鞍帶石(shi)斑(ban)魚(yu)(學名:Epinephelus lanceolatus),中文(wen)俗名龍躉、龍膽石(shi)斑(ban)、過魚(yu)、槍(qiang)頭石(shi)斑(ban)魚(yu)、倒吞鱟、鴛鴦鲙、紫石(shi)斑(ban)魚(yu),常見英文(wen)俗名giant grouper、brindle bass及Queensland grouper。是石(shi)斑(ban)魚(yu)類中體型(xing)最大者,故也被稱為“斑(ban)王”。鞍帶石(shi)斑(ban)魚(yu)被認為是澳洲昆士蘭最具代表性(xing)的海洋(yang)生物之(zhi)一(yi)。
除(chu)了(le)波斯灣外,鞍(an)帶石(shi)斑魚在印度洋(yang)(yang)(yang)及太平洋(yang)(yang)(yang)均有分布。這個品種的(de)(de)魚最大(da)可以(yi)成(cheng)長(chang)(chang)至約2.7米(mi)(9呎(chi))長(chang)(chang),440公斤重。鞍(an)帶石(shi)斑魚通(tong)常居(ju)住在沿珊瑚礁區的(de)(de)洞穴(xue)或巖縫(feng)中,以(yi)小鯊(sha)魚及小海龜(gui)等(deng)數種海洋(yang)(yang)(yang)生物為食(shi)。
鞍帶石斑(ban)(ban)魚在幼年時為黃(huang)(huang)色(se),其身體(ti)上有(you)三塊(kuai)不規則的黑(hei)色(se)斑(ban)(ban)紋。隨著魚體(ti)成長,黑(hei)色(se)斑(ban)(ban)紋內(nei)會開始出現白色(se)或黃(huang)(huang)色(se)的斑(ban)(ban)點。成魚的鰭有(you)黑(hei)色(se)斑(ban)(ban)點。鞍帶石斑(ban)(ban)魚在澳洲昆(kun)士蘭被認(ren)為是最具(ju)代表性的海(hai)洋(yang)生物之一。
分布于印度-太平洋區,西(xi)起非洲(zhou)東岸、紅海(hai),北至日(ri)本南部,南至澳洲(zhou)西(xi)北部。臺灣東北部海(hai)域有產。
體(ti)長(chang)(chang)橢(tuo)圓(yuan)形,側(ce)扁而非常(chang)粗壯,標準體(ti)長(chang)(chang)為體(ti)高之(zhi)(zhi)2.4-3.4倍。頭(tou)背部(bu)斜直(zhi);眶間區平坦或微凹陷。眼小,短于吻長(chang)(chang)。口大(da);上下(xia)頜前端(duan)具小犬齒或無(wu),兩側(ce)齒細尖,下(xia)頜幼(you)時約2-3列,隨成(cheng)長(chang)(chang)逐漸增多,可達15-16列。鰓耙數(shu)8-10+14-16。前鰓蓋骨后緣(yuan)微具鋸齒,下(xia)緣(yuan)光滑。鰓蓋骨后緣(yuan)具3扁棘。體(ti)被(bei)細小櫛鱗;側(ce)線鱗孔數(shu)54-62;縱列鱗數(shu)95-105。背鰭(qi)(qi)(qi)鰭(qi)(qi)(qi)棘部(bu)與軟(ruan)條(tiao)(tiao)部(bu)相(xiang)連,無(wu)缺(que)刻(ke),具硬棘XI,軟(ruan)條(tiao)(tiao)14-16;臀鰭(qi)(qi)(qi)硬棘III枚,軟(ruan)條(tiao)(tiao)8;腹(fu)鰭(qi)(qi)(qi)腹(fu)位,末端(duan)延伸不(bu)(bu)及(ji)肛門開口;胸鰭(qi)(qi)(qi)圓(yuan)形,中央之(zhi)(zhi)鰭(qi)(qi)(qi)條(tiao)(tiao)長(chang)(chang)于上下(xia)方之(zhi)(zhi)鰭(qi)(qi)(qi)條(tiao)(tiao),且長(chang)(chang)于腹(fu)鰭(qi)(qi)(qi),但(dan)短於(wu)後眼眶長(chang)(chang);尾鰭(qi)(qi)(qi)圓(yuan)形。稚魚體(ti)呈黃色(se),具三塊不(bu)(bu)規則之(zhi)(zhi)黑(hei)(hei)(hei)色(se)斑,隨著成(cheng)長(chang)(chang),黑(hei)(hei)(hei)色(se)斑內散布不(bu)(bu)規則之(zhi)(zhi)白或黃色(se)斑點(dian),以(yi)及(ji)各鰭(qi)(qi)(qi)具黑(hei)(hei)(hei)色(se)斑點(dian);大(da)型成(cheng)魚體(ti)呈暗褐色(se),各鰭(qi)(qi)(qi)色(se)更暗些。
鞍帶石斑(ban)魚胚(pei)(pei)胎發育分為卵裂(lie)期、囊(nang)胚(pei)(pei)期、原(yuan)腸(chang)胚(pei)(pei)期、神經胚(pei)(pei)期和器官形(xing)成期。在水溫(27±0.5)℃、鹽度31.0、pH7.8的(de)海(hai)水中,鞍帶石斑(ban)魚胚(pei)(pei)胎歷時25h 40min完成整個胚(pei)(pei)胎發育孵(fu)化出膜。
鞍帶石斑魚(yu)(yu)在廣東的(de)繁殖季節為每(mei)年的(de)7-9月(yue)份,產卵(luan)水溫在28~31℃。研究人員(yuan)使(shi)用(yong)10~12尾雌魚(yu)(yu)和3尾雄魚(yu)(yu)搭配(pei)進(jin)行催產實驗,親魚(yu)(yu)未出現發(fa)情和追尾現象,雖能(neng)產卵(luan)但均未受精,通過(guo)人工授精可(ke)得受精卵(luan)。
高經(jing)濟性之食(shi)用魚,或(huo)用于水族館展示,已能人(ren)工繁殖。一般漁(yu)法以(yi)延繩網、魚槍及一支釣等(deng)捕獲(huo)。清蒸食(shi)用佳。
鞍(an)帶(dai)石斑是(shi)一(yi)種具有(you)高經(jing)濟價值的食用魚(yu),所以雖然它是(shi)一(yi)種深海魚(yu),但現時在(zai)(zai)臺(tai)(tai)灣(wan)、澳洲及香(xiang)港已能(neng)透過混合(he)天(tian)然海水(shui)和人工飼養用海水(shui)來為這種魚(yu)進行(xing)人工繁殖。在(zai)(zai)香(xiang)港的元(yuan)朗,有(you)魚(yu)場出產的龍(long)躉僅達(da)3~4斤重;臺(tai)(tai)灣(wan)屏東東港頂級(ji)龍(long)膽石斑則取20-30臺(tai)(tai)斤,一(yi)般(ban)則是(shi)養殖3年,重量在(zai)(zai)30~50臺(tai)(tai)斤。鞍(an)帶(dai)石斑魚(yu)在(zai)(zai)澳洲昆士蘭被認為是(shi)最具代表性的海洋生物之一(yi)。
鞍(an)(an)(an)(an)(an)帶(dai)(dai)(dai)石(shi)(shi)斑(ban)(ban)(ban)魚(yu)(yu)(yu)(yu)(yu)(yu)(yu)(yu)由王永(yong)波編著(zhu)的(de)《鞍(an)(an)(an)(an)(an)帶(dai)(dai)(dai)石(shi)(shi)斑(ban)(ban)(ban)魚(yu)(yu)(yu)(yu)(yu)(yu)(yu)(yu)人(ren)(ren)(ren)工育(yu)(yu)(yu)(yu)苗(miao)與養殖(zhi)》在(zai)介紹(shao)鞍(an)(an)(an)(an)(an)帶(dai)(dai)(dai)石(shi)(shi)斑(ban)(ban)(ban)魚(yu)(yu)(yu)(yu)(yu)(yu)(yu)(yu)繁殖(zhi)生(sheng)(sheng)物(wu)學特性(xing)(xing)的(de)同(tong)時,重(zhong)點介紹(shao)了近(jin)年(nian)來(lai)鞍(an)(an)(an)(an)(an)帶(dai)(dai)(dai)石(shi)(shi)斑(ban)(ban)(ban)魚(yu)(yu)(yu)(yu)(yu)(yu)(yu)(yu)在(zai)親魚(yu)(yu)(yu)(yu)(yu)(yu)(yu)(yu)培(pei)育(yu)(yu)(yu)(yu)、催(cui)熟(shu)、人(ren)(ren)(ren)工催(cui)產(chan)、受(shou)精(jing)卵孵(fu)化、人(ren)(ren)(ren)工育(yu)(yu)(yu)(yu)1苗(miao)、魚(yu)(yu)(yu)(yu)(yu)(yu)(yu)(yu)種中間培(pei)育(yu)(yu)(yu)(yu)、商(shang)(shang)品魚(yu)(yu)(yu)(yu)(yu)(yu)(yu)(yu)養殖(zhi)和(he)(he)病害防控方(fang)面(mian)的(de)新(xin)成(cheng)果(guo)、新(xin)技(ji)(ji)術(shu),力求以(yi)實用性(xing)(xing)為主,并把(ba)先進性(xing)(xing)、通俗(su)性(xing)(xing)和(he)(he)可操作性(xing)(xing)融為一(yi)體。全書(shu)內(nei)容包括總論;鞍(an)(an)(an)(an)(an)帶(dai)(dai)(dai)石(shi)(shi)斑(ban)(ban)(ban)魚(yu)(yu)(yu)(yu)(yu)(yu)(yu)(yu)人(ren)(ren)(ren)工繁殖(zhi)技(ji)(ji)術(shu);鞍(an)(an)(an)(an)(an)帶(dai)(dai)(dai)石(shi)(shi)斑(ban)(ban)(ban)魚(yu)(yu)(yu)(yu)(yu)(yu)(yu)(yu)人(ren)(ren)(ren)工育(yu)(yu)(yu)(yu)苗(miao)技(ji)(ji)術(shu);生(sheng)(sheng)物(wu)餌料培(pei)育(yu)(yu)(yu)(yu)技(ji)(ji)術(shu);鞍(an)(an)(an)(an)(an)帶(dai)(dai)(dai)石(shi)(shi)斑(ban)(ban)(ban)魚(yu)(yu)(yu)(yu)(yu)(yu)(yu)(yu)魚(yu)(yu)(yu)(yu)(yu)(yu)(yu)(yu)種培(pei)育(yu)(yu)(yu)(yu)技(ji)(ji)術(shu);鞍(an)(an)(an)(an)(an)帶(dai)(dai)(dai)石(shi)(shi)斑(ban)(ban)(ban)魚(yu)(yu)(yu)(yu)(yu)(yu)(yu)(yu)商(shang)(shang)品魚(yu)(yu)(yu)(yu)(yu)(yu)(yu)(yu)養殖(zhi)技(ji)(ji)術(shu);鞍(an)(an)(an)(an)(an)帶(dai)(dai)(dai)石(shi)(shi)斑(ban)(ban)(ban)魚(yu)(yu)(yu)(yu)(yu)(yu)(yu)(yu)常見(jian)病害防治共(gong)七章。《鞍(an)(an)(an)(an)(an)帶(dai)(dai)(dai)石(shi)(shi)斑(ban)(ban)(ban)魚(yu)(yu)(yu)(yu)(yu)(yu)(yu)(yu)人(ren)(ren)(ren)工育(yu)(yu)(yu)(yu)苗(miao)與養殖(zhi)》收集了近(jin)幾年(nian)國內(nei)外鞍(an)(an)(an)(an)(an)帶(dai)(dai)(dai)石(shi)(shi)斑(ban)(ban)(ban)魚(yu)(yu)(yu)(yu)(yu)(yu)(yu)(yu)在(zai)人(ren)(ren)(ren)工繁殖(zhi)、育(yu)(yu)(yu)(yu)苗(miao)和(he)(he)商(shang)(shang)品魚(yu)(yu)(yu)(yu)(yu)(yu)(yu)(yu)養殖(zhi)等(deng)方(fang)面(mian)的(de)研(yan)(yan)究(jiu)(jiu)(jiu)資料和(he)(he)海南(nan)水產(chan)研(yan)(yan)究(jiu)(jiu)(jiu)所(suo)的(de)一(yi)系(xi)列研(yan)(yan)究(jiu)(jiu)(jiu)成(cheng)果(guo),系(xi)統總結(jie)了鞍(an)(an)(an)(an)(an)帶(dai)(dai)(dai)石(shi)(shi)斑(ban)(ban)(ban)魚(yu)(yu)(yu)(yu)(yu)(yu)(yu)(yu)在(zai)人(ren)(ren)(ren)工繁殖(zhi)、人(ren)(ren)(ren)工育(yu)(yu)(yu)(yu)苗(miao)、魚(yu)(yu)(yu)(yu)(yu)(yu)(yu)(yu)種培(pei)育(yu)(yu)(yu)(yu)、商(shang)(shang)品魚(yu)(yu)(yu)(yu)(yu)(yu)(yu)(yu)養殖(zhi)和(he)(he)病害防控等(deng)方(fang)面(mian)的(de)研(yan)(yan)究(jiu)(jiu)(jiu)新(xin)成(cheng)果(guo)、新(xin)技(ji)(ji)術(shu),可為從事鞍(an)(an)(an)(an)(an)帶(dai)(dai)(dai)石(shi)(shi)斑(ban)(ban)(ban)魚(yu)(yu)(yu)(yu)(yu)(yu)(yu)(yu)研(yan)(yan)究(jiu)(jiu)(jiu)或養殖(zhi)的(de)科技(ji)(ji)人(ren)(ren)(ren)員(yuan)(yuan)和(he)(he)漁民提(ti)供參(can)考(kao)。可作為面(mian)向生(sheng)(sheng)產(chan)一(yi)線的(de)技(ji)(ji)術(shu)人(ren)(ren)(ren)員(yuan)(yuan)和(he)(he)管(guan)理人(ren)(ren)(ren)員(yuan)(yuan)的(de)參(can)考(kao)書(shu)。
鞍(an)帶石(shi)斑魚(yu)新鮮肌肉(rou)中(zhong)粗蛋白含(han)量(liang)(liang)19.5%、粗脂(zhi)肪含(han)量(liang)(liang)7.69%、水分(fen)含(han)量(liang)(liang)70.5%、粗灰分(fen)含(han)量(liang)(liang)1.01%,氨基(ji)酸種類有18種,其中(zhong)8種必(bi)需氨基(ji)酸含(han)量(liang)(liang)為43.43%。鞍(an)帶石(shi)斑魚(yu)作為一種高(gao)蛋白、氨基(ji)酸含(han)量(liang)(liang)豐富的養殖魚(yu)類,具有較高(gao)的食用和營(ying)養價值。