui)溫(wen)(wen)(wen)和微(wei)流水(shui)環境為(wei)大閘蟹提(ti)供(gong)了良好的(de)(de)(de)棲息與(yu)生長條件(jian)。
3、河(he)(he)(he)流(liu)水(shui)(shui)系:洪(hong)(hong)(hong)澤(ze)湖(hu)(hu)(hu)湖(hu)(hu)(hu)水(shui)(shui)的補給主要(yao)來(lai)自地表(biao)徑流(liu),入(ru)湖(hu)(hu)(hu)河(he)(he)(he)流(liu)主要(yao)在湖(hu)(hu)(hu)西部,有淮(huai)河(he)(he)(he)、懷洪(hong)(hong)(hong)新河(he)(he)(he)、濉河(he)(he)(he)、汴河(he)(he)(he)和(he)徐(xu)洪(hong)(hong)(hong)河(he)(he)(he)等,匯(hui)水(shui)(shui)面積為(wei)15.8萬平方公(gong)里。洪(hong)(hong)(hong)澤(ze)湖(hu)(hu)(hu)年平均300多億(yi)立方米的來(lai)水(shui)(shui),其中淮(huai)河(he)(he)(he)流(liu)入(ru)量(liang)占(zhan)流(liu)入(ru)總量(liang)的70%以上,大量(liang)來(lai)水(shui)(shui)為(wei)洪(hong)(hong)(hong)澤(ze)湖(hu)(hu)(hu)大閘蟹帶來(lai)了充足的營(ying)養物質。淮(huai)河(he)(he)(he)入(ru)江水(shui)(shui)道(dao)為(wei)洪(hong)(hong)(hong)澤(ze)湖(hu)(hu)(hu)的主要(yao)泄(xie)洪(hong)(hong)(hong)道(dao),湖(hu)(hu)(hu)水(shui)(shui)60%~70%由三河(he)(he)(he)閘下泄(xie),經(jing)入(ru)江水(shui)(shui)道(dao)流(liu)入(ru)長江。另有淮(huai)沭(shu)新河(he)(he)(he)和(he)蘇北灌(guan)溉總渠,分別經(jing)由二河(he)(he)(he)閘和(he)高良澗進(jin)水(shui)(shui)閘承(cheng)泄(xie)湖(hu)(hu)(hu)水(shui)(shui)。淮(huai)河(he)(he)(he)入(ru)海水(shui)(shui)道(dao),以備特大水(shui)(shui)災(zai)年承(cheng)泄(xie)淮(huai)河(he)(he)(he)洪(hong)(hong)(hong)水(shui)(shui)。大堤上還(huan)有周橋、洪(hong)(hong)(hong)金、堆頭等灌(guan)溉涵洞。
4、水(shui)(shui)質與生(sheng)態情況(kuang):大(da)(da)閘蟹喜歡水(shui)(shui)質清(qing)新、水(shui)(shui)草豐(feng)(feng)茂(mao)的(de)生(sheng)長(chang)環境。洪(hong)澤(ze)湖(hu)(hu)大(da)(da)閘蟹地(di)理標(biao)志(zhi)地(di)域(yu)范圍內(nei),湖(hu)(hu)水(shui)(shui)清(qing)澈,沒(mei)有(you)污染,溶(rong)解(jie)氧常年(nian)保(bao)持(chi)在(zai)8.67~11.47毫克/升之間,PH值常年(nian)保(bao)持(chi)在(zai)7.2~7.9之間。生(sheng)物(wu)(wu)資(zi)源豐(feng)(feng)富(fu)(fu),底棲(qi)動物(wu)(wu)有(you)76種(zhong)(zhong)(zhong),浮(fu)(fu)游動植物(wu)(wu)種(zhong)(zhong)(zhong)類(lei)多、數量大(da)(da),浮(fu)(fu)游植物(wu)(wu)共有(you)7門106種(zhong)(zhong)(zhong),浮(fu)(fu)游動物(wu)(wu)共有(you)63屬、91種(zhong)(zhong)(zhong);水(shui)(shui)草覆蓋率40%左(zuo)右。豐(feng)(feng)富(fu)(fu)的(de)水(shui)(shui)生(sheng)植物(wu)(wu)、水(shui)(shui)生(sheng)昆蟲、陸(lu)生(sheng)昆蟲的(de)幼體(ti)、以及(ji)大(da)(da)量的(de)螺(luo)、蜆(xian)、小雜(za)魚等,為洪(hong)澤(ze)湖(hu)(hu)大(da)(da)閘蟹提供了充(chong)足的(de)餌料。優(you)良(liang)的(de)水(shui)(shui)質條件,豐(feng)(feng)富(fu)(fu)的(de)餌料造就了洪(hong)澤(ze)湖(hu)(hu)大(da)(da)閘蟹獨特(te)的(de)品(pin)質特(te)征。
5、氣(qi)(qi)候條件:洪澤湖(hu)(hu)屬暖溫(wen)帶(dai)季風(feng)氣(qi)(qi)候,氣(qi)(qi)候溫(wen)和、濕(shi)潤,年(nian)平(ping)(ping)均氣(qi)(qi)溫(wen)16.3℃,具有冬(dong)寒、夏熱、春溫(wen)、秋(qiu)暖四季分(fen)明的氣(qi)(qi)候特點,日(ri)照(zhao)充足,日(ri)照(zhao)平(ping)(ping)均2296.7小時,年(nian)平(ping)(ping)均日(ri)照(zhao)率52%,無霜期240天(tian),年(nian)平(ping)(ping)均降水(shui)量925.5毫米,適宜的氣(qi)(qi)候為(wei)洪澤湖(hu)(hu)大閘(zha)蟹提供了優良的生長環(huan)境(jing)。
二.地域范圍
洪(hong)澤湖大閘蟹(xie)地域(yu)保護范(fan)圍包(bao)括(kuo)(kuo)洪(hong)澤湖大閘蟹(xie)產區(qu)分(fen)布范(fan)圍:宿遷市泗洪(hong)縣半城(cheng)(cheng)鎮(zhen)(zhen)(zhen)、龍集鎮(zhen)(zhen)(zhen)、宿城(cheng)(cheng)區(qu)中揚鎮(zhen)(zhen)(zhen)、泗陽縣盧集鎮(zhen)(zhen)(zhen)、高渡鎮(zhen)(zhen)(zhen)、裴(pei)圩鎮(zhen)(zhen)(zhen),淮安市淮陰(yin)區(qu)韓橋鄉(xiang)、趙(zhao)集鎮(zhen)(zhen)(zhen)、洪(hong)澤縣西順河(he)(he)鎮(zhen)(zhen)(zhen)、盱(xu)眙縣管鎮(zhen)(zhen)(zhen)鎮(zhen)(zhen)(zhen)、鮑(bao)(bao)集鎮(zhen)(zhen)(zhen)、官灘鎮(zhen)(zhen)(zhen)等12個鄉(xiang)鎮(zhen)(zhen)(zhen)向(xiang)(xiang)洪(hong)澤湖湖心延伸1-5㎞水(shui)域(yu),包(bao)括(kuo)(kuo)圣山湖、古山河(he)(he)入湖口(kou)以東(dong)及向(xiang)(xiang)南(nan)延伸至高渡咀、高渡咀向(xiang)(xiang)南(nan)至張福河(he)(he)、老(lao)濉河(he)(he)入湖口(kou)以東(dong)至勒東(dong)洼以及管鮑(bao)(bao)水(shui)域(yu)。分(fen)布范(fan)圍位(wei)于東(dong)經118°14′59″-118°52′3″,北緯33°4′23″-33°38′8″之間。面積14800公頃。
三.產品品質特性特征
1、外在特征:“洪澤湖大(da)閘蟹”具(ju)有(you)青(qing)背、白肚(du)、金爪、黃毛(mao)(mao)、爪長、體壯的特征,即背甲(jia)多(duo)呈青(qing)灰色,有(you)光澤;頭胸甲(jia)疣狀(zhuang)突起明(ming)顯(xian)、“H”字型花紋(wen)清(qing)晰;腹甲(jia)乳白色,透射微紅(hong);步足上(shang)絨毛(mao)(mao)多(duo)呈明(ming)亮的黃色;第(di)二(er)步足趾節長度是末端第(di)二(er)節的1.2—1.25倍。蒸熟后蟹黃鮮美,肉質嫩滑,回味甘甜;氣味腥香濃郁。
2、內在(zai)品(pin)質指(zhi)標:“洪(hong)(hong)(hong)澤(ze)(ze)湖大(da)(da)閘蟹(xie)(xie)”營養(yang)豐富(fu),是(shi)一種高蛋(dan)(dan)白、低脂肪(fang)的(de)營養(yang)食品(pin),粗蛋(dan)(dan)白含(han)量(liang)為11.38~13.3%,粗脂肪(fang)含(han)量(liang)為0.61~0.81%。洪(hong)(hong)(hong)澤(ze)(ze)湖大(da)(da)閘蟹(xie)(xie)的(de)雄蟹(xie)(xie)性(xing)(xing)腺指(zhi)數(shu)為3.13~3.30%,雌蟹(xie)(xie)性(xing)(xing)腺指(zhi)數(shu)為2.97~2.98%;雄蟹(xie)(xie)得肉率(lv)為35.16~35.68%,雌蟹(xie)(xie)得肉率(lv)為34.01~34.06%。洪(hong)(hong)(hong)澤(ze)(ze)湖大(da)(da)閘蟹(xie)(xie)硒(xi)含(han)量(liang)豐富(fu),蟹(xie)(xie)肉中硒(xi)含(han)量(liang)為184.5~263.75μg/kg。洪(hong)(hong)(hong)澤(ze)(ze)湖大(da)(da)閘蟹(xie)(xie)肉質中蛋(dan)(dan)白質氨基酸(suan)種類多(duo)、含(han)量(liang)高,天門冬(dong)氨酸(suan)0.72~0.95g/100g,甘氨酸(suan)0.40~0.49g/100g,酪(lao)氨酸(suan)0.23~0.27g/100g,17種蛋(dan)(dan)白質氨基酸(suan)總量(liang)7.34~9.23g/100g。
四(si).特定生產方式
1、產地選擇與(yu)特殊內容規(gui)定:洪澤湖(hu)大閘蟹養殖網(wang)圍水(shui)域選擇在(zai)水(shui)草較多(duo),湖(hu)底平坦,底部淤泥(ni)深度在(zai)10~20厘(li)米的區域;水(shui)質(zhi)符合NY5361《無公(gong)害食品(pin) 淡水(shui)養殖產地環(huan)境條件》,水(shui)質(zhi)清澈,無異色、異臭和異味(wei),溶解氧常年保(bao)持在(zai)4毫克/升以上(shang),水(shui)體透明度在(zai)30~40厘(li)米,保(bao)持鮮、活、嫩、爽(shuang)。
2、品(pin)種(zhong)選擇與特定要求: 選用(yong)長江天然河蟹(xie)苗種(zhong)或省級中華絨螯蟹(xie)苗種(zhong)繁育場利用(yong)長江水系河蟹(xie)作親本(ben)人工繁殖的蟹(xie)苗。蟹(xie)苗要求規格整齊、體(ti)質健(jian)壯、無病無寄生(sheng)蟲(chong)。幼蟹(xie)要求按(an)照(zhao)無公害(hai)方法培育;背甲(jia)淡綠(lv)(lv)或黃綠(lv)(lv)色,腹部銀白(bai)色;體(ti)質健(jian)壯,無損(sun)傷,爬行敏捷(jie);甲(jia)殼光滑,無附著物,規格通常為(wei)120~160只/公斤(jin)。
3、生(sheng)(sheng)產過程管理:塘口環(huan)境(jing)和養(yang)(yang)殖(zhi)(zhi)用(yong)(yong)水(shui)(shui)符合NY5361《無公(gong)害食(shi)品 淡(dan)水(shui)(shui)養(yang)(yang)殖(zhi)(zhi)產地環(huan)境(jing)條件》,大(da)閘(zha)(zha)(zha)蟹苗種(zhong)培育和養(yang)(yang)殖(zhi)(zhi)嚴格按照(zhao)《洪澤湖大(da)閘(zha)(zha)(zha)蟹養(yang)(yang)殖(zhi)(zhi)技(ji)(ji)術(shu)(shu)(shu)操作規程》操作。養(yang)(yang)殖(zhi)(zhi)期間(jian)定(ding)期使用(yong)(yong)微(wei)生(sheng)(sheng)態制(zhi)劑(ji)改良和調節(jie)水(shui)(shui)質(zhi)、底質(zhi)。模(mo)擬(ni)大(da)閘(zha)(zha)(zha)蟹自然(ran)生(sheng)(sheng)存生(sheng)(sheng)長(chang)環(huan)境(jing),采用(yong)(yong)多品種(zhong)水(shui)(shui)草(cao)(cao)混合種(zhong)植與養(yang)(yang)護技(ji)(ji)術(shu)(shu)(shu),如(ru)立體(ti)種(zhong)植伊樂藻(zao)、輪(lun)葉(xie)黑藻(zao)、苦草(cao)(cao)和金(jin)魚藻(zao)等多種(zhong)水(shui)(shui)草(cao)(cao),生(sheng)(sheng)產前期覆蓋率40%,中(zhong)后期60%~70%。選用(yong)(yong)鮮活螺、蜆、小雜魚及專用(yong)(yong)配合飼(si)料(liao),春季畝投放活螺螄250~300公(gong)斤,配合飼(si)料(liao)質(zhi)量符合NY5072《無公(gong)害食(shi)品漁用(yong)(yong)配合飼(si)料(liao)安全限量》規定(ding),漁用(yong)(yong)藥(yao)物使用(yong)(yong)符合NY5071《無公(gong)害食(shi)品漁用(yong)(yong)藥(yao)物使用(yong)(yong)準則(ze)》規定(ding)。協會定(ding)期對(dui)養(yang)(yang)殖(zhi)(zhi)戶開展大(da)閘(zha)(zha)(zha)蟹養(yang)(yang)殖(zhi)(zhi)、質(zhi)量控制(zhi)技(ji)(ji)術(shu)(shu)(shu)培訓和監督(du)檢查,不斷提升大(da)閘(zha)(zha)(zha)蟹養(yang)(yang)殖(zhi)(zhi)技(ji)(ji)術(shu)(shu)(shu)水(shui)(shui)平和產品質(zhi)量。
4、生產(chan)記(ji)錄(lu)要求:全程(cheng)記(ji)錄(lu)生產(chan)過程(cheng),包括(kuo)環境狀(zhuang)況、種苗放養(yang)、水質管理、投入品使用、巡塘管理、疫病(bing)預防、產(chan)品捕撈、分級、包裝、運輸、銷(xiao)售(shou)和(he)暫養(yang)等情況,以(yi)備日后查詢。
5、產后處理:捕(bu)(bu)(bu)撈最佳季節為(wei)10月(yue)~11月(yue),捕(bu)(bu)(bu)撈方法(fa)有地籠捕(bu)(bu)(bu)撈、徒手捕(bu)(bu)(bu)撈、帶水捕(bu)(bu)(bu)撈、燈光誘捕(bu)(bu)(bu)等。捕(bu)(bu)(bu)獲的(de)河蟹(xie)按產品標準進行(xing)分級,做(zuo)到“四分開(kai)(kai)(kai)(kai)”,大小(xiao)分開(kai)(kai)(kai)(kai)、強弱分開(kai)(kai)(kai)(kai)、健殘分開(kai)(kai)(kai)(kai)、肥瘦分開(kai)(kai)(kai)(kai)。暫養待(dai)其鰓部污物排(pai)凈,腸(chang)道(dao)糞便排(pai)空(kong)后包裝上(shang)市。